سوال مخاطب نی‌نی‌بان: من آخرین پریودم ۴ آذر بود. چند بار با بی بی چک تست گرفتم مثبت بود ولی در ۲۴ دی ماه رفتم سونو اما جواب این بود: رحم دارای ابعاد۴۷mm می باشد. ضخامت اندومتر۱۶mm است. در کاویتی اندومتر کلدوساک مایع دیده نشد. اکوزنیسیته پارانشیم رحم طبیعی است. توده سولید cystic solid در رحم و ادنکس ها دیده نشده است. در حال حاضر ساک حاملگی دیده نمی شود. سونوگرافی چک توصیه می شود. لطفا به من بگویید چکار کنم. چرا سونو نشون نداد و یا اگر خارج از رحم بود تو این سونو دیده نمی شد؟

پاسخ دکتر ناهید نجار توانا، جراح و متخصص زنان:

ایشان باید حتما آزمایش خون بدهند و میزان هورمون بارداری شان مورد اندازه گیری قرار گیرد. آزمایش بی بی چک چندان معتبر نیست و خیلی نمی توان به نتیجه آن اعتماد کرد. ولی اگر آزمایش خون دادند و جواب مثبت بود، با توجه به این که ساک حاملگی دیده نشده، احتمال حاملگی خارج از رحم وجود دارد که بسیار هم خطرناک است و حتما باید فورا برای درمان اقدام کنند.

زیرا اگر حاملگی خارج از رحم بزرگ شود احتمال پاره شدن لوله رحم وجود دارد که می تواند برای مادر عارضه جدی را به دنبال داشته باشد. ضخامت دیواره رحم هم یکی از علائم بارداری است ولی حتی بارداری خارج از رحم هم این علامت را در پی دارد. بنابراین این خانم حتما آزمایش خون بدهند.

اگر مثبت بود و در سونوگرافی هم ساک حاملگی دیده نشد به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند. حاملگی خارج از رحم را واقعا باید جدی گرفت.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:

ساک حاملگی محفظه‌ای است که در ابتدای بارداری تشکیل می‌شود و پس از آن جنین تا زمان تشکیل شدن جفت در آن رشد می‌کند. این کیسه در سونوگرافی قابل مشاهده است.

بعد از اینکه نتیجه تست بارداری خانگی مثبت شد، و آزمایش خون بارداری را تایید کرد، نوبت به آزمایش فراصوت (سونوگرافی) برای تایید نهایی بارداری می‌رسد. زمانی که اولین بار برای سونوگرافی مراجعه می‌کنید، پزشکتان ممکن است درباره حضور یا عدم حضور کیسه حاملگی صحبت کند.

اما کیسه حاملگی دقیقا چیست و چه زمانی در سونوگرافی نشان داده می‌شود؟ بودن یا نبودنش چه معنایی دارد؟ اگر ساک حاملگی باشد، اما به نظر خالی برسد، چه؟ پاسخ همه این سوالات را در ادامه این مطلب دریافت خواهید کرد.

ساک حاملگی چیست؟

یکی از اولین نشانه‌های حاملگی این است که سونوگرافی وجود ساک حاملگی را تایید کند. کیسه حاملگی، ساکی است که کودک در حال رشد را در برمی‌گیرد و دارای مایع آمنیوتیک است.

ساک حاملگی در رحم و توسط سونوگرافی تشخیص داده می‌شود، در تصاویر، این ساک به صورت یک لبه سفید در اطراف یک مرکز شفاف و روشن نمایش داده می‌شود.

سونوگرافی ترانس واژینال دارای حساسیت بالاتری است و تصاویر واضح‌تری نسبت به سونوگرافی ترانس بطنی ارائه می‌کند. ساک بارداری معمولا هنگامی که سطح hCG شما بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ است دیده می‌شود.

ساک حاملگی در حدود ۵ تا ۷ هفته پس از آخرین دوره قاعدگی در چرخه طبیعی شکل می‌گیرد؛ بنابراین بین ۳ تا ۵ هفته از سن بارداری و از طریق سونوگرافی واژینال قابل مشاهده است.

اگر ساک حاملگی مشاهده شود

اگر ساک حاملگی در سونوگرافی مشاهده شود، آیا تضمینی برای بارداری است؟ کیسه بارداری قطعا به معنای بارداری است، اما تضمینی نیست که بارداری شما سالم باشد و به طور طبیعی ادامه پیدا کند.

برای مثال بعد از اینکه کیسه مشاهده شد، نشانه مثبت بعدی این است که یک کیسه زرده در داخل آن ایجاد شود.

این کیسه مواد مغذی را برای جنین در حال رشد مهیا می‌کند تا زمانی که جفت جایگزین شود و بنابراین یک شاخص مهم برای تشخیص بارداری سالم است.

در برخی موارد، ساک حاملگی در سونوگرافی دیده می‌شود، اما بعد از آن کیسه زرده دیده نمی‌شود. این کیسه معمولا در هفته‌ی ۵ تا ۶ بارداری و از طریق سونوگرافی ترانس واژینال قابل مشاهده است.

اگر ساک حاملگی مشاهده نشود

اگر ساک حاملگی در سونوگرافی مشخص نشود، به چه معناست؟ چندین دلیل برای عدم حضور کیسه حاملگی وجود دارد:

تاریخ‌های شما اشتباه است. این یک دلیل رایج است و به این معناست که دوباره بعدا به یک سونوگرافی دیگر نیاز دارید.

این نتیجه در مقایسه با سطح hCG حائز اهمیت است، به این معنا که در این صورت این مقدار کمتر از ۱۵۰۰ خواهد بود اگر درباره سن بارداریتان در اشتباه باشید.

شما دچار سقط جنین شده اید. ممکن است شما یک سقط زودرس (بارداری شیمیایی) داشته باشید و یا به زودی دچار سقط شوید. پایین بودن سطح hCG نیز دلیل دیگری برای سقط جنین است.

شما بارداری خارج از رحم دارید. اگر سطح hCG بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ باشد، اما کیسه حاملگی مشاهده نشود، احتمالا به این معناست که شما بارداری خارج رحمی دارید.

کیسه بارداری خالی به چه معناست؟

جنین معمولا در هفته‌ی ۶ بارداری، درون ساک حاملگی دیده می‌شود. یکی از دلایل رایج سقط جنین، که به عنوان بارداری پوچ شناخته می‌شود زمانی است که کیسه حاملگی شامل جنین نیست.

به عبارت دیگر، جنین نتوانسته رشد کند.

این نوع از سقط در اوایل سه ماهه اول بارداری رخ می‌دهد و اغلب حتی قبل از آنکه زن بفهمد باردار است. بارداری پوچ می‌تواند در نتیجه تقسیم سلول غیر عادی، اسپرم و یا تخمک ضعیف اتفاق بیافتد.

در بیشتر موارد، سقط‌هایی که به دلایل کروموزومی اتفاق می‌افتند، به صورت طبیعی و بدون مداخله از بدن خارج می‌شوند.

با این حال، مواردی هستند که زنان می‌توانند برای دفع محتویات رحم انتخاب کنند مانند کورتاژ.

این روش برای زنانی که می‌خواهند متخصص پاتولوژیست علت سقط جنین را پیدا کند، برای کسانی که دانستن دلیل سقط به بهبودی حس آن‌ها نسبت به از دست دادن جنین کمک می‌کند و یا برای مراقبت‌های فیزیکی و یا روانی که بعد از سقط نیاز است، توصیه می‌شود.

اگر پزشک شما کیسه حاملگی خالی را در سونوگرافی تشخیص دهد، ممکن است تایید کند که بارداری شما پوچ است، به این معنا که بارداری شما به تولد کودک منجر نخواهد شد، چون جنینی به طور طبیعی در حال رشد نیست.

اما گاهی اوقات (بسته به اندازه ساک حاملگی)، ممکن است کمی زود باشد که تشخیص داده شود کیسه خالی است. برای مثال ممکن است پزشک بخواهد دوباره برای سونوگرافی بازگردید.

این زمان ممکن است با اضطراب سپری شود، اما برای اطمینان ۱۰۰ درصد ضروری است.

علائم ساک حاملگی بدون جنین

علائم تخمک سوخته مانند علائم بارداری است. مثلا نتیجه تست بارداری مثبت است و پریودی شما متوقف می شود.

سپس علائم سقط جنین را مشاهده می کنید. این علائم عبارتند از:

گرفتگی غیر طبیعی عضلات

لکه بینی یا خونریزی از واژن

پریودی سنگین تر از حالت طبیعی

اگر این علائم را مشاهده کردید به معنی سقط جنین است. اما تمام خونریزی ها در سه ماهه اول بارداری به سقط جنین منجر نمی شود. پس از مشاهده علائم گفته شده به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص ساک حاملگی بدون جنین

در هنگام وجود تخمک سوخته متوجه نمی شوید باردار نیستید.

در هنگام بارداری هورمون گنادوتروپین افزایش می یابد که جفت بعد از لقاح آن را تولید می کند. در هنگام وجود تخمک سوخته نیز هورمون گنادوتروپین افزایش می یابد زیرا جفت برای مدتی رشد می کند.

برای تشخیص وجود تخمک سوخته باید حتما سونوگرافی انجام شود تا نشان داد ساک حاملگی شما حاوی جنین نیست.

نتیجه گیری

سونوگرافی اولیه یک روش نسبتا آسان برای پیگیری بارداری است و نتایج آن همراه با نتیجه ازمایش خون می‌تواند برای شما و پزشکتان روند پیشروی بارداری را مشخص کند.

کیسه بارداری اولین ساختاری است که پزشکان در سونوگرافی اولیه به دنبال آن می‌گردند. زمانی که (در هفته بین ۳ تا ۵ بارداری) کیسه مشاهده شود، می‌تواند نشانه مثبتی باشد.

گفته می‌شود که گاهی کیسه تا هفته ششم بارداری هیچ نشانی از جنین ندارد.

از طرف دیگر، گاهی کیسه بارداری مشاهده نمی‌شود. معمول‌ترین دلیل برای این، تاریخ نادرست است یعنی، زود مراجعه کرده اید.

اما اگر کیسه حاملگی دیده نشود، یا اگر آزمایش خون نشان دهد که باید کیسه‌ای وجود داشته باشد، احتمالا سقط یا بارداری خارج از رحم است.

بارداری می‌تواند یک اتفاق شادی بخش باشد، اما گاهی هم با اضطراب همراه است، زمانی که همه چیز آنطور که می‌خواهید پیش نمی‌رود.

به دوستان و اعضای خانواده خود تکیه کنید. اگر فکر می‌کنید سقط جنین کرده اید و یا دچار بارداری ناخواسته شده اید، ممکن است ضربه عاطفی بزرگی بخورید. به هر صورت به یاد داشته باشید که همیشه می‌توانید یک بار دیگر امتحان کنید.

به احساسات خود احترام بگذارید و اجازه دهید زمان همه چیز را حل کند.

بعد از سقط جنین ناشی از ساک حاملگی بدون جنین چه اتفاقی می افتد؟

بعد از تشخیص تخمک سوخته به پزشک مراجعه کنید. بیشتر خانم ها عمل گشاد کردن دهانه رحم و کورتاژ را انجام می دهند. در این عمل دهانه رحم را گشاده کرده و محتویات داخل رحم را خارج می کنند.

برخی خانم ها نیز با استفاده از قرص میزوپروستول خروج بافت ها را از بدن انجام می دهند.

در این روش زمان بیشتری برای خروج بافت ها لازم است. در این حالت خونریزی و عوارض جانبی زیاد است و درد و گرفتگی عضلات نیز وجود دارد.

برخی خانم های دیگر ترجیح می دهند به بدن اجازه دهند به طور طبیعی بافت ها را از بدن خارج کند.

بهتر است پیش از انتخاب یکی از روش ها با پزشک مشورت کنید. از طرفی پزشک توصیه می کند بعد از سقط جنین تا یک تا سه بار پریود شوید سپس برای بارداری مجدد تلاش کنید.