اعجاز مباهله در اثبات حقانیت دین و فضیلت اهل بیت(ع)

حجت‌الاسلام والمسلمین علی راد، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، در قم در گفت‌وگو با ایکنا ضمن تبریک فرارسیدن روز مباهله به عنوان یک جشن اسلامی و شعائر دینی بیان کرد: مباهله در ادیان ابراهیمی جایگاه برجسته و نشانه معنویت‌گرایی و شأن نبوت بوده و در اسلام نیز مورد تأکید قرار گرفته است.

وی افزود: اصل این آئین مختص اسلام نیست، بلکه در دین یهود مورد استفاده قرار گرفته است. مسیحیان نجران هم چون این مسئله به عنوان باور برای آنان مطرح بود در مواجهه با پیامبر(ص) این پیشنهاد را دادند، گرچه آنان با پیشنهاد و مشورت یهودیان دست به این کار زدند و پیامبر(ص) نیز پیشنهاد آنان را قبول کردند.

رئیس بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی با بیان اینکه این موضوع آنقدر اهمیت دارد که خاورشناسان متعددی در مورد آن کتاب نوشته و به بررسی آن پرداخته‌اند، اظهار کرد: اصالت، قداست و مشروعیت مباهله موضوعی مورد پذیرش در ادیان ابراهیمی است که در دوره یکی از انبیاء که ظاهراً حضرت الیاس بوده مورد استفاده قرار می‌گیرد و در اسلام هم کارکرد اعجازگونه آن بسیار مهم است؛ اگرچه مباهله در آن روز انجام نشد، ولی توانمندی معنوی و الهی بودن این توانمندی در پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) را نشان داد.

اصالت و قداست مباهله

وی با تأکید مجدد بر قداست و اصالت این منسک دینی و شعائر ادیان ابراهیمی، تصریح کرد: حتی برای دوره کنونی به عنوان دوران آخرالزمان هم این منسک دینی و شعار امری لازم، بایسته و شایسته است تا در پرتو مقام و جایگاه این روز بتوانیم شأن قدسی اهل بیت(ع) و نبوت پیامبر(ص) و حقانیت دین اسلام را ثابت کنیم.

راد با تأکید بر لزوم جشن گرفتن روز مباهله و ترویج آن در میان مسلمانان، اظهار کرد: ادیان ابراهیمی در مواجهه با رقبای درون و برون‌دینی ابتدا در مقام مذاکره برمی‌آمدند و تلاش می‌کردند تا مخالفان خود را قانع کنند، ولی وقتی عده‌ای در برابر حق قرار بگیرند و باز هم از پذیرش آن استنکاف کنند و دلائل عقلی و نشانه‌ها و براهین را نادیده بگیرند، نوبت به مباهله می‌رسد که آداب و شرایطی دارد.

آیه مباهله یعنی آیه 61 سوره مبارکه آل عمران اشاره کردند. در این آیه امیرالمؤمنین(ع) جان پیغمبر توصیف شده است؛ با این وصف و عظمتی که در روایات و آیه شریفه در مورد این واقعه بیان شده واقعاً نسبت به معرفی آن و گرفتن جشن کوتاهی شده است

وی با بیان اینکه از روایاتی که در منابع اسلامی نقل شده عمومیت این حکم استفاده می شود، تصریح کرد: کلینی، در کافی حدیثی از امام صادق(ع) نقل کرده که به یکی از اصحاب خویش فرمود: «اگر مخالفان سخنان حق تو را نپذیرفتند آن‌ها را به مباهله دعوت کن»؛ از این رو در برخی موارد فراتر از بحث انبیاء نیز ممکن است چیزی شبیه به مباهله رخ دهد که از جمله در ملاعنه شاهد هستیم.

راد بیان کرد: ملاعنه هم نوعی مباهله است که وقتی انجام می‌شود که زنی از سوی شوهرش برای انجام اعمال منافی عفت متهم شده است و شاهدی در کار نیست؛ لذا از این مسئله برای اثبات حقانیت یک طرف استفاده می‌شود گرچه این کار به معنای عمومیت دادن نیست.

این استاد حوزه و دانشگاه در بخش دیگری از این گفت‌وگو با بیان اینکه آیه مباهله منزلت ویژه اصحاب کساء را بیان می‌کند، افزود: این آیه آیه‌ای بسیار خاص برای بیان آیات مناقب و منزلت قرآنی اهل بیت(علیهم السلام) است.

بزرگترین فضیلت امیرمؤمنان(ع) از دید امام رضا(ع)

وی با اشاره به روایتی از امام رضا(ع) بیان کرد: در روایتی وقتی از حضرت در مورد بزرگترین فضیلت امام علی(ع) در قرآن سؤال شد، ایشان به آیه مباهله یعنی آیه 61 سوره مبارکه آل عمران اشاره کردند. در این آیه امیرالمؤمنین(ع) جان پیغمبر توصیف شده است؛ با این وصف و عظمتی که در روایات و آیه شریفه در مورد این واقعه بیان شده واقعاً نسبت به معرفی آن و گرفتن جشن کوتاهی شده است؛ گرچه در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای احیاء و گرامی‌داشت آن انجام می‌شود، ولی باید همانند سایر اعیاد اسلامی و شیعی مورد توجه قرار بگیرد.

وی افزود: بزرگانی مانند سیدبن‌طاووس وقتی در مورد این آیه به ارائه روایات پرداخته از مباهله به عنوان عید یاد کرده و علمای شیعه و اهل سنت نیز در مورد آن مطالبی به نگارش درآورده‌اند؛ لذا باید علما، مراجع معظم و حوزه علمیه نسبت به گرامیداشت این روز اهتمام خاصی داشته باشند.

راد همچنین با اشاره به برداشت عالمان اهل سنت از این آیه، اضافه کرد: همان طور که برخی محققان حوزه علمیه در مورد این آیه به نوشتن مقاله پرداخته‌اند چنین به دست می‌آید که اهل سنت در این آیه با سؤالات کلیدی و قابل تأمل مواجه هستند که نتوانسته‌اند پاسخ قانع‌کننده‌ای ارائه دهند.

وی ادامه داد: کسانی مانند عبده و رشید رضا خوانشی از این آیه دارند که با خوانش روایات شیعی فاصله دارند، ولی باید به سؤالات مهم هم در این زمینه پاسخ دهند که البته برخی مانند زمخشری تلاش کرده تا از لحاظ ادبی پاسخی برای دیدگاه‌های عالمان اهل سنت بیابد، ولی همین برداشت‌ها با توجه به تفسیر ادبی که در دهه‌های اخیر در میان اهل سنت در مصر رواج یافته می‌توان پاسخ درخوری به این مدعیات داد.

انتهای پیام