وی نوشت:به دو دلیل برای رسول جعفریان احترام قائل هستم؛

نخست به دلیل جعفریانی که برای معرفی و تدارک منابع تاریخی و دسترسی آسان و سهل‌الوصول کردن آنها کمک بزرگی به علوم انسانی کشور کرده است. از ویژگی‌های رسول جعفریان است که تلاش می‌کند هر جا که حضور دارد، منابع تاریخی را در اختیار عموم و در دسترس جویندگان قرار بدهد، یکی از شاهکارهایش کتابخانه‌ای است که در قم تاسیس کرد که مدت‌ها از منابع غنی آن استفاده کردم. یکی دیگر از نقاطی که جعفریان در آن خدمت ماندگاری انجام داد و باقیات‌صالحات است، قرار دادن نسخه‌های خطی و اسناد قدیمی کتابخانه مجلس روی سایت است تا به جای اینکه پژوهشگران در مسیر کتابخانه معطل شوند، کتاب‌ها به راحت‌ترین شکل ممکن در دسترس پژوهشگران قرار گیرد. من هر بار به این منابع مراجعه کردم، جعفریان را دعا کردم و آرزو می‌کنم ایده قرار دادن منابع و نسخ خطی روی سایت‌ها گسترش یابد.وقتی رسول جعفریان به کتابخانه دانشگاه تهران آمد، باز هم تلاش کرد دو کار عمده را انجام دهد؛ یکی گردآوری منابع مهم و شناساندن آنها و دیگری تلاش در گذاشتن منابع روی سایت و دسترسی آسان به آنها.

بنابراین یکی از شاهکارهایش در واقع خدمات تکنیکی و حرفه‌ای تاریخی و پژوهشی است، کمک به کشف، مطالعه، جمع‌آوری و در دسترس قرار دادن منابع است که کار بسیار مهمی است و آرزو می‌کنم برای خدمت بزرگی که جعفریان به جامعه علمی کرده است، از اجر معنوی و ثواب اخروی بسیاری نیز بهره‌مند شود.

دومین دلیلی که باعث می‌شود برای رسول جعفریان احترام قائل شوم، به دیدگاه‌های علمی‌اش برمی‌گردد، او فردی است تابع دلیل به ویژه در چند وقت اخیر که به نظر می‌آید انقلابی در متد تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری‌اش پیدا شده و آن نگاه تکنیکی به تاریخ، منابع آن و استنباط‌های تاریخی است. به ویژه استفاده از تئوری‌های جدید در حوزه زبان‌شناسی و هرمنوتیک و منابع معرفتی دیگر برای کنار هم چیدن مستندات تاریخی و پر کردن خلأهای بین اسناد موجود در یک واقعه است تا بتواند تفسیر دقیق‌تری داشته باشد و این خیلی مهم است و انقلابی در متدولوژی تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری رسول جعفریان به چشم می‌آید و به نظرم این مربوط به دوره‌های اخیر است، شاید محصول حضور در دانشگاه تهران به عنوان عضوی از هیات علمی دانشکده ادبیات است و این دگردیسی در این ایام محسوس است. نگاه بی‌طرفانه به تاریخ و توجه به متدولوژی‌های نوین در تاریخ‌پژوهی با سلیقه و ویژگی‌های خاصی که خود ایشان دارند و تلاش مستمر در جدا کردن تاریخ، تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری از آن رسوبات سنتی و در واقع باورهای ایدئولوژیک یا باورهای ذهنی که بالاخره هر تاریخ‌نگاری دارد یا ممکن است در دوره‌ای از تاریخ‌پژوهی خود داشته باشد.

می‌توان گفت هر تاریخ‌نگاری یک «انبار ذهنی» و «طرحواره»‌های خاص خود را دارد، اما جعفریان هر روز سعی می‌کند خودش را از این زنجیرهای احتمالی ذهنی در تاریخ‌پژوهی جدا کند و این بسیار ارزشمند است. در واقع، این تحول باعث شده که جعفریان در بین روحانیون دانشگاهی یک استثنا و حتی یک «پدیده» باشد. به باور من، او برخلاف بسیاری، مدعی نیست که حوزه را به دانشگاه بیاورد یا دیدگاه‌های خودش را به دانشگاه منتقل کند یا اینکه دانشگاه را به حوزه ببرد. در واقع او به دنبال یک رابطه یا گفت‌وگوی دیالکتیکی بین دو کانون علمی حوزه و دانشگاه است و هر روز سعی می‌کند با ایده‌های جدید آشنا بشود و این از زیبایی‌های کار اوست که حتی در گفت‌وگوها و سخنرانی‌های شفاهی‌اش این تحول دیده می‌شود. او ایده‌های جالبی درباره کتابداری و اسناد دارد و معتقد است که در حوزه اسناد باید به تکنولوژی‌های جدید بیشتر توجه کرد و دیجیتال کردن اسناد و کمک به حفظ اصالت اسناد در فضای مجازی موارد بسیار مهمی است که از جعفریان دیده می‌شود.

نکته پایانی اینکه جعفریان دوست خوبی است که می‌توان به او اعتماد کرد و گفت‌وگویی با او ترتیب داد و دیدگاه‌ها را با او به اشتراک گذاشت، شخصیت قابل احترام به لحاظ اخلاقی است، فردی که اگر ببیند، کسی کار علمی می‌کند، چون خودش شیفته علم است و قدر کار علمی را می‌داند به یقین با او به احترام برخورد می‌کند و این صمیمت و حسن برخورد جای بسیار مهمی در دیدگاه‌ها و ادبیات جعفریان دارد. به نظرم جعفریان مجموعه تلاشی از نوع زنده‌یاد ایرج افشار است و ترکیب آن ایده‌ها و تلاش‌ها با سنت حوزوی و با تکنولوژی‌های جدید. علاوه بر اینکه شخصیتی است که می‌داند و می‌تواند از نسبت و روابط خود با مراکز علمی و برخی رجال تاثیرگذاری که در کشور دارد، در هر چه غنی کردن آرشیو تاریخ و منابع تاریخ علم در کشور بهره بگیرد و در واقع یک سامانه بزرگی از اطلاع‌رسانی در حوزه داده، داده‌رسانی و داده‌پردازی به اهالی علم و قبیله تحقیق عرضه کند. امیدوارم جعفریان در این مسیر، عمر طولانی و پربرکت‌تر و موفق‌تر با ایده‌های بهتر پیش برود، هنر بسیار بزرگی است که یک روحانی چون او که زمانی «تاریخ سنتی» می‌نوشت، اکنون در آستانه تاریخ‌نگاری مدرن قرار گرفته و یک رابطه و شناخت بسیار دقیقی با تکنولوژی‌ها، تکنیک‌ها و نظریه‌های جدید پیدا می‌کند و این معنای بسیار دقیق یا تجسم نوعی اتحاد حوزه و دانشگاه است، این ویژگی خاص جعفریان است؛ محققان همواره در حال «شدن» و «نو شدن». من همیشه از جعفریان یاد می‌گیرم و یاد خواهم گرفت.

17302

کد خبر 1307395