10 اتفاقی که میتواند به حیات زمین پایان دهد
رکنا: عمر سیاره زمین به 4/5 میلیارد سال میرسد. زمانی بسیار طولانیتر از به وجود آمدن انسان و دیگر موجودات زنده در این سیاره. بسیاری از اتفاقات معمول جامعه انسانی و رفتارهای اشتباه ما میتواند بهتدریج، به حیات این سیاره پایان دهد.
البته ما در این مقاله سراغ اتفاقات بلندمدت انسانی که به نابودی زمین منجر خواهد شد نرفتیم بلکه به حوادثی میپردازیم که در یک لحظه، میتوانند به زندگی زمین و تمامی موجودات زنده روی آن، پایان دهند. شاید باور این موضوع برای بسیاری از ما سخت باشد، اما همانطور که زندگی یک انسان در یک لحظه میتواند پایان بپذیرد، حیات بر روی زمین نیز همانقدر غیر قابل پیشبینی است و ممکن است با یک اتفاق بهظاهر کوچک، برای همیشه نابود شود.
انفجار پرتو گاما
انفجار پرتو گاما (Gamma-Ray Burst)، یک نوع انفجار الکترومغناطیسی است که در فرکانس بسیار بالا رخ میدهد. این انفجار معادل انرژی خواهد بود که خورشید در طول ۱۰ میلیارد سال تولید میکند. یک انفجار آنی ستارهای میتواند این شکل عجیب از آزادسازی انرژی را تولید کند.
در صورت رخ دادن چنین انفجاری در منظومه شمسی، تشعشعات این انفجار، لایه اُزون زمین را نابود خواهد کرد. موضوعی که به مرگ انسان و اغلب موجودات زنده زمین منجر خواهد شد. بسیاری از دانشمندان باور دارند که چنین انفجاری پیشازاین نیز رخداده و به خاطر همین انفجار است که نسل بسیاری از موجودات کهن بر روی زمین، منقرضشده است.
شعله فضایی
در سال ۲۰۱۲، حیات زمین با در معرض یک شعله و انفجار فضایی قرار گرفتن به خطر افتاد. هرچند این اتفاق، تلفات جانی نداشت، اما میتواند در سطحی بزرگتر، به زندگی بر روی زمین پایان دهد. در این سال، خروج جرم از تاج خورشیدی که به شعله فضایی یا انفجار خورشیدی مشهور است، از مدار زمین عبور کرد و تنها چند ساعت تفاوت باعث میشد که زمین به نابودی کامل برسد. برخورد چنین جرمی با زمین میتواند انفجاری معادل چندین بمب اتم داشته باشد.
علاوه بر خطرات برخورد چنین جرم آتشینی با زمین، نابودی لایه اُزون را نیز باید در نظر گرفت. عبور این انفجار از این لایه، منجر به سوراخ شدن همیشگی اُزون خواهد شد و بدون شک زندگی زمینی را به خطر خواهد انداخت. یک تحقیق در سال ۲۰۱۷ به این نتیجه رسیده است که تا ۱۰۰ سال آینده، شاهد برخورد یک جرم خورشیدی آتشین با زمین خواهیم بود که ۱۰ هزار میلیارد خسارت را به زمین وارد خواهد کرد.
مواد مذاب و آتشفشان
در گذشتهای نهچندان دور بر روی زمین، نیمی از تمامی موجودات زنده بر اثر حرکت مواد مذاب نابود شدهاند. تغییرات رخداده در دمای زمین و فاصله گرفتن فصول سرد و گرم از هم، منجر به تغییر رفتار لایههای درونی زمین و فعال شدن آتشفشانها میشود. چنین مواد مذابی نه تنها سطح محل برخورد را نابود میکند، بلکه میزان دیاکسید کربن موجود در هوا را نیز افزایش میدهد. با این تغییر، تنفس برای اغلب موجودات زنده غیرممکن میشود و دریاها نیز بهسرعت آلوده خواهد شد.
بارانهای اسیدی آخرین نتیجه رخ داده بر اثر حرکت مواد مذاب بر سطح زمین است که بدون شک نسل بسیاری از گیاهان را منقرض خواهد کرد. در پایان زمین بهقدری گرم خواهد شد که شاید انسانهای باقیمانده ترجیح دهند به سیارهای دیگر کوچ کنند.
خطای انسانی در برخورددهنده هادرونی بزرگ
برخورددهنده هادرونی بزرگ (Large Hadron Collider)، یک شتابدهنده ذرهای و برخورددهنده مستقر در سازمان تحقیقاتی در سرن سوئیس است. در این آزمایشگاه، پروتونها، در یک تونل ۲۷ کیلومتری شتاب گرفته و بهاندازهٔ ۱۴ تریلیون الکترونولت انرژی میگیرند و با هم برخورد میکنند تا این برخورد، ردی از بوزون هیگز را نشاندهد.
در سال ۲۰۰۹، یک اتفاق عجیب در برخورددهنده هادرونی بزرگ رخ داد که منجر به افزایش دمای بسیار بالای این آزمایشگاه لولهای شکل شد. یک تکه نان در قسمت بالایی این برخورددهنده هادرونی، دلیل اصلی افزایش دما در این تونل ۲۷ کیلومتری بود. بسیاری از دانشمندان باور دارند که وجود این تکه نان نه از طریق عوامل بیرونی، بلکه بر اثر حرکت در زمان/مکان رخ داده است. این دانشمندان باور دارند که تکرار چنین حادثهای در سطح، میتواند زمین و تمامی موجودات زنده آن را در یک سیاهچاله دفن کند.
فرازمینیها
جستجو برای کشف فرامینیها و فضاییها، ادامه دارد، اما بسیاری از دانشمندان از جمله استیون هاوکینگ، باور دارند که بهجای جستجو باید راهی برای پنهانشده از دست این موجودات کشف کرد. بسیاری از سیارات بسیار دور از زمین، در تئوری توانایی تولید حیات را دارند، اما آیا این اتفاق خاص، زودتر از زمین رخداده یا دیرتر؟ آیا موجودات احتمالی از انسانها باهوشتر هستند یا ما نسبت به آنها برتری داریم؟ فراتر از این مسائل، وجود ویروسها و بیماریهای واگیردار جدید را نیز نمیتوان انکار کرد.
هاوکینگ باور داشت که اگر فضاییها به زمین بیایند، اتفاقی مثل سفر کریستف کلمب به قاره آمریکا رخ خواهد داد و زمین به سیاره آنها تبدیل خواهد شد. موجوداتی که بتوانند چنین فاصلهای را طی کنند، از انسانها باهوشتر هستند. تجربه رابطه انسان با حیوانات نشان میدهد که موجود باهوشتر، همیشه موجودات ضعیفتر را به بردگی خواهد گرفت.
فرورفتن به سیاهچاله
حتی بدون در نظر گرفتن برخورددهنده هادرونی بزرگ، امکان فرورفتن زمین در یک سیاهچاله چندان دور از ذهن نیست. یک انفجار یا تصادف ابر ستارهای میتواند سالها پیش در فاصلهای دور رخ داده باشد. بسیاری از دانشمندان باور دارند که یک سیاهچاله بزرگ، روزی تمامی فضای فعلی را در خود حبس خواهد کرد. موضوعی که البته هنوز رخ نداده است، اما به وجود آمدن یک سیاهچاله کوچک در نزدیکی منظومه شمسی، دور از ذهن نیست. این سیاهچاله میتواند خورشید و سیارههای منظومه شمسی را به درون خود بکشد و حیات در زمین را برای همیشه نابود کند.
انفجارهای اتمی
هرچند رخ دادن جنگهای اتمی در سالهای آینده پیشبینی نمیشود، اما تعداد بالای بمبهای ذخیرهشده اتمی، آنقدر نگرانکننده است که میتواند حیات زمین را به خطر بیندازد. اشتباهات انسانی مثل حوادث اخیر در روسیه را به جنگهای اتمی اضافه کنید تا متوجه شوید بمب اتم و تمامی موارد مرتبط با آن میتواند به یکی از دلایل ساده نابودی زمین تبدیل شود. حتی اگر رفتارهای انسانی را نادیده بگیریم، اتفاقات فضایی مانند اجسام آسمانی نیز میتواند در برخورد با بمبهای اتم و آزمایشگاههای اتمی، به نابودی زمین و نسل بشر منجر شود.
زلزله آتشفشانی
بسیاری از دانشمندان باور دارند که با تخلیه ذخایر آبی سطح زمین و نشست بسیاری از شهرهای بزرگ، میتوان پیشبینی کرد که در چند سال آینده، بسیاری از آتشفشانهای خاموش، دوباره فعال شوند. فعالیتی که نه تنها در سطح مواد مذاب خطرناک است، بلکه منجر به زلزلههای بسیار وسیع در تمامی زمین خواهد شد. افزایش بیرویه جمعیت انسانی در زمین باعث شده تا فشار بر روی سطوح مختلف زمین افزایش پیدا کند.
افزایش جمعیتی که توسط اغلب کشورهای بزرگ و کوچک جهان، جدی گرفته نمیشود و بهصورت بیرویه در حال رخ دادن است. دود ناشی از فعال شدن آتشفشانها نیز میتواند جان بسیاری از انسانها و دیگر موجودات زنده را به خطر بیندازد.
افزایش متان
شاید باور نکنید، اما موجودات زندهای هستند که میتوانند به افزایش سطح گاز متان در زمین کمک کنند. افزایشی که ۲۵۲ سال پیش رخ داد و بیش از ۹۰ درصد موجودات دریایی و ۷۰ درصد موجودات زنده در خشکی را منقرض کرد.دانشمندان باور دارند که چنین اتفاقی ممکن است در آیندهای نزدیک رخ دهد و اصلاً غیرقابل پیشبینی نیست. افزایش سطح متان که یک گاز کشنده برای انسان است، منجر به آب شدن تمامی یخهای زمین خواهد شد و حیات زمین را به خطر خواهد انداخت.
فروپاشی خلأ
آخرین مورد اشاره شده در این مقاله، یک اتفاق تخصصی است که سعی میکنیم با سادهترین کلمات ممکن آن را توضیح دهیم. خلأ موجود در فضای شناختهشده توسط انسان، ممکن است یک شبه خلأ باشد که در کنار یک خلأ بزرگتر قرارگرفته است. یک انفجار بزرگ یا یک تغییر غیرقابل پیشبینی در فضای موجود در این خلأ، میتواند منجر به فرورفتن خلأ فعلی در خلأ بزرگ شود. فرورفتنی که همراه با نابودی زمین و تمامی اجرام شناختهشده توسط انسان خواهد بود. البته دانشمندان هنوز از اینکه خلأ موجود یک شبه خلأ است یا خلأ واقعی، اطمینان کسب نکردهاند و البته عمر طولانی یک شبه خلأ نیز تا حدودی اطمینانبخش است.