12 آذر، روز جهانی افراد توان‌یاب

«سازمان ملل متحد» از سال ۱۹۹۲ (۱۳۷۱ ش.)، ۳ دسامبر (۱۲ آذر) را «روز جهانی افراد توان‌یاب» معرفی کرده است، و هر ساله مردم سراسر جهان به استقبال این روز می‌روند. با فرا رسیدن این روز، نهادها و سازمان‌های گوناگون به برنامه‌ریزی رویدادهای مرتبط با شعار سال روز افراد توان‌یاب می‌پردازند.

شعار روز جهانی افراد توان‌یاب در سال ۲۰۱۹، «گسترش مشارکت و ترویج توانایی مدیریت این افراد در جامعه» اعلام شده است. هدف سازمان ملل از نام‌گذاری این روز، آگاهی‌بخشی به مردم جهان دربارهٔ مسائل و مشکلات افراد توان‌یاب در جامعه و پشتیبانی از حقوق و رفاه زندگی آن‌ها بوده است. نیاز است این آگاهی در همه وجوه زندگی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی فرد انجام پذیرد.

کشورهای گوناگون هر کدام بخشی از ظرفیت‌های جامعه را به ساده‌سازی و روان‌سازی زندگی این گروه از مردم اختصاص داده‌اند. برای نمونه، کشور استرالیا با داشتن چهار میلیون و سیصدهزار فرد توان‌یاب در جامعهٔ خود، این روز رویدادهای گوناگونی را برای سازمان‌ها و انجمن‌ها، آموزشگاه‌ها و گروه‌های دیگر طراحی می‌کند و جایزه‌های متعددی را برای بخش‌های رقابتی هر سال در نظر می‌گیرد. با گسترش امکانات و زمینه‌های رشد و رفاه افراد توان‌یاب، به آن‌ها اطمینان می‌دهیم که از حضور و مشارکت‌شان در جامعه پشتیبانی می‌کنیم.

هر سال تارنمای افراد توان‌یاب کشور استرالیا، چهره‌ای را به‌عنوان حامی این روز جهانی برمی‌گزیند. در سال ۲۰۱۹، «کرت فیرنلی» (Kurt Fearnley) با دستاوردها و موفقیّت‌های چشم‌گیرش توانست این عنوان را از آن خود کند. او تا کنون سه نشان طلای مسابقه‌های پارالمپیک، دو نشان طلای بازی‌های کشورهای هم‌سود و بیش از چهل نشان دو ماراتن را دریافت کرده است. او امیدوار است که در روز افراد توان‌یاب در سال ۲۰۱۹، مردم در تغییر وضعیت زندگی افراد توان‌یاب مشارکت چشم‌گیر داشته‌باشند.

از سوی دیگر، کشور هند با داشتن چهل تا هشتاد میلیون فرد توان‌یاب، با دغدغه‌های گوناگونی در راستای فراهم ساختن رفاه و بهبود وضعیت زندگی این افراد روبه‌رو است. برپایه آمارها، از هر دوازده خانواده در هند، دست‌کم یک خانواده با عضوی توان‌یاب زندگی می‌کند. پدیده‌هایی مانند بی‌سوادی، فقر و بیکاری مسائلی هستند که این خانواده‌ها با آن‌ها درگیرند. در این میان، کودکان بسیار آسیب‌پذیر هستند و احتمال محرومیت کودک توان‌یاب از تحصیل پنج برابر می‌شود. در این راستا، کشور هند در زمینه‌های رشد و سلامت، ترفیع جایگاه اجتماعی، شناسایی کودکان توان‌یاب و فراهم‌سازی آموزش‌های ویژه برای آن‌ها، کارآفرینی و بهبود وضعیت زیستن و رفت‌وآمد افراد توان‌یاب در شهر، گام‌های مؤثر و روزآمدی برداشته است.

با فرا رسیدن این روز، آموزشگاه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در آگاهی کودکان و نوجوانان از مشکلات افراد توان‌یاب می‌توانند داشته‌باشند. کودکان و نوجوانان با چالش‌های آن‌ها می‌توانند آشنا شوند و دربارهٔ راهکارهای موجود با یکدیگر گفت‌وگو کنند. برای مشارکت در این آگاهی‌بخشی جهانی، آموزگاران و والدین کودکان و نوجوانان با برگزاری رویدادهای ساده نقش مهمی را می‌توانند انجام دهند.

پیشنهادهایی در برگزاری برخی از فعالیّت‌های ساده در روز جهانی افراد توان‌یاب در آموزشگاه‌ها:

کلاس کوچک طراحی و نقاشی با محدود کردن توانایی‌های خود برگزار کنید. برای نمونه سعی کنید با چشمان بسته یا بدون دست، نقاشی کنید. پوسترهایی با موضوع روز جهانی افراد توان‌یاب طراحی کنید و آن‌ها را در فضای مجازی به اشتراک بگذارید. از یک سازمان خدماتی یا نهادهای خیریه برای افراد توان‌یاب پشتیبانی کنید. از مهمانی دعوت کنید تا در مدرسه دربارهٔ محدودیت‌های افراد توان‌یاب سخن بگوید، و یا ماجراهای خودش را در این‌باره در میان بگذارد. از فیلم‌های موجود استفاده کنید و داستان زندگی افراد توان‌یاب یا داستان موفقیّت‌های آنان را به نمایش بگذارید.

کتاب‌های مرتبط با کودکان توان‌یاب را می‌توانید از کتاب هدهد تهیه کنید.