ترجمه متون تخصصی چگونه انجام می‌شود؟

این روزها که شمار دانشجویان و دانشگاهیان بیشتر از گذشته‌ها شده، ارتباطات و نیاز به تعامل تخصصی با دنیا هم نسبت به زمان‌های دیگر رشد بیشتری پیدا کرده است. نمی‌توان ادعای حرکت پا به پای علم و دانش در دنیا را داشت و از تعامل و ارتباط با کشورهای دیگر غافل بود.

ترجمه تخصصی، یکی از نیازهای امروز مجامع علمی است. اگر بنا باشد، آثار علمی و تخصصی خود را به دنیا عرضه کنیم باید با زبانی بین‌المللی با آنها وارد گفتگو شویم و این زبان بین‌المللی فعلا زبان انگلیسی است.

علیرغم شمار زیاد دانشگاهیان و اساتید و علاقه زیادی که به توسعه ارتباطات میان دانشجویان داخلی و دانشگاه‌ها و مجامع خارجی وجود دارد اما همچنان ندانستن زبان انگلیسی یا ضعف در ترجمه از جمله پاشنه آشیل‌هایی است که می‌تواند ناکامی‌هایی در مسیر رشد و موفقیت علم در ابعاد جهانی به وجود بیاورد.

ترجمه متن، آن هم از نوع تخصصی نیاز به مترجمان خبره دارد. ترجمه تخصصی کتاب و مقالات، کسانی را می‌خواهد که از ابعاد مختلف بتوانند وظیفه برگرداندن محتوا از زبانی به زبان دیگر را متعهد شوند. اما ترجمه متون تخصصی چطور و چگونه انجام می‌شود؟

نیاز به ترجمه تخصصی در اجتماعات علمی؛‌ هر روز بیشتر از پیش

کار ترجمه، صرفا برگرداندن لغات و عبارات از زبانی به زبان دیگر نیست. برای اینکه شخصی بتواند دست به ترجمه متن بزند و محتوایی را ترجمه کند باید به فنون و شناخت اصول مختلفی مجهز باشد.

اگر بحث ترجمه کتاب به میان باشد که دیگر حساسیت‌ها و ظرافت‌های لازم برای کار ترجمه دوچندان هم می‌شود. ترجمه تخصصی، کار هر کسی نیست. یعنی شخصی که زبان انگلیسی می‌داند لزوما نمی‌تواند مترجم یک کتاب یا مقاله و متنی در زمینه علمی خاصی باشد.

برای اینکه امکان ترجمه تخصصی به وجود بیاید، مترجم باید به زمینه علمی مطرح شده در متن واقف باشد. یعنی بداند که متن درباره چه چیزی صحبت می‌کند و چه اصطلاحات تخصصی در آن به کار رفته است. در بسیاری از مواقع، واژگانی که در معنای نخست خود، برای مترجم عمومی آشنا هستند در متون تخصصی به شکلی دیگر معنا می‌دهند و به همین خاطر باید به شکلی دیگر به زبان تخصصی ترجمه شوند.

گام‌های ترجمه تخصصی و نکات لازم در این زمینه چیست؟

اگر شخصی فقط زبانی خارجی را بلد باشد و اصول ترجمه را نیاموخته باشد، امکان اینکه متن و محتوای ترجمه او به نتیجه‌ای قابل قبول برسد بسیار اندک خواهد بود. یادتان باشد که استفاده از ابزارهای ماشینی هم به تنهایی نمی‌توانند روشی برای ترجمه صحیح و قابل قبول باشند پس به آنها اکتفا نکنید.

نکته اصلی این است که مترجم یک متن تخصصی بداند که محتوا درباره چه چیزی است و چارچوب کلی آن را درک کند. مثلا شخصی که زبان انگلیسی می‌داند اما هیچ سررشته‌ای از علم حقوق ندارد به سختی و با احتمالی نزدیک به صفر می‌تواند در ترجمه تخصصی کتابی در زمینه حقوق قضایی موفق عمل کند. پس تخصص و دانش درباره موضوعات علمی و حرفه‌ای، نخستین شرط موفقیت در ترجمه متن است.

گام نخست

هر مترجم برای شروع کار خود در زمینه ترجمه تخصصی کتاب یا هر متن دیگری نیازمند به خواندن تمام متن است. او باید دریابد که قرار است چه محتوایی را ترجمه کند و موضوع اصلی متن درباره کدام موضوع تخصصی صحبت می‌کند.

در این مسیر، احتمالا واژه‌ها و عباراتی نامفهوم و نامشخص هستند. اما ایرادی ندارد. تا زمانی که فرد به کلیت متن تسلط دارد، مشکلی پیش نخواهد آمد و امکان کمک گرفتن از دیکشنری‌های تخصصی و ابزارهای مختلف به صحیح نوشتن متن کمک خواهد کرد. پس در وهله نخست، مترجم باید به خواندن متن بپردازد و کلیات و چارچوب ترجمه را برای خود مشخص کند.

گام دوم

بعد از اینکه هر مترجم برای ترجمه تخصصی، چارچوب متن خود را شناسایی کرد باید به سراغ نوشتن برود. در نوشتن هر متن تخصصی هم اصولی باید رعایت شود که اگر یک مترجم با آن اصول آشنایی کامل نداشته باشد، نتیجه جالب توجهی به دست نخواهد آمد.

نوشتن هر مقاله‌ای باید براساس اصول علمی ژورنال‌های علمی یا مقالات دانشگاهی پیش برود. در نوشتن کتاب و انواع دیگری از محتوای تخصصی هم قالب‌های خاصی وجود دارد که اگر مترجم به آنها اشراف نداشته باشد، نتیجه بسیار غیرحرفه‌ای و نامطلوب از آب درخواهد آمد. پس آشنایی با قالب‌های نوشتن ترجمه تخصصی و متون علمی هم نکته و گام بعدی برای مترجمان است. اعداد و فرمول‌ها و ... هم دارای اسلوب خاصی در متون هستند که برای ارائه یک متن معتبر علمی باید به آنها توجه شود.

گام سوم

ویرایش هر متنی چه تخصصی و چه غیرتخصصی از واجب‌ترین بخش‌های کار ترجمه است. پس باید نهایت تلاش خود را به عنوان یک مترجم در بازخوانی متن و بررسی اشکالات احتمالی به کار بگیرید.

البته یادتان باشد که به بهانه اینکه متن در نهایت ویرایش می‌شود در حین نوشتن ترجمه تخصصی کتاب یا مقالات و هر نوع دیگری از محتوا کوتاهی نکنید و درست‌نویسی را به بعدا حواله ندهید. زیرا در این صورت به ویژه برای متن‌های تخصصی، کار بسیار دشوار خواهد شد.

در آخر

سرویس‌های ترجمه آنلاینی مانند رایت‌ می در بازار ترجمه مشغول به فعالیت هستند. این مجموعه‌ها در تلاشند تا در زمینه‌های مختلف ترجمه به مخاطبان و مشتریان خود کمک کنند.

یکی از مزایای اصلی مراجعه به رایت می، این است که شما در این مجموعه با مترجمانی رو به رو خواهید شد که در رشته‌های علمی مختلف خبره هستند. یعنی به طور تخصصی در زمینه‌های مختلف علمی و حرفه‌ای، نیروی مترجم در رایت می وجود دارد.

بنابراین، بعد از اینکه هر مشتری، سفارش خود برای ترجمه تخصصی را ثبت می‌کند، تیم رایت می مدیریت پروژه را به دست می‌گیرد و مترجمان متخصص را به پروژه پیوند می‌دهد. این فرایند با زمان‌بندی و قیمت‌گذاری دقیق و حرفه‌ای پیگیری می‌شود.

همین روند دقیق و مرتب باعث شده است که رایت می در مدت حضور خود در بازار ترجمه ایران و فعالیت در بستر آنلاین بتواند خدمات متنوع و مطلوبی را ارائه کند. سایت ترجمه رایت می را با آدرس www.writeme.ir به خاطر بسپارید و برای انجام پروژه‌های ترجمه تخصصی خود مثل انواع مقالات و ترجمه تخصصی کتاب به آن اعتماد کنید.