آرمان-وحید استرون:‌ طبق آمار در هر دوساعت یک نفر در جاده‌های ایران به‌دلیل تصادفات جان خود را از دست می‌دهد. همان‌طور که جانشین فرمانده ناجا گفته است: در سال گذشته ۲۸‌هزار نفر به خاطر تصادفات در کشور ما فوت کرد‌ه‌اند. این در حالی است که بیش از ۸۰‌درصد تصادفات حادثه ساز در جاده‌های کشور، عامل انسانی دارد. خواب‌آلودگی هنگام رانندگی و سبقت غیرمجاز بیشترین دلیل تصادفات در کشور ما‌ست. با این اوصاف پلیس راهور ناجا در چند‌ماه گذشته اقدامات متعددی را برای کنترل نامحسوس جاده‌های کشور به کار گرفته که یکی از این اقدامات استفاده از پهپاد برای رصد جاده‌ها و تخلفات جاده‌ای است. پلیس راهور ناجا با استفاده از تجربیات پلیس‌های مرزبانی و مبارزه با مواد مخدر در استفاده از پهپاد، رصد مناطق صعب العبور، از طریق این پرنده را در پیش گرفته است.

در این رابطه سردار علی مستأجران فرمانده هواناجا در مورد پهپادهایی که در رزمایش گشت‌های نامحسوس پلیس راهور قرار داشتند، اظهار کرد: این پرنده ساخت ایران است و برای پشتیبانی این پهپادها نیازی به پشتیبانی دیگر کشورها نداریم. باز هم تاکید می‌کنم که تمام تجهیزات این پهپاد برای ایران است و تاکنون هم در عملیات‌هایی که مورد استفاده قرار گرفته به خوبی آن عملیات را اجرا کرده است. یکی از فوایدی که استفاده از پهپاد در عملیات‌ها دارد این است که این پرنده بدون سرنشین است و اگر قرار باشد اتفاقی برای این پرنده رخ دهد خیالمان راحت است که تلفات انسانی نداریم.

کاهش تخلفات رانندگی به وسیله پهپاد

با این حال به سراغ معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور ناجا رفتیم تا نظرات او را در رابطه با استفاده از این پهپاد در گشت نامحسوس پلیس راهور جویا شویم، سرهنگ عین الله جهانی به «آرمان» می‌گوید: برای راه‌اندازی کنترل نامحسوس جاده‌های درون شهری و برون شهری، پلیس راهور امکانات خود را مانند خودرو، موتورسیکلت، پهپاد و دوربین‌های منصوب بر لباس پلیس گشت‌های نامحسوس و... به روز رسانی کرده تا تمام توان خود را برای پیشگیری تخلفات رانندگان و کاهش آمار تصادفات به کار گرفته شود. آمارها حکایت از آن دارد که تعدادی از رانندگان بعد از عبور از گشت‌های محسوس و دوربین‌های مستقر در جاده، اقدام به تخلفات حادثه‌ساز می‌کنند. او در ادامه خاطرنشان کرد: پهپاد و بالگردهای نیروی انتظامی در جاده‌های درون و برون شهری و نقاط حادثه خیز گشت‌ خواهند زد و تخلفات را به‌صورت آنلاین به ستاد پلیس راهور ناجا گزارش می‌دهند و از این طریق به گشتی‌ها اعلام می‌شود که با خودروهایی که سبقت و سرعت غیرمجاز دارند، برخورد قانونی کنند. در حقیقت با این امکانات تمام جاده‌های کشور زیر ذره بین این پهپاده‌ها قرار دارد و اگر راننده‌ای رفتارهای مخاطره‌آمیز تکرار داشت و با ایجاد ترس و وحشت، آرامش مردم را سلب کرد، علاوه بر اعمال قانون به مراجع قضائی معرفی می‌شود. سرهنگ جهانی در ادامه افزود: این پهپادها همه نقاط شهری و برون شهری مخصوصا مناطق صعب العبور را پوشش می‌دهند، اما اولویت‌ آنها در فاصله 30 کیلومتری شهرهاست، چراکه حدود 60‌درصد از تصادفات در فواصل 30 کیلومتری شهرها رخ می‌دهد.

دلیل بازگشت به گشت‌های نامحسوس

پس از چند سال دوباره سیاست پلیس به افزایش کنترل نامحسوس است، دلیل این تغییر رویکرد چیست، سرهنگ جهانی در پاسخ به این سوال می‌گوید: باید کنترل‌ بر جاده‌ها و نقاط حادثه‌خیز از روش‌های سنتی و کاغذی که امروزه دیگر با پیشرفت تکنولوژی کاربردی ندارد، به سمت امکانات به‌روز و الکترونیکی پیش برود. ما هر چقدر بتوانیم در به‌روز رسانی گشت‌های محسوس و نامحسوس قدم برداریم قطعا به نتایج خوبی دست پیدا خواهیم کرد. امکانی که یک پهپاد و گشت نامحسوس برای کنترل تخلفات و حوادثی که ممکن است رخ دهد، ایجاد می‌کند، بسیار بیشتر و بهتر از روش‌های سنتی و محسوس است، چون گشت نامحسوس در همه نقاط و جاده‌های کشور حضوری پررنگ دارند و افراد متخلف می‌دانند که از زمین و آسمان تحت کنترل هستند.او در ادامه تصریح کرد:‌ در مطالعات پلیس به این نتیجه رسیدیم که باید این گشت‌ها مجددا فعال شوند تا بخش عمده‌ای از تخلفات کاهش و انضباط ترافیکی را برای مردم به ارمغان بیاوریم. از سوی دیگر ما طرح بازرسان نامحسوس را داریم، افرادی که به‌صورت داوطلبانه با پلیس همکاری می‌کنند و این طرح به دستور سردار هادیانفر یکی از برنامه‌های اصلی پلیس است. کسانی که شرایط قانونی داشته باشند، می‌توانند به‌صورت بازرسان نامحسوس جذب و آنها هر کجا تخلف رانندگی را ببینند از طریق سایت پلیس راهور گزارشی را اعلام می‌کنند و از طریق این گزارشات با متخلف برخورد قانونی می‌شوند.

عوامل انسانی و افزایش آمار تصادفات

یک مددکار اجتماعی نیز در این رابطه به «آرمان» می‌گوید:‌ آمار بالای تصادفات جاده‌ای و تعداد زیاد کشته‌ در جاده‌ها دغدغه مردم است و باید به هر نحوی این دلواپسی را در میان مردم کاهش داد. بنابر آمار سال گذشته، 28‌هزار نفر در کشور بر اثر تصادف جان خود را از دست دادند. البته ما چند برابر فوتی‌ها، آمار زخمی و معلولیت را داریم و به‌نظر می‌رسد زمانی می‌توانیم این آمار را کاهش دهیم که آموزش صحیح و مهارت رانندگان را بالاتر ببریم و در کنار آن به سلامت روانی و اجتماعی رانندگان نیز توجه داشته باشیم.مهدی واعظی خاطرنشان کرد: متاسفانه بیشتر تصادفات ما ناشی از مدارا نکردن رانندگان در هنگام رانندگی است. نتیجه این کل کل کردن‌های بی‌مورد پیامد خوشایندی برای رانندگی ندارد. آلمانی‌ها اعتقاد دارند که آموزش نیروی انسانی می‌تواند آمار تلفات جاده‌ای و هزینه‌هایی که کشور برای این تصادفات پرداخت می‌کند را کاهش دهد و آمارها نیز می‌گویند که آنها به هدف خود رسیده‌اند. ما در کشور چون جاده و خودروهای ایمن نداریم، باید تمرکز خود را روی آموزش رانندگان بگذاریم.

تبعات تصادفات برای یک خانواده

او با اشاره به اینکه تصادفات جاده‌ای معمولا تبعات و هزینه‌های بسیاری برای کشور دارد می‌افزاید: در کشور ما حدود یک‌سوم افرادی که در نهادهای حمایتی، مستمری معلولیت دریافت می‌کنند به خاطر تصادفات معلول شده‌اند. اکثر زنان سرپرست خانوار به خاطر تصادفات همسرشان را از دست داده‌اند، گرچه در هنگام تصادف امید همه به بیمه است، اما پیامدهای اجتماعی و فرهنگی تصادفات موضوع مغفول مدیریت ترافیک به معنای عام است. آن بچه‌ای که پدر و مادرش را در تصادفات از دست می‌دهد، قطعا دیه و بیمه نمی‌تواند جایگزین آنها در زندگی آن بچه شود و زندگی او برای همیشه تغییر می‌کند. فردی که شغل او رانندگی است و دچار معلولیت می‌شود، زندگی و معیشت خانواده‌اش برای همیشه دستخوش تغییر می‌شود و فردی که بیمه ندارد و با یک تصادف همه زندگی‌اش را حراج می‌کند تا آخر عمر بدهکار می‌شود و ممکن است سال‌ها در زندان هم بماند. اینها چند نمونه کوچک از تبعات تصادفات در جاده‌های کشور است که روزانه 10‌ها نفر زندگی و حیات‌شان با بی‌احتیاطی و عدم آموزش صحیح دستخوش تغییر می‌شود. چه فردی که قربانی و چه فردی که عامل تصادف است، زندگی‌اش برای همیشه تغییر خواهد کرد.