همچنین سیاستهای دولت مبنی بر کاهش واردات برخی اقلام و همچنین سال پرآب و خوب زراعی که کشاورزان پشت سر گذاشتند باعث شد تولیدات بخش کشاورزی و صنایع تبدیلی از هر حیث شرایط مناسبتری نسبت به پارسال داشته باشند و کالا در بازار به فراوانی توزیع شود.
از آنجا که قیمت بازتابی از عرضه و تقاضا است و فقدان تعادل بین این دو مولفه بر قیمت اثر میگذارد، فراوانی کالا از یک سو و کاهش تقاضا به دلیل شرایط اقتصادی مردم از سوی دیگر، صنوف را دچار شوک و ناگزیر به کاستن قیمتها صرف نظر از سود قانونی خود کرده است.
یلدا که میرسد معمولا قیمت اقلامی مانند آجیل و خشکبار، میوه و شیرینی متاثر از افزایش تقاضا در بازار تا حدی افزایش مییابد اما امسال شرایط قیمتی در بازار یلدای مشهد متفاوت از سالهای گذشته است.
کارشناسان اتحادیهها میگویند قیمت اقلامی مانند شیرینی، انواع آجیل، خشکبار و میوه هماینک در بازار متعادل و کاملا واقعی است لذا نمیتوان آنها را گران دانست بلکه بضاعت اقتصادی مردم کفاف خرید بیشتر را نمیدهد و خانوارها تلاش میکنند خرید کمتری داشته باشند.
کاهش ۱۰۰ درصدی قیمت پسته
رییس اتحادیه صنف فروشندگان آجیل و خشکبار کشور به خبرنگار ایرنا گفت: امسال تولید آجیل و خشکبار در ایران و همچنین استان خراسان رضوی مطلوب و قابل توجه بود. این مهم منجر به فراوانی کالا و کاهش قیمت در انواع آجیل و خشکبار شده است.
علیرضا ارزانی ممقانی افزود: امسال قیمت پسته نسبت به پارسال ۱۰۰ درصد کاهش یافت، قیمت اقلام دیگر مانند بادام، کشمش و انواع تخمه نیز بین ۲۰ تا ۴۰ درصد تنزل کرده است.
وی ادامه داد: کاهش نرخ در اقلام آجیل و خشکبار تولید داخل به مراتب بیشتر از میزان کاهش در اقلام وارداتی است زیرا تولید آجیل و خشکبار امسال زیاد و عرضه آن در سطح بازار کشور مناسب بوده است.
رییس اتحادیه صنف فروشندان آجیل و خشکبار به توقف ارائه ارز ۴۲۰۰ تومانی به اقلام آجیل و خشکبار وارداتی اشاره و بیان کرد: این اقدام دولت به نفع تولیدکنندگان داخلی تمام شد و توان تولید در این اقلام را افزایش داد تا توان رقابت با تولیدات مشابه خارجی را پیدا کنند.
وی گفت: کشوری که تولیدکننده آجیل و خشکبار است نباید یارانه خود را خرج واردات چنین اقلامی کند لذا تدبیر دولت مبنی بر اختصاص ارز آزاد یا نیمایی به واردات آجیل و خشکبار منجر به رشد تولید داخلی و همچنین تثبیت نرخ ارز منجر به تعادل در بازار و کاهش قیمتها شد.
ارزانی ممقانی افزود: هماینک قیمت آجیل و خشکبار در بازار ارقامی مقبول و واقعی است، مردم از کیفیت و قیمت این اقلام رضایت دارند و استقبال نیز از خرید آنها مناسب است.
وی ادامه داد: از آنجا که تمام سود فروشندگان آجیل و خشکبار از محل فروش است، صنوف تلاش میکنند در شب یلدا قیمتهای خود را تا آنجا که اقلامشان به فروش برسد کاهش دهند و آن را با قیمت مناسب به دست مردم برسانند.
معضل شکر و قیمت شیرینی شب یلدا
رییس اتحادیه صنف شیرینیسازان مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: قیمت تمام شده تولید انواع شیرینی به دلیل تورم، دستمزد کارگران و شرایط قیمتی برخی کالاها افزایش یافته اما در مجموع کمیسیون نظارت بر بازار خراسان رضوی امسال هیچ مصوبه جدیدی مبنی بر افزایش قیمت انواع شیرینی در بازار نداشته است.
محمد فرزانی افزود: اتحادیه صنف شیرینیسازان مشهد تقاضای خود را مبنی بر افزایش نرخ شیرینی به کمیسیون نظارت ارایه داده اما آن نهاد هنوز موافقت نکرده است.
وی یکی از دلایل افزایش قیمت تمام شده شیرینی را تحمیل هزینههای حمل و نقل شکر ذکر و بیان کرد: تا دو ماه پیش سازمان صنعت، معدن و تجارت حواله شکر طرح تنظیم بازار را از طریق شرکت غله به دست شیرینیسازان میرساند اما از زمانی که توزیع شکر به انجمن صنفی کارخانههای قند و شکر ایران واگذار شده، این حواله به سختی و با هزینه بالا به دست قنادها میرسد.
رییس اتحادیه صنف شیرینیسازان مشهد ادامه داد: سه استان خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی دارای کارخانه شکر هستند و میتوانند شکر مورد نیاز قنادان این مناطق را تامین کنند اما قنادهای مشهدی ناچارند حواله شکر طرح تنظیم بازار خود را از شرکت "کشت و صنعت نیشکر هفت تپه" در خوزستان تامین کنند.
وی گفت: تامین شکر از کارخانه هفت تپه باعث تحمیل هزینه حمل و نقل به شیرینیسازان میشود که قیمت تمام شده تولید شیرینی را افزایش میدهد و چارهای جز افزایش نرخ برای قنادها باقی نمیگذارد.
فرزانی افزود: پیشتر سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی حواله شکر طرح تنظیم بازار را بسیار عالی توزیع میکرد اما رویه جدید مبنی بر توزیع شکر توسط انجمن صنفی قند و شکر ایران فقط هزینه تمام شده تولید را افزایش داده که در نهایت به ضرر مصرفکننده است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد چارهای جز کاهش تعداد کارگران واحدهای تولید شیرینی باقی نمیماند، هماینک نیز هر واحد صنفی شیرینیساز برای ۱۵ نفر شغل ایجاد کرده در حالی که نرم قانونی آن اشتغال ۲.۵ نفر به ازای هر واحد صنفی است.
رییس اتحادیه صنف شیرینیسازان مشهد گفت: هرچند شب یلدا نزدیک است اما خرید شیرینی توسط مردم در بازار مشهد شرایط خوبی ندارد و کاهش خرید چارهای جز گذشتن قنادان از سود قانونی خود و تنزل دادن قیمتها باقی نمیگذارد.
شوک یلدا به قیمتهای میوه
رییس اتحادیه صنف بارفروشان مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: در میدان بار مشهد میوه به ویژه اقلام شب یلدایی فراوان است و به نظر میرسد همین فراوانی، قیمتها را در شب یلدا تا حدی زیادی کاهش میدهد.
حیدر ساکن برجی افزود: هر کیلوگرم هندوانه هماینک از ۲۰ هزار تا ۳۰ هزار ریال، هر کیلوگرم انار از ۴۰ هزار تا ۸۰ هزار ریال، هر کیلوگرم پرتقال تامسون شمال از ۱۸ هزار تا ۳۵ هزار ریال، هر کیلوگرم پرتقال تامسون جنوب از ۳۲ هزار تا ۷۵ هزار ریال، هر کیلوگرم نارنگی از ۳۵ هزار تا ۵۵ هزار ریال و هر کیلوگرم موز از ۱۰۵ هزار تا ۱۲۵ هزار ریال در میدان بار مشهد عرضه میشود.
وی ادامه داد: حداکثر سود قانونی فروش این اقلام میوه در سطح خردهفروشی ۳۰ درصد است که به نرخ میدان بار در سطح میوههای فروشیهای سطح شهر افزوده میشود.
رییس اتحادیه صنف بارفروشان مشهد به کاهش خریداران میوه اشاره و بیان کرد: قیمت کنونی میوه واقعی است و نمیتوان آنها را گران دانست، با این حال قیمت میوه تا شب یلدا روند کاهشی خواهد داشت.
ملاک سفرهخانهها، قیمت پارسال
رییس اتحادیه صنف سفرهخانههای سنتی مشهد هم به خبرنگار ایرنا گفت: عموما سفرهخانههای سنتی در شب یلدا بسیار مورد استقبال شهروندان قرار میگیرند تا غذاهای سنتی ایرانی را در این شب در فضایی کاملا سنتی صرف کنند.
ابوالفضل دهستانی افزود: امسال هیچ افزایش قیمتی در ارائه خدمات سفرهخانههای سنتی و سایر واحدهای فروش غذاهای سنتی مانند "کله پاچه یا جگر" اعمال نشده و هرگونه افزایش قیمت در این خصوص پیگیری قانونی میشود.
وی ادامه داد: با حمایت دادستانی مشهد همه سفرهخانهداران، دیزی سراها، کله پزها و جگرکیها ملزم هستند خدمات خود را طبق نرخنامه رسمی را عرضه کنند و در صورت دریافت هرگونه شکایت مردمی در این خصوص، با متخلف در کمتر از ۲۴ ساعت برخورد قانونی صورت میگیرد.
رییس اتحادیه صنف سفرهخانههای سنتی مشهد گفت: پیگیری موسسه صنعتی گوشت مانع افزایش قیمت غذاهایی از جمله کله پاچه، جگر و دیزی در سطح بازار مشهد شد.
طرح نظارتی ویژه شب یلدا
مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف خراسان رضوی نیز پیرامون بازار شب یلدا به خبرنگار ایرنا گفت: طرح نظارتی ویژه شب یلدا با همکاری اتحادیهها از ۲۰ آذر ماه جاری در مشهد آغاز شده و تا سوم دی ماه ادامه دارد.
امیر دلداری افزود: در این طرح طبق شیوهنامه ابلاغی ستاد تنظیم بازار کشور و وظایفی که این ستاد برای اتاق اصناف تعیین کرده، اتحادیهها برای کنترل و نظارت بر بازار در کنار بازرسان اتاق اصناف قرار میگیرند و در واقع در خط مقدم هستند.
وی ادامه داد: بر این اساس بازرسی و نظارت در سطح بازار مشهد بر سه محور "رصد و پالایش بازار با هدف جلوگیری از کمبود هرگونه کالا و پیشگیری از افزایش قیمتها، رسیدگی به شکایات و گزارشهای مردم و همچنین بازرسی روزانه از بازار" قرار گرفته است.
مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف خراسان رضوی گفت: هر زمان که احساس کمبود کالا و افزایش قیمت در بازار وجود داشت، این موضوع به ستاد تنظیم بازار مشهد اعلام میشود تا بلافاصله قیمتها مهار شوند. بازرسان اتاق اصناف در کنار کارشناسان اتحادیهها در قالب یک گروه تخصصی به صورت نوبتی از واحدهای صنفی سطح شهر بازدید میکنند. ۵۰ گشت مشترک در همین چارچوب پیشبینی شده و بازرسان از ساعت هشت تا ۲۱ هر روز مشغول فعالیت نظارتی خود خواهند بود.
وی افزود: اجرای گشتهای مشترک همراه با شعبه سیار تعزیرات حکومتی به ویژه در خصوص کنترل قیمت اقلامی مانند آجیل و خشکبار، شیرینی و میوه است تا بلافاصله پس از احراز تخلف حکم توسط تعزیرات صادر و منجر به پلمب واحد میشود. در کنار این اقلام، قیمت کالاهایی مانند کیف و کفش، طلا و جواهر، پوشاک نیز تحت نظارت قرار دارد.
دلداری ادامه داد: هماینک یک گروه بازرسی به صورت ثابت در میدان بار مرکزی مشهد مستقر است و اعضای آن تا زمانی که میدان بار در حال فروش است شرایط را تحت کنترل دارند. در آستانه فرارسیدن شب یلدا اتحادیه بارفروشان مشهد میوه را به صورت عرضه مستقیم و ۳۰ تا ۳۵ درصد پایینتر از قیمت در سطح خرده فروشی در چهار بازار شهرداری مشهد به فروش میرساند.
وی گفت: اتحادیه صنف فروشندگان میوه و ترهبار مشهد نیز قرار است چند واحد صنفی را با نصب بنرهای متحدالشکل تدارک ببیند که میوه را با ۲۰ درصد تخفیف در شب یلدا عرضه کنند.
پویشهای مردمی
مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف خراسان رضوی همچنین اظهارداشت: هماینک سه پویش "بدون قیمت نخریم، گران نخریم، ارزان بفروشیم" از سوی رسانهها و واحدهای صنفی شکل گرفته تا جو روانی بازار ناشی از افزایش نرخ بنزین را از بین ببرند. این پویشها برای مهار قیمتها در شب یلدا نیز فعال خواهند بود.
وی افزود: در راستای راهاندازی پویش "بدون قیمت نخریم" و نظارت بازرسان اصناف بر بازار، از ابتدای آذر ماه جاری تاکنون ۵۵۰ پرونده تخلف بابت عدم درج قیمت بر روی کالاها در مشهد تشکیل شده است.
دلداری گفت: مردم در صورت مشاهده عدم درج قیمت بر روی کالا و هر نوع گرانفروشی میتوانند مراتب را از طریق شماره ۱۲۴ و ۳۱۷۳۰ یا با ارسال پیامک به شماره ۳۰۰۰۱۳۴۱۲۴ گزارش دهند تا در اسرع وقت به آن رسیدگی شود.
به ازای هر ۲۹ مصرفکننده در خراسان رضوی یک واحد صنفی وجود دارد. جمعیت صنفی خراسان رضوی ۹ درصد جمعیت صنفی کشور و سهم صنوف تولیدی این استان از بازار کشور ۲۲ درصد است.
۱۶۵ هزار و ۸۰۷ واحد صنفی دارای پروانه کسب در بخشهای تولیدی، توزیعی، خدماتی و فنی خراسان رضوی فعالیت دارند. در مجموع ۲۱۸ هزار و ۶۷۸ واحد صنفی در خراسان رضوی دایر هستند. ۴۸ درصد از این صنوف توزیعی هستند و فعالیت حدود ۱۷ درصد از این تعداد تولیدی، ۱۶ درصد خدماتی و بیش از ۱۸ درصد خدمات فنی است.
همچنین ۵۱۳ اتحادیه صنفی در ۲۶ شهرستان استان شش میلیون و ۴۰۰ هزار نفری خراسان رضوی فعالیت میکنند.