افسردگی بعد از زایمان: علت افسردگی مادران و تاثیرات مخرب آن بر نوزاد

کارشناسان می‌گویند کودکانی که مادرشان افسردگی بعد از زایمان دارد، بیش تر به مشکلات سلامت روان و بیماری‌هایی مانند ADHD و اوتیسم مبتلا می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد افسردگی در زنان به دلیل تغییرات هورمونی در سنین مختلف زندگی مثل باروری، دوران بارداری و بعد از زایمان بیشتر است.

افسردگی بعد از زایمان

در گروه سنی بین ۲۰ تا ۴۴ ساله تقریبا ۵ درصد زنان به افسردگی مبتلا هستند که بسته به موقعیت خانوادگی و اجتماعی میزان آن می‌تواند کم یا شدید باشد.

به طور کلی زنان به دلیل شرایط بدنی شان بیشتر در معرض افسردگی هستند. چرا که تغییرات هورمونی در بدن زن به دلیل سیکل عادت ماهانه، بارداری، شیردهی و یائسگی بیشتر است. از طرفی رمز و راز زندگی در بدن زنان شگفت انگیز است.

یک انسان به طور طبیعی فقط قادر است ۴۵ دسیبل فشار درد را تحمل کند در صورتی که مادر هنگام زایمان دردی برابر با ۵۷ دسیبل فشار را تحمل می‌کند که درست مانند این است که ۲۰ استخوان بدن را همزمان با هم بخواهند جا بیندازند.

بسیاری از زنانی که در معرض افسردگی قرار می‌گیرند با تشخیص به موقع یعنی زمانی که میزان افسردگی کم است به راحتی با داروهای ضدافسردگی بیماری قابل درمان است. در زنانی که در سنین باروری مادر شدن را تجربه نمی‌کنند افسردگی شدت می‌گیرد که عواقب بدی برای خود فرد، خانواده و حتی جامعه دارد.

محققان اعتقاد دارند با آگاهی از پیش نشانه‌های افسردگی در بسیاری موارد می‌توان زنان را از بروز افسردگی در دوران‌های خاص زندگی شان مخصوصا افسردگی بعد از زایمان آگاه کرد تا به موقع از افسردگی پیشگیری شود و نیاز به استفاده از دارو درمانی نباشد.

مشاوره، مطالعه مقاله‌های مربوطه در زمان‌های قبل از بارداری، طی بارداری، پس از بارداری و طی دوران مراقبت از کودک، یا یائسگی به خوبی می‌تواند به زنان کمک کند تا دچار افسردگی نشوند.

آماندا وایت، مدت هاست که سخت تلاش کرده تا رویای مادری‌اش را تحقق ببخشد. تلاش‌های او، تا قبل از اینکه پسرش را در آغوش بگیرد، برای مقابله با چهار سقط جنین طول کشید. او همیشه اعتقاد داشت که داشتن فرزند به انسان انگیزه می‌دهد تا بتواند با نهایت شادی به خانه برود. اما این موضوع، آغاز کابوس شخصی وی بود. او مشکل باردار شدن و نگه داشتن بچه داشت.

تولد پسرم و حضورش در خانه، زندگی دوباره‌ای بود. اما در واقع، احساس می‌کنم که من از شادی‌های کوچکی که در دوران کودکی خود داشتم، محروم شده ام زیرا هر روز برای من مانند یک مبارزه بود.”

در نهایت برای وایت، افسردگی بعد از زایمان (PPD) و اضطراب پس از زایمان (PPA) را تشخیص دادند. این موارد، اختلالات خلقی (PPMD) هستند که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهند. وایت گفت که او تنها یک هفته پس از تولد فرزندش، علائم را تجربه کرد.

تاثیر افسردگی بعد از زایمان بر کودکان

اخیرا مقاله‌ای منتشر شده که به تاثیرپذیری نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به افسردگی پس از زایمان پرداخته است. مطالعات، داده‌های مربوط به کودکان متولد شده در منطقه خاصی از جنوب غربی انگلستان را از آوریل ۱۹۹۱ تا دسامبر ۱۹۹۲ (به مدت ۱۸ سال) ارزیابی کرده است. این تحقیق برای شناسایی مادران و کودکان آسیب پذیر است.

آسیب پذیرترین افراد، خانواده‌هایی بودند که مادران از افسردگی بعد از زایمان متوسط ​​تا شدید رنج می‌بردند. محققان دریافتند که این مادران احتمالاً در ۱۱ سالگی فرزندان شان با افسردگی مبارزه می‌کردند.

علاوه بر این، فرزندان آن‌ها ۴ برابر بیش تر از حالت طبیعی از مشکلات رفتاری، ۲ برابر بیش تر از نمرات پایین ریاضی و ۷ برابر بیش تر از افسردگی در ۱۸ سالگی رنج می‌برند. پسر وایت در سن ۶ سالگی از برخی اختلالات رفتاری و عاطفی رنج می‌برد. او اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) و اختلال افسردگی مخالف (ODD) و همچنین حساسیت شدید حسی دارد.

وی گفت: “پزشکان احساس می‌کنند که او ممکن است اوتیسم داشته باشد، اما منتظر ارزیابی مناسب تشخیصی هستیم. او اضطراب تنها بودن را دارد و در اتاق خود نمی‌ماند، چند بار در شب من را بیدار می‌کند تا ببیند آیا هنوز آنجا هستم یا خیر.”

با این حال، او فکر نمی‌کند که مبارزات پسرش لزوما مربوط به افسردگی بعد از زایمان PPD است. “او خیلی جوان تر از آن بود که بتواند هر کدام از این‌ها را به خاطر بسپارد. همه مشکلات او نیز قابل انتقال هستند و دیگر عوامل محیطی به طور قطع کمک می‌کنند.”

آیا افسردگی بعد از زایمان بیماری وراثتی است؟

در واقع، یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد که خطر ابتلا به افسردگی بعد از زایمان در زنانی که قبل از آن با افسردگی مبارزه کرده بوده اند، ۲۰ برابر بیش تر است. وایت با داشتن تاریخچه‌ای طولانی از افسردگی و اضطراب، قطعاً در این دسته است.

نویسندگان در تازه ترین مطالعه خود اشاره کرده اند: “کاهش علائم افسردگی والدین تا زمان بهبودی آن ها، نشان داده است که می‌تواند اثرات جانبی را در کودکان کاهش دهد.

این اثرات در کودکان، تا یک سال پس از زایمان در مادران، پایدار بوده است. به عبارت دیگر، درمان افسردگی بعد از زایمان مادر می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات عاطفی و رفتاری در آینده را برای کودک کاهش دهد.

نشانه‌های افسردگی در زنان

معمولا برای مشخص شدن این که فرد افسرده است یا نه این پرسش‌ها،کلیدی است:

آیا همیشه احساس خستگی می‌کنید؟آیا بی حوصله هستید و انرژی انجام کاری را ندارید؟آیا به مرگ زیاد فکر می‌کنید؟آیا به فکر صدمه زدن به خودتان یا حتی خودکشی هستید؟

در صورتی که فرد کمتر از دو هفته این احساس‌ها را دارد افسردگی خفیف و اگر بیش از دو هفته دچار احساس‌هایی است که جواب به سوال‌ها مثبت است مبتلا به افسردگی شدید است.

با مطالعاتی که بر روی ۳۷۰۵ زن در سنین باروری بودند انجام گرفت مشخص شد ۵ درصد به افسردگی شدید مبتلا بودند. اعتیاد به سیگار و فشار خون در زنان مبتلا به افسردگی شدید مشاهده شد. در زنانی که به افسردگی خفیف مبتلا بودند بیشتر آن‌ها تحصیلات دبیرستانی و کمتر داشتند.

پیشگیری از افسردگی بعد از زایمان

استاد روان شناسی دانشگاه نیویورک Dr. Chris Karamphahtsis اعتقاد دارد افسردگی بیماری است که اگر به موقع تشخیص داده شود به راحتی قابل درمان است.

این استاد که در سطح جهانی در زمینه افسردگی زنان فعالیت دارد معتقد است با اطلاع رسانی همگانی مثل سایر بیماری‌ها همچون سرطان و ایدز می‌توان زنان و افراد خانواده آن‌ها را از شرایط بروز افسردگی بعد از زایمان و نشانه‌های آن مطلع کرد تا با رسیدگی بموقع و ایجاد شرایط مطلوب از بروز افسردگی جلوگیری کرد.

یکی از راهکارهای ساده که می‌تواند توسط خود زن انجام شود مطالعه و کسب آگاهی بیشتر در مورد شرایط جسمی و روحی در فصل‌های مختلف زندگی‌اش است تا از بروز افسردگی پیشگیری کند.

آگاهی دادن به اعضا خانواده در مورد روزهای قبل از عادت ماهانه، شروع بارداری و دوران آن، شرایط بعد از بارداری و شروع یائسگی از دیگر راهکارهایی است که می‌تواند به زنان در پیشگیری از افسردگی و یا درمان آن کمک کند.

غربالگری و درمان افسردگی بعد از زایمان

دکتر مایکل یوگمن، متخصص اطفال و عضو متخصص آکادمی کودکان آمریکا در زمینه بهداشت روان شناختی و سلامت کودکان و خانواده، اشاره کرد: “من فکر می‌کنم این مطالعه راجع به افسردگی پس‌زایمانی نشان می‌دهد که تعاملات اولیه بین والدین و فرزندانشان از اهمیت زیادی برخوردار است.

“یوگمن توضیح داد: “در ماه‌هایی از زندگی کودکان، آن‌ها یاد می‌گیرند که چگونه پاسخ بدهند و شروع به اعتماد کردن کنند تا بتوانند رفتار خود را تنظیم کنند. ما همچنین معتقدیم که بین این تعاملات در طول سال‌های اولیه و عملکرد مغز در درازمدت و همچنین عملکرد ایمنی ارتباطی برقرار است. تحقیقات گسترده‌ای در مورد اینکه چگونه سم تنش می‌تواند منجر به نتایج نامطلوب سلامتی برای کودکان و بزرگسالان شود، وجود دارد.”

وی افزود: “اما آنچه در مورد افسردگی پریناتال ذکر شده، این است که قابل درمان می‌باشد. اکثراً افراد نمی‌توانند اطلاعات زیادی در مورد درمان به دست آورند؛ چرا که بسیاری از شرکت کنندگان در این مطالعه احتمالاً گزینه‌های درمانی شان را در دسترس ندارند. اما اکنون ما می‌دانیم که شروع به انجام کار برای شناسایی و درمان PPMD ​​ بهتر است. من معتقد هستم اگر امروز همین مطالعه را تکمیل کنند، نتیجه بسیار متفاوت خواهد بود.”

یوگمن معتقد است که شناسایی و درمان اولیه افسردگی بعد از زایمان PPMD اساسا کلید کمک به مادران و فرزندان آن‌ها است. آکادمی اطفال آمریکا (AAP) در سال ۲۰۱۰ با تدوین دستورالعمل‌های مربوط به متخصصین اطفال برای این افسردگی موافق است.

یوگمن گفت: “کارکنان خدمات پیشگیرانه پزشکی آمریکا در طول سال‌های اولیه پس از زایمان، برای مادران مبتلا به PPD درمان‌های لازم را توصیه می‌کنند. اما اکنون چالش من که به شدت در حال کار بر روی آن هستم، این است که متخصصان اطفال بتوانند این توصیه‌ها را دنبال کنند.”

هنگامی که افسردگی بعد از زایمان PPD شناسایی می‌شود، قابل درمان است؛ اما پی بردن به آن اغلب به کمک پزشکان و مراقبت‌های بهداشتی نیاز دارد. این امر می‌تواند دشوار باشد، زیرا بسیاری از زنان هنوز هم از داشتن نام مادر بد برای پذیرش این مبارزات می‌ترسند. این جنبشی است که کارن کیدون ایرلندی می‌خواهد در آن مردم را به تصدیق خود برساند. او پس از تولد فرزندانش در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۰ با PPD مبارزه کرد.

او گفت: “PPD همچنان موضوع تابوئی است. من فکر می‌کنم که باید به صورت آشکارتری، اما با شیوه‌ای حساس تر در مورد آن صحبت کرد. پیش از مشاوره، دختر دومم را باردار بودم و از دارو استفاده می‌کردم، اما از آن متنفر بودم.

روانپزشک من در ابتدا به من احساس بی کفایتی داد، اما مشاوره‌ای که من در نهایت در بیمارستان مادران دریافت کردم، شگفت انگیز بود. این امر باعث این شد که من در نهایت به PPD پی بردم.”

این موضوعی است که یوگمن می‌خواهد افراد درباره آن صحبت کنند.

او گفت: “تاکید می‌کنم که درمان افسردگی بعد از زایمان PPD به دارو نیاز ندارد. ما یک برنامه درمان مبتنی بر شواهد کاملاً موثر داریم که در آن دارو خط اول دفاعی نیست. برای زنان که آخرین نتایج مطالعه را می‌خوانند و نگران تاثیر مبارزاتشان بر روی فرزندان خود هستند، دانستن این نکته مهم است که فرزندان شما محکوم نشده اند.”

همانطور که یوگمن اشاره کرد، این نتایج به مواردی می‌پردازد که در آن درمان به طور عمده به آسانی در دسترس نیست، در حالی که ما هنوز راه زیادی برای رفتن داریم و برای درک ما از PPD، پیشرفت‌های زیادی صورت گرفته است.

یوگمن در نهایت تاکید کرد: “درمان و راه‌هایی برای بهبود نتایج در مادران و کودکان وجود دارد.” پس از زایمان، پشتیبان بین المللی آنلاینی وجود دارد که می‌تواند به پیدا کردن پاسخ و کشف مراحل بعدی کمک کند.

بیشتر بخوانید: قرص افسردگی و هر آنچه راجع به این داروها و عوارض آنها باید بدانید

افسردگی در دوران بارداری

تقریبا ۱۳ درصد زنان در معرض افسردگی بارداری و افسردگی بعد از زایمان قرار می‌گیرند. افسردگی در زنان باردار منجر به عواقب خطرناکی حتی خودکشی می‌شود. افسردگی در دوران بارداری به دلیل عدم مراقبت درست مادر از خود یا بی توجهی اطرافیان او، باعث بروز نابهنجاری‌های روحی و حتی عدم رشد کامل جنین می‌شود.

هر چند تحقیقات نشان می‌دهد نیمی از زنانی که افسردگی دوران بارداری را تجربه می‌کنند، قبل از دوران بارداری هم دچار افسردگی بوده اند. به همین دلیل بسیاری از متخصصان به زنانی که سابقه افسردگی دارند و قصد دارند باردار شوند توصیه می‌کنند حتما این موضوع را با متخصص زنان و زایمان خود در میان بگذارند.

در این صورت با کمک یک متخصص روان شناسی یا روانکاوی می‌توان از بروز مجدد افسردگی در زنان دارای سابقه افسردگی قبل از بارداری و یا زنانی که در طول بارداری ممکن است دچار افسردگی شوند به راحتی جلوگیری کرد.

در غیر این صورت افسردگی ممکن است بعد از بارداری بدتر شده و سال‌ها ادامه یابد که درمان آن هم مشکل تر، طولانی تر می‌شود و کیفیت زندگی زن را به شدت پایین می‌آورد.

بیشتر بخوانید: افسردگی پدر: علائم و تفاوت‌های افسردگی پدر با افسردگی مادر!

بیشتر بخوانید: درمان افسردگی و هر آنچه که باید درباره علل و عوارض این بیماری رایج بدانید

منبع + + + +

نویسنده: مهسا دهنوی