جفت ارگان مهمی است که مواد مغذی و اکسیژن را برای جنین فراهم می آورد. اصطلاح جفت قدامی به معنای این است که موقعیت جفت در دیوار مقابل رحم قرار گرفته است.

موقعیت قرارگیری جفت
در سونوگرافی هفته 20 بارداری موقعیت جفت مشخص می گردد. جفت ممکن است یکی از چهار موقعیت کلی زیر را داشته باشد:
قدامی (مقابل دیواره رحم)
خلفی (پشت دیواره رحم)
فوندال (بالای دیواره رحم)
راست یا چپ جانبی (در سمت راست یا چپ رحم)
هر کدام از وضعیت های بیان شدن برای جفت طبیعی می باشند. در حالت جفت قدامی، جفت به عنوان یک مانع میان رحم و کودک شما عمل می کند. زنان مبتلا به جفت قدامی حرکات جنین را به نسبت سایرین کمتر احساس می کنند. قدامی بودن جفت ممکن است شنیدن ضربان قلب جنین را برای پزشک دشوار سازد. با پیشرفت بارداری ممکن است جفت به حالت خلفی در آید ولی امکان دارد این اتفاق نیز نیافتد.

عوارض ناشی از جفت قدامی
جفت ممکن است درست در جایی قرار گرفته باشد که پزشک نیاز به برش شکم تان دارد و این موضوع باعث می شود که پزشک ناچار شود برش بلندتری بیش از حد معمول بزند که در کاهش خطر خونریزی موثر است. اگر جفت پایین باشد سونوگرافی به پزشک کمک می کند تا موقعیت مناسبی را برای برش دادن شکم پیدا کند.
اگر شما پیش از این سزارین داشته اید ممکن است جفت در محل زخم های قدیمی رشد کرده باشد. این موضوع گاهی سبب می شود که جفت در داخل این زخم ها رشد کند که به آن جفت چسبیده می گویند. سونوگرافی و ام آر آی (MRI) می توانند به تشخیص به موقع کمک کنند تا یک زایمان بدون خطر داشته باشید.
اگر در سونوگرافی مشخص شود جفت کوچک است و ارتفاع کمی دارد، پزشک یک سونوگرافی دیگر در هفته ۳۲ یا ۳۶ بارداری تجویز می کند. در این سونوگرافی وضعیت دقیق جفت مجدد ارزیابی می شود. جفت معمولا به سمت بالا حرکت می کند و با رشد جنین و رحم، جفت نیز رشد می کند. اگر جفت در اواخر بارداری با ارتفاع کم در مقابل دهانه رحم قرار گیرد به آن جفت سرراهی می گویند.
داشتن جفت قدامی ممکن است سبب شود جنین بیشتر حالت چنبره زدن پیدا کند و نتواند راحت حرکت کند و همچنین شما در سه ماهه دوم بارداری متوجه حرکات کمتر جنین نسبت به موقعیت های عادی قرارگیری جفت در رحم می شوید.

اگر سزارین در موقعیت جفت قدامی اجباری است؟

هنگامی که جفت در موقعیت قدامی است سزارین اجباری نمی باشد اما اگر جفت تمام یا بخشی از دهانه رحم را بپوشاند پزشک ناچار به انجام زایمان به صورت سزارین می باشد.

چه زمانی زنان باردار متوجه می شوند که جفت آن ها در قسمت قدامی رحم رشد نموده است؟
معمولا، در هنگان انجام اسکن در هفته ۲۰ از دوران بارداری، که به عنوان "اسکن ناهنجاری" شناخته می شود، موقعیت قرارگیری جفت بررسی شده و دکتر متخصص زنان و زایمان موقعیت جفت را به شکل یکی از موقعیت های زیر توصیف می کند. این موقعیت ها عبارتند از:
- موقعیت طبیعی جفت در بدن زنان باردار معمولا در این شرایط، جفت در دیواره مقابل رحم زنان باردار قرار گرفته است.
- جفت خلفی اگر جفت در قسمت پشت دیواره رحم زنان باردار قرار گرفته شود، جفت خلفی نامیده می شود.
- قرار گیری جفت در قسمت بالای رحم زنان باردار در برخی حاملگی ها، جفت در قسمت بالای دیواره رحم مادر ایمپلنت می شود.
- قرار گیری جفت در قسمت راست و یا چپ رحم زنان باردار البته در تعداد کمی از بارداری های جفت در سمت راست و یا سمت چپ رحم مادر قرار می گیرد.
فراموش نکنید که موقعیت های ذکر شده برای قرارگیری جفت در بدن زنان باردار، طبیعی می باشند. اما، جفت قدامی حرکت های راحت و روانی را برای جنین داخل رحم زنان باردار مهیا می کند.

در هنگام قرارگیری جفت در موقعیت قدامی، در چه زمان هایی مادر باردار حرکات جنین داخل رحم خود را احساس می کند؟
به یاد داشته باشید زمان دقیق برای این که مادران حامله بتوانند حرکات جنین خود را برای اولین بار احساس کنند، ممکن است در شرایط قرارگیری جفت در حالت طبیعی و در حالت قدامی، متفاوت باشد. اما، اکثر زنان باردار حرکات جنین داخل رحم خود را در هفته 22 از دوران بارداری حس می کنند. ولی، اگر جفت مادر بارداری در موقعیت قدامی قرار گیرد، او کمی دیرتر از سایر مادران، حرکات فرزند خود را احساس می کند. با تمام این شرایط، فراموش نکنید که اگر بعد از هفته 24 از این دوران حساس نتوانستید حرکات جنین داخل رحم خود را حس کنید، باید با دکتر معالج خود مشورت کنید. یادتان باشد که همه مادران باردار باید جنبش و حرکات فرزند متولد نشده خود را با پیشرفت هفته های دوران بارداری، به طور منظم احساس کنند. جالب است بدانید که با درک ضربات جنین داخل رحم مادر، هر خانم بارداری می تواند زمان خواب و بیداری فرزند خود را به راحتی تشخیص دهد.

نتیجه تحقیقات انجام شده در ارتباط با قرارگیری جفت در موقعیت قدامی:
تحقیقات اخیر دانشمندان در زمینه قرارگیری جفت در موقعیت قدامی نشان می دهد که وزن چنین نوزادانی در هنگام تولد، طبیعی بوده و احتمال تولد نوزادان دختر در موقعیت جفت قدامی بیشتر است. اگر چه قرار گرفتن جفت در موقعیت قدامی هیچ خطری برای مادران حامله به دنبال ندارد، اما برخی مطالعات نشان می دهد که قرارگیری جفت در موقعیت قدامی ممکن است شانس مبتلا شدن مادر حامله به فشار خون، آسیب دیدن جفت، دیابت بارداری، رشد آهسته جنین و حتی مرگ او را به شدت افزایش دهد. همچنین، این تحقیقات نشان می دهد زنان حامله که دارای گروه خونی O مثبت هستند، بیشتر از سایر خانم ها در معرض خطر قرارگیری جفت در موقعیت قدامی قرار دارند.
در نهایت، این نکته مهم را فراموش نکنید که موقعیت خواب زنان در زمان لانه گزینی جنین هم بر موقعیت قرارگیری جفت این افراد تاثیر می گذارد.
علاوه بر نکات ذکر شده، قرار گرفتن جفت در موقعیت قدامی می تواند در هنگام به دنیا آمدن نوزاد نیاز به انجام عمل سزارین را افزایش دهد. در واقع، این شرایط می تواند شروع کار زایمان طبیعی در بدن زنان حامله را به تاخیر بیاندازد. همچنین، خطر بروز عوارض پس از زایمان مانند خونریزی بعد از زایمان (PPH) و یا خونریزی در طول زایمان طبیعی هم بسیار بالا می رود.

نکاتی درباره جفت قدامی
برخی تحقیقات نشان می دهد وزن نوزادان در موقعیت جفت قدامی بیشتر است، همچنین قدامی بودن جفت در نوزادان دختر شایع تر می باشد.
اگر چه جفت قدامی معمولا برای بارداری خطری ایجاد نمی کند اما موقعیت جفت ممکن است احتمال ابتلا به فشار خون ناشی از حاملگی، جدا شدن زودرس جفت، دیابت بارداری ، رشد آهسته جنین و مرگ جنین را افزایش دهد.
مطالعات نشان می دهد در زنان با گروه خونی O مثبت احتمال بروز جفت قدامی بیشتر است.
موقعیت خواب زنان در زمان لانه گزینی نیز ممکن است در نوع قرارگیری جفت تاثیر بگذارد.
هنگامی که جنین به صورت خلفی است احتمال بروز کمردرد در شما بیشتر است.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
جفت قدامی به وضعیتی می‌گویند که جفت در درون دیواره قدامی و یا جلویی رحم جایگیری کرده و متصل می شود.
در حالی که جفت می‌تواند خود را به هر قسمتی از رحم متصل کند، بطور معمول در قسمت پشت رحم، نزدیک به ستون فقرات قرار می‌گیرد.
زمانی که این عضو ارتباطی به دیواره قدامی رحم متصل می شود به آن جفت قدامی می گویند. در وضعیتی که جفت در جلو قرار می‌گیرد، اکثر حرکات جنین بوسیله جفت پوشانده می‌شوند به این ترتیب به سختی و گاها دیرتر حس می شوند.

عوارض ناشی از جفت قدامی چیست؟
جفت قدامی مساله نگران کننده‌ای نیست، اما می‌تواند برخی مشکلات را ایجاد کند:

۱- دشوار شدن بررسی ضربان قلب جنین
معمولا بین هفته هشتم تا دهم بارداری می‌توان ضربان قلب جنین را شنید. این عمل می تواند با یک داپلر دستی یا یک فتوسکوپ بررسی شود.
در مورد جفت قدامی، این ممکن است سخت باشد زیرا جفت بین جنین و ابزار شنوایی قرار گرفته است و عبور صدا را دشوار می کند.

۲- مشکل در احساس کردن لگد جنین
شما نمی‌توانید حرکات و لگد زدن جنین را احساس کنید، زیرا جفت مثل یک ضربه گیر بین شکم و رحم قرار گرفته است.
شما حرکات بی صدا احساس می‌کنید و لگد زدن جنین را با تاخیر نسبت به جفت خلفی احساس خواهد شد.

۳- مشکل در تشخیص موقعیت جنین
از آنجایی که حرکات به درستی احساس نمی‌شود، بنابراین تشخیص و تعیین وضعیت جنین از روی شکم مادر با دشواری روبرو می‌شود.

آیا جفت قدامی خطرناک است؟
جفت قدامی در طول بارداری هیچ عارضه‌ای ایجاد نمی‌کند. با اینحال، در طول زایمان می‌تواند مشکلاتی بوجود بیاورد، خصوصا زمانی که لبه های آن بر روی دهانه رحم قرار گیرد.
- این جفت ممکن است در هنگام سزارین خطرناک باشد. موقعیت جفت می‌تواند برش دادن را دچار مشکل کند.
در نتیجه، منجر به خونریزی در حین جراحی می‌شود. جفت قدامی ریسک خونریزی بیش از حد در زایمان طبیعی را افزایش می‌دهد.
- پیدا کردن محل مناسب سوزن زدن در هنگام آمنیوسنتز چالش برانگیز خواهد بود که ممکن است منجر به خونریزی و پارگی غشای آمنیوتیک ‌شود.
- مادران دارای جفت قدامی بیشتر دچار کمر درد می‌شوند. شما ممکن است دچار درد در پشت شوید که یک درد شدید در قسمت پایین کمر است که با انقباضات در طول زایمان شدیدتر می شود.
- جفت قدامی که پایین قرار گرفته، ریسک جدا شدن جفت را افزایش می‌دهد که این جدا شدن ممکن است شامل قسمتی از جفت یا جدا شدن کامل جفت باشد که نیاز به تحت نظر قرار گرفتن و گاها اقدامات اورژانسی دارد.
- جفت قدامی روی یک زخم قدیمی سزارین می‌تواند منجر به ناهنجاری جفت شود که باعث رشد جفت به داخل زخم و همچنین دیواره رحم شود که اصطلاحا به آن چسبندگی جفت می گویند.
- از طریق سونوگرافی و MRI می‌توان به بررسی وضعیت‌های فوق کمک کرد که بر اساس آن پزشک می تواند برای زایمان سزارین و یا طبیعی برنامه ریزی کند.

سایر خطرات جفت قدامی
بر اساس مطالعات در موارد بسیار نادری جفت قدامی خطرات زیر را افزایش می‌دهد:
- فشار خون مرتبط با بارداری
- دیابت شیرین بارداری
- جدا شدن جفت
- تاخیر در رشد داخل رحمی
- مرگ جنین داخل رحمی
اگرچه این خطرات بالقوه برای مادر و جنین بسیار نادر هستند، با وجود این بهتر برای حفظ سلامتی با پزشکتان مشورت کنید.
مراقبت های خانگی در صورت داشتن جفت قدامی
جفت راه ارتباطی بین شما و فرشته کوچک درون شکمتان است. برای مراقبت هرچه بیشتر از این مسیر ارتباطی به نکات زیر توجه ویژه ای داشته باشید:
- برای تغذیه جفت، غذای مناسب مصرف کنید. سبزیجات دارای برگ سبز، غلات کامل، آجیل و چربی های سالم را در رژیم غذایی خود بگنجانید.. مصرف غذاهای فرآوری شده و شور را به حداقل برسانید.
- با نوشیدن آب و آبمیوه، بدن تان را آبرسانی کنید. جفت برای دفع ضایعات جنین، نیاز به مایعات دارد.
- اگر مجاز به ورزش هستید، پیاده روی تند، یوگای پیش از زایمان و تمرینات کف لگن برای شما مفید هستند. احتیاط های ضروری را رعایت کنید و در انجام تمرینات زیاده روی نکنید.
- از حرکت دادن ناگهانی بدن اجتناب کنید. خودتان را روی مبل نیندازید، یا به طور ناگهانی به جلو خم و دولا نشوید. از حرکات ناگهانی مثل خم شدن یا چرخیدن اجتناب کنید. در اتومبیل کمربند ایمنی را ببندید.
- از استعمال سیگار و دخانیات که برای جفت و جنین مضر هستند، دوری کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
علائم و نشانه‌های زیر را که نشان دهنده مشکلات جفت است بررسی کنید:
- انقباضات قوی رحم
- درد شکم
- خونریزی واژینال
- درد شدید پشت
اگر شما از یک ضربه در اثر افتادن یا حادثه رنج می‌برید، به پزشک مراجعه کنید. این صدمات ممکن است به سلامتی جفت آسیب بزند.

پرسش های رایج
در ادامه پرسش های متداول بانوان باردار در خصوص جفت قدامی پاسخ داده شده است که امیدواریم برای شما مفید واقع شود.

۱- آیا جفت قدامی می تواند با حرکتی کند به عقب برود؟
جفت زمانی که به دیواره رحم بچسبد، حرکت نمی کند. بنابراین نمی تواند از قسمت جلو به پشت رحم جا بجا شود.

۲- آیا انقباضات در جفت قدامی و جفت خلفی، متفاوت است؟
از آنجایی که جفت قدامی اثر ضربه گیری بین جنین و دیواره رحم ایجاد می کند، شما زیاد انقباض ها را احساس نمی کنید، اما، قدرت انقباضات همانند زمانی است که موقعیت جفت طبیعی باشد.

۳- آیا جفت قدامی باعث می شود شکم شما بزرگ تر به نظر برسد؟
جفت قدامی احتمالا شکم شما را کوچک تر نشان می دهد، زیرا جفت در قسمت جلوی شکم واقع شده است و آب اضافی و جنین را بین اندام های داخلی فشرده می کند.

۴- آیا دوقلوها می توانند پشت جفت قدامی پنهان شوند؟
خیر، احتمال اینکه دوقلوها بتوانند در پشت جفت پنهان شوند وجود ندارد. با این حال، ممکن است در مواردی اتفاق بیفتد که دوقلوها در یک جفت و یک کیسه آب شریک باشند.
در اینجا آنها به گونه ای نزدیک قرار گرفته اند که نمی توانند به راحتی در یک تصویر مشخص شوند.

۵- در صورت داشتن جفت قدامی چگونه باید خوابید؟
صرف نظر از موقعیت جفت، شما باید سعی کنید به یک طرف خود بخوابید که یک وضعیت راحت در دوران بارداری است. بهتر است به طرف چپ بدن بخوابید زیرا جریان خون و مواد مغذی را به جفت، جنین و رحم بهبود می بخشد.
جفت قدامی یک مورد نگران کننده نیست. هر خطری که در رابطه با جفت قدامی بوجود بیاید در صورت تشخیص به موقع بوسیله سونوگرافی قابل مدیریت است. همه آن چیزی که شما نیاز دارید دنبال کردن توصیه های پزشک و دور کردن استرس است.
همچنین سعی کنید غذای سالم بخورید، خواب کافی داشته باشید، روحیه خوب خود را حفظ کنید و از این دوران لذت ببرید، زیرا لحظات خاصی هستند.