جنگ خاموشِ تحریم دارو؛ موضوع یک نمایشگاه عکاسی

این مجموعه شامل ۱۸ فریم عکس سیاه و سفید است که در نمایشگاه محیطی خانه هنرمندان با شعار به امید روزی که تحریم ها در جهان برای هر کشوری متوقف شود به نمایش درآمده است. عکس ها تصاویری از کودکان، زنان و مردانی است که با چشمانی پرسشگر لنز دوربین حسینی را دریچه ای برای گفت‌وگو با جهان انتخاب کردند تا از رنج هایشان بگویند.

دغدغه‌ تهیه‌ داروهای نایاب و گران قیمت بیماران و همراهان مستأصل را به مراکز متفاوت درمانی دولتی یا خصوصی می‌کشاند و قحطی دارو فشاری به مراتب بیشتر از خود بیماری به بیماران و خانواده‌هایشان وارد می‌ کند.

موضوع شکل‌گیری مجموعه عکس جنگ خاموش به بیماری پدر عکاس برمی گردد به نحوی که حسینی در بخشی از بیانیه خود به آن اشاره می کند: «درمان پدر در حالی آغاز شد که با تغییرات اجتماعی و اقتصادی ناشی از تحریم‌های اعمال شده علیه ایران مواجه بودیم. بیماری پدر از یک سو و شرایط بد سیاسی اجتماعی ناشی از تحریم‌ها از سوی دیگر خانواده ما را با بحران عظیمی مواجه کرده ‌بود. همزمان با تلنبار شدن کاغذ پاره‌ها در سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی، بخشی از خانه نیز از حجم کاغذ پاره‌هایی که نام داروهای نایابی بر آنها نوشته بود، پُر می‌شد.»

سید مهدی حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در تشریح ایده این نمایشگاه گفت: دقیقاً در نوروز زمانی که با مشکلات تهیه دارو برای پدرم روبرو بودم، باراک اوباما، رئیس جمهور پیشین آمریکا از قاب تلویزیون، پیام تبریک سال نور را برای ایرانیان ارسال کرد و ما برای تهیه داروهایی که به دلیل تحریم های وی بر ایران کمیاب شده بود، در فشار قرار داشتیم. آنقدر این تحریم ها پیچیده بود که در آن فشار به این باور رسیم که ما در یک شرایط کاملاً جنگی به سر می بریم و به همین دلیل مجموعه عکس جنگ خاموش را با ایده عکاسی از بیماران در معرض کمبود دارو آغاز کردم.

وی با اشاره به نام جنگ خاموش برای این مجموعه عکس گفت: جنگ خانه را ویران می کند همانطور که تحریم داروها خانه و خانواده را با یکدیگر ویران می کند و ما کاملا در شرایط جنگی به سر می بریم که هموطنان ما بر اثر اصابت گلوله از بین نمی روند؛ بلکه بیمارانی هستند که به دلیل کمبود دارو و گرانی جان خود را از دست می دهند.

این عکاس جوان اظهار داشت: عکاسان مستند اجتماعی معمولاً موضوعاتی را در بیرون از خود انتخاب می کنند، من خود و خانواده ام را بستری برای این مجموعه تعریف و به یک عبارت از خود شروع کردم؛ چون معمولاً افراد در مصیبت ها تمایل به انتشار عکس هایشان ندارند به نحوی همین درد مشترک با دیگر سوژه ها و افراد حاضر در این مجموعه فضایی ایجاد کرد که بتوانم ارتباط عاطفی با سوژه هایم برقرار کنم.

حسینی گفت: این مجموعه تولید شد که از درد جمعی خبر دهد تا به این باور برسیم که این درد فارغ از زمان و مکان و جغرافیا همه ما را تهدید می کند. این به نحوی نیست که افرادی که امروز سلامت هستند از آن در امان باشند زیرا کسی از فردای خود خبر ندارد و امکان دارد کمبود دارو مشکلات آن گریبان تک تک ما بگیرد.

وی با گلایه از عدم حمایت مسئولان و فعالان این حوزه گفت: کمترین حمایتی از طرف نهادهای تخصصی عکاسی همچنین نهادهای مرتبط با بهداشت و درمان ندیدم. با توجه به اینکه وزارتخانه های متعددی با این موضوع در ارتباط بودند، در نهایت برای چاپ کتاب مجبور شدم وام بگیرم در حالی که بودجه های بسیاری در کشور هزینه تولید برنامه های سطحی و کلیشه ای می شود که نمی تواند در جامعه تاثیرگذار باشد.

توجه بخش های فرهنگی و اجتماعی روی سلبریتی‌هایی و افراد مشهوری است که قدرت روایت قصه های طبقه ای را که از آن بی خبر هستند ندارند و زمانی که من به عنوان یک هنرمند احساس تکلیف کردم تا صدای این بخش از جامعه را به گوش دیگران رسانم گویی هیچ نهادی برای حمایت وجود ندارد.

حسینی با اشاره به هزینه های بالای چاپ آثار خود گفت: با توجه به افزایش هزینه های چاپ و کاغذ در حال حاضر امکان چاپ جلد دوم کتاب را ندارم، عدم حمایت مجموعه های داخل کشور ایده ای را به ذهنم آورد که برای این عکس ها یک سایت طراحی و از دیگر کشورهای تحت تحریم دعوت کنم تا در این سایت دغدغه ها و مشکلات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.

عکاس مجموعه جنگ خاموش با اشاره به انتخاب استایل سیاه و سفید در عکس ها گفت: باور غلطی وجود دارد که عکس های سیاه و سفید سیاه نمایی است در حالی که قصد من از سیاه و سفید کردن عکس ها تاکید مخاطب برای موضوعی است که خود سیاه است و قرار نیست چیزی غیر از آنچه وجود دارد گفته شود.

وی با تاکید بر تعهد عکاس مستند گفت: عکاس مستند اجتماعی باید نسبت به جامعه خود حساس باشد و بتواند به عنوان یک جامعه شناس مسائل پیرامون خود را با عکس های خود تحلیل کند و من با چنین باوری تلاش کردم که از سیاست به دو دلیل دوری کنم دلیل اول عدم دانش سیاسی خود و دلیل دیگر این است که باید نسبت به پدیده های اجتماعی جامعه بی طرف باشم تا بتوانم یک قضاوت منصفانه را ارائه کنم.

کپی کاری و روزمرگی هنرمندان از دیگر آسیب هایی است که سبب شده عکاسان به دنبال کارهای عمیق نباشد و سطحی و گذرا دنبال شهرت های زودگذر هستند، در صورتی که دغدغه های مردم نیازمند وقت و حوصله زیاد عکاس است . تحریم‌های دارویی ایران در دوره‌ای که هر یک روزش برای بیمار و خانواده‌اش به مثابه یک قرن می‌گذشت، جنگی خاموش و به دور از هیاهو و جنجال رسانه‌ای بود که بیماران و خانواده‌های آنان را مظلومانه قربانی دلالان تحریم‌ها کرده بود.

وی با انتقاد از بی توجهی هنرمندان به موضوعات اجتماعی و دغدغه‌های اکنون جامعه ایران گفت: بسیاری هنرمندان آلوده هنر سفارشی شدند و از طرفی مسابقات بستری فراهم کرده تا عکاسان بیشتر به دنبال شهرت های کاذب باشند تا با برنده شدن و کسب جوایز در این مسابقات فالوورهای خود را در صفحات شبکه های مجازی شان افزایش دهند در حالی که پرداختن به موضوعات اجتماعی نیازمند مطالعه عمیق و پژوهش است.