ستاره | سرویس خودرو - دلایل کم کردن روغن موتور عواملی چون روغن ریزی، روغن سوزی و کیفیت نامطلوب روغن مصرفی است. اما علت روغن ریزی ماشین چیست؟ هنگام کار کردن موتور، روغن موتور با فشار زیادی در چرخه حرکت می‌کند و اگر سوراخ و منفذی وجود داشته باشد روغن از آن خارج می‌شود.
هنگام نشتی روغن، نوع روغن و علت روغن ریزی باید سریعا مشخص و رفع شود. برای مثال نشتی روغن هیدرولیک، اگر تشخیص داده نشود می‌تواند باعث آتش‌سوزی موتور خودروی شما شود. قبل از شروع بحث روغن ریزی ماشین، بهتر است ابتدا به معرفی انواع روغن در سیستم خودرو بپردازیم.

انواع روغن در خودرو

در سیستم خودرو چهار نوع روغن وجود دارد:

روغن موتور روغن ترمز روغن هیدرولیک روغن گیربکس

علت روغن ریزی ماشین از قطعات مختلف

نشتی روغن، بیشتر در بالا و پایین موتور دیده می‌شود که هر کدام از آن‌ها دلیلی دارد. نشتی روغن از بالای موتور به خاطر سرسیلندر است که دلیل آن خرابی در کف سرسیلندر یا خرابی واشر سرسیلندر است. البته دلیل دیگری نیز می‌تواند داشته باشد و آن این است که تعمیرکار در بستن پیچ‌ها بی توجهی کرده و نتیجه آن نیز نشتی روغن خواهد بود، ولی احتمال این مورد به نسبت کمتر است.

روغن ریزی ممکن است از مکان‌ها و قطعات مختلفی مثل لوله‌های انتقال، واشر‌ها و یا مخزن‌های موجود اتفاق بیفتد؛ پس باید ابتدا نوع روغن نشتی را حدس بزنیم و بعد از اطمینان کامل از نوع روغن، در جهت تعویض و یا تعمیر قطعه اقدام کنیم.

بیشتر بدانید: علت و علائم سوختن واشر سر سیلندر

انواع روغن ریزی‌ ماشین

۱. روغن ریزی از موتور

روغن ریزی کاسه نمد‌های دو سر میل لنگ، کانال‌های میل لنگ سویچ فشار روغن فیلتر روغن واشر درب سوپاپ و کارتل پایه فیلتر روغن (در خودرو‌های ۲۰۶) پوسته فیلتر روغن، که به دلیل عدم تعویض به موقع فیلتر روغن یا اورینگ آن اتفاق می‌افتد. (در ۲۰۶ شایع‌تر است) در موتور‌های XU۷ (پژو ۴۰۵، پارس و سمند)، روغن ریزی درب سوپاپ و واشر آن، کاسه نمد عقب موتور، لاستیک‌های معروف به چکمه‌ای یا عصایی شایع‌ترند. در پراید، کاسه نمد عقب میل لنگ و لاستیک‌های هلالی کارتل شایع‌تر است.

۲. روغن ریزی از هیدرولیک و فرمان

فشنگی هیدرولیک، که در مسیر لوله فشار قوی هیدرولیک قرار دارد روغن ریزی از پینیون فرمان ماشین روغن ریزی از مخزن روغن هیدرولیک در انواع ۲۰۶، مخصوصا مدل‌های قبل از ۸۶، شیلنک فشار قوی هیدرولیک به دلیل پوسیدگی و مجاورت با حرارت بالا، نشت می‌کنند و این نوع نشت روغن، ممکن است باعث آتش‌سوزی موتور شود.

۳. روغن ریزی از ترمز

روغن ریزی از پمپ اصلی ترمز روغن ریزی از مخزن سیلندر‌های ترمز چرخ عقب (در سمند، ۴۰۵ و پارس شایع‌تر است)

بیشتر بدانید: آموزش پاک کردن لکه روغن ماشین

روش های ساده کشف روغن ریزی ماشین

قطعا ساده‌ترین راه کشف این روغن ریزی، رویت و مشاهده زیر خودرو پس از چند ساعت توقف آن است. اگر ماشین خودرو را در پارکینگ می‌گذارید کف پارکینگ یا محل پارک ماشین را تمیز کنید و پس از چند ساعت توقف، مثلا اول صبح و پیش از روشن کردن خودرو، آنجا را بازدید کنید. اگر خودروی خود را در خیابان پارک می‌کنید، می‌توانید از یک قطعه کارتن برای زیر سینی خودرو بهره گیرید! ماشین را به کارواش برده و بعد با چند بار توضیح کامل به شاگردان کارواش - که در هنگام موتور شویی لوله آب را داخل دینام و یا شمع ماشین نکنند - اقدام به شستشوی موتور کنید. پس از این عمل، با خودروی خود ۱۰۰ الی ۲۰۰ کیلومتر (به صورت میانگین ۲ الی ۳ روز) رانندگی کنید. در بیشتر مواقع بعد از شستشوی موتور خودرو محل روغن ریزی مشهود است. می‌توانید به راحتی با تعویض قطعه معیوب، مشکل را حل کنید. اگر خودروی شما بالای ۸۰ هزار کیلومتر کار کرده است، منبع ذخیره روغن هیدرولیک خودرو را چک کنید. ۶۰ الی ۷۰ درصد روغن ریزی دارد. این نشتی می‌تواند از مخزن، از پینیون فرمان ماشین، از فشنگی هیدرولیک و یا شیلنگ فشار قوی هیدرولیک (به دلیل پوسیدگی) اتفاق بیفتد! دقت کنید روغن ریزی از کدام طرف خودروست. چپ یا راست کاملا شرایطش فرق می‌کند. در بیشتر مواقع که نیاز به تعمیر زیادی نیست؛ کاسه نمد‌های پلوس یا پشت میل‌لنگ خراب شده است. در بعضی مواقع واشر درب سوپاپ خودرو به علت گرما و فشار بالا بعد از ۴۰ هزار کیلومتر خراب می‌شود و روغن از بالای موتور به پایین سرازیر می‌شود. در مواقع نادر شاید واشر درب کارتل ماشین نیز خراب شده باشد! اگر می‌خواهید روغن ریزی ماشین را به عینه ببینید باید سینی زیر خودرو باز شود.

توضیحات مختصر در روغن ریزی خودروی 206 و زانتیا

اگر مشاهده کرده باشید ماشین‌های زانتیا و ۲۰۶ در پارکینگ دچار «روغن ریزی سیستم هیدرولیک» می‌شوند که دلیل آن بالا بودن استهلاک این ماشین‌هاست.
اما چرا استهلاک این دو ماشین بالاست؟ بیشتر سیستم انتقال روغن این خودرو‌ها از طریق لوله‌های پلاستیکی است و این انتقال نیز با فشار بالا صورت می‌گیرد که پس از بالا رفتن عمر ماشین، این قطعات دچار پوسیدگی، ترک و نهایتا نشتی روغن می‌شوند. در ماشین‌های فرانسوی بالای ۵ سال عمر بیشتر دیده می‌شود.
اگر واشر قالپاق سوپاپ خراب باشد از قسمت بالایی موتور نشتی خواهیم داشت و یا اگر نشتی روغن زیاد باشد دلیل آن معیوب بودن کاسه نمد میل سوپاپ است.
اگر در محل نصب کارتر چسب نباشد، موجب نشتی روغن کارتر خواهد شد و خرابی مجموعه کارتر خطاب می‌شود و در این مورد نشتی روغن از پایین موتور خواهد بود. همچنین روغن ریزی از پایین موتور می‌تواند از معیوب بودن کاسه نمد میل لنگ حاصل شود و یا می‌تواند به دلیل تعویض روغن پی درپی، محل رزوه پیچ تخلیه روغن خراب و سبب نشتی شود.

تشخیص سریع مایعاتی که ممکن است از زیر خودرو نشت کنند

اگر نشتی از پوشش تسمه تایم، فیلتر روغن موتور، مخزن روغن موتور و یا واشر سیلندر بود در این صورت گیج روغن را استشمام کرده اگر بوی کاملا مشخصی (بوی بنزین سوخته) با روغن نشتی داشت و رنگ روغن نشتی قهوه‌ای روشن تا سیاه بود، مایع نشتی روغن موتور است. اگر نشتی از واشر اکسل، کاسه نمد شفت خروجی گیربکس بود و روغن نشتی یک حالت چسبناک-روغنی با بوی کم یا اصلا بدون بو، به رنگ صورتی مایل به قرمز تا قهوه‌ای بود، مایع نشتی روغن گیربکس است. اگر نشتی از کاسه نمد‌های رک وپینیون باشد و رقیق و بوی سوختن شیرینی بدهد و رنگ آن قهوه‌ای مایل به قرمز باشد، مایع نشتی روغن هیدرولیک فرمان است. اگر نشتی از سیلندر ترمز، اتصالات و یا اورینگ‌های کالیپر لنت ترمز باشد و شبیه روغن نباتی با رنگ آن کهربایی کمرنگ بود، مایع نشتی روغن ترمز است. این نوع روغن خاصیت خورندگی داشته و در صورت تماس با بدنه رنگ آن را از بین می‌برد. اگر نشتی از واتر پمپ، اتصالات، رادیاتور، سرسیلندر و یا گرم‌کن باشد و مایعی رقیق با عطر و بوی شیرین به رنگ سبز روشن یا زرد بود، مایع نشتی ضد یخ / خنک کننده است.

اگر نشتی از سیستم تهویه مطبوع باشد و مایعی رقیق و بی بو با رنگ شفاف بود، مایع نشتی آب است.

جمع بندی

در روغن ریزی از مسائل بسیار مهم شناخت نوع روغن است و همچنین شناسایی محلی که از آن روغن خارج می‌شود و پس از شناسایی باید توسط تعمیر کار رفع نقص شود. اگر به آموزش بیشتر در زمینه عیب یابی خودرو علاقه‌مندید پیشنهاد می‌کنیم مطالب مفید «۶ علت روشن شدن چراغ روغن ماشین» و «علت رنگی بودن دود اگزوز» را نیز در ستاره بخوانید.