ارتش 20 میلیونی مردمی

بسیج یک حرکت اجتماعی است که در هر جامعه ای با توجه به فرهنگ آن جامعه و به اشکال مختلفی در اثر شرایط خاص بوجود می آید . حتی در دوران صدر اسلام نیز به هنگام حمله کفار و منافقین علیه مسلمانان زمانی که فرمان تشکیل نیروی مبارز علیه آنها داده می شود مسلمانان داوطلبانه در مساجد گردهم می آمدند تا توان خود را از نظر نیروی انسانی و تجهیزات نظامی برای مقابله با دشمنان اسلام بسیج کنند .

سازمان بسیج مستضعفین که در گذشته با نام نیروی مقاومت بسیج شناخته می‌شد در ۵ آذر ۱۳۵۸ به فرمان حضرت امام خمینی (ره) تشکیل شد به اعضای این سازمان بسیجی می‌گویند و طبق ماده ۱۳ قانون مقررات استخدامی سپاه، بسیجی به فردی اطلاق می‌شود که داوطلبانه جهت تحقق ارتش ۲۰ میلیونی تحت پوشش سپاه در می‌آید.

40 سال از فرمان تاریخی حضرت امام خمینی مبنی بر تشکیل بسیج مستضعفین و ارتش 20 میلیونی می گذرد. در طول این 4 دهه هرگاه به عقب برمی‌گردیم و راه پر فراز ونشیبی که انقلاب طی کرده نگاه می‌کنیم، کمتر جایی در تاریخ انقلاب اسلامی را می‌توان یافت که با نام بسیج و فرهنگ بسیجی عجین نشده باشد.

در ابتدای تشکیل بسیج کمتر کسی فکر می‌کرد که روزی این فرهنگ و تفکر از مرزهای ایران اسلامی فراتر رود و تبدلیل به الگویی برای ملت‌های منطقه شود. اما امروز و پس از گذشت 40 سال از تشکیل بسیج به خوبی می‌توان آثار و برکات این نهاد مردمی در روند پر پیچ و خم انقلاب اسلامی و حتی کشورهای منطقه را دید.

اهمیت و ضرورت تشکیل بسیج

دفاع از مقدسات و ایدئولوژی اسلام ایجاب می کند که در مقابل خطراتی که آن را تهدید می کند به گونه ای منطقی و شیوه ای صحیح با آن خطر برخورد کرد . امام خمینی (ره) در مورد اهمیت و ضرورت تشکیل بسیج فرمودند : « دفاع از اسلام و کشورهای اسلامی امری است که در مواقع خطر ، تکلیف شرعی و الهی و ملی است و برتمام قشرها و گروهها واجب است » .

همچنین اصل پیشگیری ایجاب می کند که امت اسلامی برای مقابله با هر گونه خطر احتمالی از سوی دشمنان اسلام در آماده باش کامل بسر برده و آمادگی دفاعی برای هرگونه خطری که اسلام را به مخاطره افکند را داشته باشند . فرمان صریح قرآن کریم در آیه شریفه « واعدوا لهم ما استطعتم من قوه » که برای ترسانیدن دشمنان خدا و اسلام و امت اسلامی آمده است دال بر صحت این ادعا می باشد . از اینروست که می بینیم در سفارشات اولیای اسلام نیز بر آماده بودن برای خطرات احتمالی بسیار تاکید شده است و از مسلمانان خواسته اند که درهنگام خواب وصیت نامه و شمشیر را در زیر سر قرار بدهند و این نیست جز فرمان آماده باش برای لقاء الله و همچنین برای دفاع از دین خدا ، لذا سلاله نبوت ، رهبر راحل انقلاب اسلامی در این مورد خطاب به امت اسلامی فرموده اند : « مملکت اسلامی باید همه اش نظامی باشد و تعلیمات نظامی داشته باشد یکی از ابواب فقه باب رمی است . باب تیراندازی است ، آنوقت تیراندازی بوده حالا هم تیراندازی هست به یک طور دیگری » در اسلام با اینکه رهان ، یعنی یک چیزی را بگذارند برای چیزی که نظیر قمار بازی می شود حرام است برای تیراندازی حرام نیست ، برای اسب دوانی حرام نیست .

سبق و رمایه یکی از مسائل فقه است برای اینکه همه افراد مستحب است که سواری یاد بگیرند . حالا اتومبیل سواری و رانندگی را یاد بگیرند . و برای همه است که تیراندازی را یاد بگیرند ، فنون جنگی را یاد بگیرند . باید ملت ما جوانهایشان مجهز باشند به همین جهاز و علاوه بر جهاز دینی و ایمانی که دارند مجهز به جهازهای مادی و اسلامی هم باشند و یاد گرفته باشند . اینطور نباشد که یک تفنگی که دستشان آمد ندانند که با آن چه کنند . باید یاد بگیرند و یاد بدهند . جوانها را یادشان بدهید همه جا . حضرت امام اضافه می کنند که باید اینطور شود که یک مملکتی بعد از چند سالی که 20 میلیون جوان دارد 20میلیون تفنگدار داشته باشد و 20میلیون ارتشی داشته باشد » .( پیام انقلاب شماره 72 )

اهداف بسیج مستضعفین :

- تحقق فرمایش امام خمینی (ره) مبنی بر تشکیل هسته‌های حزب الله.

- ایجاد توانایی‌ها و آمادگی‌های لازم دفاعی در آحاد مردم در دفاع از کشور

- ایجاد توانایی‌های لازم رزمی در نیروهایی که توانایی شرکت در عملیات‌های کلاسیک و بزرگ را دارند.

- ایجاد توانایی‌های لازم در آحاد مردم بمنظور کمک به هنگام بروز بلایا و حوادث غیر پیش‌بینی.

- کمک به دولت در امر سازندگی.

بسیج در دوران انقلاب و دفاع مقدس

از همان آغازین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی، کشور به‌سرعت با تهدیدات سخت و امنیتی از سوی گروهک‌های تجزیه‌طلب و گروهک‌های ضدانقلاب مواجه می‌شود لذا اولین نیاز کشور مقابله با ناامنی‌‌های ایجادشده توسط این گروهک‌ها بود. در این زمینه با توجه به نوپا بودن ساختار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و عدم انسجام کافی در ساختار ارتش جمهوری اسلامی، بسیج به‌عنوان یکی از نیروهای اصلی دفاع از انقلاب اسلامی وارد صحنه می‌شود و به مقابله با گروهک‌های تجزیه‌طلب و ضدانقلاب می‌پردازد.

مدتی از این موضوع نمی‌گذرد که در 31 شهریور سال 59 حمله سراسری عراق به ایران آغاز می‌شود و بسیج وارد میدانی بزرگتر و سخت تر از میدان قبلی شده و نقش اصلی دفاع از کشور را به‌عهده می‌گیرد و با اعزام نیروهای داوطلب و مردمی به جبهه‌ها به منبع اصلی تأمین نیرو برای دفاع از کشور، انقلاب و دستاوردهای آن بدل می‌شود.

در دوران 8 سال دفاع مقدس نیروهای جوان بسیجی با بهره گیری از قدرت خلاقیت و ابتکار و با توکل به خداوند متعال کارهای ناممکن را ممکن می‌سازند و اقدامات بی سابقه‌ای را در تاریخ نظامی آن زمان رقم می‌زنند. اقدامات مهندسی جوانان بسیجی در عملیات‌هایی مانند خیبر و والفجر 8 موجب حیرت جهانیان می‌شود. در عملیات خبیر مهندسان جوان بسیجی موفق می‌شوند برای اولین مرتبه در جهان پلی به طول 13 کیلومتر را طراحی کرده و بسازند که هیچ پایه‌ای برای نصب آن در آب بکار نرفته بود و خودرو‌ها و نفرات به راحتی می‌توانستند از آن عبور کنند.

تشکیل نیروی مقاومت بسیج

پس از دوران دفاع مقدس، با تغییرات ساختاری در بسیج، نیروی جدیدی با نام نیروی مقاومت بسیج به نیروهای سه گانه سپاه اضافه می‌شود و در تاریخ 12 دی ماه سال 68 سردار علیرضا افشار به‌عنوان اولین فرمانده نیروی مقاومت بسیج از سوی رهبر انقلاب اسلامی انتخاب می‌شود.

پنجم آذر ماه 69 و در سالگرد تأسیس بسیج شرح وظایف کلی این نهاد از سوی حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی و فرمانده کل قوا در دو فصل و 19 ماده رسماً به سپاه ابلاغ شد و بسیج در عرصه های مهم تر و بزرگتری به فعالیت پرداخت.

نقش و جایگاه بسیج سازندگی در پیشرفت و توسعه کشور

فلسفه وجودی تشکیل بسیج توسط امام خمینی(ره) در ابتدای امر مشخص نبود ولی با گذشت زمان و بعد از هشت سال دفاع مقدس و حضور کنونی جهادگران در مناطق محروم، دلایل تشکیل بسیج تا حدودی شفاف شد. جهادگران بسیجی بعد ازجنگ تحمیلی در مناطق محروم مشغول به کار شدند و نقش نهمی در سازندگی کشور داشتند و اکنون هم در این مسیر حضور دارند و در کشور به سازندگی و جهاد مشغول اند.

تاثیر بسیج بر روی امنیت کشور

نگاه‌ به‌ هر نهاد باید براساس‌ نقش‌ و جایگاه‌ آن‌ نهاد و اهداف‌ تشکیل‌ آن، صورت‌ بگیرد. بدون‌ تردید نقش‌ و جایگاه‌ بسیج‌ در کشور، ارتباط‌ جدی‌ و مستقیمی‌ با امنیت‌ ملی‌ ما دارد، زیرا بسیج، اساساً‌ یکی‌ از "مؤ‌لفه‌های‌ امنیت‌ ملی" و از ارکان‌ اصلی‌ حفظ‌ و بقای‌ نظام‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌ است.

این‌ حقیقت‌ با توجه‌ به‌ اهدافی مانند ایجاد آمادگی‌ دفاعی‌ در مردم‌ و تقویت‌ بازدارنده‌، حفظ‌ گسترش‌ مشارکت‌ مردمی‌ در امنیت‌ و دفاع‌، تقویت‌ وحدت‌ و همبستگی‌ ملی‌، گسترش‌ و تعمیق‌ فرهنگ‌ و تفکر بسیجی‌، حمایت‌ و پشتیبانی‌ از نیروهای‌ پنج‌ گانه‌ سپاه‌، کمک‌ به‌ دفاع‌ غیرنظامی‌ و مقابله‌ با حوادث‌ و بلایای‌ طبیعی‌ و غیرطبیعی‌،آگاه‌ سازی‌ آحاد مردم‌ برای‌ مشارکت‌ و کمک‌ به‌ بخش‌های‌ مختلف‌ اجرایی‌ کشور کاملا قابل درک است.

اندکی‌ تامل‌ در این‌ اهداف، هر انسان‌ خردمندی‌ را متقاعد می‌سازد که‌ جایگاه‌ بسیج‌ با چنین‌ چشم‌اندازی‌ قطعاً‌ باید ارتباط‌ تنگاتنگ‌ و غیرقابل‌ انکاری‌ با امنیت‌ ملی‌ کشور داشته‌ باشد؛ هرچند همه‌ اهداف‌ در بحث‌ نظامی‌ و امنیت‌ خلاصه‌ نمی‌شود و فراتر از آن‌ است‌ چنان‌ که‌ ابعاد فرهنگی‌ و غیرنظامی‌ مذکور در آنها بر آنچه‌ گفتیم‌ تصریح‌ کرده‌ است.

وحدت‌ و همبستگی‌ ملی‌ جز در سایه‌ امنیت‌ ملی‌ تحقق‌ نمی‌پذیرد و بسیج‌ آن‌‌گاه‌ می‌تواند در ایجاد هدف‌ مزبور موفق‌ عمل‌ کند که‌ در به‌ وجود آوردن‌ امنیت‌ ملی‌ با موفقیت‌ و اقتدار انجام‌ وظیفه‌ کند. بلکه‌ در یک‌ نگاه‌ کلان‌ و ژرف‌ باید گفت‌ هیچ‌ یک‌ از اهداف‌ کشور و انقلاب مطلقاً‌ جز در سایه‌ وجود امنیت‌ ملی‌ و فضای‌ آرام‌ کشور تحقق‌پذیر نیست.

آنچه امروز و پس از گذشت 40 سال از تشکیل بسیج،‌ نام بسیج پر آوازه تر از گذشته می‌کند نقشی است که بسیج در تامین امنیت کشور و انتقال این فرهنگ به سایر ملت‌های منطقه داشته است. درست در زمانی که شعله‌های تروریسم تکفیری می‌رفت تا در منطقه غرب آسیا در برگیرد، مردم کشورهای عراق و سوریه با الگوگیری از تفکر بسیجی در مقابل تروریست‌های ایستاند و اجازه تحقق اهداف آنها را نداند. امروز بسیج توانسته است سبک جدیدی از دفاع مردم پایه را به جهان معرفی کند که موجب گشایش فصل جدیدی در ادبیات امنیتی جهان شده است و این سبک جدید می‌رود تا در ادامه راه خود به بسیج جهانی جهان اسلام منتهی شود.

امروزه شاهد این هستیم که چندین میلیون بسیجی در کشور وجود دارد؛ از اساتید دانشگاه‌ها گرفته تا پزشک و دانش‌آموز، که این همه و همه نشانه همدلی و همبستگی ایران اسلامی و اقتدار چندین ساله ملت ایران است که در قالب بسیج خود را نمایان کرده است. همچنین این نیروی عظیم می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های خوبی که در جامعه دارد به ویژه معلمان و دانش آموزان، هجمه‌های فرهنگی دشمن را خنثی کند.