احساس حرکت نوزاد در دوران بارداری حسی شیرین است. در این مقاله با زمان حس حرکات و سایر موارد مرتبط آشنا می شوید.
یکی از هیجان‌انگیزترین بخش‌های بارداری، اولین باری است که احساس می‌کنید کودک در شکمتان تکان می‌خورد. برای بسیاری از خانم‌ها، اولین لگد کودک، به بارداری‌شان احساس واقعی‌تر بودن می‌بخشد، علاوه بر این باعث می‌شود که خیال شما بابت رشد و سالم و قوی بودن کودک درون شکمتان آسوده باشد.

واژۀ لگد زدن توصیفی زیبا از لحظه‌ای است که مادر برای اولین بار جنین را در شکم خود احساس می‌کند. حرکات اولیه حس عجیبی دارد. انگار پروانۀ کوچکی به شکل تصادفی بال‌های خود را درون رحم تکان می‌دهد. اگر قبلاً تجربۀ بارداری داشته باشید، ممکن است این حرکات را زودتر احساس کنید.

چه زمانی باید اولین ضربه کودک را احساس کنم؟
کودک از هفت یا هشت هفتگی بارداری حرکت و تکان خوردن در رحم را شروع می‌کند و حتی می‌توانید حرکات او را در اولتراسوند ببینید اما تجربه حس کردن حرکت کودک کوچکتان در شکم بسیار شگفت‌انگیز است.
اغلب زنان اولین بار بین 16 تا ۲۲ هفتگی بارداری حرکت کودک را احساس می‌کنند. برای زنانی که اولین بارداری‌شان را تجربه می‌کنند معمولاً حرکات کودک اولین بار بین 18 و 22 هفتگی بارداری اتفاق می‌افتد. مادران باتجربه، حرکات و ضربات ظریف کودکشان را زودتر از مادرانی که اولین بارداری خود را تجربه می‌کنند، می‌توانند احساس کنند. علت آن این است که مادران باتجربه می‌توانند حرکات کودک را از باد، دردهای گرسنگی و مشکلات دیگر شکم تشخیص دهند.
گاهی اوقات چند هفته بیشتر طول می‌کشد که حرکات کودکتان را احساس کنید. برای زنانی که اضافه‌وزن یا چاقی دارند معمولاً اولین حرکات کودک دیرتر از زنانی که لاغر هستند احساس می‌شود. جایگاه جفت نیز در مشخص کردن زمانی که شما حرکات کودک را احساس می‌کنید نقش دارد. زنانی که جفت پیشین دارند ( جفت در دیواره جلویی رحم قرار گرفته است) ممکن است دیرتر حرکات کودک را حس کنند.

آیا باید حرکات جنین را دنبال کنم؟
اگر این اولین بارداری شماست، احتمالاً نگران حرکات کودک هستید، اما سعی کنید دراین‌باره بیش از حد مضطرب نباشید. هر کودکی میزان فعال بودن خاص خود را دارد. به طور کلی تا زمانی که میزان فعالیت طبیعی کودک شما ناگهان کاهش نیافته است احتمالاً مشکلی وجود ندارد.
فقط در صورتی که پزشک از شما خواسته حرکات کودکتان را ثبت کنید، این کار را انجام دهید چون احتمالاً این کار موجب نگرانی‌های بی‌مورد می‌شود. هیچ شواهد پزشکی وجود ندارد که اثبات کند داشتن حساب حرکات کودک نشانه خوبی از سلامت کودک است. با گذر زمان ریتم طبیعی حرکات کودک خود را متوجه می‌شوید (زمانی که اغلب بیدار است و فعالیت می‌کند و ساعاتی که معمولاً خواب است).

حرکات کودک در رحم شبیه به چیست؟
اولین حرکات کودک، لگد زدن جنین (quickening) نام دارد و برخی زنان آن را شبیه به پرپر زدن پروانه، قلقل کردن، احساس ضربه زدن، ترکیدن پاپ کورن و شنا کردن ماهی طلایی توصیف کرده‌اند.
زمانی که اولین بار احساس می‌کنید کودک در رحم حرکت می‌کند به سادگی ممکن است بااحساس باد، درد یا گرسنگی آن را اشتباه بگیرید اما با سپری شدن چند هفته به سرعت متوجه می‌شوید که کسی از درون به دیواره رحم شما ضربه میزند و ابراز وجود می‌کند.
ابتدا ممکن است حرکات کودک به ندرت و با فواصل طولانی باشد. ممکن است در یک روز تنها چند ضربه احساس کنید و در روز بعد هیچ فعالیتی احساس نکنید. ممکن است این باعث ایجاد نگرانی در شما شود، اما وضعیتی طبیعی است. کودک شما در واقع به طور مرتب حرکت می‌کند و ضربه میزند اما حرکاتش به اندازه کافی ممکن است قوی نباشند که دائماً متوجه آن‌ها شوید. نگران نباشید، با گذشتن از سه ماهه دوم، تکان‌ها و ضربه‌های کودک منظم تر و قوی تر می‌شوند.
با آغاز سه ماهه سوم فضای کودک کم‌کم در رحم کم می‌شود و حرکاتش ممکن است همراه با ایجاد درد باشند.

در زیر چهار نمونه از معیارهای اطمینان مجدد از سلامت کودک آمده است
- احساس حداقل ۱۰ حرکت جنین در طول ۱۲ ساعت فعالیت طبیعی مادر
- احساس حداقل 10 حرکت جنینی در دو ساعت در هنگامی که مادر در حالت استراحت است و به حرکات جنین توجه دارد
- احساس حداقل ۱۰ حرکت جنین ظرف ۲۵ دقیقه در بارداری بین ۲۲ تا ۳۶ هفتگی و ۳۵ دقیقه در بارداری ۳۷ هفتگی یا بعدتر.
همیشه در صورتی که متوجه کاهش حرکات کودک خود شدید، آن را به اطلاع پزشک خود برسانید. حرکات کمتر ممکن است علامت مشکلی باشد و ممکن است لازم باشد تست بدون استرس (non-stress test ) یا بیوفیزیکال پروفایل انجام دهید تا مطمئن شوید کودک سالم است.
اگر نگران هر چیزی هستید با پزشک صحبت کنید.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
جنین شما از هفته هفتم و هشتم شروع به تکان خوردن میکند ولی به این دلیل که بسیار کوچک است برخورد او با دیواره های رحم احساس نمیشود. لگد زدن جنین در شکم، چرخیدن و ایستادنش خاص‌ترین و هیجان انگیزترین احساس یک مادر است که می‌تواند آن را لمس کند و احساس خوشبختی کند. زمانیکه برای اولین بار چرخش و لگد زدن جنین دختر و پسرتان را درون شکم احساس می‌کنید لذت می‌برید و می‌توانید با توجه به نواحی حرکت جنین ، جنسیت فرشته کوچکتان را حدس بزنید.
زمانیکه در شکم می چرخد، می‌ایستد و دوباره حرکت می‌کند بسیار هیجان انگیز است و هیچ کسی جز مادر این لحظات خاص را لمس نمی کند.

من چند هفته است که باردار شدم. جنینم از کی شروع به حرکت می کند؟
دکتر رائول آرتال، رئیس گروه زنان و زایمان و سلامت زنان در دانشگاه پزشکی سنت لوئیس می گوید: بچه ها از همان ابتدا هم در حال حرکت هستند و این حرکات اولیه از ۶ تا ۸ هفتگی بارداری با استفاده از سونوگرافی قابل دیدن است. البته مادر ممکن است تا چند هفته بعد این حرکات کوچک را احساس نکند چون جنین هنوز آنقدر کوچک است که نمی تواند یک ضربه قوی قابل حس کردن به مادرش بزند.

اولین بار چه زمانی حرکات جنین را احساس می کنم؟
به گفته دکتر جنیفر کلر، استادیار بخش زنان و زایمان در دانشگاه جورج واشنگتن حرکات جنین از حدود بیست هفتگی به بعد برای مادر قابل حس کردن است؛ اما اگر هفته بیست بارداری را رد کردید و هیچ حرکتی در درونتان احساس نکردید، لازم نیست بیش از حد نگران شده یا دست و پای خود را گم کنید.
بعضی از مادرها هستند که بعد از هفته بیست و دوم این حرکات را احساس می کنند و این مسئله کاملا طبیعی است.
اگر پیش از این تجربه بارداری داشتید یا در یک محیط آرام و روستایی زندگی می کنید، این احتمال وجود دارد که بتوانید حرکات جنین خود را در هفته ۱۷ تا ۱۸ بارداری احساس کنید. از طرف دیگر اگر جفت به جای عقب به جلوی رحم چسبیده باشد، حس کردن حرکات جنین در رحم کمی سخت تر می شود.

وقتی جنینم حرکت می کند، چه حسی به من دست می دهد؟
مادرها معمولا اولین حرکت جنین خود را به بال زدن تشبیه می کنند و به سختی می توانند این حرکت را از حباب های گاز تشخیص دهند اما در هفته های بعد حرکات جنین دیگر به این ظرافت نبوده و به دیواره رحمتان لگد خواهد زد.
بین هفته ۲۴ تا 28 بارداری حرکات جنین آن ‌قدر قوی است که شما یا همسرتان با قرار دادن یک دست روی شکم می توانید این حرکات را ردیابی کنید و در نهایت احتمالا قادر به تشخیص شکل پا یا آرنج نوزاد روی شکمتان خواهید بود که از درون به دیواره رحم ضربه می زند.

وقتی حرکات جنین را احساس می کنم، مشغول چه کاری است؟
دکتر کلر می گوید: اولین حرکاتی که جنین انجام می دهد شامل خم شدن و باز کردن دست ها و پاهایش است. سکسکه های جنین معمولا از یازده هفتگی آغاز می شود که به دلیل توسعه سیستم عصبی جنین است اما شما تا چند هفته بعد هم قادر نخواهید بود پرش های ریتمیک ناشی از سکسکه را در رحم تان احساس کنید.
اگر ناگهان در قفسه سینه تان احساس درد کردید و درد خیلی سریع رفع شد، احتمالا سر جنین به قفسه سینه تان برخورد کرده است. او در این مرحله یک چرخش 180 درجه ای دارد و برای به دنیا آمدن آماده می شود.

آیا حرکات جنین به مادر صدمه می زند؟
متأسفانه احتمالش وجود دارد به خصوص وقتی دست یا پای جنین به قفسه سینه یا شکم مادر برخورد می کند. این حالت می تواند منجر به یک درد شدید ناگهانی شده و حتی باعث شود احساس ضعف کنید.
البته اگر این وضعیت تکرار شد حتما باید با پزشک تان تماس بگیرید چون گاهی اوقات این دردها ربطی به حرکات جنین در رحم مادر ندارد بلکه ناشی از موقعیت های نگران کننده دیگری مانند جدا شدن زودرس جفت، آمبولی ریوی و... می باشد.

هر چند وقت یکبار باید حرکات جنین را حس کنم؟
در ابتدا حرکات جنین خیلی منظم نیست، بنابراین اگر بعد از چند ساعت به خودتان آمدید و تازه یادتان افتاد که جنینی هم توی شکمتان هست که از صبح هیچ تکانی نخورده خیلی نگران نشوید.
از آغاز ماهه سوم بارداری حرکات جنین منظم تر می شود و دکترتان به شما هشدار می دهد که باید مراقب افت حرکات فرزندتان باشید و اگر الگوی تکان خوردنش تغییر کرد، با او تماس بگیرید.
بعضی از دکترها معتقدند که جنین باید روزانه ۱۰ حرکت مجزا داشته باشد، بعضی ها هم می گویند که باید در هر ساعت ده بار حرکت کند.
برای این که بدانید هر چند وقت یکبار جنین تان باید حرکت داشته باشد، از پزشک معالج خود در این زمینه سوال کنید.

چه زمانی با پزشک معالج ام تماس بگیرم؟
معمولا حرکات جنین بعد از مدتی برای مادر قابل پیش بینی می شود. بعضی از بچه ها دوست دارند صبح ها بیشتر حرکت کنند و برخی دیگر عصرها یا شب ها را ترجیح می دهند. اگر احساس کردید حرکات جنین تان تغییر کرده، به یک جای ساکت بروید و به پهلو دراز بکشید.
دست خود را روی شکم تان گذاشته و روی حرکات جنین تمرکز کنید. اگر طی نیم ساعت حرکاتش را حس کردید، یعنی مشکلی ندارد و حالش خوب است؛ اما اگر در طی نیم ساعت حرکتی را زیردست تان حس نکردید با پزشک تان تماس بگیرید. یادتان باشد حرکات جنین در اواخر بارداری کندتر می شود چون او بزرگتر شده و فضای رحم شما تا حدی برایش کوچک شده است.

چه عاملی باعث کاهش حرکات جنین می شود؟
کاهش در حرکات جنین در رحم مادر احتمالا نشانه این است که جفت اکسیژن و مواد مغذی کافی به جنین منتقل نمی کند. این مسئله می تواند منجر به توقف رشد جنین یا حتی مرده زایی شود.