الزامات قانونگذاری قاعدهمند
مرتضی بهشتی - حقوقدان و پژوهشگر
آرمان- نمایندگان مجلس در روز یکشنبه برابر با دوم تیرماه سال جاری بهمنظور الحاق موادی به قانون اجرای اصل 49 قانون اساسی تصویب کردند: «هر یک از شهروندان و سازمانهای مردمنهاد میتوانند اطلاعات خود در خصوص اموال نامشروع اشخاص این بخش را به دادستان کل کشور اعلام کنند.» اصل 49 قانون اساسی میگوید: « دولت موظف است ثروتهای ناشی از ربا، غصب، رشوه، اختلاس، سرقت، قمار، سوءاستفاده از موقوفات، سوءاستفاده از مقاطعهکاریها و معاملات دولتی، فروش زمینهای موات ومباحات اصلی، دایرکردن اماکن فساد و سایر موارد نامشروع را گرفته و به صاحب حق رد کند و در صورت معلومنبودن او به بیتالمال بدهد این حکم باید با رسیدگی و تحقیق و ثبوت شرعی به وسیله دولت اجرا شود.» تصویبنامه مجلس در حالی از شهروندان میخواهد که اطلاعات خود در خصوص اموال نامشروع را به دادستان کل کشور بدهند که قانون اساسی، آن هنگام که از تکالیف دولت در این خصوص سخن میگوید از عبارت مهم «این حکم باید با رسیدگی و تحقیق و ثبوت شرعی به وسیله دولت اجرا شود» استفاده و مورد تاکید قرار میگیرد. نمایندگان با چنین تصویبنامهای یا بعضا از این قضیه آگاه نیستند که عموم موکلینشان با موازین شرعی آشنایی کامل ندارند ـ برخی از عموم ممکن است اطلاع کامل و دقیق نداشته باشند ـ یا اینکه باید اهمیت ثبوت شرعی را بیشتر دریابند که هر دو احتمال، مصیبت بزرگی است که متاسفانه موجب بروز مشکلاتی میشود که البته احتمال سومی هم دور از ذهن نیست که دقت و پژوهش و تخصص و کاردانبودن و جامعه شناختی کمرنگ شده همانطور که مردم و نیازهایشان چندان که باید فهمیده نمیشوند و در این زمینه هم شاقول برخی نمایندگان موافق با الحاقیه مورد بحث به انحراف رفته و با واقعیت جامعه سازگار نیست. با توجه به فضایی که اعتماد کمرنگ شده و نیاز به ایجاد فضای اعتمادسازی بیشتری احساس میشود، انتظار این است که نمایندگان با مصوبات خود رابطهها را سالم و اصلاح کنند نه اینکه بعضا بنا را بر آن بگذارند که همه به تجسس در احوالات خصوصی هم بپردازند. اگر قصد احیای حقوق مردم را دارید که انشاءا... این چنین است، به جای ایجاد چنین فضایی بین آحاد مردم، مطالعهای داشته باشیم برای ایجاد بسترسازی مناسب بهمنظور استقرار عدالت اجتماعی در جامعه تا با کمترین خطا در این زمینه، زندگی آرام و شاد و پرامیدی را برای مردم خود بهوجود آوریم و بذر دوستی و محبت بکاریم، تا گذشتهها دوباره مرور نشود و اتفاق نیفتد.