با انواع کابل برق آشنا شوید

امروزه در صنعت برق بخش عظیمی از توزیع انرژی الکتریکی ، بویژه در فشار ضعیف بوسیله کابل ها انجام می‌گیرد. البته برای انتقال انرژی الکتریکی فشار متوسط و قوی نیز در برخی موراد از کابلهای مخصوص استفاده می‌شود. کاربرد کابل ها در تاسیسات الکتریکی بسیار وسیع و دارای اهمیت زیادی است.

کابل برق

ساختمان کابل ها

کابلهای بر اساس نوع کاربردی که دارند بسیار متنوع هستند و به شکلهای گوناگون در بازار یافت می‌شود. ساختمان و اجزای تشکیل دهنده کابلهای مخابراتی کاملا با کابلهای مورد استفاده در صنعت برق فشار قوی و فشار ضعیف تفاوت دارند.اما بطور کلی کابلها همواره از دو قسمت اصلی هادی و عایق تشکیل شده‌اند.

تفاوت کابلها ناشی از نوع کاربرد آنهاست. یعنی نوع کاربردشان موجب می‌شود که جنس ، شکل ، تعداد ، سطح مقطع هادیها و عایقها با یکدیگر تفاوت داشته باشند. این تفاوتها موجب تقسیم بندی کابلها می‌گردد.

سیم و کابل برق

کابل برق

هادی کابل ها

مطابق استاندارد بین المللیIEC هادی به بخشی از کابل گفته می شود که وظیفه عبور جریان برق را به عهده دارد .

هادی های مسی و آلومینیومی کابل ها را به صورت زیر تقسیم بندی می کنند :

هادی تک مفتولی (کلاس ۱ ) و تابیده منظم ( کلاس ۲ ) برای کاربرد نصب ثابت و هادیهای انعطاف پذیر یا افشان ( کلاس ۵ ) و بسیار انعطاف پذیر (کلاس ۶) برای کاربرد با انعطاف پذیری در نظر گرفته می شوند .

به کارگیری هر یک از انواع هادیها به نحوه استفاده ، توصیه های استانداردها و در برخی مواقع سلیقه مصرف کننده سیم و کابل بستگی دارد .

کابل برق

عایق و روکش کابل

در تولید کابل های برق با توجه به ساختار و نوع استفاده کابل لایه های حفاظتی مختلفی استفاده می گردد اما بصورت عمومی تمامی کابل های دارای عایق و روکش می باشند .

عایق بخشی از کابل می باشد که مانع هدایت جریان برق بوده و بایستی الزامات زیر در تولید آن رعایت گردد :

– عایق سیم باید دارای استقامت مکانیکی و قابلیت ارتجاعی کافی باشد .

– عایق سیم باید کاملاً هادی سیم را در بر گرفته باشد .

– عایق باید کاملا” به هادی سیم چسبیده باشد ولی به استثناء بندهای با انعطاف پذیری بالا بایستی جدا کردن عایق از هادی سیم بدون آسیب دیدن عایق هادی و یا پوشش قلع اندود ( در صورت وجود ) امکان پذیر باشد .

– میانگین ضخامت عایق از مقدار استاندارد کمتر نباشد .

همچنین روکش کابل ها می بایستی :

روکش کابل باید دارای استقامت مکانیکی و قابلیت ارتجاعی کافی باشد .

– روکش کابل نباید به عایق رشته های سیم بچسبد .

– میانگین ضخامت روکش کابل از مقدار استاندارد کمتر نباشد .

-روکش در کابل های تک رشته روی عایق به کار می رود .

-در کابل های چند رشته روکش روی مجموعه رشته ها و یا فیلر به کار می رود .

کابل برق

پلیمرهای مورد استفاده در عایق و روکش کابل

PVC یا پی وی سی : پلی وینیل کلراید متداول ترین عایق خصوصاً در کابل های فشار ضعیف است. این ماده عایقی که معمولاً به صورت گرانول مصرف می شود از چهار ماده رزین PVC ، کربنات کلسیم ، روغن پلاستی سایزر (معمولاً DOP) و پایدار کننده های حرارتی (استابلایزر) تشکیل می شود که بسته به نوع کاربرد و خواص مکانیکی، حرارتی و انعطاف پذیری ترکیب و نسبت درصد این مواد متشکله در فرمول های مختلف PVC گرانول می تواند متفاوت می باشد . از این پلیمر به عنوان عایق و روکش انواع کابل استفاده می گردد .

XLPE : پلی اتیلن شبکه ای یا کراس لینک شده ماده عایقی مناسب دیگری است که بیشتر در کابل های فشار متوسط و فشار قوی کاربرد دارد. این پلیمر در مقایسه با PVC خواص عایقی بالاتر (مقاومت عایقی بیشتر)، دوام بیشتر، مقاومت در برابر دمای بالاتر، مقاومت در برابر سایش و مقاومت در برابر مواد شیمیایی بالاتری دارد . انعطاف کم این نوع مواد کاربرد آن را خصوصاً در مورد سیم های انعطاف پذیر ( سیم های افشان ) محدود می کند.

لاستیک : کاربرد مهم این نوع مواد عایقی در مواردی است که انعطاف پذیری بسیار بالا برای سیم و کابل ضرورت داشته باشد. همچنین یکی از کاربردهای مهم دیگر این نوع عایق در مواردی است که کابل در معرض دمای بالا (نظیر کوره ها و ….) قرار گیرد.

TPR: آمیزه ای از پلیمرها شامل پلاستیک و لاستیک ها است که دارای خواص همزمان ترموپلاستیکی و الاستومری است. این ماده عایقی همانند بسیاری از لاستیک ها دارای مقاومت زیاد در برابر انواع روغن ها، مواد شیمیایی، ازن و سایر عوامل محیطی است. این مواد دارای خاصیت جذب آب کم، خواص الکتریکی عالی، انعطاف پذیری زیاد به همراه مقاومت خوب در برابر سایش می باشد.

کابل برق

کابل های فشار ضعیف

شامل انواع کابل های با هادی مسی و آلومینیومی عایق شده با پلیمر های مختلف می باشد که در سطح ولتاژی ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ ولت قرار دارند. این کابل ها برای انتقال الکتریسیته در کاربردهای مختلف از روشنایی تا انتقال نیروی محرکه به الکترو موتورها و … استفاده می شوند.

دامنه بسیار گسترده ای از کابل های فشار ضعیف وجود دارد که به صورت اختصاصی برای محیط های عملیاتی که در آن مورد استفاده قرار می گیرند طراحی شده اند. دامنه محصولات شامل کابل های ضد آتش ( برای استفاده در محیط های حساس که اطفاء حریق بسیار حائز اهمیت می باشد )، مقاوم در برابر شعله( برای مناطقی که احتمال آتش سوزی وجود دارد و اطفاء حریق لازم نیست ولی کابل نمی بایست شعله ور گردد ) ، غلاف سربی (ایجاد یک حفاظ کلی در برابر نفوذ هیدروکربن ها، گاز های خورنده و آب) و کابل های مسلح (کابل های آرموردار جهت ایجاد حفاظت مکانیکی )، کابل های با عایق و روکش کم دود، کابل هادی با عایق و روکش بدون هالوژن ، کابل های با عایق و روکش مقاوم در برابر هیدروکربن ها و مواد نفتی می باشد.