حذف صبحانه عامل کم‌خونی کودکان

تهران (پانا) - وعده‌های غذایی در سلامت فرد جایگاه ویژه‌ای دارند و این وعده‌ها علاوه‌بر اینکه در زمان مشخصی باید میل شوند، چه چیزی هم خورده شود در سلامتی مصرف‌کنندگان بسیار موثر و مهمترین وعده غذایی صبحانه بوده که حذف صبحانه عامل ایجاد کم خونی کودکان است.

به‌گزارش عصرایران، وعده‌های غذایی در سلامت فرد جایگاه ویژه‌ای دارند و این وعده‌ها علاوه‌بر اینکه در زمان مشخصی باید میل شوند، اینکه چه چیزی خورده شود هم در سلامتی مصرف‌کنندگان بسیار موثر است و مهمترین وعده غذایی صبحانه بوده که حذف صبحانه عامل ایجاد کم‌خونی کودکان است.

حذف صبحانه با هر هدفی، اشتباهی بزرگ است. وقتی یک وعده غذایی را حذف می‌کنیم، بدن دچار ولع خوردن می‌شود. یعنی سیستم‌های حفاظتی بدن تصور می‌کنند که دچار قحطی شده‌اند و به این جهت مکانیزم‌های مختلفی را به‌کار می‌اندازد. در ولع خوردن خیلی بیشتر از آنچه نیاز داریم، می‌خوریم و همین سبب چاقی می‌شود. دلیل دیگر هم اینکه بدن برای حفظ حیات و انرژی‌های ذخیره‌ سوختش را پایین می‌آورد. این کاهش سوخت، وقتی در وعده‌های دیگر مقدار زیادی انرژی دریافت می‌کنیم به‌صورت چربی در بدن و به‌ویژه در شکم ذخیره می‌شود.

بیشتر چاقی‌های نشیمن‌گاه، پهلو، شکم و ران‌ها که در خانم‌ها شایع‌تر است به‌همین علت است. صبحانه نخوردن در بچه‌ها هم سبب چاقی می‌شود. زیرا آن‌ها برای فعالیت مغزشان نیاز به قند خون بالایی دارند. به‌همین دلیل گرایش عجیبی به خوردن شیرینی‌ها پیدا می‌کنند. بیشتر خانواده‌های بی‌فکر و بی‌توجه به سلامت کودک، میان وعده‌ای هم برای بچه آماده نمی‌کنند و برای تغذیه پول تو جیبی به او می‌دهند که این پول صرف خرید هله‌هوله می‌شود که در بردارنده انرژی هستند، ولی در قبال انرژی که ایجاد می‌کنند، مواد مغذی لازم برای رشد و نمو بچه را ندارند. کودکانی که صبحانه نمی‌خورند در خطر کمبودهای مواد گروه B و کم‌خونی‌ هستند.

اگر ما برای حذف صبحانه علت‌یابی کنیم به فاجعه‌ای بزرگتر برای سلامتی روبه‌رو می‌شویم که دو علت برای آن وجود دارد. یا شام دیرهنگام و سنگین میل شده است یا شب زنده‌داری‌ها و روز خوابی‌ها جایگزین یکدیگر شده است. به‌خصوص مساله زود خوابیدن که در افراد رشد یافته و در حال رشد، اهمیت ویژه‌ای دارد. یعنی هر چه زودتر بعد از غروب آفتاب استراحت کنیم و فاصله سه ساعته بین شام و خواب ایجاد کنیم، صبح بسیار با نشاط و با اشتها از خواب بیدار شده و صبحانه‌ای خواهیم خورد که تمام برنامه‌ریزی لازم برای تولید و توزیع انرژی در تمام سیستم‌های بدن را تنظیم می‌کند.

با غروب آفتاب شیفت و نوع هورمون‌های بدن کاملاً عوض شده و هورمون‌های بازسازی؛ جایگزین سم‌زدایی و ترشح هورمون رشد در بچه‌ها می‌شود. از این جهت زنانی که مایلند طراوت و جوانی‌شان را حفظ کنند، حداکثر پیش از ساعت ۱۱ باید برای خواب آماده شده و ساعت ۱۱ به خواب کامل بروند. بچه‌ها هم باید برای مشق‌های زیاد و بی‌فایده یا فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی بیدار نمانند؛ چرا که بدنشان فرصت بازسازی را از می‌دهد و قدرت یادگیری و یادآوری آن‌ها به‌دلیل عدم‌استراحت کامل مغز و آمادگی بدن کاهش پیدا می‌کند. ضمن اینکه با حذف صبحانه و کم شدن میزان گلیکوژن ذخیره، حواس جمعی در کلاس نخواهند داشت و یادگیری شان تضعیف می‌شود.

باید کودکان و نوجوانان را وادار به زودخوابیدن و عدم‌نشستن طولانی مدت جلوی برنامه‌های تلویزیونی کرد. چرا که نه‌تنها خودشان آسیب‌رسان هستند، بلکه نظم بیولوژیکی بدن را هم به‌هم می‌ریزند. این دیر خوابیدن و صبحانه نخوردن سبب کاهش روند رشد قدی و عدم گسترش فکر و اندیشه آن‌ها می‌شود. در بزرگسالان و به ویژه خانم‌ها عوارض عمده آن پیری زودرس و از دست دادن طراوت پوست است.

صبحانه بهترین وعده غذایی است که سبب می‌شود مقدار قند و پروتئینی که بدن برای ساخت و جایگزینی انواع و اقسام ترکیبات دفاعی و سیستم دفاعی و ایمنی لازم دارد در اختیارش گذاشته شود. از همین رو همواره توصیه می‌شود این صبحانه مجموعه‌ای از کربوهیدرات‌های پیچیده و پروتئین باشد. برای کربوهیدرات‌های پیچیده می‌توان از غلات نام ببریم، مانند نان‌های سبوس‌دار. تلفیق نان با انواع و اقسام مواد پروتئینی مثل پنیر و مغزها و دانه‌های گوناگون مانند گردو یا نان و عدسی، نان و کوکو سیب زمینی، نان و شامی خصوصاً برای بچه‌ها بسیار مفید است. توصیه می‌شود برای اینکه بدن‌مان را با شرایط اکولوژیکی محیط زندگی‌مان هماهنگ کنیم و مثلث حفظ حیات که شامل میزبان، محیط و عوامل بیماری‌زا زنده و پویا باشد و همواره توان مقابله با عوامل بیماری‌زا داشته باشیم، میوه‌ها و سبزیجات همان فصل را به وعده صبحانه اضافه کنیم. سبزی خوردن‌های فصل یا میوه‌های فصل که می‌تواند گاهی نان و پنیر و انگور، نان و پنیر و طالبی یا مخلوطی از هفت غله با شیر باشد، برای صبحانه مفید است. در هفت روز هفته، هفت وعده صبحانه داریم که برای هر روز آن می‌توان برنامه خاصی داشت و برنامه‌ریزی کرد که روزی یک ماده از مواد غذایی را بخوریم.

به‌طور نمونه نان، تخم‌مرغ، گوجه‌فرنگی و خیار با نان یا مخلوطی از غلات همراه با شیر مثل شیربرنج یا فرنی می‌تواند ویتامین‌های مورد نیاز بدن را به ویتامین‌های محلول در آب و چربی و مواد معدنی که بالغ بر ۱۶ ماده معدنی ساختاری و کلیدی و هدایتی و ۲۰ اسید آمینه که برای بچه‌ها ضروری و حیاتی است تبدیل کند. باید مواد اولیه و سالم را در اختیارش بگذاریم تا سلول‌های سالم را آماده کنند. سلول‌های سالم، بافت سالم و بافت سالم ارگان‌های سالم برای بدن فراهم می‌کند.

این طرز تفکر صحیح نیست که هر چه توانایی مالی بیشتری داشته باشیم، زندگی‌مان کیفیت بهتری دارد. مشکل، آگاهی نداشتن از یک تغذیه صحیح است. چه‌بسا ما بیماری‌های بسیار سخت‌علاج و لاعلاج را در طیف مرفه جامعه مشاهده می‌کنیم که آن‌ها به جای اینکه از این امکانات خدادادی یا نعمت‌های الهی که در اختیارشان است استفاده بهینه کنند و کیفیت تغذیه و منش زندگی‌شان را بهبود بخشند، به زیاده‌روی پرداخته و حجم غذاهایشان را بالا می‌برند. به تنوع و تناسب تغذیه توجه نمی‌کنند. اما ما با هر امکانات اقتصادی و با تلفیق غلات، حبوبات، سبزیجات، میوه‌جات، مغزها و دانه‌ها به مقدار خیلی جزیی با هر امکانات اقتصادی نیازهای اساسی و کلیدی سلول‌های بدنمان را در اختیارشان قرار می‌دهیم.

برخی افراد پس از بیدار شدن به‌دلیل بی‌اشتهایی یا به خاطر استفاده زیاد از چربی‌ها و نمک‌ها احساس عطش می‌کنند. معمولاً برای افرادی که در معرض خطر چاقی و کم‌خونی هستند توصیه می‌کنیم پیش از خوردن غذا چای نخورند و حداقل دو ساعت پس از غذا چای بنوشند تا مانعی برای جذب آهن نباشد. به جای چای، اگر اشتها ندارند به‌ویژه بچه‌ها، در فصل مرکبات از آب‌پرتقال بصورت خالص یا مخلوطی از میوه‌های دیگر مثل نارنج و نارنگی استفاده کنند.

بهترین نوشیدنی برای شروع روز، یک لیوان آب است. آب اشتها را تلطیف می‌کند و می‌تواند به سم‌زدایی و دفع مواد زاید بدن کمک کند. چای شیرین مناسب نیست، چون از آغاز صبح میزان قندی را که سبب افزایش سطح قند خون می‌شود، بالا برده و روی پانکراس تاثیر می‌گذارد. پانکراس برای تعدیل آن انسولین ترشح می‌کند و تکرار آن باعث فرسودگی زودهنگام لوزالمعده یا پانکراس شده و زمینه بروز دیابت را فراهم می‌کند.