سیانوز یا رنج کبود به معنای آبی شدن پوست و غشاهای مخاطی اطلاق می‌شود. سیانوز محیطی زمانی است که تغییر رنگ آبی در دست یا پاها رخ می‌دهد. این اختلال معمولاً به دلیل کمبود اکسیژن در گلبول‌های قرمز یا مشکلی در رسیدن خون دارای اکسیژن به بدن ایجاد می‌شود. خون غنی از اکسیژن، رنگ قرمز روشن است. هنگامی که خون مقدار اکسیژن کم‌تری داشته و به رنگ قرمز تیره درمی‌آید، نور آبی روی پوست منعکس می‌شود و به این ترتیب پوست را به رنگ آبی روشن می‌بینید.

گاهی اوقات درجه حرارت پایین باعث تنگ شدن رگ‌های خونی می‌شود و به این ترتیب پوست ته رنگ آبی می‌گیرد. گرم کردن یا ماساژ دادن نواحی آبی باید جریان خون و رنگ طبیعی را به پوست بازگرداند.

اگر گرم کردن دست یا پاها باعث بازگشت جریان خون و رنگ طبیعی پوست نشد، ممکن است یک بیماری مسبب بروز آن باشد. علت اصلی هر چه که باشد، آبی شدن رنگ پوست به این معنا است که بدن شما برای انتقال خون غنی از اکسیژن به تمام بافت‌هایی که به آن نیاز دارند، دچار مشکل شده‌است. مهم است که در اسرع وقت اکسیژن به بافت‌های بدن بازگردد تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.

۱. تشخیص یک مورد اورژانسی

در بسیاری از موارد، لب‌ها یا پوست آبی می‌تواند نشانه‌ای خطرناک و تهدیدکننده‌ی زندگی فرد باشد. در صورتی که تغییر رنگ آبی با هر یک از موارد زیر همراه بود، حتما با اورژانس تماس بگیرید:

– نفس نفس زدن

– تب

– سردرد

– تنگی نفس یا مشکل در روند تنفس

– درد قفسه‌ی سینه

– تعریق زیاد

– درد یا بی حسی در بازوها، پاها، دست‌ها، انگشتان دست یا پا

– رنگ‌پریدگی یا سفید شدن بازوها، پاها، دست‌ها، انگشتان دست یا پا

– سرگیجه یا غش کردن

۲. علل بروز رنج کبود یا سیانوز

سرد شدن بدن شایع‌ترین علت رنج کبود یا آبی شدن پوست دست و پا است. البته آبی شدن دست و پا حتی در صورتی که بدن گرم باشد هم امکان‌پذیر است.

آبی شدن دست یا پا (سیانوز یا رنج کبود) می‌تواند نشانه‌ای از مشکل سیستم بدن شما در انتقال خون غنی از اکسیژن به بافت‌های دست و پا باشد. خون مسئول حمل اکسیژن در همه‌ی قسمت‌های بدن است، به این ترتیب که از ریه‌ها به قلب منتقل می‌شود، و در آن‌جا از طریق شریان‌های‌تان به باقی قسمت‌های بدن می‌رسد. پس از رسیدن خون به بافت‌های بدن، خون خالی از اکسیژن از طریق رگ‌ها به قلب و ریه‌ها باز می‌گردد.

هر چیزی که مانع از بازگشت خون به قلب شما از طریق رگ‌ها شود یا در وهله‌ی اول از رسیدن آن به بافت‌های بدن جلوگیری کند، سبب می‌شود که بافت‌های شما خون غنی از اکسیژن مورد نیازشان را دریافت نکنند.

علل بروز این اختلال عبارتند از:

– استفاده از لباس یا جواهرات خیلی تنگ

– ترومبوز وریدی عمقی (DVT)

– نارسایی ورید، ناشی از اختلالاتی که باعث کند شدن جریان خون در رگ‌های شما می‌شوند

– پدیده‌ی رینود

– لنف ادم

– نارسایی قلبی

– نارسایی شریانی، ناشی از اختلالاتی که باعث کند شدن جریان خون در شریان‌های شما می‌شوند

– فشار خون به شدت بالا یا به شدت پایین، که ممکن است در اثر اختلالاتی مانند شوک سپتیک ایجاد شود

– هیپووولمی یا کم‌حجمی، که در اثر آن خونی کم‌تری در بدن‌تان گردش دارد.

۳. تشخیص رنج کبود یا سیانوز

کبود شدن پوست معمولاً نشانه‌ای از وجود یک مشکل جدی است. اگر با گرم شدن پوست، رنگ طبیعی برنگردد، برای مشخص شدن علت، فوراً با پزشک تماس بگیرید.

پزشک‌ روی شما معاینه‌ی بدنی انجام خواهد داد. آن‌ها صدای قلب و ریه‌های شما را گوش می‌دهند. و به احتمال زیاد مجبور خواهید شد که تست خون بدهید یا برخی آزمایش‌های دیگر را نیز متحمل شوید.

پزشک برای اندازه‌گیری میزان اکسیژن‌ در خون شما ممکن است از پالس اکسیمتر غیر تهاجمی استفاده کند. او همچنین ممکن است آزمایش گاز خون شریانی را تجویز کند. این آزمایش میزان اسیدیته و سطح دی‌اکسیدکربن و اکسیژن موجود در خون شما را اندازه‌گیری می‌کند. ممکن است لازم باشد برای ارزیابی قلب و ریه‌ها، اشعه‌ی X قفسه‌ی سینه یا سی‌تی اسکن انجام بدهید.

۴. درمان رنج کبود یا آبی شدن دست‌ها و پاها

اگر دست یا پا‌ی‌تان آبی شده و گرم کردن آن‌ها، رنگ طبیعی را به پوست‌تان برنمی‌گرداند، دریافت مراقب‌های پزشکی ضرورت دارد. درمان این اختلال شناسایی و اصلاح علت اصلی را شامل می‌شود. بعد از درمانِ علت ایجادکننده‌ی رنگ آبی، جریان خون دارای اکسیژن به قسمت‌های آسیب‌دیده‌ی بدن برمی‌گردد. دریافت درمان مناسب و به موقع باعث بهبود نتیجه و محدود شدن هرگونه عوارضی خواهد شد.

برخی از داروها در دسترس هستند که می‌توانند به ریلکس شدن رگ‌های خونی شما کمک کنند. این داروها عبارتند از:

– داروهای ضد افسردگی

– داروهای ضد فشار خون

– داروهای اختلال نعوظ

استفاده از این داروها برای درمان سیانوز محیطی، استفاده‌ی آف لیبل (خارج از برچسب) از دارو محسوب می‌شود. استفاده از داروها به صورت خارج از برچسب به این معنی است که دارویی که توسط FDA برای یک منظور تأیید شده‌است، برای مقاصد دیگری که تصویب نشده استفاده شود. با این حال، پزشک هنوز هم می‌تواند از این دارو برای آن منظور استفاده کند این دلیل که FDA آزمایش و تأیید داروها را تنظیم می‌کند، اما نقشی در شیوه‌ی استفاده‌ی پزشکان از آن‌ها برای معالجه‌ی بیماران‌شان ندارد. بنابراین، پزشک شما ممکن است به هر روشی که فکر می‌کند برای درمان شما بهترین است، دارو را تجویز کند.

همچنین ممکن است لازم باشد از برخی داروها پرهیز کنید به این دلیل که عروق خونی را منقبض می‌کنند. برخی از این داروها عبارتند از:

– مسدودکننده‌های بتا

– داروهای میگرن

– قرص‌های ضد بارداری

– داروهای سرماخوردگی و آلرژی مبتنی بر سودوافدرین

ممکن است لازم باشد که اختلالات جدی پزشکی مانند نارسایی قلبی در بیمارستان به صورت اورژانسی درمان شود.

برای درمان سایر اختلالات، مانند پدیده‌ی رینود، ممکن است نیاز به اعمال تغییرات طولانی مدت در سبک زندگی‌تان داشته باشید. شاید لازم باشد از مصرف کافئین و نیکوتین که هر دو باعث انقباض عروق خونی شما می‌شوند، پرهیز کنید.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – سارا فیضی

منبع: healthline

۴ نکته درباره علل،تشخیص و درمان سیانوز یا رنج کبود (کبودی دست و پا)

مطالب مرتبط

پارگی تاندون: ۱۳ نکته مهم درباره مراقبت و درمان پارگی تاندون

درمان خون مردگی: ۳۰ روش سریع و آسان رفع خون مردگی زیر پوست

درمان ترک دست و پا: ۴۰ درمان خانگی ترک دست و پا و انگشتان

رفع تیرگی دست و پا: ۳۷ درمان خانگی سفید کردن دست‌ و پا

سندرم تونل کارپال: ۳۵ درمان خانگی برای نشانگان مجرای مچ دستی

خار استخوانی: ۱۰ درمان خانگی خار استخوانی یا استئوفیت

درمان کبودی: ۳۲ درمان خانگی کبودی پوست که کاملا موثر است

۸ مشکل دل رحم بودن