سرویس‌های ارزش افزوده؛ چطور از جیب مردم دزدی می‌شود؟

فرارو- وزیر ارتباطات اخیرا برای «سرویس‌های ارزش افزوده» خط و نشان کشیده و گفته: «شاید وقتش رسیده باشد که به زودی «کل سرویس‌های ارزش افزوده» را برای همیشه تعطیل کنیم.»

آذری جهرمی تاکید کرده است: «در مورد حق‌الناس هیچ خط قرمزی ندارد مخصوصا اگر از جیب مردم دزدی شود.»

خط و نشان وزیر ارتباطات به ارائه دهندگان خدمات ارزش افزوده موبایل در حالی است که او در مردادماه از کاهش حجم کلاهبرداری‌های خدمات ارزش افزوده خبر داد و گفته بود که مجموع درآمد خدمات ارزش افزوده ۳۰ درصد کاهش یافته است.

خدمات ارزش افزوده انواع مختلفی دارند، اما در ایران بیشتر خدمات ارزش افزوده پیامکی مدنظر سیاست‌گذاران قرار گرفته‌است. بررسی‌ها نشان می‌دهند اغوا، تبلیغات کاذب و سوء استفاده از مشترکان خدمات ارزش افزوده پیامکی به صورت علنی و فراگیر در جریان است.

معصومه آقاپور علیشاهی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شفاف سازی خدمات ارزش افزوده موبایل به خانه ملت گفت: «اگرچه خدمات ارزش افزوده پیامکی، خدماتی هستند که مشترک به ازای دریافت مبلغ مشخصی به صورت روزانه، محتوایی را در بستر پیامک یا اپلیکیشن‌های موبایلی دریافت می‌کند، اما این بازارِ فاسدِ چند هزار میلیارد تومانی دو مشکل مهم دارد.»

وی افزود: «از یک سو محتوای آن زرد و ضعیف بوده و از سوی دیگر مردم به صورت ناخواسته در سرویس‌های ارزش افزوده عضو می‌شوند. از سویی تنها در سال گذشته، شرکت‌های ذینفع از سرویس‌های خدمات ارزش افزوده، بالغ بر ۲۶۰۰ میلیارد تومان درآمد کسب کردند این در حالی است که شرکت‌های ذی نفع حسابرسی نیز نمی‌شوند.»

مهدی غیبی کارشناس حوزه فناوری اطلاعات در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه همیشه دچار افراط‌ و تفریط‌ در حوزه‌های مختلف‌ می‌شویم، گفت: «سرویس‌ها مناسب زیرساختی است، که می‌توان از آن استفاده‌های خوبی را به عمل آورد، اما در این رابطه اپراتور‌های تلفن همراه شور استفاده از این سرویس‌های ارزش افزوده را درآورده‌اند.»

وی ادامه داد: «برخی‌ها می‌گویند، اگر سرویس‌های ارزش افزوده جمع آوری شده، تعداد افراد زیادی بیکار می‌شوند، این در حالیست که این مشاغل به اصطلاح کاذب هستند و اطلاع دقیقی از آن‌ها وجود ندارد، بر همین اساس نمی‌توان به چنین اظهار نظر‌هایی تکیه کرد.»

غیبی با اشاره به اینکه در حال حاضر خدمات مفیدی از جمله خدمات اورژانس، دارویی و... بر اساس همین سرویس‌های ارزش افزوده ارائه می‌شود، اظهار داشت: «مشترکان نیز بر اساس خدماتی که دریافت می‌کنند، هزینه آن را می‌پردازند، اما این سروس افزوده دارای دو مشکل عمده است.»

این کارشناس حوزه فناوری اطلاعات اضافه کرد: «مشکل اول نحوه عضویت افراد در این سرویس‌های ارزش افزوده است، به بیان دیگر عضویت راحت است، اما اگر فردی بخواهد از ادامه استفاده از آن‌ها انصراف بدهد، باید دردسر‌های فراوانی برای لغو آن خدمات متحمل شود و در نهایت نیز ممکن است، علیرغم قطع ظاهری آن سرویس ارزش افزوده، هزینه این سرویس بر روی قبض تلفن همراه مشترک لحاظ شود.»

غیبی افزود: «مشکل دوم نیز مربوط به خدماتی نظیر آوای انتظار، انواع فال‌های قهوه و حافظ، مسائل تناسب اندام و... است، که پیامک‌های آن برای مشترکان ارسال می‌شود و فرد در عمل شاید به آن‌ها احتیاجی ندارد، ولی با بمباران این پیام‌ها در هر ساعت شبانه‌روز حتی در نصف شب‌ها روبرو است.»

وی با تاکید بر اینکه سرویس‌های مربوط به ارزش‌افزوده نیاز به یک ساماندهی جدی و اساسی دارند، گفت: «سرویس ستاره هشتصد مربع که وزارت ارتباطات برای اعلام این سرویس‌ها و همچنین فعال و لغو آن‌ها درنظر گرفته، این روز‌ها بسیار مورد استفاده مردم است و از این طریق سرویس‌های ارزش افزوده را مشترکان می‌توانند لغو کنند، هرچند که آماری از میزان استفاده مردم از این کد دستوری وجود ندارد.»

این کارشناس حوزه فناوری اطلاعات با اشاره به درآمد‌ها هنگفتی که از طریق این سرویس‌های ارزش افزوده به جیب عده‌ای می‌رود، بیان داشت: «تنها در یک مورد از این خدمات، طی ۵ ماه ۲۲ میلیارد تومان از مردم پول گرفتند، که درآمد بسیار زیادی به حساب می‌آید، شماکدام کسب وکار را سراغ دارید، که ظرف این مدت، چنین سوددهی را داشته باشد.»

غیبی با بیان اینکه با فضایی که این سرویس‌های ارزش افزوده ایجاد کرده‌اند، وضعیت برخی از کسب و کار‌های اینترنتی نیز به هم خورده است، گفت: «به طور مثال بانک‌ها که می‌خواهند برای مشتریان خود پیامک بفرستند، با این مشکل بعضا روبرو هستند، که پیام‌های تبلیغاتی یک فرد بسته است و هیچ‌نوع پیامکی برای او نمی‌رود، بنابراین مشاهده می‌کنید که چه مشکلاتی می‌تواند در این حوزه به خاطر عملکرد این سرویس‌های خدمات ارزش افزوده ایجاد شود.»

وی ادامه داد: «بسیاری از مردم و مشترکان اپراتور‌ها از این وضعیت ناراضی هستند و خواستار برخورد جدی و قاطع با این ارسال‌کنندگان پیامک‌های تبلیغاتی و سرویس‌های خدمات ارزش افزوده هستند، این در حالیست که وزارت ارتباطات قصد ساماندهی این حوزه وشفافیت در این نوع از سرویس‌ها را دارد.»

باید بر عملکرد اپراتور‌های تلفن همراه نظارت جدی صورت گیرد
این کارشناس حوزه فناوری اطلاعات با اشاره به اینکه در خدمات اپراتور‌های خدمتی وجود دارد به عنوان تماس‌بان که بر اساس آن اگر شما در دسترس نباشید، اگر در این مدت کسی با شما تماس بگیرد، بعد از آنکه آنتن شما آمد، طی پیامکی آن تماس به شما اعلام می‌شود، اظهار داشت: «با توجه به اینکه چنین خدمتی باید برای مشترک اپراتور رایگان باشد، اما پول این سرویس را از مردم می‌گیرند، حال شما با توجه به وجود چنین وضعی مشاهده کنید، در حوزه خدمات ارزش افزوده چه وضع و شرایطی حاکم است.»

غیبی با تاکید بر اینکه فقط این وضع بهم‌ریخته مربوط به‌خدمات ارزش افزوده است نیست گفت: «اپراتور‌ها باید ودیعه‌های خطوط تلفن همراه را که از مردم دریافت کرده‌اند، معلوم شود، الان این منابع کجاست و صرف چه می‌شود، خود بنده سال ۸۴، ۸۰۰ هزار تومان پول خط را پرداخت کرده‌ام، اما الان اپراتور به دلیل عدم پرداخت یک قبض ۳۵ هزار تومانی خط من را یک طرفه می‌کند، در حالی آن ۸۰۰ هزار تومان به عنوان ودیعه را در اختیار دارد.»

وی خاطر نشنان ساخت: «این در حالیست که در حال حاضر هزینه خرید یک خط ثابت ۱۲۵ هزار تومان است، بنابراین مشاهده می‌کنید، که باید بر فعالیت اپراتور‌ها و همچنین عرضه کنندگان خدمات ارزش افزوده نظارت جدی صورت گیرد تا آن‌ها از جیب مردم به درآمد‌های هنگفتی دست پیدا نکنند، بدون اینکه خدمتی خاص و مورد نیاز را به مردم و مشترکان خود ارائه دهند.»