قلعه حیوانات نوشته‌ی جورج اورول: همه برابرند بعضی‌ها برترند!

قلعه حیوانات Animal Farm داستان بلندی است نوشته‌ی جوروج اورول. این رمان در طول جنگ جهانی دوم نوشته شده است و در سال ۱۹۴۵ در انگلستان منتشر شده است. ولی در اواخر دهه‌ی ۱۹۵۰ به شهرت رسیده است. در این متن به صورت مفصل به بررسی و تحلیل این داستان خواندنی خواهیم پرداخت، با نت نوشت همراه باشید.

در این رمان جانوران مزرعه اربابی که جانورانی اهلی هستند در طی اقدامی علیه صاحب مزرعه دست به شورش می‌زنند. در این کتاب شورش حیوانات سمبل انقلاب کارگری علیه نظام سرمایه داری است. و البته در نقد حکومت استالین نوشته شده است.

قلعه حیوانات Animal Farm

کتاب قلعه حیوانات Animal Farm با فاصله‌ی کمی بعد از انتشار جهانی آن در ایران ترجمه و منتشر شد. و بعد از ترجمه‌ی اولیه بارها توسط مترجمان مختلف ترجمه شده است. برای نمونه در حال حاضر، سه ترجمه از امیر امیرشاهی در بازار یافت می‌شود.

بیشتر بخوانید: ملت عشق اثر الیف شافاک

علاوه بر این، چند ترجمه نیز از این کتاب با مترجمان و ناشران مختلف و تحت عناوین گوناگون مانند مزرعه حیوانات، قلعه حیوانات و مزرعه حیوان، به چاپ رسیده است. نخستین ترجمه به ترجمه‌ی این اثر به نام “قلعه‌ی حیوانات” توسط امیر امیرشاهی در سال ۱۳۴۸ توسط انتشارات کتاب‌های جیبی و با همکاری موسسه‌ی انتشارات فرانکلین به چاپ رسیده است. مهنوش جواهری، علی اصغر افرجی، حوریا موسوی، احمد کسایی پور، صالح حسینی و معصومه نبی زاده تعدادی از این مترجمین هستند.

داستان قلعه حیوانات از این قرار است که عده‌ای از حیوانات اهلی در مزرعه‌ای اربابی زندگی می‌کنند. در این بین شبی میجر پیر خوابی می‌بیند و شب بعد آن‌ها را در طویله به دور هم جمع می‌کند و خواب خوش خود را برای آن‌ها تعریف می‌کند. او خواب دیده است که همه‌ی حیوانات در سرزمینی بدون اینکه زور و تسلط انسان‌ها در مزرعه‌ای زندگی می‌کنند.

میجر پیر از همه‌ی آن حیوانات می‌خواهد که برای رسیدن به این رویا تلاش کنند . میجر پیر چند شب بعد از این گردهمایی می‌میرد. اما این خواب و حرفهای او فراموش نمی‌شود و حیوانات را برای عمل به این فکر به تکاپو می‌اندازد.

حالا رفقا، ماهیت زندگی ما چیست؟ بیایید با خودمان روراست باشیم. زندگی ما بسیار کوتاه و پر از درماندگی است. به دنیا می‌آییم، فقط به اندازه‌ی بخور و نمیر به ما می‌دهند و تا جان داریم از گرده مان کار می‌کشند و به درد نخور که شدیم با بی رحمی تمام از دم تیغ می‌گذرانندمان… پس رفقا، آیا مثل روز روشن نیست که همه‌ی بلاهای زندگی ما از خودکامگی انسانِ دو پا آب می‌خورد؟ کافی است که از شر انسانِ دو پا خلاص شویم.

جانوران اهلی ساکن مزرعه اربابی که از کار زیاد و مشقت به ستوه آمده اند شورش می‌کنند و آقای جونز صاحب مزرعه اربابی را بیرون می‌اندازند و اداره‌ی مزرعه را به دست می‌گیرند. آن‌ها رویای یک مدینه‌ی فاضله را در سر می‌پرورانند. سرپرستی و اداره‌ی این مزرعه به دست خوک‌ها است. در ابتدا همه‌ی حیوانات از حقوق برابر برخوردارند اما هر چه پیش می‌رود از شعارهای ابتدای تاسیس مزرعه فاصله‌ی بیشتری می‌گیرند.

رهبری این جنبش را گروهی از چوک‌ها به دست می‌گیرند. ولی بعد از مدتی خوکی به نام ناپلئون رهبری این مزرعه را به عهده می‌گیرد و حتی بدتر از صاحب قبلی شروع به بهره کشی از سایر حیوانات می‌کند. و در این بین البته مجددا با مخالفات حیوانات و تلاش آن‌ها برای شورشی دوباره مواجه می‌شود ولی او این شورش‌ها را به شدت سرکوب می‌کند.

بیشتر بخوانید: بر باد رفته نوشته‌ی مارگارت میچل؛ بررسی فیلم و رمان Gone with the Wind

شخصیت‌های قلعه حیوانات

شخصیت‌های رمان قلعه حیوانات بغیر از تعدادی از صاحبان مزارع بقیه همه حیوانات هستند. صاحبان مزارع هم حضور کمی در این رمان و ماجراهای آن دارند. آقای جونز صاحب سابق مزرعه اربابی و آقای فردریک صاحب مزرعه همسایه آدم‌های این داستان هستند.

مِیجر پیر، گراز پیری که آغاز کننده این رمان است و همچنین کسی که خواب آرمانشهر حیوانات را دید. او کسی است که هم به دلیل سن و سال و هم به دلیل منش و رفتار حیوانات او را بسیار قبول دارند و برای همین خوابی که او را دیده و نصایح او برایشان بسیار با اهمیت است. او نماد تئوریسین‌های و پدر سیستم کمونیسم و این جنبش انقلابی نظیر مارکس، لنین و انگلس است.دو خوک به نام‌های ناپلئون و اسنوبال که هر یک نماد فردی در انقلاب هستند. ناپلئون که از قدرتی که به او داده اند در جهت منافع خود استفاده می‌کند و رهبری فاسد و مستبد مانند استالین است. او پس از رسیدن به قدرت تمام مدت حیوانات را فریب می‌دهد و از آن‌ها در جهت منافع خود بهره برداری می‌کند. و وقتی با اعتراض آن‌ها رو به رو می‌شود آن‌ها را به شدت و با حداکثر مجازات سرکوب می‌کند.اسنوبال نماد رهبران انقلابی است که قربانی انقلاب می‌شوند. او که در تمام مراحل از ابتدا حضور داشته است متوجه فساد ناپلئون می‌شود و سعی در آگاه کردن سایر حیوانات دارد. اما فریاد او توسط عده‌ی زیادی شنیده نمی‌شود و وقتی که ناپلئون از خطرات حضور او آگاه می‌شود با بدنامی و توطئه موجبات فرار او را از مزرعه فراهم می‌کند. او نماد لئون تروتسکی است.اسبی به نام باکسر که شبانه روز کار می‌کند و به هیچ یک از اتفاقات بعد از انقلاب توجه ندارد تنها شعار بیشتر کار کردن را سر لوحه‌ی خود قرار داده است. او کار می‌کند تا در تشکیل جامعه‌ی ایده آل نقش خود را به خوبی ایفا کند و طبق وعده‌ی رهبران انقلاب بازنشستگی خوب و آرامی داشته باشد. اما در آخر به یک خریدار اسب‌های پیر فروخته می‌شود. خریداری که او را خواهد کشت و غذای سگ‌ها خواهد کرد. او نماد طبقه‌ی کارگر است.گوسفندان که نماد افرادی هستند که بدون هیچ تفکر و تعقلی فقط دنباله روی رهبران جامعه هستند و شعارهایی که به آن‌ها گفته می‌شود را تکرار می‌کنند.موزِر کلاغ سیاهی که همچون نقش تاریخی خود در ادبیات در داستان قلعه حیوانات هم جاسوس و خبرچین است. او در تمام مدت در کنار جاسوسی به پراکندن شایعات کی پرداخت. او بود که وعده‌ی سرزمینی از شیر و عسل را به حیوانات می‌داد. که حیوانات پر تلاش بعد از مرگ به آنجا می‌روند و آن‌ها به تحمل رنج و مشقت تشویق می‌کرد. او نماینده‌ی کلیسای ارتدوکس است.

تحلیل و بررسی قلعه حیوانات

در تحلیل رمان قلعه حیوانات باید به این نکته‌ی مهم اشاره کرد که این یک رمان سمبلیک است. این رمان در مورد اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی نیمه‌ی اول قرن بیستم است.

هر یک از شخصیت‌ها و حوادث کتاب ما به ازای بیرونی دارد به عنوان مثال عقب‌نشینی حیوانات به داخل قلعه: عقب‌نشینی نیروهای شوروی به پشت دروازه‌های مسکو و نهایتاً بیرون راندنِ انسان از قلعه که نمادِ دفع حملات آلمان‌ها و پیشروی تا برلین می‌باشد.

رمان در ده فصل روایتگر مسیری است که انقلاب‌ها بخصوص انقلاب روسیه طی کرده است. و به خصوص در مورد انقلاب اکتبر روسیه است. این رمان دیدی کاملن انتقادی دارد و به نیت روشنگری اذهان و آشکار کردن ماهیت این انقلاب نوشته شده است.

اورول امید داشت که با این رمان حقیقت سیستم دروغین شوروی را بر ملا سازد. اورول با این رمان به خوبی توانسته فقر و استبداد حاکم بر جامعه‌ی خود را توصیف کند.

بیشتر بخوانید: رمان بیگانه اثر آلبر کامو

پس از فراری دادن جونز صاحب مزرعه اربابی و تبدیل آن به قلعه حیوانات، خوک‌ها که هوش بیشتری نسبت به بقیه داشتند، رهبری گروه را بر عهده می‌گیرند و پست و وظایف را میان اعضا با توجه به توانایی‌های آن‌ها تقسیم و قوانین اساسی خود را وضع می‌کنند و روی دیوار مزرعه می‌نویسند. قوانین به این ترتیب هستند:

همه آنها که روی دوپا راه می‌روند دشمن هستند.همه آنها که چهارپا یا بالدار هستند، دوستند.هیچ حیوانی حق پوشیدن لباس را ندارد.هیچ حیوانی حق خوابیدن در تخت را ندارد.هیچ حیوانی حق نوشیدن الکل را ندارد.هیچ حیوانی حق کشتن حیوان دیگری را ندارد.همه‌ی حیوانات با هم برابرند.

اما بعد از مدتی بین ناپلئون و اسنوبال اختلاف ایجاد می‌شود و ناپلئون با استفاده از سگ‌هایی که تربیت کرده اسنوبال را وادار به فرار می‌کند. او که رهبری را به عهده گرفته تعداد زیادی از حیوانات مخالف خود را می‌کشد و در نتیجه‌ی رعب و وحشتی که ایجاد شده است بقیه به کار زیادتر و غذای کم تر تن می‌دهند و اوضاع حتی از اول هم خراب تر می‌شود. او دست به تحریف و تغییر قوانین ابتدایی انقلاب به نفع زندگی و رفاه خود می‌کند.

چهارپا خوب و دوپا بهتر.هیچ حیوانی بی‌دلیل دیگری را نمی‌کشد.همه حیوانات باهم برابرند، اما برخی برابرترند.

در اواخر داستان تمام شش قانون اول از روی دیوار پاک شده و فقط قانون هفتم به صورت تحریف‌شده باقی می‌ماند. که این جمله از معروفترین جملات این کتاب است که “همه‌ی حیوانات با هم برابرند اما برخی برابرترند.” که این جمله حتی بصورت ضرب المثل در زبان انگلیسی در آمده است.

«فساد مستتر در انقلاب بدانگاه عیان می‌شود که تک تک فرامین تحریف می‌شود و کار به جایی می‌رسد که دیگر نشانی از آرمانگرایی انقلابی بر جای نمی‌ماند.»

در تحلیل مختصر ساختار و فرم قلعه حیوانات باید گفت که راوی کتاب دانای کل است. نثر کتاب روان و گیراست. و طنز موقعیت و کلامی در جای جای رمان دیده می‌شود. به حیوانات شخصیت و صفات انسانی داده شده است. و تمامی این خصوصیات قابل باور است.

در ابتدای رمان شخصیت‌های متعددی معرفی می‌شوند که در ادامه‌ی داستان همه‌ی آن‌ها حضور پررنگی ندارند و برخی از آن‌ها در همان ابتدای داستان حذف می‌شوند. به نظر می‌رسد با پرداخت بیشتر برخی از شخصیت‌های داستانی نظیر اسنوبال داستان غنی تر و پر حادثه تری می‌داشتیم. قلعه حیوانات به شکلی الان موجود است داستانی مختصر و پر از نمادها و اشارات فرامتنی است که با پرداخت بیشتر جزییات به اثری مستقل و عمیق تر بدل می‌گشت.

قلعه حیوانات نه تنها تفکر استالینی را به نقد کشیده است بلکه می‌تواند نشان دهنده‌ی هر نوع سیستم حکومتی باشد. حکومت‌ها و انقلاب‌هایی که در ابتدا و به کمک توده‌ی مردم پیروز می‌شود و بعد از مدتی به فریب مردم و وعده‌های پوشالی روی می‌آورند. انتقاد متفکران را تاب نمی‌آورند و به سرکوب آن‌ها می‌پردازند.

بیشتر بخوانید: من پیش از تو نوشته‌ی جوجو مویز

#gallery-2#gallery-2 .gallery-item#gallery-2 img#gallery-2 .gallery-caption

بیشتر راجع به جرج اورول

قلعه حیوانات داستان بلندی نوشته‌ی جورج اورول George Orwell نویسنده‌ی هندی انگلیسی است که در تاریخ ۲۵ جون ۱۹۰۳ در هندوستان به دنیا آمد. جورج اورول نام مستعار اوست و نام اصلی او اریک آرتور بلر است. شهرت او بیشتر برای دو کتاب ۱۹۸۴ و قلعه حیوانات است.

از دیگر آثار George Orwell می‌توان به رمان‌های روزهای برمه، دختر کشیش و آس پاس‌ها در پاریس و لندن و مجموعه مقالات اشاره کرد. زندگی جورج اورول سراسر پر است از همین تصمیمات غیرمنطقی، آنی و جنون آمیز. به جای رفتن به دانشگاه در اداره پلیس برمه مشغول به کار شد.

وی به همراه آنارشیست‌های ناامید در اسپانیا جنگید … در فضای ضد کمونیست بعد از جنگ به لندن برگشت… و با اینکه به شدت بیمار بود، در جایی از شهر اقامت کرد که یک نوع خودکشی بود، در حاشیه صنعتی شهر، درست در میان کارگرها.

پزشکش گفته بود باید نوشتن را کنار بگذارد و به مفاصل دستش استراحت بدهد اما اورول دستش را با گرمای شمع نرم می‌کرد و دست کم هفته‌ای سه نقد کتاب و یک مقاله برای روزنامه‌ها می‌نوشت و به علاوه روی نوشتن «قلعه حیوانات» و «۱۹۸۴» کار می‌کرد و با خونسردی مرگ را انتظار می‌کشید. جرح اورول در تاریخ ۲۱ ژانویه‌ی ۱۹۵۰ در انگلستان درگذشت.

دو کتاب معروف جرج اورول، ۱۹۸۴ و قلعه حیوانات هستند که قلعه حیوانات و ۱۹۸۴ بارها مورد انواع اقتباس‌های هنری در تئاتر، تلویزیون و سینما قرار گرفته‌اند که شاید معروف‌ترین آنها، فیلم ۱۹۸۴به کارگردانی مایکل اندرسون و همچنین هر دو اثر یاد شده توسط مایکل ردفورد باشد.

این فیلم که با وفاداری کامل به اصل اثر ساخته شده‌ است در ۱۴ دسامبر ۱۹۸۴ در سینماهای جهان به نمایش درآمد و توانست ۶ جایزه را در فستیوالهای جهانی سینما از آن خود کند.

کتاب قلعه حیوانات ترجمه‌ی صالح حسینی و معصومه نبی زاده توسط انتشارات دوستان به چاپ رسیده است. صالح حسینی از جمله مترجمان به نام ایرانی است.

او متولد ۱۳۲۵ در استان کرمانشاه، شهرستان سنقر است. او دکترای زبان انگلیسی خود را از دانشگاه جورج واشنگتن در سال ۱۳۵۸ دریافت کرده است و در همین سال به ایران بازگشت. او در دانشگاه شهید چمران اهواز تدریس کرده است و در سال ۱۳۷۶ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان منتقد و مترجم نمونه‌ی کشور برگزیده شده است.

او مترجم شماری از مشهورترین آثار ادبی جهان است. از جمله آثار ترجمه‌ی او می‌توان اشاره کرد به به سوی فانوس دریایی اثر ویرجینیا وولف، خشم و هیاهو اثر ویلیام فاکنر، قمار باز اثر فئودور داستایوسکی نام برد. صالح حسینی همینطور مولف آثار اثرگذار بسیاری است از جمله‌ی این آثار می‌توان اشاره کرد به بررسی تطبیقی خشم و هیاهو و شازده احتجاب، نیلوفر خاموش: نظر به شعر سهراب سپهری.