سوال مخاطب نی‌نی‌بان: سلام من دو هفته است زایمان کردم دکتر برام قرص مترونیدازول هر ۱۲ ساعت ۲ عدد تجویز کرد. تو شیردهی موردی نداره؟ چه عوارضی داره؟ ممنون میشم جواب بدین.

پاسخ دکتر سمیه یگانه، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی:
دوست عزیز در صورتی که عفونت شدید داشته باشید و یا به بقیه آنتی بیوتیک ها جواب ندهید اغلب از مترونیدازول کمک گرفته میشود که بهتر است در شیردهی کمتر از این دارو استفاده شود بدلیل عوارض گوارشی که ممکن است بر روی شیرخوار ایجاد شود.

مهمترین مطالب در این‌باره:

اگر عفونت دستگاه ادراری را تجربه کرده باشید با احساس سوزش وحشتناک آن و نیاز بی‌امانی که به ادرار کردن ایجاد می‌کند آشنایید.

اثرات بهداشتی آنتی بیوتیک ها در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند

با این که مصرف برخی از آنتی بیوتیک ها در طول تغذیه نوزاد با شیر مادر، برای سلامتی آن ها امن و بی خطر است، اما می تواند باعث بروز برخی اثرات جانبی در نوزاد شما شود.

آنتی بیوتیک های مختلفی وجود دارند، که ضد ویروس هستند. مصرف این آنتی بیوتیک ها برای مادران در حالی نوزاد خود را با شیر مادر تغذیه می کنند، امن و بی خطر هستند. آنتی بیوتیک های مختلف ضد مالاریا نیز برای مصرف مادران در حال شیر دادن به نوزادشان بی خطر در نظر گرفته می شوند.

چند مورد از عوارض جانبی که ممکن است مصرف آنتی بیوتیک ها در نوزاد شما به عنوان نتیجه ای از یک داروی مصرفی مادر در دوران شیردهی باقی گذارد، عبارتند از:

- کودک شما می تواند با حرکت ناگهانی و شل شدن عضلات خود، تحت تاثیر قرار گرفتن خودش را در مصرف آنتی بیوتیک ها نشان داده و یا حتی ممکن است از اسهال شدید رنج ببرد.

- در برخی موارد، کودک شما ممکن است از ناراحتی یا درد شکم رنج برده، و نتیجه این درد را با بدخویی و گریه ی بیشتر نشان دهد.

- اگر کودک شما همیشه از قولنج رنج می برد، ممکن است این حالت با مصرف آنتی بیوتیک توسط شما در دوران شیردهی افزایش یابد. همچنین نشانه های کولیک در کودک شما می تواند نشانگر یک عارضه جانبی آنتی بیوتیکی که شما مصرف کرده اید، باشد.

در بیشتر موارد، علائم فوق در فرزند شما به اندازه کافی جدی نبوده و بدون هر گونه مداخله پزشکی قابل درمان است. در صورتی که، کودک شما همچنان در ناراحتی به سر می برد و یا احساس می کنید که در اثر تغذیه با شیر مادر ناراحتی او بیشتر شده و یا برنامه خواب کودک شما به هم خورده است، مطمئن باشید که به صحبت کردن با پزشک متخصص اطفال در مورد آن احتیاج دارید.

مصرف مترونیدازول در شیردهی، ضرری دارد؟

آنتی بیوتیک هایی برای مادران شیرده مناسب و کدامشان ناامن است؟

در این جا لیستی از آنتی بیوتیک هایی که برای استفاده ی مادران در دوران شیردهی فرزندشان، امن و بی خطر هستند، ارائه خواهد شد. اما شما باید هنوز هم در مورد اثرات بالقوه آن ها بر روی سلامتی نوزادتان، قبل از شروع مصرف دارو با دکتر خود مشورت نمایید.
در زیر انواع آنتی بیوتیک هایی که برای مادران در حال تغذیه ی نوزادشان با شیر مادر امن و بی خطر هستند، آورده شده است:
- آموکسی سیلسن
- آموکسی کلاو
- داروهای ضد سل
- سفالوسپورین
- ماکرولیدها
- تری متوپریم
لازم است بدانید که آنتی بیوتیک های ارائه شده در ادامه هم باید با احتیاط زیاد به مادرانی که در حال تغذیه ی نوزادشان با شیر مادر هستند، تجویز شود. تا با این کار، جلوی اثرات و عوارض جانبی آن ها بر روی سلامتی نوزادان گرفته شود:
- کلرامفنیکل
- کلیندامایسین
- داپسون
- اسید ماندلیک
- مترونیدازول (با دوز کم)
- نالیدیکسیک اسید
- نیتروفورانتوئین
- پنی سیلین
- کینولون
- مترونیدازول
- تتراسایکلین ها
آنتی بیوتیک هایی هستند که باید پزشکان از تجویز آن ها به مادران شیرده اجتناب کنند و هرگز حتی با دوز کم هم برای این مادران در نظر گرفته نشود.
- مترونیدازول (تنها در دوز بالا)
- کینولون

مصرف مترونیدازول در شیردهی، ضرری دارد؟

داروهای ضد ویروسی در دوران شیردهی
آنتی بیوتیک های مختلفی وجود دارند، که ضد ویروس هستند. مصرف این آنتی بیوتیک ها برای مادران در حالی نوزاد خود را با شیر مادر تغذیه می کنند، امن و بی خطر هستند، که این آنتی بیوتیک ها عبارتند از:
- آسیکلوویر
- آمانتادین
- Valacyclovir
برخی دیگر از آنتی بیوتیک های ضد ویروسی وجود دارند که امنیت اثرات مصرف آن ها در مادران شیرده، هنوز شناخته نشده است. این آنتی بیوتیک ها عبارتند از:
- داروهای ضد رتروویروسی
- Famciclovir
- Foscarnet
- Ganciclovir

آنتی بیوتیک های ضد قارچ در دوران شیردهی
کتوکونازول تنها آنتی بیوتیک ضد قارچی می باشد که امنیت مصرف آن برای مادران در دوران شیردهی ثابت شده است.
اما آنتی بیوتیک های ضد قارچی هم وجود دارند، که امنیت مصرف آن ها برای مادران در دوران شیردهی ثابت نشده است. این آنتی بیوتیک ها عبارتند از:
- آمفوتریسین
- فلوکونازول
- فلوکیتوسین
- ایتراکونازول

آنتی بیوتیک های ضد مالاریا در دوران شیردهی
آنتی بیوتیک های مختلف ضد مالاریا که برای مصرف مادران در حال شیر دادن به نوزادشان بی خطر در نظر گرفته می شوند، عبارتند از:
- کلروکین
- هیدروکسی کلروکین
- کینین
اثر برخی آنتی بیوتیک های ضد مالاریای که امنیت مصرفشان در مادرانی که نوزاد خود را با شیر مادر تغذیه می کنند، هنوز ثابت نشده است، عبارتند از:
- داروی آن مفلوکوئین
- پنتامیدین
- Proguanil
- پریماکین
- پیریمتامین

آنتی بیوتیک های ضد کرمی در دوران شیردهی
آنتی بیوتیک های ضد کرمی زیر نباید به مادرانی که در حال تغذیه ی نوزاد خود با شیر مادر هستند داده شود:
- مبندازول
- پیرانتل پاموآت
- پرازیکوانتل
- Quinacrine
- تیابندازول
- ببرزن

مصرف مترونیدازول در شیردهی، ضرری دارد؟

مراقب علائم زیر در هنگام مصرف آنتی بیوتیک ها در دوره شیردهی باشید؟
اگر شما باید یک دوره از انواع آنتی بیوتیک ها را در حالی که هنوز نوزادتان را با شیر مادر تغذیه می کنید، مصرف کنید، باید مراقب تعداد از علائمی که ممکن است در کودک شما مشاهده شود باشید. برخی از این علائم عبارتند از:
- بعد از مصرف دارو بررسی کنید که آیا کودک شما کسل به نظر می رسد و یا خواب او طولانی تر از قبل شده است. اگر این علائم را در فرزند خود مشاهده نمودید، بدانید که نوزاد شما تحت تاثیر عوارض داروها قرار گرفته است، در غیر این صورت جای هیچ نگرانی نیست.
- در برخی موارد، مصرف نوع خاصی از آنتی بیوتیک ها می تواند سبب کاهش شیر مادر شیرده شود. اگر وقتی پستان خود پایین آورده و خواستید به کودکتان شیر دهید، نوزاد گرسنه ی شما سرش را برگرداند و یا با گریه شیر خورد و یا حرکات مکیدن نوزاد با قبل از دوران مصرف دارو فرق کرد، باید نگران عواقب مصرف آنتی بیوتیک ها در نوزاد خود باشید.
قبل از شروع مصرف آنتی بیوتیک در دوران شیردهی حتما با پزشک مشورت کنید:
در حالی که شما در حال ویزیت توسط دکتر خود هستید، مهم است که سوالات زیر را قبل از اینکه شما یک دوره مصرف آنتی بیوتیک را شروع کنید، از او بپرسید.
- به دکتر خود شرح حال و مشکلات موجود در رابطه با نوزادی که در حال تغذیه با شیر مادر هست، را به طور کامل شرح دهید.
- با دکتر خود در مورد سن کودک شیرخواره خود حرف زده و همچنین هرگونه اطلاعات اضافی در مورد فرزندتان، اگر او قبل از موعد مقرر به دنیا آمده و یا اگر کودکتان از هر گونه بیماری مادرزادی رنج می برد، را به او بدهید.
- به عنوان یک مادر مطمئن شوید که تمام اطلاعات در مورد کودکتان و هر بیماری خاصی که او در حال حاضر از آن رنج می برند، را به پزشک خود داده باشید. همچنین، اگر کودک شیرخوار شما در حال مصرف داروی خاصی در این زمان است، حتما به دکتر خود در مورد آن اطلاع دهید. حتی نسخه ی قبلی او را به دکتر خود نشان دهید تا از دادن اطلاعات اشتباه به او خودداری شود.
- از دکتر خود بخواهید که بهترین زمان مصرف آنتی بیوتیک در دوران شیردهی به نوزاد را به شما نشان دهد، طوری که اثرات آن بر روی کودکتان در طول تغذیه با شیر مادر به حداقل برسد.
- همچنین با دکتر خود در مورد هر گونه علائمی که ممکن است کودک شما بر اثر مصرف آنتی بیوتیک ها از خود نشان دهد، هم صحبت کنید، تا دکتر آن ها را بررسی کند. به یاد داشته باشید که دوران شیردهی در نگهداری نوزادان بسیار مهم است و باید مراقبت های پزشکی مخصوصی در رابطه با کودک خود را ارائه دهید.
- در مورد تمام گزینه های بالا، اگر برای شما امکان دارد و می توانید قبل از مصرف هر گونه آنتی بیوتیکی و امتحان کردن آن، حتما با دکتر خود مشورت نمایید. همچنین، در صورت مشاهده نشانه هایی، باید مصرف داروها را متوقف کرده و همچنین، مراقبت های اولیه ی خاصی را در حین مشاهده ی برخی از این علائم باید انجام دهید.