فلسفه از محدود شدن به هستی شناسی خارج شود/ آغازگر فلسفه تطبیقی

به گزارش خبرنگار مهر، به همت گروه حکمت و کلام جدید پژوهشکده اسلام تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و با همکاری شورای برنامه‌ریزی مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان و مجمع عالی حکمت مشهد، همایش «علامه طباطبایی و فلسفه نوصدرایی» با حضور حجت الاسلام والمسلمین مهدی زمانی استاد دروس خارج فقه و اصول و تفسیر و فلسفه حوزه علمیه خراسان و محمد فنایی اشکوری استاد فلسفه تطبیقی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در سالن همایش های دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد.

در ادامه گزارشی کوتاه از این نشست از نظر شما می گذرد:

زمانی در این نشست طی سخنانی گفت: روش شناسی در تحقیق علوم اعتباری و حقیقی را علامه طباطبائی شروع کرده اند، اما ادامه داده نشده است. اگر روی این مبحث کار شود اصول و فقه ما کاملاً متحول خواهد شد و بسیاری از مطالب کفایه حذف خواهد شد. اگر موضوع، حکم و محمول و دلیل روشن شود بسیار تحول آفرین است.

وی افزود: اعتباریات از شاهکارهای علامه طباطبائی است و شالوده علم اصول را زیر و رو می کند؛ باید اصولی نوشته شود که اعتباری یا حقیقی باشد و مشخص شود که فقه علم حقیقی یا اعتباری است.

این استاد حوزه علمیه خراسان تصریح کرد: به همین دلیل است که فقه ما نمی تواند منطبق با زمانه خودش شود چراکه به عنوان دانش حقیقی تلقی می شود و اعتباری نیست و به همین دلیل همسو و هماهنگ با تحولات اجتماعی نمی تواند حرکت کند چون قالب خشکی پیدا کرده است و انعطاف ندارد.

فلسفه از محدود شدن به هستی شناسی خارج شود

فنایی اشکوری نیز در این نشست طی سخنانی گفت: یکی از کارهائی که باعث می شود فلسفه در تمدن سازی نقش داشته باشد این است که فلسفه از محدود شدن به هستی شناسی خارج شود.

وی افزود: در عین اینکه هستی شناسی اساس و رکن فلسفه است، اما همه چیز فلسفه نیست و اینکه بحث می شود آیا از فلسفه ملاصدرا می توان سیاست، تعلیم، تربیت و علوم انسانی استخراج کرد، در واقع مانع کار در این است که تلقی ما از فلسفه فقط مبانی هستی شناسی است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: علامه طباطبائی در این امر تصریح نکرده است، اما در عمل برخلاف پیشینیان کتاب اصول فلسفه را با مباحث معرفت شروع کرده است؛ حکیم سبزواری صدرائی محض است، اما اصول فلسفه ساختمان و چارچوب آن متفاوت است.

وی بیان کرد: با معرفت شروع کردن به این معنا است که فلسفه فقط بحث وجود نیست و در عین حال وارد فلسفه های مضاف شده است و همچنین ورود در اعتباریات که یک شاخه دیگر از فلسفه های مضاف است. در ذیل همین کار، کار دیگر علامه طباطبائی فلسفه تطبیقی است که تا آن زمان نبوده است؛ او نخستین کسی است که فلسفه تطبیقی را آغاز و مطرح کرده است.