«زنان گزینشی» باز هم ابزاری نمایشی برای فرار از تعلیق فوتبال؟

طرفداری- نزدیک به ۴ دهه است که درهای استادیوم‌های فوتبال بر روی زنانِ ایرانی بسته شده است و تنها در معدود مواردی آن هم به صورت «گزینشی» اجازه ورود زنان به استادیوم داده شده است. بازی دوستانه ایران-بولیوی و دیدار پرسپولیس-کاشیما در فینال لیگ قهرمانان آسیا، تنها دو بازی بوده اند که زنانِ ایرانی فرصت حضور در استادیوم را پیدا کرده اند. اعضای تیم‌های فوتبال و فوتسال رده‌های سنی زنان، خانواده‌های بازیکنان تیم ملی، روزنامه‌نگاران و چند بازیگر، از جمله زنانی بودند که به صورت گزینشی از طرف فدراسیون فوتبال به استادیوم راه پیدا کردند، تا به نوعی فشارهای فیفا را از خود دور کنند.

در همان فینال لیگ قهرمانان آسیا، تماشاگران با شعار «دروغه، دروغه» به نمایش دروغین فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش برای ورود گزینشی بانوان در حضور جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا، واکنش نشان دادند. در همان سفر رئیس فیفا به تهران، او پس از ترک ایران، عنوان کرد که از رئیس جمهور ایران، حسن روحانی قول گرفته که شرایط برای ورود زنان به استادیوم فراهم شود. پیش از آغاز فصل جدید لیگ برتر و شروع مسابقات مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، این بار فیفا در نامه ای مهم به فدراسیون فوتبال ایران اعلام کرد که تا ۱۵ جولای (۲۴ تیر ۱۳۹۸) باید مسئله ورود زنان به استادیوم را برای مقدماتی جام جهانی برطرف کند.

در شرایطی که بسیاری از مراجع تقلید معتقدند که حضور بانوان در ورزشگاه رسوایی به دنبال دارد و باید از ورزشگاه برای تبلیغ دین استفاده کرد، در آخرین نظرسنجی که در سایت طرفداری به عنوان یکی از سایت‌‌های برتر کشور انجام شده، ۹۳ درصد از شرکت کنندگان حتی موافق بودند که فوتبال ایران تا زمان آزادی اجازه ورود زنان به استادیوم، تعلیق شود. این شرکت کنندگان عمدتاً کسانی هستند که شور و اشتیاق فراوانی برای دنبال کردن فوتبال داخلی دارند، اما با این وجود حاضرند این شور و اشتیاق از آن‌ها گرفته شود، تا زمانی که زنان هم به راحتیِ آن‌ها بتوانند به داخل استادیوم‌ها بروند. علی رغم این، اظهارنظر‌ها و نقل قول‌های متفاوت و عجیبی هم مطرح شده، معاون قوه قضاییه مشکل ورود زنان به استادیوم را «نگاه کردن زنان به بدن نامحرم» اعلام کرده بود.

از همه این نگاه‌های متناقض که بگذریم، واقعیت این است که تفاوت‌هایی به نسبت تفکرات رادیکالی پنج سال گذشته دیده می‌شود، تابوی ورود زنان به استادیوم شکسته شده است، اما سیاست گزینشی که به نظر می‌رسد وزارت ورزش اتخاذ کرده، تنها زنان را به‌عنوان ابزاری برای فرار از تعلیق فوتبال ایران تبدیل کرده است. بسیاری عدم شروع لیگ برتر در زمان مقرر را بی‌ربط به تهدید فیفا نمی‌دانستند، لیگی که سرانجام قرار است، فردا قرعه‌کشی شود.

اما صحبت‌های امروز معاون وزیر ورزش باز هم زنگ خطر را به صدا در آورده است، به نظر می‌رسد وزارت ورزش قرار است همان‌جایی که فیفا قدرت دخالت دارد، بهصورت گزینشی اجازه ورود بانوان به استادیوم را بدهد و معاون وزیر ورزش در همان مصاحبه ای که اعلام می‌کند فرزند دخترش در آمریکا آزادانه مشغول زندگی است، به‌صراحت همزمان اعلام می‌کند اعتقادی به حضور زنان در استادیوم‌ها برای مسابقات لیگ برتر ایران ندارد.

برگزاری کمپین‌های مختلف، همراه با فشار سنگین فیفا به فدراسیون فوتبال که بیشتر حاصل تلاش‌های فاطما سامورا، دبیر کل این نهاد بوده است، حالا مسئولان وزارت ورزش را وادار کرده که شرایط را برای ورود زنان به استادیوم در بازی‌های ملی فراهم کنند، آن‌ها مدعی هستند که این‌ بار این زنان گزینشی نخواهند بود و همه آزادانه می‌توانند از 10 درصد بلیتی که به آن‌ها اختصاص یافته است، خریداری کنند و راهی استادیوم شوند، اما همچنان انتخاب بازی‌هایی که زنان اجازه حضور در استادیوم‌ها را خواهند داشت، طبق گفته معاون وزیر ورزش، «گزینشی» خواهد بود. زنان فقط برای اندک بازی‌های تیم ملی در طول یک سال که شاید تعدادش به اندازه انگشتان دست هم نمی‌رسند، اجازه محدود برای حضور در استادیوم خواهند داشت.

البته نمی‌توان فقط توپ را به داخل زمین طرف مقابل انداخت، بخشی از تقصیرها هم به گردن باشگاه‌ها، بازیکنان و حتی برخی خبرنگاران است. باشگاه‌هایی که برای هوادارانشان اهمیت قائل هستند، به عنوان نمونه داماش گیلان را به خاطر داریم که برای احترام به هوادارانش که به استادیوم راه پیدا نکرده بودند، حاضر به انجام بازی نشد، اما آیا تیمی پیدا می‌شود که اعلام کند تا زمان عدم حضور هواداران زن خود در استادیوم، بازی نمی‌کند؟ در نخستین جلسه تمرینی استقلال در فصل جدید، زنان زیادی پشت درهای بسته زمین تمرین حضور داشتند، اما تلاش قابل توجهی از جانب بازیکنان و مدیریت تیم برای ورود آن‌ها صورت نگرفت، این مسائل مختص به یک تیم نیست، صرفاً برای ذکر نمونه مجبور می‌شویم از تیم خاصی نام ببریم.

نقش و اثرگذاری خبرنگاران در این موضوع هم بسیار کم‌رنگ است، بسیاری از خبرنگارانی که در شبکه های اجتماعی خود، تا دلتان بخواهد به این موضوع پرداخته اند، اما در رسانه متبوعشان، به دلایلی نامشخص، به این موضوعات اشاره ای ندارند. شکستن کامل این تابو، یک تلاش جمعی از این طرفِ زمین هم می‌خواهد.

حضور بانوان بر سر تمرینات استقلال در فصل جدید

تغییر رویکرد مدیران فدراسیون فوتبال در قبال این موضوع تا حدودی قابل قبول بوده است، اما اظهارات عجیب و غیرمسئولانه از سوی وزارت ورزش، همچنان نشان می‌دهد که به این ورودهای گزینشی، نگاهی ابزار گونه برای جلوگیری از تعلیق فوتبال دارند. البته نباید این مسئله را هم فراموش کرد که بسیاری می‌گویند همین حضور «گزینشی» هم حاصل ماه‌ها تلاش آن‌ها برای رضایت افرادی که مخالف حضور زنان در استادیوم هستند، بوده است.

اما در پایان، سوال بزرگ همچنان این است که چه زمانی شرایطِ حضور آزادانه و بدون اعمال سلیقه زنان در استادیوم‌ها فراهم می‌شود و آیا باز هم بازیگران و ورزشکارانی که قبلاً گزینشی در استادیوم‌ها حاضر شده اند و در تضییعِ حق دیگر زنانِ هم‌وطن خود شریک بوده اند، باز هم حاضر هستند ابزاردست متولیان ورزش کشور باشند؟

ملت از راه آزادی به تعلیم و تربیت دست می یابند، نه برعکس - جرج برنارد شاو