سوال مخاطب نی‌نی‌بان: من و همسرم تا به حال سه بار اقدام به بارداری کردیم در طی دو سه ماه اما نتیجه ای نداشته. حدود یک سال است که از نزدیکی ما با هدف بچه دار شدن می گذرد. قرص ال دی هم مصرف نمی کنم. البته هرزگاهی ترشحات سبز رنگ و زرد رنگ دارم که شبیه به عفونت است. لطفا راهنماییم کنید. آیا عفونت در زنان، مانع بارداری می‌شود؟

پاسخ دکتر نیلی مهرداد، متخصص زنان و زایمان:

این خانم حتما باید مورد معاینه دقیق قرار بگیرد چون وجود ترشحات سبز و زردی که در سوالشان مطرح کرده اند می تواند نشانه نوعی عفونت زنانه باشد که قابل درمان است ولی به هر حال باید آن را جدی گرفت. در مورد بخش دیگر سوالشان که آیا عفونت در زنان باعث ناباروری شان شده باید بگویم که به هر حال عفونت مانع بارداری خانم ها نمی شود.

البته خیلی از زوجین هم هستند که بعد از یک دوره پیشگیری، اقدام به بچه دار شدن می کنند و انتظار دارند که به سرعت و در همان دفعات اول باردار شوند ولی در واقعیت معمولا بعد از یک دوره پیشگیری زمان می برد تا خانم بتواند باردار شود. این وضعیت ممکن است حتی یک سال هم ادامه داشته باشد و اصلا نگران کننده نیست که زوجی هنوز بعد یک سال اقدام برای بارداری، بچه دار نشده اند.

ایشان بهتر است هم در این زمینه و هم در خصوص ترشحاتی که دارند به یک متخصص مراجعه کنند تا درمان های لازم برایشان صورت گیرد؛ چون عفونت اگر چه مانع بارداری نمی شود اما می تواند مشکلات دیگری به همراه داشته باشد و خطرناک است.

عفونت در زنان، مهم‌ترین دلایل

داشتن علائمی مانند ترشحات رنگی و بدبو، خارش، سوزش و تکرر ادرار، نشانه هایی از ابتلا به عفونت به شمار می رود.

ابتلا به عفونت (از طریق تماس جنسی و غیر جنسی) از جمله مهمترین علل ناباروری در زنان و مردان است. ناباروری، بیماری نسبتاً شایعی است که از هر 10 زوج یکی را مبتلا می‌کند. از علل بسیار مهم در بروز ناباروری، ابتلا به عفونت دستگاه تناسلی است که میکرو ارگانیسم‌های زیادی در بروز آن نقش دارند و می‌توانند باعث آسیب به باروری مردان و زنان شوند. در این میان، خانم‌ها بیش از مردان در معرض ابتلا به عفونت هستند.

هر چند عفونت باعث ناباروری نمی‌شود اما با پیشگیری از ابتلا به آن می‌توان تا حدود زیادی از بروز این مشکل پیشگیری کرد. به‌همین دلیل در این مطلب به تأثیر عفونت دستگاه تناسلی بر باروری مردان و زنان و میکرو ارگانیسم‌های شایعی که باعث بروز عفونت می‌شوند، اشاره شده تا با افزایش آگاهی از میزان ابتلا به آن و عوارض بعدی‌اش کاسته شود.

باکتری‌ها
شایع‌ترین باکتری‌هایی که می‌توانند منجر به عفونت تناسلی و ناباروری شوند، عبارتند از:
نیسریا گونوره‌آ:

از عوامل مؤثر در بروز بیماری سوزاک، باکتری «نیسریا گونوره‌آ» است. ابتلا به سوزاک در زنان با عوارض عدیده ای همراه است. این میکروب باعث عفونت مجرای ادرار می‌شود که اگر درمان نشود، عفونت به سایر نقاط دستگاه تناسلی سرایت خواهد کرد. معمولاً در خانم‌ها این بیماری با علایم کمتری نمایان می‌شود و همزمان با عفونت مجرای ادرار، دهانه رحم نیز دچار عفونت می‌شود ولی در مردان سوزش و ترشح چرکی از مجرای ادرار را در پی دارد.

در 20-10 درصد خانم‌هایی که مبتلا به سوزاک هستند، عفونت به طرف داخل رحم، لوله‌های رحمی و لگن گسترش پیدا می‌کند و باعث عفونت مناطق فوق و چسبندگی لگنی می‌شود. گاهی شدت عفونت آنقدر شدید است که باعث تشکیل آبسه می‌شود. چسبندگی رحم، انسداد لوله‌های رحمی و عفونت لگنی از علل ناباروری به‌دلیل ابتلا به سوزاک در زنان هستند.
مایکوپلاسماهای تناسلی:

مایکوپلاسماها در دستگاه تناسلی و منی مردان به وفور یافت می‌شود. شایع‌ترین مایکوپلاسمایی که در دستگاه تناسلی دیده می‌شود، «یوره‌آ پلاسما یوره آلیتیکوم» است که نقش مؤثری در بروز عفونت‌های غیرسوزاکی در مجرای ادراری مردان دارد.

علاوه بر این، یوره‌آ پلاسما یوره‌آلیتیکوم باعث افزایش تولید مواد اکسیدان می‌شود که افزایش آن در مایع منی در درازمدت به کیفیت و کمیت اسپرم آسیب می‌زند. در واقع از مهم‌ترین علل بروز ناباروری در مردان، ازدیاد مواد اکسیدانی در مایع منی است.
کلامیدیا:

ابتلا به عفونت‌های کلامیدیایی در هر دو جنس می‌تواند باعث ناباروری شود، اگر چه تاثیر آن در خانم‌ها بیش از مردان است. کلامیدیا، شایع‌ترین عامل بروز عفونت غیرسوزاکی در مجرای ادرار مردان است که می‌تواند باعث عفونت اپیدیدیم و بیضه شود. به دنبال بروز این مشکل و عفونت لگنی ناباروری ایجاد می‌شود. عفونت با کلامیدیا باعث تولید آنتی‌بادی ضداسپرم در بدن می‌شود که بیشتر به قدرت باروری آسیب می‌زند.

از آنجا که این عفونت در مردان بدون علامت است میکروب به‌راحتی به خانم‌ها منتقل و باعث عوارض خطیری مانند آسیب به رحم می‌شود. یکی از علل مهم انسداد لوله‌های رحمی و بارداری خارج رحمی در زنان، عفونت کلامیدیایی است که در خانم‌های جوان شایع است و با آسیب رساندن به قدرت باروری، از عوامل مهم باناروری به‌شمار می‌رود.
آنتروباکترها:

آنتروباکترها، باکتری‌هایی هستند که داخل روده زندگی می‌کنند. شایع‌ترین علت پروستاتیت (عفونت پروستات) حاد و مزمن در مردان آنتروباکترهاست (۸۰-۶۵ درصد). از آنتروباکترها می‌توان به ای‌کولای، پروتئوس و کلبسیلا اشاره کرد.

در خانم‌ها به‌دلیل کوتاه بودن میاندوراه، این میکروب‌ها ممکن است به راحتی وارد دستگاه تناسلی و سیستم ادراری و در نهایت بروز عفونت واژن، رحم، لوله‌های رحمی و لگن شود که بسیار خطرناک است. یکی از راه‌های انتقال این میکروب‌های روده به سیستم تناسلی، داشتن روابط زناشویی نامتعارف است.

قارچ‌ها و انگل‌ها
شایع‌ترین قارچ‌ها و انگل‌هایی که می‌توانند منجر به عفونت تناسلی و ناباروری شوند، عبارتند از:
کاندیدا:

یکی از قارچ‌های مهم که سیستم تناسلی را گرفتار می‌کند، قارچ کاندیداست. این قارچ به‌طور طبیعی در مجرای ادرار مردان وجود دارد و اگر وارد مایع منی شود، باعث آسیب به حرکت اسپرم می‌شود. در دستگاه تناسلی زنان نیز این قارچ به‌طور طبیعی رشد می‌کند و باعث عفونت می‌شود. عفونت با این قارچ گاهی ساده و گاهی خطرناک است.
تریکومونا واژینالیس:

شایع‌ترین انگل که در دستگاه تناسلی مردان و زنان وجود دارد، «تریکومونا واژینالیس» است که باعث عفونت مجرای ادرار و پروستات در مردان مبتلا به عفونت پروستات که تحت درمان هستند، می‌شود. این بیماری در طبقات پایین اجتماعی مخصوصاً بین زنان شایع است و باعث بروز علایم آزاردهنده می‌شود. با توجه به اینکه این عفونت در مردان بدون علامت است به‌راحتی به شریک زندگی منتقل می‌شود.

بروز عفونت‌های باکتریایی در خانم‌هایی که دچار عفونت واژن با این انگل هستند، شایع‌تر است چون این انگل با ایجاد تغییرهایی در سلول‌های واژن، آنها را مستعد ابتلا به عفونت‌های باکتریایی می‌کند.
آمیب:

آمیب نوعی انگل روده‌ای است که می‌تواند باعث ناباروری کامل خانم‌ها شود و یکی از راه‌های انتقال آن به دستگاه تناسلی خانم‌ها، برقراری روابط زناشویی نامتعارف است.

ویروس‌ها
شایع‌ترین ویروس‌هایی که می‌توانند منجر به عفونت تناسلی و ناباروری شوند، عبارتند از:
تبخال تناسلی:

در مردان عفونت مایع منی با ویروس عامل بیماری تبخال تناسلی باعث آسیب به باروری می‌شود. اگر ثابت شود مایع منی با این ویروس آلوده شده است، درمان مناسب باعث بهبود کیفیت اسپرم می‌شود. عفونت با ویروس تبخال تناسلی باعث التهاب لگنی در خانم ها می‌شود.
ویروس زگیل تناسلی:

ویروس این بیماری در برخی مردان دچار آزواسپرمی (تعداد اسپرم‌ها صفر است) در نمونه‌برداری از بیضه‌ها، نمایان می‌شود. ویروس زگیل تناسلی باعث کاهش حرکت اسپرم‌ها می‌شود. در خانم‌ها به علت آسیب به لوله‌های رحمی می‌تواند باعث ناباروری شود.
ویروس HIV عامل ایدز:

ویروس HIV علاوه بر اینکه باعث آسیب به اسپرم می‌شود، احتمال ابتلا به سایر عفونت‌های دستگاه تناسلی را نیز افزایش می‌دهد.

عفونت در زنان، ربطی به ناباروری دارد؟
عفونت در زنان، علائم رایج
بسته به نوع عفونت، ممکن است شما علائم زیر را تجربه کنید:
ترشحات سفید از واژن که شبیه پنیر دلمه شده هستند ترشح می‌شوند. در غیر این صورت ممکن است ترشحات رقیق سفید، سبز یا زرد که بوی ماهی می‌دهند داشته باشید.
خارش یا درد در درون واژن یا اطراف آن
درد به هنگام رابطه جنسی
درد هنگام عبور ادرار
درد در قسمت تحتانی شکم یا لگن شما
خونریزی بین پریودها یا بعد از رابطه جنسی
زگیل یا زخم در ناحیه بیرونی واژن (پوست اطراف واژن)

عفونت در زنان، چطور متوجه آن شویم؟
ممکن است پزشکان یا ماماها با پرسیدن چند سوال در مورد علائم، ایده خوبی در مورد مشکل شما به دست آورند. همچنین ممکن است بخواهند واژن شما را بررسی کنند.
در این صورت، آنها ابتدا به بیرون واژن شما نگاه می‌کنند. سپس از ابزاری به نام اسپکولوم استفاده می‌کنند تا واژن شما به آرامی باز شود و به آنها اجازه دهد درون آن را معاینه کنند. آنها ممکن است با استفاده از تکه پنبه ای کوچک و گردی، نمونه ای از ترشحات یا سلول‌های موجود در واژن را خارج کنند.
این نمونه‌ها ممکن است زیر یک میکروسکوپ در کلینیک آزمایش و یا معاینه شوند و یا برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه فرستاده شوند. همچنین ممکن است پرستار یا پزشک شما بخواهد از یک نمونه ادرار استفاده کند، که برای آزمایش ارسال می‌شود.
روش‌های مختلفی برای آزمایش عفونت واژن وجود دارند. ممکن است از شما خواسته شود یک نمونه ادرار تهیه کنید. یک پزشک یا پرستار در کلینیک یا مطب ممکن است بخواهد با استفاده از یک اسپکولوم داخل واژن شما را نگاه کند.

خارش واژن
خارش واژن به یک عارضه ناراحت کننده و در بعضی مواقع به یک علامت دردناک گفته می‌شود که به دلیل عفونت، مواد تحریک کننده یا حتی یائسگی ایجاد می‌شود.
تحریک یا خارش در هر جای بدن می‌تواند باعث ناراحتی فرد شود، اما زمانی که در نواحی حساس مانند واژن و ناحیه بیرونی آن به وجود می‌آید، می‌تواند به یک مشکل جدی تبدیل شود.
خارش واژن لازم نیست همواره یک موقعیت آزاردهنده باشد و باید در موارد خفیف نیز به آن توجه شود. برای مثال، یک زن به خصوص یک زن باردار باید برای معالجه علت خارش واژن خود با متخصص زنان و زایمان مشورت کند.

عفونت در زنان، ربطی به ناباروری دارد؟
عفونت در زنان، درمان خارش واژن
برای بهبود و درمان خارش واژن می‌توانید راهکارهای خانگی زیر را امتحان کنید:

-آلوئه ورا
آلوئه ورا خاصیت ضد قارچی زیادی دارد و گزینه خوبی برای درمان خارش واژن محسوب می‌شود. خواص ضد باکتریایی این ماده غذایی به جلوگیری از ایجاد باکتری‌های مضر در واژن کمک می‌کنند. همچنین این گیاه خاصیت تسکین درد دارد و به کاهش ورم کمک می‌کند.
بهترین راه استفاده از آلوئه ورا، استفاده از برگ‌های آلوئه ورا است. برگ را برش دهید و ژل درون آن را با یک فنجان آب ولرم مخلوط کنید.
سپس می‌توانید از این محلول برای شستشوی واژن استفاده کنید. این محلول به جلوگیری از رشد باکتری‌ها کمک می‌کند.

-نمک
نمک یک ماده ضد باکتری عالی است و به برطرف کردن خارش کمک می‌کند. در اصل نمک، آب را از سلول‌ها استخراج می‌کند و در نتیجه باکتری‌ها و قارچ‌ها را می‌کشد.
استفاده از روش اسمز برای واژنی که از عفونت رنج می‌برد شگفت انگیز است. با این روش باکتری‌ها به خوبی کشته می‌شوند و از آن جایی که باکتری‌های بد عامل ایجاد خارش هستند، این اقدام به رفع مشکل کمک می‌کند.
خاصیت ضد تحریک طبیعی نمک ، آن را به گزینه ای بسیار مناسب برای رفع تحریک در واژن تبدیل می‌کند.
محلول یک قاشق غذاخوری نمک در یک لیوان آب ولرم برای تسکین خارش عملکرد فوق العاده ای دارد و یک درمان خانگی عالی برای واژن تحریک شده محسوب می‌شود. همچنین مخلوط کردن نمک در وان و حمام کردن نیز راه بسیار خوبی برای درمان خارش است.

-روغن نارگیل
یک روش آسان برای استفاده از روغن نارگیل ، استفاده از کمپرس سرد آن با استفاده از مکعب‌های یخ و بسته بندی آنها در یک پارچه تمیز است. پارچه را حدود دو دقیقه روی واژن قرار دهید و بعد از ده دقیقه دیگر دوباره این کار را تکرار کنید. این زمان باید برای تاثیر کمپرس سرد کافی باشد.
این یک روش درمانی عالی برای جلوگیری از خارش واژن محسوب می شود.

-درمان عفونت با روغن آویشن
مطالعات متعددی نشان می‌دهد که روغن آویشن دارای خاصیت ضد قارچی و ضد میکروبی است، این روغن می‌تواند به متوقف کردن رشد کاندیدا آلبیکانز کمک کند. دکتر تاز در رابطه با این درمان می‌گوید: «روغن آویشن به کاهش حجم قارچ‌ها کمک می‌کند.» شما می‌توانید از این روغن به صورت رقیق شده استفاده کنید و البته آن را به صورت موضعی در محل خارش قرار دهید.
همچنین می‌توانید از کپسول‌های روغن آویشن استفاده کنید، 500 میلی گرم میانگین دوز مصرفی است که می‌توانید در کل روز مصرف کنید. همچنین این دارو می‌تواند از زیر زبان و به مقدار کم 1 تا 2 قطره جذب شود.