کم کاری تیروئید در بارداری، چه خطراتی دارد؟

متخصصان به طور الزامی از مراجعان نمی خواهند قبل از باردار شدن آزمایش غربالگری تیروئید بدهند، اما با توجه به تاثیراتی که این بیماری بر سلامت شما و فرزندتان می گذارد، خوب است پیش از اقدام به بارداری آزمایش تشخیصی تیروئید بدهید، تا با خیال آسوده وارد این مرحله مهم از زندگی تان شوید. در آزمایش خون باید دو فاکتور TSH(هورمون محرک غده تیروئید) و T4 (هورمون تیروکسین) اندازه گیری شوند.

خطرات کم کاری تیروئید برای مادر و جنین

در منابع علمی، گفته شده در هر ۲ مورد از هزار مورد بارداری، علائم بالینی کم کاری تیروئید، روند بارداری را دچار مشکل کرده است.
بزرگ ترین خطر کم کاری تیروئید به تاخیر انداختن رشد کودک و کند ذهنی او بعد از تولد است. این مسئله به خصوص در فرزند مادرانی که کمبود ید دارند، بیشتر است. بد نیست بدانید ید در ساخت هورمون های تیروئیدی نقش بسیار مهمی دارد.
بنابراین اگر کم کاری تیروئید مادر باردار درمان نشود، اثرات سوئی در طولانی مدت بر مادر و فرزند خواهد گذاشت.
برخی موارد کم کاری تیروئید سبب ناباروری خانم هم می شود. پاره شدن جفت، تولد نوزاد نارس و مرده از دیگر عوارض کم کاری تیروئید برای خانم هاست.
البته باید یادآور شد اگر کم کاری تیروئید قبل از بارداری تشخیص داده شود، می توانید با درمان هایی که از پزشک متخصص غدد می گیرید، خطرات ذکر شده ناشی از کم کاری تیروئید در بارداری را به نحو چشم گیری کاهش دهید.

اثر هورمون های تیروئید بر جنین

جنین در دوران بارداری تا زمانی که غده تیروئیدش عملکرد را شروع کند، از نظر هورمون تیروئیدی کاملا وابسته به مادرش است. این اتفاق زودتر از هفته ۱۲ بارداری رخ نمی دهد. بنابراین کم کاری تیروئید مادر در ۳ ماهه اول بارداری می تواند اثر سوء خود را بر سلامت جنین بگذارد.
اکثر مادران بعد از گذشت مدت زیادی از این ۳ ماهه، از بارداری خود مطلع می شوند. بنابراین مادران قبل از اقدام به بارداری باید برای تشخیص و درمان وضعیت تیروئید خود مراحل لازم را طی کنند.

درمان کم کاری تیروئید در بارداری

مهم‌ترین مطالب درباره کم‌کاری تیروئید در بارداری

هورمون های تیروئید برای تکامل جنین در سه ماهه اول بارداری بسیار ضروری هستند. به همین منظور لازم است عملکرد غده تیروئید قبل و در طی دوران بارداری بررسی شود.
اختلالات تیروئید مانند پُر کاری و کم کاری تیروئید، در بارداری رایج هستند و لازم است حتماً درمان شوند. غده تیروئید، سوخت و ساز بدن، قلب و سیستم عصبی، وزن، دمای بدن و بسیاری از فرآیندهای بدن را تنظیم می کند.
هورمون های تیروئیدی مادر برای رشد و سلامت مغز و سیستم عصبی جنین در سه ماهه اول بسیار ضروری هستند؛ این هورمون ها از طریق جفت به بدن جنین منتقل می شوند.
اگر قبل از بارداری، اختلالات پُر کاری یا کم کاری تیروئید داشته اید، لازم است در دوران بارداری خصوصاً در سه ماهه اول تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرید تا این اختلالات کنترل شود.
گاهی اوقات خود بارداری منجر به بروز علائمی شبیه پُرکاری تیروئید می شود، بطوریکه اگر خانم باردار علائمی مانند تپش قلب، کاهش وزن یا استفراغ مداوم را تجربه کند در این صورت باید حتماً به پزشک مراجعه کند.
اختلالات درمان نشده تیروئید در دوران بارداری به تولد کودک نارس، پره اکلامپسی (افزایش فشار خون شَدید)، سقط جنین و وزن پایین نوزاد هنگام تولد منجر خواهد شد.
بنابراین ضروری است که در صورت داشتن سابقه ابتلا به اختلالات کم کاری یا پُر کاری تیروئید، تحت نظارت پزشک قرار بگیرید.

درباره پُرکاری تیروئید
ممکن است علائم پُر کاری تیروئید با علائم طبیعی در دوران بارداری مانند افزایش ضربان قلب، حساسیت به گرما و خستگی اشتباه گرفته شود.
سایر علائم پُر کاری تیروئید عبارتند از:

• ضربان غیر طبیعی قلب
• عصبانیت تشدید شده
• حالت تهوع شَدید یا استفراغ
• لرزش دست ها
• مشکل خواب
• کاهش وزن یا افزایش کم وزن حین بارداری
  
  

پُرکاری تیروئید
شایع ترین دلیل پُر کاری تیروئید در بارداری، ابتلا به بیماری های خودایمنی مانند بیماری گریوز است. در این بیماری، بدن یک آنتی بادی (نوعی پروتئین که بدن برای مقابله با عوامل بیماری زا می سازد) خواهد ساخت که باعث می شود غده تیروئید، بیش از اندازه لازم، هورمون تیروئید ترشح کند.

تشخیص اختلالات تیروئید در بارداری
پُرکاری و کم کاری تیروئید در بارداری، بر اساس علائم، معاینه و آزمایش خون برای اندازه گیری سطح هورمون های تیروئیدی و هورمون تحریک کننده تیروئید تشخیص داده می شوند.

درمان اختلالات تیروئید در بارداری
در مورد زنان مبتلا به پُر کاری تیروئید در بارداری، لازم است حتماً این اختلال با استفاده از دارو درمان شود تا بتوان تولید هورمون های تیروئیدی را متوقف کرد. مصرف این داروها در سه ماهه اول بارداری بسیار مهم است و در صورت نیاز می توانند در ماه های دیگر بارداری نیز استفاده شوند.
در موارد نادر که مصرف این داروها موثر نبوده یا با عوارض همراه بوده، می توان از طریق جراحی، بخشی از غده تیروئید را خارج کرد.
کم کاری تیروئید نیز با استفاده از داروهای صناعی که مشابه هورمون های تیروئیدی هستند درمان می شود. پزشک دوز این دارو را در دوران بارداری بر اساس آزمایش تیروئید شما تنظیم می کند و عملکرد تیروئید را به صورت دوره ای در بارداری بررسی می کند.
اگر شما به کم کاری تیروئید مبتلا هستید و برای درمان آن دارو مصرف می کنید، باید به محض باردار شدن به پزشک خود اطلاع دهید تا دوز دارو را متناسب با افزایش نیاز به هورمون های تیروئیدی در بارداری تنظیم کند.

کم کاری تیروئید در بارداری
شایع ترین دلیل کم کاری تیروئید، بیماری خودایمنی به نام هاشیموتو است. در این بیماری، بدن به اشتباه به سلول های غده تیروئید حمله می کند و باعث می شود غده تیروئید نتواند به اندازه نیاز بدن هورمون تولید کند.
جنین در دوران بارداری تا زمانی که غده تیروئیدش عملکرد را شروع کند، از نظر هورمون تیروئیدی کاملا وابسته به مادرش است. این اتفاق زود تر از هفته ۱۲ بارداری رخ نمی دهد.
بنابراین کم کاری تیروئید مادر در ۳ ماهه اول بارداری می تواند اثر سوء خود را بر سلامت جنین بگذارد. اکثر مادران بعد از گذشت مدت زیادی از این ۳ ماهه، از بارداری خود مطلع می شوند. بنابراین مادران قبل از اقدام به بارداری باید برای تشخیص و درمان وضعیت تیروئید خود مراحل لازم را طی کنند.

مشکلات ناشی از کم کاری تیروئید در بارداری

• سقط جنین
• زایمان زودرس
• مسمومیت بارداری
• فشار خون ناشی از بارداری
• اختلالات رشد در کودک
• عوارضی مانند کاهش آهن بدن و افزایش فشار خون
• آسیب های مغزی در کودک مانند معلولیت های شناختی

متخصص غدد علاوه بر تجویز دارو، به فرد باردار توصیه می کند که هر شش هفته یک بار آزمایش تیروئید بدهد تا میزان هورمون تیروئید در خون مشخص شود.

علایم شایع کم کاری تیروئید در بارداری

• خستگی زیاد در بارداری
• فقدان توجه کافی
• افزایش وزن غیر عادی
• اختلالات خواب خانم باردار
• درد مفاصل
• ضعف عضلانی
• نفخ و احتباس آب در بدن
• افتادگی پلک
• پف و ورم صورت
• یبوست
• خشکی پوست
• کاهش نبض
• انقباض های عضلانی
• گیجی
• صدای خشن

تمام علایم ذکر شده در همه افراد وجود ندارد و افراد مختلف، متناسب با وضعیت خود، به برخی از این علایم مبتلا می شوند.

علت کم‌کاری تیروئید در بارداری
در دوران بارداری کم کاری تیروئید، معمولاً توسط بیماری هاشیموتو ایجاد می‌شود. از هر ۱۰۰۰ بارداری سه تا پنج نفر به کم‌کاری تیروئید مبتلا می‌شوند. بیماری هاشیموتو شکلی از التهاب مزمن غده تیروئید است. ممکن است کم‌کاری تیروئید در هنگام بارداری بروز کند یا احتمال دارد فرد قبل از بارداری، در اثر تخریب غده تیروئید، جراحی و یا درمان پرکاری به کم‌کاری مبتلا شده باشد.

نشانه‌ها و علائم کم کاری تیروئید(تصویری)

تشخیص کم‌کاری تیروئید در بارداری
مانند پرکاری تیروئید، کم‌کاری تیروئید نیز از طریق بررسی دقیق علائم بیمار و اندازه گیری سطح TSH و T۴ تشخیص داده می‌شود. به طور کلی سطح بالایی از TSH و سطح پایین T۴ آزاد نشان دهنده کم‌کاری تیروئید، است. به دلیل تغییرات طبیعی هورمون‌ها در دوران بارداری، نتایج ازمایش و عملکرد تیروئید باید با احتیاط تفسیر شوند.

درمان کم‌کاری تیروئید در بارداری
کم‌کاری تیروئید با هورمون مصنوعی تیروئید به نام تیروکسین درمان می‌شود، دارویی که مشابه هورمون T4 است. زنانی که از قبل مبتلا به کم‌کاری تیروئید هستند، باید دوز پیش از بارداری خود را افزایش دهند تا عملکرد طبیعی غده تیروئید آن‌ها حفظ شود. عملکرد تیروئید در دوران بارداری باید هر 6 تا 8 هفته بررسی شود. اگر مادر دچار کم‌کاری تیروئید باشد، مصرف تیروکسین مصنوعی بی ضرر و برای سلامتی جنین ضروری است.

رژیم غذایی مناسب برای کم‌کاری و پرکاری تیروئید در دوران بارداری
متخصصین توصیه می‌کنند زنان باردار، رژیم غذایی متعادلی داشته باشند. همچنین برای بهبود عملکرد تیروئیدشان می‌توانند از مولتی ویتامین‌های دوره بارداری و مکمل‌های معدنی شامل ید استفاده کنند. ضمن اینکه مراجعه به متخصص برای دریافت یک برنامه رژیم غذایی کم‌ کاری تیروئید نیز مفید است.

مکمل‌های طبیعی
از آنجا که تیروئید برای ساختن هورمون‌های خود از ید استفاده می‌کند، ید ماده معدنی مهمی برای یک مادر باردار محسوب می‌شود. در طول بارداری، کودک از ید موجود در رژیم غذایی مادر استفاده می‌کند.
در زمان بارداری، زنان نیازمند مصرف حدود ۲۵۰ میکروگرم ید در روز هستند. با این‌حال، ممکن است افراد مبتلا به بیماری‌های خود ایمنی تیروئید با مصرف ید دچار عوارض جانبی شوند. مصرف قطره ید، یا خوردن غذاهای حاوی مقادیر زیادی از ید مانند جلبک دریایی، جلبک دالس یا جلبک کلپ، باعث بدتر شدن پرکاری و کم‌کاری تیروئید می‌شود. اطلاعات خوبی در مورد ید به دست آمده است و لازم است بیماران برای استفاده مناسب از مکمل ید با پزشکشان مشورت کنند.