آرمان- وحید استرون: شاید بسیاری از شهروندان، صبح‌های سه شنبه مرد میانسالی که چهره‌اش نیز برای آنها آشناست، در خیابان‌های تهران می‌بینند که از شمال شهر به سمت بهشت در حال رکاب زدن دوچرخه است، خیلی‌ها شهردار تهران را می‌شناسند و او را با انگشت نشان می‌دهند یا عکسی می‌گیرند و زیر آن در اینستاگرامشان می‌نویسند: شهردار تهران سوار بر دوچرخه همین حالا یهویی. در چند ماه گذشته پیروز حناچی یک تنه پای پویش سه شنبه‌های بدون خودرو ایستاده و قصد دارد که این امر را تبدیل به یک فرهنگ عمومی کند و در این راه کارهای بسیاری انجام داده است. این روزها نیز در اکثر خیابان‌های اصلی شهر کیوسک‌های توزیع دوچرخه مستقر است و برخی از خیابان‌های تهران نیز به مسیر دوچرخه مجهز شده‌اند، هر چند که در حال حاضر به مسیری امن برای تردد موتورسیکلت تبدیل شده است. با این وجود در چند روز گذشته پارک دوچرخه‌سواری مخصوص زنان در منطقه ۲۲ تهران افتتاح شد. سه‌شنبه‌های بدون خودرو پویش نام‌آشنایی برای ایرانیان در اقصی نقاط کشور است که به بستر مهمی برای حرکت اجتماعی بدل شده است. پویشی که شهردار تهران پای آن ایستاده و هر از چند گاهی از اقشار مختلف مردم و مسئولان دانشجویان دانشگاه تهران و وزیر ارتباطات به‌عنوان جوان‌ترین عضو کابینه دولت درخواست می‌کند که به این پویش بپیوندند.

صاحب ایده و آغازگر این جریان اجتماعی زیست محیطی یک جوان اراکی است. محمد بختیاری که در شهر اراک زندگی می‌کند و هر روز شاهد آلودگی هوا در این شهر صنعتی است، درباره ایده‌اش به «آرمان»‌ می‌گوید: بسیار خوشحالم که مسئولانی همچون شهردار تهران از این پویش حمایت کردند، خوشبختانه تاکنون ۹۵‌درصد استان‌های کشور به این پویش پیوستند و در حال حاضر نیاز داریم این طرح در کانون خانواده برود و آن را در خانواده‌ها اجرایی کنیم.این جوان 28‌ساله که دانش‌آموخته معماری است، توضیح می‌دهد: هدف ما این است که به نقطه‌ای برسیم که هرکس احساس مسئولیت کند و بداند چه آسیب‌های فردی و اقتصادی استفاده غیرضروری از خودروهای شخصی به فرد می‌زند. وقتی فرزندانمان به دنیا می‌آیند نگران آینده شغلی و زندگی او هستیم ولی نگران این نیستیم که فرزندمان در هوای آلوده نفس می‌کشد.بختیاری احترام نگذاشتن به حقوق معنوی طرح را از دغدغه‌های خود می‌داند و توضیح می‌دهد: سه شنبه و چهارشنبه اوج تردد مردم و اوج آلودگی است لذا برای این پویش سه شنبه انتخاب شد. آخر هفته را به دلایلی انتخاب نکردیم چون در آخر هفته تعطیلی است و مردم نیاز دارند با خودروی شخصی به مسافرت و یا طبیعت بروند برای همین استقبال کم می‌شد.

تاکسی دوچرخه در خیابان‌‌ها

سال گذشته بود که رئیس فدراسیون ورزش های همگانی از راه‌اندازی تاکسی دوچرخه در خیابان‌های تهران خبر داد و گفت: این طرح در سراسر کشور تا سال 1404 تکمیل می‌شود. علی مجدآرا به ایرنا اظهار کرد: طرح تاکسی دوچرخه که برگرفته از تجربیات موفق کشور هلند است، مراحل پایانی خود را طی می‌کند و توسط بخش خصوصی و با همکاری شهرداری ها، سایر سازمان‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی راه‌اندازی خواهد شد.

مسیر سخت در شیب تند تهران

با وجود اینکه پویش سه شنبه‌های بدون خودرو مورد تایید بسیاری از کارشناسان است، اما بسیاری معابر و خیابان‌های نامناسب و کوهپایه‌ای‌بودن شهر تهران را بزرگترین سد در برابر این پویش محیط زیستی عنوان می‌کنند. افشین خاکی یکی از منتقدان این طرح است. این کارشناس مسائل شهری با اشاره به اینکه با اجرای درست این پویش میزان قابل توجهی از آلودگی هوای کلانشهرها از جمله تهران کاهش پیدا خواهد کرد، به «آرمان» می‌گوید: این طرح نیازمند اجرای زیرساخت‌های مناسب است، جدا از شیب شهر تهران که مناسب دوچرخه‌سواری نیست، رونق گرفتن حمل‌و‌نقل پاک و عمومی زیرساخت می‌خواهد. بی‌تردید دوچرخه‌ها باید متناسب با شرایط جغرافیایی پایتخت باشد. به‌عنوان مثال بسیاری از شهرهای هندوستان کوچه‌های باریک و شلوغ دارد، اما خودروهایی برای عبور از این کوچه‌ها طراحی شده که متناسب با ساختار شهری آنجا است. یک سری کمپانی‌های معتبر دنیا مانند تویوتا خودروهایی را برای هند ساخته‌اند که فقط این خودروها در برخی از شهرهای هند وجود دارد، چون مخصوص عبور از کوچه‌های تنگ و شلوغ آنجاست و شما در هیچ‌شهر دنیا نظیر این خودروها را نمی‌بینید. او در ادامه افزود: بی‌تردید کوهپایه‌ای‌بودن شهر یک سد بزرگ در برابر طرح دوچرخه است و در صورت ایجاد مسیرهای ایمن برای تردد دوچرخه، شما تنها می‌توانید در بافت تاریخی و مرکز شهر تهران دوچرخه سواری کنید، چون هر چه به سمت شمال شهر در حرکت باشید شیب خیابان‌ها بیشتر می‌شود. پس این مسیرها نیازمند دوچرخه‌های برقی و یا موتور سیکلت‌های پاک و برقی هستند تا رفت و آمد برای مردم آسانتر شود. خاکی قانون منع دوچرخه سواری برای بانوان را یکی دیگر از مشکلات این طرح می‌داند و اظهار می‌کند: یکی از بزرگترین مشکلات در همه‌گیر شدن دوچرخه در پایتخت و دیگر شهرهای کشور حضور بانوان است. شما نمی‌توانید دوچرخه را ترویج دهید اما نصف جمعیت یک شهر را نادیده بگیرید و این یکی دیگر از مشکلات این طرح است.

حمایت از موتورسیکلت‌های برقی

ظاهرا حمایت از موتورسیکلت‌های برقی گام دوم شهرداری در راستای کاهش آلودگی هوای تهران است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان حدود 20‌درصد آلودگی هوای تهران به‌دلیل تردد موتورسیکلت‌هاست و در سال‌های اخیر موضوع استفاده و ترویج این نوع سیکلت‌ها به‌عنوان یکی از گزینه‌های کمک به کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی روی میز کار مسئولان شهری قرار گرفته، اما هنوز اجرای آن روند کندی داشته است. حتی برای تشویق مردم به استفاده از این نوع موتورسیکلت مسئولان شهری قرار است وام 5‌میلیون تومانی برای خرید به شهروندان پرداخت کنند.افشین خاکی در مورد این موتورسیکلت‌ها نیز می‌گوید: موتورسیکلت‌ها مشکل باتری دارند و همین امر باعث به تعویق افتادن این طرح در کلانشهرهاست. در حال حاضر جایگاه شارژ در شهرها بسیار کم است و مردم تمایلی برای استفاده از این موتورسیکلت‌ها ندارند. حناچی نیز بزرگترین مشکل موتورسیکلت‌های برقی را باتری آن می‌داند و اظهار می‌کند: مشکل اصلی باتری لیتیومی این نوع موتورسیکلت‌ها است؛ باتری باید با قیمت ارزان و راحت در اختیار متقاضیان قرار گیرد که هنوز این اتفاق رخ نداده است.شهردار تهران افزود: یکی از راه‌های کمک به این موضوع می‌تواند به اشتراک‌گذاشتن باتری باشد به این معنی که باتری خالی تحویل بدهید و باتری پر تحویل بگیرید؛ اما این موضوع نیز در دست بررسی است.حناچی در پاسخ به این سؤال که کمک شهرداری همچنان به‌صورت ارائه وام 2.5‌میلیون تومانی است، متذکر شد: حمایت شهرداری به شکل ارائه وام یا اشکال دیگر است؛ به‌عنوان مثال حمایت از کارخانجاتی که قبلا موتور بنزینی تولید می‌کردند و اکنون به تولید موتورهای برقی روی آورده‌اند بنابراین ممکن است از تولید حمایت کنیم تا این نوع موتورها، ارزان در اختیار مردم قرار گیرد.