تهران شهر بی آسمان نوشته‌ی امیرحسن چهلتن

رمان کوتاه تهران شهر بی آسمان نوشته‌ی امیر حسن چهلتن نویسنده‌ی ایرانی است. این رمان سیزده فصل کوتاه و یکصد و نوزده صفحه دارد. ماجراها در تمامی این فصل‎ها از زاویه‌ی دید دانای کل روایت می‎شود. در ادامه با معرفی رمان تهران شهر بی آسمان با نت نوشت همراه باشید.

معرفی رمان تهران شهر بی آسمان

این دفعه‌ی چندمِ که عوض میشی؟

رمان تهران شهر بی آسمان از زمان حال آغاز می‌شود. با مونولوگ هایی از “کرامت” که با فردی پشت تلفن مشغول به صحبت است. زمان حال نقش کمی در رمان دارد. بیشتر حجم رمان در گذشته و فلش بک می‎گذرد. “کرامت”، لات و داش قدیم در یک بعدازظهر گرم تابستانی بر اثر تلنگری شروع به مرور زندگی از بچگی تا به زمان حال می‌کند. زمان حال روزی از روزهای بعد از انقلاب و در زمان جنگ تحمیلی است.

بیشتر بخوانید: سپیده دم ایرانی نوشته‌ی امیر حسن چهلتن

امیر حسین چهلتن نویسنده رمان تهران شهر بی آسمان

تهران شهر بی آسمان رمانی تاریخی است. بستر رمان، بخش اعظمی از شخصیتها، مکان‎ها، و اتفاقات واقعی هستند. و برهه‎ای از تاریخ این سرزمین را شامل می‎شود. اتفاقاتی که در تهران قبل، حین، و بعد از کودتای بیست و هشت مرداد ۱۳۳۲ تا انقلاب و شروع جنگ می‎گذرد. زندگی “کرامت” که از خانواده‌ای فقیر و پایین جامعه است در سن هفده سالگی و آغاز جوانی به “شعبان جعفری”( مشهور به “شعبون بی مخ”) گره می‎خورد. وارد دار و دسته‌ی او می‎شود.

از آنها می‎آموزد. و بعدها خود مستقل به کار ادامه می‎دهد. بخشی زیادی از رمان ماجراهای کودتای بیست و هشت مرداد۱۳۳۲ است. از جمله شخصیتهایی که در رمان از آن‌ها اسم برده می‎شود و یا به برخی از آن‌ها پرداخته می‎شود عبارت است از: “شعبون بی‎مخ” و دار و دسته‎اش، “بهبهانی”، “دکتر مصدق”، “امامی خویی”، “تختی” و ماجرای مرگ او،” اشرف”، “شاه”.

تهران شهر بی آسمان رمانی تاریخی است. بستر رمان، بخش اعظمی از شخصیتها، مکان‎ها، و اتفاقات واقعی هستند.

با اینکه رمان شامل خلاصه و گاه اشاراتی به اتفاقات تاریخی است اما نداستن تاریخ و نداشتن شناخت عمیق از آن برهه‌ی تاریخی مانع درک داستان و دنبال کردن ماجراها نمی‎شود. داستان در بستری تاریخی شرح روند شکل‎گیری “کرامتِ” داش و لات و تغییر شخصیت او در جریان این اتفاقات است.

و البته نه تنها “کرامت” که آدم هایی از این طبقه و قشر را شامل می‎شود. تمامی داستان شرح تفکرات و عقاید آدم هایی چون “کرامت” و دور و بری‎هایش است. اتفاقات تاریخی شکل جامعه را در تمام شئون فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی تغییر می‎دهند.

مردم و شیوه‌ی زندگیشان تغییر می‎کند و در این رمان به شرح و به تصویر کشیدن این تغییر پرداخته می‎شود. شکل گیری و ظهور طبقات جدید اجتماعی هم از موضوعات دیگر پرداخته شده در این رمان است.
به عنوان مثال فصل ششم کاملاً به سینمای آن زمان اختصاص دارد.

به اکران فیلم “قیصر”، و “داش آکل” در سالهای ۱۳۴۸ و ۱۳۵۰ و در کنار آن به سایر فیلم فارسی‎های مشهور پرداخته می‎شود. مختصات و ویژگی‎های سینمای آن زمان از زاویه‌ی دید “کرامت” بیان می‎شود. نقش زن چه در فیلم‎ها و چه در جامعه‌ی آن دوران در این کتاب بصورت مایه‌ی گناه و لکاته تصویر شده است.

“امیرحسن چهلتن” در تاریخ ۹ مهر ۱۳۳۵ متولد شده است. از او چندین مجموعه داستان و رمان منتشر شده است. از دیگر رمان‎های او می‎توان به “تالار آیینه”، “مهر گیاه” و “عشق و بانوی ناتمام” اشاره کرد. داستان‎های او تاکنون به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی و … ترجمه شده است.

“زن مایه‌ی گناه بود و چه خوب فیلم‎ها این را نشان می‎دادند. مایه‌ی قتل و جنایت‎ها. پیش از این خدایی بود و پیغمبری. مردم سر به راه و پا به راه بودند”.

از شخصیت زن “کرامت” تنها یک کلیشه و انسان تک بعدی ساخته می‎شود. جز چند جمله‌ی اعتراضی که به چشم و هم چشمی با زن‎های دور و بر است چیز دیگری از او نمی‎بینیم. کلن در این رمان وارد عمق فضای روحی شخصیت‎ها نمی‌شویم.

رمان تهران شهر بی آسمان یک بازنمایی تاریخی است. سیر روند یک انقلاب و یک فرد حاضر در تمام جریانات آن سال هاست. درست است که نقش نویسنده‌ی داستان شاید ارائه‌ی راهکارهایی برای این بزنگاه‌های تاریخی و یا تحلیل آن‌ها نباشد اما رونویسی و تکرار صرف یک واقعیت نیز نمی‎تواند اتفاق و ماجرای تازه‎ای را در ادبیات داستانی رقم بزند.

شخصیت زن “کرامت” تنها یک کلیشه و انسان تک بعدی ساخته می‎شود

تنها خلاقیت رمان تهران شهر بی آسمان شاید تنها به روی کاغذ آوردن شخصیتی به نام “کرامت” و به شکل داستان مطرح کردن بخشی از تاریخ باشد. در این داستان حتی مکنونات قلبی “کرامت” هم به کلیشه‎های متداول و روایت تاریخی از طبقه‌ی لات‎ها و داش‎ها نزدیک است و نگاهی تازه از زاویه‌ی دیدی نو به این شخصیت‎ها وجود ندارد.

“امیرحسن چهلتن” در تاریخ ۹ مهر ۱۳۳۵ متولد شده است. از او چندین مجموعه داستان و رمان منتشر شده است. از دیگر رمان‎های او می‎توان به “تالار آیینه”، “مهر گیاه” و “عشق و بانوی ناتمام” اشاره کرد. داستان‎های او تاکنون به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی و … ترجمه شده است.

شاید این مطالب هم خواندنی باشد:

سپیده دم ایرانی نوشته‌ی امیرحسن چهلتن

رمان کوری نوشته‌ی ژوزه ساراماگو؛ آنچه ما را واقعا می‌کشد، کوری است!

رمان رگتایم Ragtime نوشته‌ی E. L. Doctorow ادگار لورنس دکتروف