روایت اشتباهات تاریخی در پژوهش کشور

سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری در مراسم تجلیل از پژوهشگران و فناوران برتر جهاد دانشگاهی اظهار داشت: اقتصاد دانش‌بنیان با پول جلو نمی‌رود بلکه با اکوسیستم پیش خواهد رفت.

وی ادامه داد: در کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس تکنولوژی را وارد می‌کنند و برای مثال در دوبی انواع ماشین‌ها وجود دارد اما بچه پول‌دارها سوار بنز می‌شوند و فکر می‌کنند که صاحب بنز هستند در حالی که این موضوع واقعی نیست.

ستاری گفت:‌ در ایران هم تا سال‌ها همین رویه را داشتیم و قبل از انقلاب یکی از بهترین نیروهای هوایی و بزرگ‌ترین اسکادران هواپیمایی بعد از آلمان غربی متعلق به ایران بود، اما وقتی جنگ شروع شد فهمیدیم که هیچ نداریم.

معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری تأکید کرد: نباید اشتباهات گذشته را در حوزه پژوهش تکرار کنیم. اینکه دو هفته گذشته آمریکا صادرات کوک به ایران را تحریم کرد برایمان ننگ است، برای ما که این همه درس خوانده‌ایم و این همه دانشمند و مقاله داریم زشت است که در کشوری باشیم که منبع نفت است و صادرات کوک به ایران را (مشتق از نفت) را تحریم کرد.

* پژوهشگاه ۲۰ ساله که یک دارو تولید نکرده است

ستاری گفت: نگاه به پژوهش کشور نشان می‌دهد که دچار اشتباهات تاریخی هستیم اکنون پژوهشگاه‌های متعددی در کشور فعالیت می‌کنند که در عرض ۲۰ سال نتوانسته‌اند دو عدد دارو تولید کنند اما یک شرکت خصوصی شتاب‌دهنده در کنار دانشگاه با استخدام افراد جوان ۱۷ دارو و چند واکسن انسانی تولید کرده که در ۵۰ سال گذشته واکسن انسانی نساخته بودیم.

وی ادامه داد: در نتیجه این رویه است که وزیر نفت به من می‌گوید پژوهشگاه نفت با ۶۰ سال سابقه و این همه حقوق چه نیازی از وزارت نفت برطرف کرده است. در این شرایط می‌بینیم که هر وزارتخانه یک پژوهشگاه دارد و کسی که از سمتی کنار رفته به عنوان معاون پژوهشی منصوب می‌شود و جلساتی را برگزار می‌کند که اگر هم معاون پژوهشی نظری داشته باشد معاون عملیاتی در صورت اختلاف نظر به راحتی یک خط روی پیشنهاد معاون پژوهشی می‌کشد و می‌گوید این‌ها از حوزه اجرا و واقعیت‌های جاری سر در نمی‌آورند.

ستاری تأکید کرد: مشکل پژوهش پول نیست بلکه باور و اعتقاد است و معتقدم پژوهشی که به محصول منتهی می‌شود حاصل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پژوهش است و اگر هم پژوهش به محصول منتهی نشود اصلاً‌ چه فایده‌ای دارد؟دولت باید در زیرساخت پایه پژوهش هزینه کند اما محصول نهایی باید نتیجه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی باشد محصول از دانشگاه و پژوهشکده بیرون نمی‌آید محصول کار شرکت‌ها است و هر جا که در بازار باختیم شرکت‌ها باخته‌اند نه پژوهشکده‌ها.

* هزار و یک راه برای دور زدن قانون سهم یک درصدی پژوهش در بودجه دستگاه‌ها است

به گفته وی، برای جبران کمبود بودجه پژوهشی قانون مقرر کرده که یک درصد بودجه شرکت‌ها به پژوهش اختصاص یابد و هزار و یک راه برای دور زدن این قانون اختراع شده است، اما اگر بگویند که برای مثال امسال یک میلیارد دلار بابت تولید نمونه داخلی در واردات صرفه‌جویی شده و این رقم سال آینده به ۱.۴ میلیارد دلار می‌رسد، شرایط وضع موجود را به سمت شکل‌گیری اکوسیستم سوق می‌دهد.

ستاری تأکید کرد: اکنون در یک جبهه جنگ میان اقتصاد دانش‌بنیان با اقتصاد نفتی 110 ساله هستیم و یکی از موانع در این جنگ نبود باور و اعتقاد بین مردم در استفاده از محصول داخلی است.

چهارمین دوره تجلیل از پژوهشگران و فناوران برتر جهاد دانشگاهی امروز با حضور سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری و تعدادی از مسؤولان وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و جمعی از محققان و مدیران جهاد دانشگاهی برگزار شد.