بزرگداشت سهیلا نجم در خانه تئاتر برگزار شد

تهران (پانا) - مراسم بزرگداشت سهیلا نجم، شنبه دوم آذر در تماشاخانه جوانمرد برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی خانه تئاتر، در این مراسم که با سخنرانی فریندخت زاهدی، قطب‌الدین صادقی و مسعود دلخواه همراه بود، لوح تقدیر خانه تئاتر و حکم مشاور انجمن مدرسان خانه تئاتر، به سهیلا نجم اهدا شد.

در ابتدای مراسم، شهرام گیل‌‌آبادی مدیرعامل خانه تئاتر، ضمن خوشامدگویی به مهمان‌ها و پیشکسوتان، درباره سهیلا نجم گفت: «خرسندم که انرژی خوب دکتر نجم، همه ما را دورهم جمع کرد. این دلدادگی‌ها اگر روز‌به‌روز در تئاتر تکثیر شود، ما به یک نمونه‌ای دست پیدا می‌کنیم به‌عنوان مدل ارتباط آئینی. این مدل در ارتباطات، یک شیوه ویژه‌ای است که همدلی و هم‌گرایی ایجاد می‌کند.»

مدیرعامل خانه تئاتر درباره شیوه کار سهیلا نجم بیان کرد: «دکتر نجم در طول عمر خود، با پویشی که داشتند، سعی کردند در مرز یک بین‌رشته‌ای حرکت کنند که این بین‌رشته‌ای، یک سمتش به ارتباطات و سمت دیگر به موضوعات تخصصی نمایش مربوط می‌شد.»

معلم، متفاوت از آموزش‌دهنده است

به گفته گیل‌آبادی، برخی افراد به‌واسطه مکتوبات و آموزش‌هایی که در اختیار ما می‌گذارند، ندیده استاد هستند. او دراین‌باره توضیح داد: «دکتر نجم هم از آن دسته افرادی هستند که به‌واسطه پویشی که در بین‌رشته‌ای ایجاد کردند، ندیده استاد ما هستند و افتخار این را داشتیم که در این شب،‌ از زحماتشان قدردانی کنیم.»

این کارگردان تئاتر، با تأکید بر اینکه سهیلا نجم، معلمی را به او آموخته، بیان کرد: «یک معلم بسیار متفاوت با یک آموزش‌دهنده است. دکتر نجم به‌یقین با آموزه‌های معلمی را که درون خود پرورش دادند، حسی فراتر از یک آ‌موزش‌دهنده معمولی دارد و آ‌ن حس باعث می‌شود که انسان تصور کند او در جایگاهی ایستاده که بی‌بدیل و تکرارناپذیر است و آن جایگاه، جایگاه معلمی است.»

به گفته گیل‌‌آبادی، سهیلا نجم، مدل ارتباط آئینی را به‌عنوان یک دانش، اجرا کرده و به دانشجویان آموخت.

پس از او، فریندخت زاهدی به‌عنوان اولین سخنران این مراسم، با اعلام رضایت از حضور در بین خانواده‌ خود، گفت: خوشحالم از اینکه در حال حاضر نسل‌های جوان‌تر فضاهای نمایشی و سینمایی را مدیریت می‌کنند و باید تا زمانی که می‌توانیم، شانه‌به‌شانه آن‌ها حرکت کنیم.

این استاد پیشکسوت تئاتر درباره سهیلا نجم گفت: «امروز روز بزرگداشت دوست قدیمی من، زن بزرگ هنرمند متفکر مدیر معلم است. باید درباره او بگویم، از روزی که در حرفه نمایش چشم‌باز کردم، شاهد آن بودم که سهیلا نجم هم در همین حرفه،‌ قدم می‌زند و همیشه در جریان فعالیت‌های بسیار پرارزش هنری و فرهنگی او بودم.»

زاهدی درباره فعالیت‌های سهیلا نجم در حوزه نمایش گفت: «نجم یکی از افرادی است که یک حرکت جسورانه برای میان‌رشته‌ای کردن هنر نمایش انجام داده است. کسی که توانسته هنر نمایش را با هنر سینما و تلویزیون و رادیو پیوند داده که این یک حرکت بزرگ و ارزشمند بود؛ حداقل در یکی دو دهه اخیر خیلی مورد توجه قرار گرفته که چگونه می‌شود یک هنر را در حوزه بینارشته‌ای قرار دهیم.»

پیشینه فرهنگی، هویت امروز ماست

این استاد برجسته نمایش، در ادامه صحبت‌های خود بیان کرد: «در تمام مدتی که نجم در تحقیق و تفحص درباره هنر سنتی ایران بود، من می‌دیدم که او با عرق ملی و تعصب فرهنگی خاص، سعی می‌کنند آنچه را که منوط به هویت فرهنگی ما می‌شوند پیگیری کنند و به نسل‌های جوان‌تر بگویند که به جایی نمی‌رسیم اگر جدا از پیشینه فرهنگی خودمان باشیم.»

به گفته زاهدی، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های نجم همیشه این بوده که ما هم مانند تمام کشورهای شرقی که از هنرهای باستانی برخوردار هستند، بتوانیم آنچه را که خودمان داشتیم، ارائه کنیم و هنرهای سنتی و ملی را بشناسانیم و کار اساسی و بنیادی انجام دهیم.

زاهدی از خانه تئاتر درخواست کرد: «اگر می‌خواهید کنید از افرادی که در این حوزه کار کردند، قدردانی کنید، باید یک آموزشگاهی برای تربیت هنرمندانی در ارتباط با هنرهای نمایشی ایرانی برقرار کنید.»

پس از سخنرانی فریندخت زاهدی، مرشد میرزا علی‌ به نقالی پرداخت.

قطب‌الدین صادقی از دیگر سخنرانان این مراسم بود. او به‌عنوان یکی از همکلاسی‌های سهیلا نجم، درباره او گفت: «یک دوستی و الفتی بین ما بوده و خواهد بود. این صمیمیت، زمان ادامه تحصیل در پاریس هم ادامه داشت. مهم‌ترین نکته قابل توجه درباره سهیلا نجم، فرهیختگی و اخلاقیات اوست. او از ابتدا وقار و ارزش‌های اخلاقی بسیاری داشت که او را از سایر افراد متمایز می‌کرد.»

او چه زمان تحصیل، چه پس از فارغ‌التحصیلی و تدریسش، اهل نظر بود و تمرکزش بر مبانی نظری و مطالعات بود. او بیشتر متمایل به مطالعات نظری، اصول، پایه‌ها، سیر روند و دگرگونی ابعاد مختلف هنر نمایش بود. در واقع او جزو بخشی از تئاتر است که به بخش آکادمیک می‌شناسیم. ما همواره به ارزش‌های آکادمیک و تئوری نیازمندیم تا نگاه دقیق و تحلیل‌گرایانه‌ای به کارهای عملی داشته باشیم. مبانی نظری ضعیف شود،‌ کارهای عملی هم ضعیف خواهد شد

صادقی با اشاره به اینکه امروز بزرگداشت یک زن فرهیخته است و به نسبت جمعیت، زنان شاخص ما در حوزه نمایش بسیار اندک است: «جای بسیار خوشبختی است که خانه تئواتر از کسی قدردانی کرده که متعلق به جهان کتاب و علم و دانشگاه است.»

پس از صحبت‌های قطب‌الدین صادقی، مستندی از زندگی سهیلا نجم، ساخته بهمن سلطانی پخش و پس از آن، مسعود دلخواه، به‌عنوان سومین سخنران این مراسم، به صحبت‌هایی درباره سهیلا نجم پرداخت.

سهیلا نجم، کتابی ناخوانده است

این کارگردان تئاتر با اظهار رضایت از اینکه خانه تئاتر از بزرگان تئاتر قدردانی می‌کند، بیان کرد: «با برگزاری گردهم‌آیی‌هایی این‌چنین و قدردانی از بزرگان تئاتر، انگیزه ادامه زندگی و فعالیت در همه تقویت می‌شود. این بزرگداشت‌ها به ما یادآور می‌کند که قدر همدیگر را بدانیم.»

به گفته این عضو هیات‌مدیره خانه تئاتر، درباره سهیلا نجم مطرح کرد: «آشنایی من با این استاد، بیشتر از طریق حضور در جلسات دفاع دانشجویان و از طریق دانشگاه بود. زمانی که به‌عنوان سخنران این مراسم انتخاب شدم، با اشتیاق رزومه او را مطالعه کردم که ببینم چه مواردی را از ایشان نمی‌دانم. متوجه شدم که دکتر سهیلا نجم، مانند کتاب ناخوانده‌ای است که تنها چند صفحه از کتاب چندین صفحه‌ای او را می‌دانم.»

به گفته مسعود دلخواه، تواضع سهیلا نجم،‌ یکی از دلایل ناشناخته ماندن او برای من و بسیاری افراد دیگر است.

او با اظهار تعجب از اینکه استادی با این مهارت‌، خیلی زود بازنشسته شده، بیان کرد: «این سوال بسیار بزرگی است که چرا اساتید ما برخلاف میل‌ خود، با سرشار بودن از اشتیاق به تدریس، بازنشسته می‌شوند. شاید یکی از دلایل این اتفاق، این است که ما شایستگی بهره‌مندی از چنین استاد برجسته‌ای را نداریم. ما تشنه نیستیم وگرنه آب هست. برای هنرمند و معلم، بازنشستگی بی‌معناست.»

به گفته دلخواه، دکتر نجم، یکی از مهم‌ترین تخصص‌های سهیلا نجم،‌تئاتر شرق است اما نکته جالب توجه این است که او یک معلم به‌تمام معناست.

سهیلا نجم نیز در پایان، در سخنانی از خانه تئاتر و تمام عوامل این بزرگداشت، تقدیر و قدردانی کرد.

در پایان سخنرانی‌ها، با حضور بهزاد فراهانی هیات‌مدیره و شهرام گیل‌‌آبادی مدیرعامل خانه تئاتر، شهرام کرمی مدیرکل مرکز هنرهای نمایشی، مریم معترف‌ مدرس و پیشکوست تئاتر‌ لوح تقدیر خانه تئاتر، به سهیلا نجم اهدا شد.

همچنین، انجمن مدرسان خانه تئاتر نیز، سهیلا نجم را به‌عنوان مشاور این انجمن انتخاب کرد.

حکم مشاوره سهیلا نجم، از سوی بهزاد خاکی‌نژاد، رئیس هیات‌مدیره انجمن مدرسان، توسط قطب‌الدین صادقی به‌عنوان پیشکسوت این انجمن، به او اهدا شد.