سوال مخاطب نی‌نی‌بان: من بعد از ۷ روز از مصرف قرص اورژانسی خونریزی کردم. خونریزی کی قطع می شه؟ آیا پریودی به حساب می آید؟ در صورتی که ۷ روز از پریودیم می گذره؟

پاسخ دکتر فریبا الماسی، متخصص زنان، استاد دانشگاه و فلوشیپ جراحی لاپاراسکوپی:

یک تا دو هفته اول پس از مصرف قرص های اورژانسی پیشگیری از بارداری ، خونریزی غیرعادی ایجاد خواهد شد و پس از آن سیکل قاعدگی به حالت قبل از مصرف قرص های اورژانسی باز خواهد گشت. بنابراین به احتمال زیاد خونریزی شما در چند روز آینده قطع می شود و این خونریزی پریودی محسوب می شود.

مهمترین مطالب در این باره:

یکی از مشکلاتی که قرص های اورژانسی ایجاد می کند، به هم ریختگی دوره قاعدگی است که در بیشتر زنان با مصرف این قرص ها ایجاد می شود. در این مقاله به پرسش هایی که در مورد مصرف قرص های اورژانسی و پریود شدن برای خانم ها ایجاد می شود، پاسخ می دهیم.

قاعده این است که باید بعد از مصرف قرص های اورژانسی در ماه بعد، پریود نرمال و طبیعی داشته باشید. اما گاهی اوقات قرص های ارژانسی زمان چرخه پریودی را دچار اختلال می کنند.

لکه بینی، تهوع، التهاب پستان، سردرد و میگرن، تغییر خلق و خو، تغییرات در بینایی و ترشحات واژنی، از اثرات جانبی قرص های اورژانسی هستند.

اثرات جانبی قرص های اورژانسی چیست؟
قرص های اورژانسی هیچ اثر جانبی طولانی مدت و جدی ندارند، به طور کلی این قرص ها با داشتن پروژسترون جهت جلوگیری از بارداری در زنان استفاده می شود و اثرات جانبی خطرناک ندارد.
برخی از زنان پس از مصرف این قرص ها، احساس سر درد، سرگیجه و خستگی دارند و یا ممکن است در ناحیه شکم دچار درد شوند. در رابطه با اثرات جانبی قرص اورژانسی و پریودی دیده شده است که برخی با مصرف این قرص ها دچار لکه بینی شده و یا خونریزی های غیرطبیعی دارند و تا رسیدن به دوره قاعدگی بعدی، پریود طبیعی خواهد شد. حتی ممکن است این قرص های اورژانسی، باعث برهم ریختگی نظم قاعدگی شود و قاعدگی را دیرتر و یا زودتر کند.

اثرات جانبی قرص های ضد بارداری
در ادامه، هر یک از این عوارض جانبی با جزئیات مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

1. لکه بینی بین دو دوره عادت ماهانه
خونریزی واژینال در فواصل دوره های قاعدگی بین دوره های مورد انتظار، شایع است. این عارضه معمولا پس از مصرف قرص های ضد بارداری در طی ۳ ماه برطرف می شود. اگر قرص های ضد بارداری را به درستی مصرف کرده و هیچ وعده ای را فراموش نکنید، این قرص ها حتی در طی لکه بینی نیز موثر واقع خواهند شد.
اگر علیرغم مصرف این قرص ها، ۵ روز متوالی یا بیشتر دچار خونریزی شده اید، یا بیشتر از 3 روز است که خونریزی شدیدی را تجربه می کنید، باید به یک متخصص مراجعه کنید.

۲. تهوع
برخی از افراد در اولین مصرف قرص های ضد بارداری ممکن است دچار حالت تهوع شوند اما این علائم معمولا بعد از مدتی از بین می روند. مصرف قرص با غذا یا هنگام خواب ممکن است به بر طرف شدن این مشکل کمک کند.
اگر حالت تهوع شدید باشد یا بیش از ۳ ماه ادامه یابد، باید به پزشک مراجعه کنید.

۳. التهاب پستان
قرص های ضد بارداری ممکن است باعث بزرگی یا التهاب پستان شوند. این عارضه به طور معمول چند هفته پس از شروع مصرف قرص برطرف می شود. در صورت مشاهده توده در پستان یا بروز درد پایدار یا التهاب یا درد شدید در پستان باید به پزشک مراجعه کنید.
نکاتی مانند کاهش مصرف کافئین و نمک و استفاده از سوتین های مناسب می تواند التهاب پستان را از بین ببرد.

4. سردرد و میگرن
بعضی از افراد مصرف کننده قرص های ضد بارداری ممکن است عوارض جانبی مانند دوره های قاعدگی نامنظم ، حالت تهوع، سردرد یا تغییر وزن را تجربه کنند.
هورمون های موجود در قرص های ضد بارداری می توانند احتمال سردرد و میگرن را افزایش دهند. قرص هایی با انواع و دوزهای مختلف هورمونی ممکن است با علائم مختلفی همراه باشند.
مصرف قرص هایی با دوز پایین ممکن است وقوع سردرد را کاهش دهد. علائم معمولا با گذشت زمان بهبود می یابند، اما اگر سردرد های شدید هنگام مصرف قرص شروع شوند، باید به پزشک مراجعه کنید.

5. افزایش وزن
ارتباط ثابتی بین مصرف قرص های ضد بارداری و تغییرات وزن در مطالعات بالینی بدست نیامده است. با این حال، ممکن است تجمع مایعات، به ویژه در اطراف سینه ها و باسن رخ دهد.
بر اساس یک بررسی، افزایش وزن متوسط کمتر از 2 کیلوگرم در طی 6 یا 12 ماه در افرادی که تنها از قرض های ضد بارداری پروژستین استفاده می کنند، گزارش شده است. همین مقدار افزایش وزن در تحقیقات صورت گرفته بر روی سایر روش های پیشگیری از بارداری نیز ارائه شده است.
برخی از انواع قرص های ضد بارداری هورمونی به کاهش وزن توده بدن منجر می شوند.

6. تغییر در خلق و خو
براساس تجربه، قرص های ضد بارداری ممکن است خلق و خوی فرد را تحت تاثیر قرار داده و خطر افسردگی یا سایر تغییرات احساسی را افزایش دهند. اگر هنگام مصرف این قرص ها دچار تغییرات خلق و خو می شوید، باید به پزشک مراجعه کنید.

7. تاخیر در قاعدگی
ممکن است گاهی اوقات حتی با مصرف قرص های مناسب، دچار تاخیر در قاعدگی شوید. عوامل تأثیر گذار عبارتند از: استرس، بیماری، اختلالات هورمونی یا تیروئید.
اگر پریود شما در صورت استفاده از قرص های ضد بارداری به تاخیر بیافتد یا بسیار سبک باشد، انجام تست حاملگی قبل از شروع بسته دیگر قرص توصیه می شود.
سبک تر بودن جریان خون قاعدگی یا تاخیر قاعدگی در بعضی اوقات طبیعی است. در صورت نگرانی، به پزشک مراجعه کنید.

8. کاهش میل جنسی
هورمون یا هورمون های موجود در قرص های ضد بارداری می توانند تمایلات جنسی را در برخی از افراد تحت تاثیر قرار دهند. در صورت کاهش شدید و نگران کننده میل جنسی، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
در برخی از موارد، قرص های ضد بارداری می توانند میل جنسی را افزایش دهند، به عنوان مثال با از بین بردن نگرانی های مربوط به بارداری و کاهش درد های پریود، سندروم پیش از قاعدگی، اندومتریوز و فیبروم رحم.

۹. ترشحات واژنی
ممکن است ترشحات واژن در مدت زمان مصرف قرص های ضد بارداری دچار تغییراتی شوند. این تغییرات ممکن است به صورت افزایش یا کاهش روان کننده واژن یا تغییر در ماهیت ترشحات باشد.
در صورت بروز خشکی واژن، استفاده از روان کننده می تواند به رابطه جنسی راحت تر کمک کند.
این تغییرات معمولا مضر نیستند، اما تغییرات در رنگ یا بوی ترشحات می تواند نشانه ای از وجود عفونت باشد. در صورت مشاهده این تغییرات به پزشک مراجعه کنید.

10. تغییرات در بینایی
تغییرات هورمونی ایجاد شده در اثر مصرف قرص های ضد بارداری با ضخیم شدن قرنیه چشم در ارتباط است. استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی به معنای احتمال وجود خطر بالاتر بیماری چشم نیست، اما ممکن است به این معنا باشد که استفاده از لنزهای تماسی دیگر به راحتی امکانپذیر نیست.
اگر از لنزهای تماسی استفاده می کنید، در صورت بروز هر تغییری در دید یا تلرانس لنزها در طول مدت مصرف قرص های ضد بارداری باید به چشم پزشک مراجعه کنید.

خطرات قرص های ضد بارداری
قرص های ضد بارداری می توانند خطر بیماری های قلبی-عروقی مانند لخته های خون، تشکیل لخته درون سرخرگ های قلب (DVT)، لخته خون در ریه، سکته مغزی یا حمله قلبی را افزایش دهند.
قرص های ضد بارداری همچنین با افزایش فشار خون، تومورهای خوش خیم کبد و برخی از انواع سرطان ها در ارتباطند.

آیا خونریزی بعد از مصرف قرص اورژانسی طبیعی است؟
خونریزی بعد از مصرف قرص اورژانسی در صورت عدم بارداری، طبیعی هست و علت طولانی شدن آن هم عدم تعادل در هورمون هاست، چون با مصرف این نوع قرص، هورمون زیادی به بدن وارد می شود و در نظم آنها و عملکرد تخمدان ها اختلال ایجاد می کند.
برخی از خانم ها پس از مصرف قرص ضدبارداری خونریزی خفیفی را تجربه می کنند. این خونریزی سه روز پس از مصرف قرص ها قطع می شود. اگر خونریزی قطع نشد یا شدیدتر شد، به پزشک مراجعه کنید. خونریزی شدید نشانه وجود مشکلات جدی تری است.

بعد از مصرف قرص های اورژانسی، چه موقع باید منتظر پریود بعدی باشیم؟
همانطور که گفته شد، در رابطه با قرص های اورژانسی و پریودی اثرات جانبی وجود دارد. شما باید بعد از مصرف قرص های اورژانسی در ماه بعد، پریود نرمال و طبیعی داشته باشید. اما گاهی اوقات قرص های ارژانسی زمان چرخه پریودی را دچار اختلال کرده و ممکن است دوره بعدی شما یک هفته زودتر و یا دیرتر از موعد خودش برسد. در برخی از زنان هورمون هایی که در این قرص ها وجود دارد باعث می شود خونریزی های غیر منتظره داشته باشند که این امر نرمال نیست و باید به پزشک متخصص زنان مراجعه شود. اگر دوره بعدی پریود شما دیر شده است شما بهتر است یک تست بارداری بدهید.
محققان درباره تاثیر قرص اورژانسی و پریود زنان، سه آزمایش انجام دادند که نتایج متفاوتی بدست آمد و دیده شد با مصرف قرص های اورژانسی چرخه قاعدگی زنان تغییر می کند.
در اولین آزمایش دیده شد زنانی که قرص اورژانسی ۱.۵ میلی گرم لونورژسترل را در اول هفته سوم قاعدگی ماهانه دریافت کرده بودند؛ پریود آن‌ها زودتر از زمانی که انتظار داشتند، شد و حتی از زنانی که قرص دریافت نکرده بودند، زودتر بود. همچنین زنانی که قرص لونورژسترل با دوز کامل را در هفته چهارم قاعدگی ماهانه خود دریافت کردند؛ قاعدگی در زمان طبیعی خودش اتفاق افتاد، ولی بیشتر از حد معمول طول کشید.
مطالعه دوم نشان داد زنانی که دوز کامل قرص اورژانسی (۱/۵ میلی گرم لونورژسترل) را دو روز قبل یا بعد از تخمک گذاری (زمانی که تخمک آزاد می‌شود) دریافت کردند؛ پریود آن‌ها در زمان معمولی خودش اتفاق افتاد. در مطالعه سوم اثرات دو قرص ۰/۷۵ میلی گرم لوونورژسترل که به فاصله ۱۲ ساعت با فاصله از هم خورده شده بود، بررسی شد و دیده شد دوره قاعدگی کوتاه تر شد، ولی طول زمان پریودی مانند پریودی‌های نرمال قبلی بود.

قرص اورژانسی چگونه مانع از بارداری می شود؟
این دارو یک هورمون پروژسترون است که پیشگیری از بارداری را با ممانعت از آزاد شدن تخمک ( تخمک گذاری ) و تغییر دادن موکوس گردن رحم انجام می دهد، به طوری که احتمال برخورد اسپرم با تخمک کم شده (همان باروری) و یا اتصال تخمک به دیواره رحم (لانه گزینی) رامشکل می کند.
با استفاده از این دارو حاملگی قبلی متوقف نمی شود و یا باعث محافظت از شما در برابر بیماری های مقاربتی نخواهد شد (به عنوان مثال ، بیماری ایدز و ...).

میزان استفاده از قرص های اورژانسی چقدر باید باشد؟
به این نکته توجه داشته باشید که روش اورژانسی نباید بیش از ۲-۳ بار در سال استفاده شود و در یک سیکل قاعدگی هم فقط یک بار اجازه استفاده از این روش وجود دارد. اگر این نکته مراعات نشود عوارض قرص مثل قاعدگی نامنظم ، افزایش می یابد و خانم ها مدت‌ زیادی نیاز به درمان دارند تا قاعدگی آنان به وضعیت عادی برگردد.

موارد منع استفاده از قرص ضدبارداری