سوال مخاطب نی‌نی‌بان: من ۳۴ سالمه، همسرم ۳۶. هفت ساله ازدواج کردم. همسرم کم تحرکی اسپرم داره. دقیقا دو هفته پیش iui کردم. دو روزه علائم پریود دارم و لکه بینی هم دارم، روز دوازده بعد از iui بیبی چک منفی بود. احتمال بارداری وجود داره؟

پاسخ دکتر طاهره آقاسیان، متخصص زنان:
دوست عزیز، معمولا آی یو آی جوابش مثبت است و بارداری اتفاق می افتد. آیتمی که برای نشان دادن بارداری در فاکتور خون مهم است، معمولا در زمان بیشتری و در آزمایش های دیرتری مشاهده می شود. برای بارداری باید اول هورمون را در خون بالا برد تا جواب مثبت شود. در حال حاضر که شما تست گرفتید، جواب 50-50 است و نمی توان جواب 100 درصد و قطعی را به شما گفت و روی منفی بودن جواب بی بی چک حسابی کرد. شما حوصله به خرج دهید و نگران نباشید. یک هفته تا ده روز دیگر به آزمایشگاه مراجعه کنید و آزمایش بارداری بدهید.

مهمترین مالب در این باره:

آی یو آی روشی کمکی برای باردار شدن است. در طول آی یو آی، پزشک اسپرم شسته شده ای را انتخاب کرده و داخل رحم در زمان تخمک گذاری در نزدیکی تخمک قرار می دهد. این فرایند گاهی با قرص های باروری همراه است تا شانس بچه دار شدن افزایش یابد.

ادامه این مطلب شما را با موضوعاتی مانند بارداری به شیوه آی یو آی، چگونگی آماده شدن برای آی یو آی و و چگونگی انجام آی یو آی آشنا می کند.

آیا روش آی یو آی به من کمک می کند باردار شوم؟
روش آی یو آی روشی بی درد است. اما به عنوان اولین روش درمان توصیه نمی شود. این روش هنگامی به شما کمک می کند که:
- شما و همسرتان به دلیل مشکلات مختلف نتوانید نزدیکی کنید.
- برای بچه دار شدن نیاز به کمک داشته باشید به عنوان مثال اگر همسر شما بیماری های مقاربتی داشته باشد و نیاز باشد اسپرم شسته شود تا به شما و نوزاد بیماری منتقل نشود.
- شما نیاز به اسپرم اهدایی برای بچه دار شدن دارید.
- برخی مشکلات باروری مانند اندومتریوز، تعداد کم اسپرم یا کیفیت پایین اسپرم و مشکل نازایی بی دلیل به وسیله روش آی یو آی حل می شود. راه های تقویت اسپرم در مقاله ای دیگر ذکر شده است.
- اگر بعد از دو سال تلاش، باردار نشوید پزشک لقاح مصنوعی IVF را توصیه می کند. اما در صورتی که تمایلی به لقاح مصنوعی IVF نداشته باشید از روش آی یو آی استفاده می شود.
برای موثر بودن روش آی یو آی، لوله های فالوپ باید باز و سالم باشند. اگر پزشک تشخیص دهد لوله ها مشکل دارند یا بعد از شش بار تلاش به روش آی یو آی باردار نشوید، آزمایش بررسی باز بودن لوله انجام می شود. این روش برای بررسی انسداد لوله ها به یکی از روش های زیر انجام می شود:
- لاپاراسکوپی نوعی عمل جراحی
- هیستروسالپینگ؛ که از یک پراب ماوراصوت در واژن استفاده می شود.
- هیستروسالپینگرافی نوعی اشعه ایکس است.
اگر هرگونه انسدادی در لوله ها وجود داشته باشد، پیش از استفاده از روش آی یو آی باید از طریق عمل جراحی، انسداد برطرف شود.
روش IUI برای بیماران زیر توصیه نمی شود:
- زنان دارای بیماری شدید لوله های فالوپ
- زنان با سابقه عفونت لگن
- زنان مبتلا به اندومتریوز متوسط تا شدید

بارداری به روش آی یو آی
در روش آی یو آی از قرص های باروری استفاده نمی شود. اگر از قرص های باروری استفاده کنید، چرخه محرک نامیده میشود زیرا باعث تحریک تخمک گذاری میشود. اگر از قرص استفاده نشود، چرخه غیر محرک یا طبیعی نامیده میشود.
تحریک تخمک گذاری با استفاده از داروهای باروری احتمال چندقلو شدن نوزاد را افزایش می دهد. بارداری چند قلو احتمال سقط جنین یا مشکلات دیگر را افزایش می دهد. اگر نیاز به استفاده از قرص های باروری است روش لقاح مصنوعی توصیه میشود زیرا کنترل بیشتری بر این روش وجود دارد.
در چرخه غیرمحرک:
روش آی یو آی باید در زمان تخمک گذاری استفاده شود. پزشک از شما می خواهد از کیت تخمک گذاری استفاده کنید یا از آزمایش خون استفاده می کند. روش آی یو آی معمولا روز دوازدهم تا شانزدهم چرخه پریودی انجام می شود.
در چرخه محرک:
اگر پزشک استفاده از روش آی یو آی را در چرخه محرک به شما پیشنهاد کند، قرص های باروری را به شکل تزریقی یا قرص به شما می دهد. کلومیفن سیترات معمولا اولین انتخاب است اما گاهی از قرص گونادوتروفین نیز استفاده می شود. شما باید قرص را در نزدیکی شروع پریودی مصرف کنید این کار باعث میشود تخمدان دو تخمک بالغ تولید کند.

چگونگی آماده شدن برای IUI
سونوگرافی برای بررسی تعداد تخمک ها استفاده می شود. همچنین برای بررسی زمان مناسب قرار دادن دستگاه می باشد. ممکن است شما به صورت طبیعی تخمک گذاری انجام دهید یا از طریق تزریق هورمون گونادوتروفین، تخمک گذاری تحریک شود.
تلقیح داخل رحم شامل هماهنگی دقیق قبل از عمل واقعی می شود:
1- آماده سازی نمونه منی:
شریک زندگی شما یک نمونه اسپرم در مطب دکتر فراهم می کند یا یک فنجان اسپرم اهدایی یخ زده را می توانید جوش داده و آماده کنید. از آنجایی که عناصر غیراسپرم در مایع منی می توانند باعث ایجاد واکنشی در بدن زن شوند که با لقاح مواجه می شوند، نمونه شسته می شود که اسپرم طبیعی بسیار فعال و با کیفیت جدا شود. احتمال بارداری با استفاده از نمونه متمرکز با اسپرم سالم افزایش می یابد.
2- نظارت بر تخمک گذاری
از آنجائیکه زمان بندی IUI بسیار مهم است، نظارت بر نشانه های تخمک گذاری پیش رو بسیار مهم است. برای انجام این کار، شما ممکن است از کیت پیشبینی تخمک گذاری ادرار در خانه استفاده کنید که وقتی بدن شما افزایش یا انتشار هورمون LH را تشخیص دهد. همچنین می توانید از تصویربرداری استفاده کنید تا دکتر تخمدان ها و رشد تخمک (سونوگرافی ترانس واژینال) را بررسی کند. همچنین ممکن است یک تزریق گونادوتروپین کوریونیک (HCG) انجام شود تا یک یا چند تخمک واحد بدن شود.
3- تعیین زمان بهینه سازی
اکثر IUI ها بعد از تشخیص تخمک گذاری یک یا دو روز طول می کشد. پزشک شما باید برنامه ای برای زمان بندی IUI خود داشته باشد.

آماده سازی اسپرم برای IUI
سپس اسپرم حدود سی و شش تا چهل ساعت پس از تخمک گذاری یا تزریق هورمون، به داخل رحم تزریق می شود. پزشک از همسر شما می خواهد روز عمل، نمونه ای اسپرم به او تحویل دهد. نمونه شسته می شود و مایعات اطراف اسپرم پاک می شود سپس اسپرمی که بیشترین کیفیت را دارد و تحرک بیشتری دارد جدا شده و انتخاب می شود.
همسر شما یک نمونه اسپرم به شما می دهد که برای روش IUI شسته و آماده می شود. این شستشو می تواند مواد شیمیایی سمی در اسپرم که بدن شما به آن واکنش نشان می دهد را می شوید.
این مواد شیمیایی گاهی اوقات باعث ایجاد واکنش آلرژیک در زنان می شود که می تواند مانع از حاملگی شود. شستشوی اسپرم ممکن است باعث کاهش گرفتگی شود که بعضی اوقات بعد از عمل IUI رخ می دهد.
این فرایند شستشو و آماده سازی اسپرم را به حجم زیاد می رساند. این غلظت زیاد به اسپرم های سالم و سریع کمک می کند تا به تخمک برسند. این به افزایش میزان موفقیت IUI کمک می کند.

تزریق اسپرم در طول IUI
تزریق اسپرم آماده شده به رحم سریع و بدون درد است. این قسمت از روش IUI حداکثر 1-2 ساعت طول می کشد.

چگونگی انجام روش آی یو آی
آمادگی برای این کار به این شکل است که شما به پشت می خوابید و پزشک با استفاده از یک اسپوکلوم، دیواره های رحم را باز نگه می دارد. سپس با استفاده از یک لوله انعطاف پذیر نرم، اسپرم را از طریق دهانه رحم و لوله های فالوپ وارد رحم می کند. تخمک این مسیر را از تخمدان به داخل رحم حرکت می کند. پزشک بعد از آی یو آی، از شما می خواهد به مدت ده تا پانزده دقیقه دراز بکشید این کار احتمال بارداری را افزایش می دهد. بعد از دو هفته می توانید آزمایش بارداری را انجام دهید. در اینجا آن چه انتظار داریم توضیح داده شده است:

مراحل آی یو ای
در حالی که روی میز معاینه دراز کشیده اید، پاهای خود را به آرامی باز می کنید و یک اسپکولوم به واژن وارد می شود - شبیه آنچه که در طی آزمایش پاپ تجربه می کنید. در طول درمان، پزشک یا پرستار:
- یک بطری حاوی یک نمونه اسپرم سالم را به انتهای یک لوله بلند، نازک و انعطاف پذیر (سوند) وارد میکند
- کاتتر را به واژن، از طریق باز شدن دهانه رحم و رحم وارد می کنند.
- سپس نمونه اسپرم را از طریق لوله به رحم منتقل می کند
- کاتتر را خارج کرده و بعد از آن اسپکولوم را خارج می کنند.
از آنجایی که بعد از IUI مدتی دراز می کشید، ممکن است بخواهید یک دوست، همسرتان یا یک کتاب همراه داشته باشید. داشتن حمایت ممکن است به شما در آرامش در طول فرایند کمک کند. بعضی از پزشکان دو تلقیح را با روش تلقیح داخل رحمی انجام می دهند.
علاوه بر این، هنگام ترکیب شدن با القاء تخمک گذاری یا سوپولایاسیون، IUI می تواند علل بسیاری از ناباروری را درمان کند. در میان آنها:
- اختلال تخمدان (تخمک گذاری نامنظم)
- ناباروری همراه با آندومتریوز (یک بیماری التهابی دردناک لگن در خانم ها)
- ناباروری فاکتور دهانه رحم (مربوط به جراحی قبلی)
- ناباروری غیرقابل توصیف (ناباروری که علت دقیق آن مشخص نیست).
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (یک اختلال غدد درون ریز زنانه)
IUI یک درمان مؤثر برای هر دو بیماری مزمن فاکتور باروری و ناباروری غیرقابل توضیح است که در آن تمام آزمایشات دیگر طبیعی است. اکثر پزشکان توصیه می کنند بین سه تا شش بار برای IUI (اگر هیچ مشکلی از قبیل مسدود کردن لوله های فالوپی وجود ندارد) قبل از درمان پیشرفته تر تلاش کنید.
بعد از عمل ای یو ای
بعد از تلقیح، از شما خواسته خواهد شد که مدت کوتاهی دراز بکشید. پس از اتمام روند، می توانید فعالیت های روزانه خود را انجام دهید. ممکن است یک یا دو روز بعد از انجام آزمایش لکه بینی داشته باشید.

عوارض احتمالی آی یو ای
- عوارض ناگوار IUI شامل عفونت، گرفتگی رحم و به ندرت انتقال ویروسی از نمونه منی است. همچنین داروهای باروری عوارض جانبی بالقوه دارند، از جمله سندرم هیپرستولاسیون تخمدان و بارداری با بیش از یک جنین.
- اگر پس از سه دوره IUI هیچ حاملگی به دست نیاید، متخصصان باروری IVF می توانند درمان های پیشرفته تر مثل IVF را توصیه کنند.

نتایج انجام آی یو آی
دو هفته قبل از انجام آزمون حاملگی در خانه صبر کنید. تست خیلی زود می تواند نتیجه های زیر را ایجاد کند:
۱- منفی کاذب
اگر هورمونهای بارداری هنوز در سطوح قابل اندازه گیری نباشند، نتیجه آزمایش ممکن است منفی باشد، در حقیقت، شما واقعا حامله هستید.
۲- مثبت کاذب
اگر شما از داروهای القاء تخمک مانند HCG استفاده می کنید، ممکن است آزمایش بارداری را تشخیص دهد اما باردار نیستید.
دکتر ممکن است از شما بخواهد تقریبا دو هفته پس از نتایج کیت خانگی، آزمایش خون انجام دهید. اگر باردار نباشید، قبل از انجام سایر روش های باروری، ممکن است دوباره IUI را امتحان کنید. اغلب درمان های مشابه برای سه تا شش ماه برای به حداکثر رساندن شانس حاملگی استفاده می شود.

احتمال موفقیت عمل آی یو آی
انجام روش تلقیح داخل رحم در کنار مصرف داروهای عمل آی یو آی می‌تواند از هشت تا هفده درصد احتمال بارداری را افزایش دهد. این آمار فقط مربوط به یک عمل بوده و اگر عمل عمل آی یو آی، چندین بار انجام شود، مطمئناً، احتمال بارداری بیشتر خواهد بود. البته قابل توجه است که احتمال بارداری همواره به دلیل ناباروری و همچنین به سن فرد بستگی دارد.