دستیابی سپاه پاسداران به سیستم حفاظت فعال در تانک‌ها/ ساخت اولین پهپاد عمود پرواز

سردار کوهستانی، مسئول جهاد خودکفایی نیروی زمینی سپاه، در گفتگویی تفصیلی به نکاتی مانند ارتباط بین رده عملیاتی با جهاد خودکفایی، علت عدم استفاده سپاه از سلاح ها انفرادی و ... پرداخته است. بخشی از این گفتگو را در ادامه می خوانید.

آیا ارتباط مستقیمی بین رده‌های عملیاتی و جهاد خودکفایی وجود دارد؟

ما به خاطر اینکه کار را هدفمند کرده باشیم و صرفا برای تحقیقات تحقیق نکنیم، آمدیم تغییراتی در سازمان دادیم البته بخشی از آن وجود داشت. یعنی متناظر رده‌های عملیاتی نیروی زمینی را در سازمان تحقیقات ایجاد کردیم.

برای مثال ما در نیروی زمینی، مرکزی تحت عنوان مرکز توپخانه، پدافند هوایی و موشکی داریم. این مرکز متولی بحث های مربوط به گروه‌های توپخانه است. از طرفی رده‌های کاربر هم داریم مانند گروه‌های توپخانه و هم چنین دانشکده‌ توپخانه و پدافند هوایی و موشکی.

ما در سازمان خودمان متناظر با آن مرکز تحقیقات توپخانه، موشکی و پدافند هوایی را ایجاد کردیم. مرکز توپخانه نزسا اصل پروژه و نیاز را تعریف می‌کند. مثلا می‌گوید ما می‌خواهیم برد موشک‌ها یا اثرگذاری مهمات را بالا ببریم. بعد سازمان تحقیقات و جهاد خود کفایی نزسا کار تحقیقاتی را انجام می‌دهد و بازخورد را هم دانشکده توپخانه می‌دهد.

الحمدلله کاری که ما انجام دادیم به زعم خود نیروهای هوانیروز بهتر از نمونه خارجی است زیرا نمونه خارجی فقط با برق بالگرد کار می‌کند اما پمپی که ما ساختیم هم با برق بالگرد هم با باتری و هم با برق شهری کار می‌کند. اگر برق نباشد به صورت دستی هم می‌تواند کار کند. قیمت نمونه ای که ما تولید کردیم نصف نمونه خارجی آن است.

حوزه تجهیزات رزم انفرادی بسیار گسترده است و از لباس یک رزمنده تا تسلیحات و وسایل ارتباطی آن را شامل می‌شود. در این حوزه مشکلاتی در خصوص تسلیحات انفرادی و حتی لباس رزمنده‌ها نیز وجود دارد. آیا محصولی که متناسب با نیاز نیروهای زمینی و شرایط جغرافیایی کشور باشد تولید شده است؟

ما در سازمان جهاد خودکفایی مرکزی داریم تحت عنوان مرکز تحقیقات تسلیحات و تجهیزات انفرادی و گروهی. این مرکز روی نیازهای کاربران پیاده که شامل یگان‌های پیاده، تکاور، نیرو مخصوص و یگان‌ویژه ما می‌شود کار می‌کند. هم اکنون در این مرکز روی یک تیربار هجومی سبک بومی کار می‌کنیم.

در نیروی زمینی ۵ یگان واکنش سریع ایجاد شده که تجهیزات مخصوص به خود را نیاز دارد و ما باید به دنبال سبک سازی تجهیزات این رزمنده باشیم. مثلا اینکه بخواهیم در حوزه خمپاره‌اندازها سراغ خمپاره‌اندازهای قدیمی مانند تامپلا برویم خیلی منطقی به نظر نمی‌رسد.

خوب ما در زمینه خمپاره‌اندازهای ۶۰ میلیمتری چریکی و دوش پرتاب‌های ضد زره طرح‌های خوبی‌ در دست اجرا داریم. البته پروژه‌های دیگری هم در دست اجرا داریم که برخی از آنها به عنوان پروژه سطح یک تعریف شده‌اند. پروژه‌های سطح یک باید در ستاد کل تصویب شود. خوب خود قانع کردن فرماندهان در ستاد کل کار سختی است که توانستیم این کار را بکنیم و امسال ۳ پروژه سطح یک تعریف کنیم. در حوزه لباس هم کارهایی شده مثلا الان لباسی در دانشگاه امام حسین طراحی شده است که پوشش آبگریز دارد و آب را به خود جذب نمی‌کند.

بارها شاهد بودیم که وزارت دفاع و سپاه سلاح‌های انفرادی ساخته‌اند و حتی طی مراسمی رونمایی هم شده و کارکرد آن را هم خوب اعلام کردند اما عملیاتی نمی‌شود. علت چیست؟

* شما باید از فاز امکان سنجی در حوزه طراحی شروع کنید تا به فاز مهندسی برسید. نمونه مهندسی که تولید می‌شود به این معنا نیست که شما می‌توانید از آن در صحنه رزم استفاده کنید. این نمونه اثبات می‌کند که شما می‌توانید سلاحی با این قابلیت داشته باشید. تا این صنعتی سازی نشود نمی‌توانید از آن در صحنه عملیات استفاده کنید.

نمونه مهندسی که تولید می‌شود به این معنا نیست که شما می‌توانید از آن در صحنه رزم استفاده کنید. این نمونه اثبات می‌کند که شما می‌توانید سلاحی با این قابلیت داشته باشید. تا این صنعتی سازی نشود نمی‌توانید از آن در صحنه عملیات استفاده کنید.

مثلا ما الان دوش پرتابی را تولید کرده‌ایم این باید برود تست مقاومت روی کامپوزیتی که ما استفاده کرده‌ایم بشود. الان گلوله‌ای که در این سلاح استفاده‌کرده ایم در مرحله صنعتی سازی باید توان چهاربرابری نسبت به نمونه تحقیقاتی داشته باشد. اگر یک محصول استانداردها را پاس کرد رزمنده می‌تواند از آن استفاده کند. مرحله صنعتی سازی مرحله‌ای پیچیده و طولانی است. مگر در شرایط خاص که پیش آمده در شرایطی ما محصول را از همین مرحله تحقیقات برده‌ایم و در صحنه رزم استفاده کرده‌ایم وگرنه چه سلاح مصاف که وزارت دفاع کار کرده و یا سلاح فاتح که خود نیروی زمینی کار کرده بود تسلیحات خوبی هستند و تقریبا از یک مکانیزم استفاده می‌کنند. اما برای تولید انبوه نیازمند طی مراحل خود هستند.

یکی از مشکلات ما که در زمان جنگ هم با آن مواجه بودیم توان زرهی نیروی زمینی است. بعد از جنگ البته یکسری تانک خریداری شد اما با توجه به تجربه جنگ‌هایی که در منطقه رخ داده به ویژه جنگ در سوریه، به نظر می رسد هنوز جای کار زیادی داریم. ضمن اینکه ماهنوز تانک بومی هم در رده‌های به شکل عملیاتی وارد نکرده‌ایم. از نظر شما امروز بزرگترین نیاز توان زرهی ما چیست؟

* در زمان جنگ یکی از دلایلی که در هور عملیات انجام می‌دادیم این بود که ما از توان زرهی خوبی برخوردار نبودیم. خوب بعد از جنگ وقتی فرماندهان آسیب شناسی کردند دیدند که ما در حوزه زرهی ضعف‌هایی داریم لذا اقدام به خریداری تانک‌های تی-۷۲ کردند. با خرید این تانک‌ها توان خوبی به زرهی ما اضافه شد.

یکی از موضوعات در حوزه زرهی این است که از یک تانک به جا استفاده شود. همه جا نیاز نیست روی تانک‌ها تجهیزات ویژه نصب شود. ما باید متناسب با ماموریت از تجهیزات استفاده کنیم. ما نیاز به تانکی داریم که از زره مقاوم و ابزار خود حفاظتی برخوردار باشد. اما آیا نیاز است مثلا زمانی که در شمالغرب از توان زرهی استفاده می‌کنیم از چنین تانکی استفاده کنیم؟

چقدر به سیستم‌های حفاظتی پیشرفته مانند تروفی برای تانک اهمیت داده می‌شود؟

ما الان به این سیستم‌ها دست پیدا کرده‌ایم و در مرحله تحقیقات هم نتایج خوبی داشتیم. تست تحقیقاتی آن انجام شده و پاسخ خوبی گرفته شده است.

ما در حوزه ضد زره پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم و محصولات خوبی هم تولید شده است. در این زمینه چه اقدامات دیگری در دستور کار دارید؟

در حوزه ضد زره هم صنعت و هم حوزه تحقیقات خوب کار کرده‌ایم. ما بیشتر در حوزه دوش پرتاب‌ها کارهای خوبی انجام داده‌ایم. برخی انتظار دارند ما با آر پی جی خداحافظی کنیم اما اینطور نیست و باید این سلاح را بهینه کرده و از آن در جای خودش استفاده کرد. ما نباید برای اهداف ارزان قیمت از سلاح گران قیمت استفاده کنیم. در حوزه دوش پرتاب‌ها هم سراغ راکت های ارزان قیمت با دقت بالا می‌رویم هم سراغ موشک‌های گران قیمت بستگی دارد که سلاح را برای چه ماموریتی تعریف می‌کنیم.

مثلا ساخت مهمات ترموباریک برای آر پی جی کار همین جهاد خود کفایی نیروی زمینی بود اما اخیرا به دستاوردی در حوزه ضد استحکامات رسیده‌ایم که در لبه تکنولوژی دنیا قرار دارد. نمونه خارجی آن تک مرحله‌ای بود اما این نمونه دو مرحله‌ای است و قدرت نفوذ بیشتری دارد و حتی برخلاف نمونه خارجی قابل شلیک از فضای بسته است. در جریان آزمایشی که در یک کانکس ۶ متری انجام دادیم حتی شیشه‌های کانکس هم بر اثر شلیک نشکست.

در حوزه توپخانه دنیا بیشتر به سمت استفاده از توپ‌های ۱۵۵ و متحرک با پیشرانه‌های راکتی رفته است. در توپخانه نیروی زمینی سپاه کارهای خوبی در حوزه دقت شده است. اما در حوزه ساخت خود توپ و ساخت مهمات و متحرک سازی آن کاری انجام داده اید یا نه؟

ما در حوزه توپخانه به دنبال چند منظوره کردن تجهیزات هستیم. یعنی ما خودرویی داریم که روی آن راکت ۲۴۰، فجر ۵ و راکت ۱۲۲ هم وجود دارد. در حوزه محمول کردن توپخانه‌هم الان دارای محصول هستیم و توپهای‌ ۱۵۵، ۱۲۲ و ۱۳۰ محمول شده‌اند.

این محمول شدن هم یعنی اینها دارای گلوله گذار خودکار و سیستم هدایت آتش هستند. در حوزه سیستم هدایت آتش مجوز تولید محدود برای توپ‌های استقراری را هم گرفته‌ایم. البته این‌ها هرکدام یک حوزه متفاوت است. محمول کردن، هدایت آتش و مهمات هر کدام یک پروژه است. مثلا در حوزه هدایت آتش برای هدایت گلوله‌های بصیر از پهپاد استفاده می‌کنیم و پهپادها به عنوان نشان گذار لیزری عمل می‌کنند. در نیروی زمینی سپاه در حوزه توپخانه کار سرعت بیشتری نسبت به سایر حوزه‌ها در حال حرکت هستیم.

نیروی زمینی در حوزه موشکی چه اقداماتی داشته و چه برنامه هایی برای توسعه آن دارید؟

نیروی هوافضا در حوزه موشک‌های راهبردی کار می کند. اما برد مورد نیاز برای نیروی زمینی، برد تاکتیکی است. چون عرض و طول نبرد زمینی محدود است، موشک‌های ما هم در همین برد تعریف می‌شوند. مثلا برای هدف قرار دادن اهداف زرهی نیاز نیست از موشک‌های دوربرد استفاده کنیم. من در صحبت‌هایم گفتم پروژه برد بلند ضد زره داریم، منظور من این بود که اگر زمانی بخواهیم، از فاصله ۱۰۰ کیلومتری هم می‌توانیم تانک را بزنیم. اما واحدهای زرهی یگان‌های رزمی هستند نه یگان‌های پشتیبانی رزم و تانک در یک فاصله نزدیک با شما می‌جنگد.

یگان پهپادی یک یگان تازه تاسیس در نیروی زمینی است. در حوزه پهپادی فعلا بهترین پهپاد رزمی نیروی زمینی پهپاد مهاجر ۶ است اما گویا این پهپاد میزان قابل توجهی مهمات نمی‌تواند با خود حمل کند. برای رفع مشکلاتی از این دست چه اقدامی کرده‌اید؟

ما در حوزه تحقیقات به موضوع پهپادی ورود کرده‌ایم و پروژه تعریف شده و در مرحله امکان سنجی است. چون این ضعف در عملیات هم دیده شده است. از زمان ورود من به جهاد خود کفایی هم یکی از خواسته‌های سردار پاکپور انجام تحقیقات در حوزه پهپادی بود. ایشان به ما ماموریت داد تا وارد حوزه ساخت پهپاد بشویم و ان‌شاءالله اولین محصول ما هم در مهرماه تست‌های خود را پشت سر می‌گذارد. برای ساخت این پهپاد دو فاز عمود پرواز و پرواز افقی تعریف کرده‌ایم. در این حوزه زیرساخت خوبی داریم و با ارتقا نیروی انسانی متخصص می‌توانیم در حوزه پهپادی حرفی برای گفتن داشته باشیم. اولین محصول پهپادی ما در مهرماه تست‌های خود را پشت سر می‌گذارد. برای ساخت این پهپاد دو فاز عمود پرواز و پرواز افقی تعریف کرده‌ایم.

حوزه بالگردی قبلا در نیروی هوافضای سپاه بود و آنها وارد ساخت بالگردهای شاهد شدند. اما امروز حوزه بالگردی به نیروی زمینی منتقل شده است. آیا شما هم اقدامی در حوزه ساخت بالگرد داشته‌اید؟ یا برای حفاطت از بالگرد کاری کرده‌اید؟

برای حفاظت از بالگردها در حوزه‌هایی مثل خود حفاظتی و هشدار برخورد با موانع برنامه‌هایی در دست اقدام داریم. یک توپ ۲۰ میلیمتری برقی هم برای بالگردهای کبری ساخته‌ایم که رونمایی هم شد و مزیت این توپ به توپ متداول بالگرد کبری این است که موقع شلیک دیگر گیر نمی‌کند.