سخنرانی زهره قایینی سرپرست مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان در دومین همایش کتاب‌های تصویری؛ محتوا و مخاطب»

زهره قایینی، سرپرست «مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان» و برنامه «با من بخوان»، در «دومین همایش کتاب‌های تصویری؛ محتوا و مخاطب»، در دوازدهم آبان‌ سال ۱۳۹۸ که به مناسبت «هفته تصویرگری» در «خانه هنرمندان» تهران برگزار شد، با بهره‌گیری از تجربه‌های گروه ترویج‌گران با من بخوان در مناطق محروم و یا بحران‌زده، از «نقش کتا‌ب‌های تصویری در سامان‌بخشی روحی کودکان در بحران» سخن گفت.

زهره قایینی در سخنان خود، با تأکید بر کتاب‌های باکیفیت ارائه شده در برنامه با من بخوان، یکی از معیارهای باکیفیت بودن کتاب را بهترین کیفیت در اجزای تصویرهای کتاب، چه از نظر سبک و تکنیک و چه از نظر ارتباط آن با متن کتاب، دانست.

قایینی پس از معرفی کودکان در بحران - کودکان خانواده‌های کم درآمد در نقاط محروم، کودکان مهاجر، کودکان شیرخوارگاه‌ها و پرورشگاه‌ها، کودکانی که به بیماری‌هایی مانند سرطان دچار هستند، و کودکان آسیب‌دیده از رویدادهای طبیعی، همچون سیل و زلزله - و نشانه‌های رفتاری در این کودکان، مانند علایم افسردگی، آشفتگی‌های روحی، از دست دادن کنترل رفتاری و ... به سهیم شدن کتاب با کودکان در این شرایط و بهره‌گیری از کتاب‌درمانی با کتاب‌های تصویری باکیفیت را یکی از مهم‌ترین عملکردهای برنامه با من بخوان دانست.

سخنران سپس به توضیح چرایی اهمیّت کتاب‌های تصویری در کتاب‌درمانی کودکان پرداخت، و تنوع و گوناگونی زبان مادری در میان کودکان ایران را یکی از دلایل فهم آسان‌تر و سریع‌تر چنین کتاب‌هایی از سوی کودکان دانست.

زهره قایینی درباره‌ی تجربه‌های به‌دست آمده از سهیم شدن کتاب‌های تصویریِ «اِلمر»، «پرنده قرمز»، «جزیره‌ی شادی»، «هفت اسب، هفت رنگ»، «فراتر از یک رؤیا» و «آنجا که وحشی‌ها هستند» با کودکان در شرایط بحران سخن گفت.

وی در پایان سخنان خود به این نکته اشاره کردکه:

امروزه در جهان و در جامعه‌ی ما، کودکان با خشونت، بی‌ثباتی و دیگر عوامل تنش‌زا رو‌به‌رو هستند و در برنامه با من بخوان، با کار میدانی گسترده‌ای که با کودکان انجام شده، تأثیر ادبیات، به‌ویژه کتاب‌های تصویری، بر زندگی کودکان دیده شده است. ترویج کتاب‌خوانی، سهیم شدن کتاب‌های تصویری با کودکان، راهکاری منحصر به‌فرد برای درمان زخم‌های کودکان است. کتاب تصویریِ باکیفیت، ابزاری ضروری برای کودکانی است که در «تروما» (آسیب روحی) و بحران به‌سر می‌برند و امیدی پایدار و همیشگی به کودکان می‌توانند ببخشند.

برنامه با من بخوان برنامه ترویج کتاب‌خوانی است که تا کنون به بیش از ۱۵۰ هزار کودک خدمات داده و در بیست‌ویک استان کشور فعالیت داشته و نزدیک به پنج‌هزار آموزگار، کتابدار و مروج را تربیت کرده است. از هدف‌های اصلی این برنامه، در دسترس گذاردن کتاب‌های باکیفیت به کودکانی است که در شرایط معمول زندگی خود به چنین کتاب‌هایی دسترسی ندارند؛ مانند کودکان مناطق محروم، کودکان کار، کودکان خیابان و ... .