سوال مخاطب نی‌نی‌بان: من در هفته یازده بارداری هستم و سوزش سر دل بسیار شدیدی دارم. به حدی که کوچکترین چیزی که میخورم اسید معدم بالا میاد و به اصطلاح ترش میکنم. امروز شربت الومنیوم ام جی اس خوردم و خیلی آروم شدم.میخواستم بدونم خوردنش برا جنین مشکلی ایجاد نمیکنه و تا چه حد اجازه خوردن دارم.

پاسخ دکتر الهام هاشمیان نائینی، جراح و متخصص زنان و زایمان:
دوست عزیز، مشکلی ندارد ولی خط اول درمان در بارداری نیست. ممکن است شما با درمان های ساده تر جواب بگیرید. تا دو ساعت بعد از غذا دراز نکشید. وسط غذا آب نخورید، حجم غذایتان را کمتر و وعده های غذایتان را بیشتر کنید که مقدار زیادی غذا در زمان کوتاهی وارد معده تان نشود. اگر سوزش معده شما دردی غیرقابل تحمل دارد بهتر است به یک فوق تخصص گوارش و یک مشاوره تغذیه مراجعه کنید تا رژیم غذایی درستی برای شما تجویز گردد.

شربت آلومینیوم ام جی اس در بارداری، مشکلی به وجود می‌آورد؟

مهمترین مطالب در این باره:

داروی آلومینیوم ام جی که به صورت شربت، قرص و پودر در بازار موجود است برای برای درمان ناراحتی های معده توسط پزشک تجویز می شود. این دارو ضد اسید معده بوده و در نتیجه با کاهش دادن اسید معده به رفع زخم معده و کاهش التهابات معده و مری کمک می کند. در ادامه مطلب با اطلاعات دارویی شربت آلومینیوم ام جی بیشتر آشنا می شوید.

این نکته را هم به خاطر داشته باشید که مصرف بیش از حد این شربت، سیستم عصبی و در نتیجه خلق و خوی شما را تغییر می دهد و عوارضی مانند استفراغ به همراه دارد.

علاوه بر داروی آلومینیوم ام جی، برای رفع سوزش معده در بارداری می توانید از دمنوش های گیاهی، پرتقال ارگانیک و تمرین های تن آرامی استفاده کنید.

موارد مصرف و مکانیسم اثر شربت آلومینیوم ام جی
همان طور که گفتیم این دارو برای درمان ناراحتی های معده مثل درمان سوزش معده، درمان رفلاکس معده یا ترش کردن (برگشت محتویات از معده به مری)، زخم اثنی عشر، معده درد و سوء هاضمه مصرف می شود. این شربت جزء داروهای رایج و قدیمی برای درمان سوزش معده است که به آن ماژل یا کچی هم می گویند.
این شربت حاوی سایمتیکون، هیدروکسید آلومینیوم و هیدروکسید منیزیم می باشد. بایستی این شربت را 1 ساعت قبل از صرف غذا و یا 1 ساعت بعد از صرف غذا مصرف کرد. اثر گذاری آلومینیوم ام جی حداکثر تا 3 ساعت بعد از مصرف، طول می کشد. می بایست دارو را دور از نور خورشید و در جای خنک، خشک و در دمای اتاق نگهداری کرد.
آلومینیوم ام جی فقط سوزش و زخم معده را تسکین می دهد اما آلومینیوم ام جی اس با کاهش حباب های گاز در معده منجر به بهبود نفخ هم می شود.

عوارض جانبی
مصرف طولانی مدت شربت آلومینیوم ام جی بر روی سیستم عصبی و در نتیجه خلق و خوی فرد اثر منفی می گذارد. همچنین باعث بروز مشکلات دیگری مثل کاهش یافتن اشتها و در نتیجه وزن، یبوست ، کاهش یافتن حرکات روده، حالت تهوع و استفراغ، تغییر رنگ مدفوع و روشن شدن رنگ آن، دردهای مفصلی و استخوانی ( کاهش میزان فسفات خون) می شود.
در صورت مشاهده عوارضی مثل تیره شدن رنگ مدفوع، درد در قفسه سینه، تعریق زیاد و ایجاد اشکال در تنفس، مصرف شربت را قطع کرده و به پزشک خود نیز اطلاع بدهید.

تداخل دارویی
شربت آلومینیوم ام جی بر روی فرآیند جذب دیگر داروهای مصرفی اثر می گذارد لذا در صورت مصرف داروهای دیگر بهتر است آن ها را به فاصله بیشتر از یک ساعت بعد از مصرف و یا قبل از مصرف این شربت، استفاده نمایید.

نکات پایانی
- آلومینیوم ام جی را 2 مرتبه در طی شبانه روز و هر بار 2 قاشق مرباخوری، یک بار بعد از صرف غذا و یک بار قبل از خواب استفاده کنید.
- افرادی که ناراحتی های کلیوی، کمبود فسفات خون ( وجود ذره باردار فسفات که دارای فسفر معدنی می باشد، برای ترمیم و ساخت دندان ها، استخوان ها، عملکرد صحیح عضلات و اعصاب برای بدن ضروری است.)، انسداد روده و معده، آپاندیسیت و خونریزی معده دارند، از مصرف این شربت خودداری کنند.
- شربت آلومینیوم ام جی برای کودکان، خانم های باردار و شیرده بایستی با احتیاط و زیر نظر پزشک مصرف شود.
- در طی دوره درمان و مصرف این شربت میزان مصرف مایعات را (روزانه ۲ لیتر) افزایش دهید.
- در صورت داشتن حساسیت به این شربت از مصرف آن پرهیز کنید.

سوزش سر دل در بارداری

رفلاکس اسید معده یا سوزش سر دل یکی از مشکلات شایع و ناگوار دوران بارداری است که اغلب ناراحتی‌های بسیاری برای خانم‌های باردار به همراه دارد. ولی اغلب با درمان گیاهی و خانگی و بدون مراجعه به پزشک می‌ توان این مشکل را برطرف کرد.

با 7 درمان گیاهی و خانگی برای رفلاکس اسید معده (سوزش سر دل) در دوران بارداری آشنا شوید:

برای درمان و پیشگیری از سوزش سر دل و رفلاکس اسید معده در دوران بارداری درمان های خانگی را دنبال کنید.

پیش از مراجعه به داروخانه و متوسل شدن به داروهای مختلف، باید بدانید که راه‌های طبیعی و درمان خانگی بسیاری وجود دارند که می‌توان به کمک آنها سوزش سر دل و رفلاکس اسید معده در دوران بارداری را به طرز موثری تسکین داد.

تعدادی از این روش‌ها در زیر آمده است:

۱.پرتقال ارگانیک

پس از هر وعده غذایی پوست یک پرتقال ارگانیک را چند دقیقه بجوید

رعایت این مورد کمک زیادی می تواند به شما کند.

۲. استفاده از جوشانده ها

برای درمان خانگی رفلاکس اسید معده دوران بارداری از جوشانده های هل سبز، شوید، زیره، تخم بزرک و پودر ناورن قرمز استفاده کنید.

می‌ توانید جوشانده‌ای از دانه‌های هل سبز، شوید، زیره تهیه کرده و آن را مصرف کنید. و یا در صورت تمایل مخلوطی از این دانه‌ها را پس از غذا و یا بین وعده‌های غذایی خود بجوید.

برای تهیه این جوشانده دانه‌ها را در ظرفی از آب سرد ریخته و سپس آن را بین 10 تا 30 دقیقه بجوشانید. یک قاشق چایخوری سرکه سیب را در مقدار کمی آب گرم حل کرده و پیش از غذا میل کنید.

از جوشانده تخم بزرک استفاده کنید. یک قاشق چایخوری تخم بزرک را در 4/1 لیتر آب به مدت 2 تا 33 دقیقه جوشانده و پس از صاف کردن آن، بنا به دلخواه خود آن را به صورت سرد یا گرم میل نمایید.

با هر وعده غذایی یک قاشق چایخوری پودر نارون قرمز میل کنید. این گیاه علاوه بر شیرین و مغذی بودن التهاب بافت‌های مخاطی مجرای گوارش را نیز تسکین می‌دهد.

مصرف نارون قرمز به صورت دمنوش و یا به صورت گرد باعث خنثی شدن اسیدیته و تسکین رفلکس‌ اسید معده می‌شود. همچنین مکمل‌های گیاهی نارون قرمز را نیز می‌توانید از فروشگاه‌های مخصوص تهیه کنید.

۳. برای درمان خانگی رفلاکس اسید معده دوران بارداری دمنوش های گیاهی بنوشید

برای درمان خانگی رفلاکس اسید معده دوران بارداری سعی کنید در طول روز به طور منظم جوشانده بنوشید.

برای این کار می‌توانید فقط از یک گیاه و یا مخلوطی از گیاهان دارویی که برای تسکین التهاب بافت دستگاه گوارش موثر شناخته شده‌اند از قبیل: رازیانه، اسپیره، پف نبات، بابونه، به لیمو، شاهپسند، بادرنجبویه، بارهنگ، شیرین بیان، اسطوخودوس، پوست پرتقال یا نارنگی استفاده کنید.

بعضی از این گیاهان دارویی خاصیت نرم کنندگی داشته و باعث نرمی، محافظت و بهبود بافت‌های ملتهب دستگاه گوارش می‌شوند.

۴. به تمرینات تن آرامی و تنفسی بپردازید

برای درمان خانگی رفلاکس اسید معده دوران بارداری ضمن انجام این تمرینات یاد بگیرید که میزان استرس و هیجانات شدید خود را کاهش دهید. یوگا، مدیتیشن، ورزش و تمرینات تن آرامی در این زمینه کمک بزرگ و موثری به شما خواهند کرد.

انجام تمرینات تنفسی باعث باز شدن قفسه سینه و در نتیجه کاهش استرس که یکی از عوامل مهم بروز سوزش سر دل است می‌باشد.

خود را عادت بدهید که در هر لحظه‌ ای از روز و به خصوص قبل از غذا، هنگام مسافرت با ماشین و یا پیش از خواب نفس‌ های عمیق بکشید.

۵. از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید

از پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان خودداری کنید. در واقع لباس‌های تنگ با فشار آوردن بر روی معده و شکم باعث ایجاد رفلاکس اسید معده می‌شوند.

۶. شناختن غذاهای مفید و مضر

غذاهای مفید و مضر برای سلامت خود را بشناسید، آب فراوان بنوشید و غذای خود را در وعده‌های کوچک میل کنید

از خوردن غذاهای چرب، سرخ شده و تند پرهیز کنید.

خوردن غذاهایی نظیر خامه، سس مایونز، آووکادو، چیپس سیب زمینی و پنیرهای خامه‌ای را حداقل برای مدتی فراموش کنید. همچنین از مصرف غذاهای تند و سرخ شده که دیرهضم بوده و باعث تحریک مری می‌شوند نیز صرف نظر کنید.

غذاهای شیرین و دسرها را از برنامه غذایی خود حذف کنید

به طور کلی از خوردن هر چیزی که حاوی مقدار زیادی کربوهیدرات است اجتناب کنید، برای تهیه دسر می‌توانید از میوه‌هایی که ترش نیستند استفاده کنید.

به نظر می‌رسد دسته‌ای از مواد غذایی که در تسکین سوزش معده خانم‌های باردار موثرند برای برخی دیگر از خانم ها اثری معکوس داشته و علائم سوزش سر دل را تشدید می‌کند.

پس باید مواد غذایی را امتحان کنید. مصرف غذاهایی نظیر برنج، ذرت، نان کامل گندم، لوبیا (سفید یا قرمز) برای بعضی از خانم‌ های باردار اثری معجزه آسا دارد. در حالیکه برخی دیگر از خانم‌ها آب سیب زمینی خام را تنها عامل موثر رفع مشکل خود می‌ دانند.

در برخی افراد شیر و محصولات لبنی باعث تسکین موقت درد می‌شوند. ولی در برخی دیگر از افراد این محصولات خود عامل سوزش سردل می‌باشند. بنابراین پیش از مصرف بلند مدت آنها را امتحان کنید، به این ترتیب که مصرف شیر و لبنیات را به مدت دو هفته کنار گذاشته و دقت کنید که آیا با این تغییر شیوه علایم بهبودی در شما ظاهر می‌شود یا خیر.

سعی کنید مواد غذایی که خاصیت قلیایی دارند نظیر: زردآلو، انجیر، خرما، زیتون سبز، انگور، موز، گیلاس، هلو، سیب زمینی، لوبیا، شاهی، بادام و غیره را در برنامه غذایی خود بگنجانید.

باید بدانید که دسته‌ای از مواد غذایی برای رفع مشکل سوزش معده کارساز و برخی دیگر هم برعکس بسیار مضرند.

مواد غذایی مفید برای رفع ترش کردن معده یا رفلاکس اسید معده

- موز

- انگور

- سیب زمینی

- گیاه یونجه

- غذاهای قلیایی

- دمنوش ها

مواد غذایی مضر برای رفع ترش کردن معده یا رفلاکس اسید معده :

- کافئین

- مرکبات

- گوجه فرنگی

- غذاهای چرب، پرادویه، شیرین

- نعنا

- نوشابه های گازدار

- الکل، سیگار و دخانیات

در طول بارداری دریچه اسفنکتر که در ابتدای معده قرار دارد شل شده و باعث بازگشت محتویات اسیدی معده به مری می‌شود.

برای پیشگیری از این احساس ناخوشایند راه حل ساده‌ای وجود دارد: خوردن غذا در وعده‌های غذایی کوچک تر. پس غذای خود را در وعده‌های غذایی کمتر و دفعات بیشتر میل کرده و به یاد داشته باشید که برای تسهیل روند گوارش، غذای خود را به خوبی بجوید. بنابراین به سادگی و فقط با پرهیز از پرخوری می‌توان تا حد بسیاری از بروز این مشکل جلوگیری کرد.

آیا شب‌ها با احساس سوزش قفسه سینه از خواب بیدار می‌شوید؟ خوردن یک لیوان بزرگ آب ولرم دستگاه گوارش شما را به آرامی فعال خواهد کرد. سعی کنید همیشه مقدار فراوانی آب بنوشید و از خوردن آب میوه صرف نظر کنید.

از مصرف نوشیدنی‌هایی نظیر قهوه، چای، الکل، آب گوجه فرنگی و نوشابه‌های گازدار که بسیار محرک هستند پرهیز کنید.

۷. برای پیشگیری از سوزش سر دل و رفلاکس اسید معده در حالت نیمه نشسته بخوابید

توصیه دیگر این است که بلافاصله پس از صرف غذا دراز نکشیده و علاوه بر آن غذای تان را نیز دیر هنگام میل نکنید. بهتر است آخرین وعده غذایی تان را حداقل دو ساعت پیش از رفتن به رختخواب صرف کنید، زیرا غذا پیش از حرکت به سوی روده به مدت دو ساعت در معده مانده و در آنجا هضم می‌شود.

برای پیشگیری از سوزش سر دل و یا تسکین آن در هنگام خواب، با قرار دادن چند بالش اضافه در رختخواب سر و شانه‌های خود را بالا نگه دارید. قرار گرفتن در حالت نیمه نشسته باعث می‌شود مجرای گوارشی شما در وضعیت مطلوب‌ تری قرار بگیرد.

پیش از مصرف دارو برای درمان سوزش سر دل و رفلاکس اسید معده در دوران بارداری با پزشک مشورت کنید.

پیش از مصرف قرص‌های آنتی اسید یا هر داروی دیگر ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. با وجودی که داروخانه‌ها دارای انواع متعددی از داروهای آنتی اسید هستند ولی بسیاری از آنها مناسب مصرف دوران بارداری و یا شیردهی نیستند، بنابراین بدون نظر پزشک خود اقدام به مصرف هیچ دارویی نکنید.