مورد عجیب موسیقی سنتی در جشنواره فیلم فجر/تلاش برای حفظ حقوق هنرمندان یا منعی برای تبلیغ مردمی موسیقی اصیل

به گزارش خبرنگار موسیقی خبرگزاری موج، سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر با همه فراز و نشیب های ویژه این دوره به کار خود پایان داد در حالی که تا آخرین دقایق آخرین روز و حتی در طول و بعد از برگزاری مراسم اختتامیه آن، علاقمندان در سالن های محل برگزاری کنسرت ها حضو رداشتند و هنرنمایی موزیسین های مورد علاقه خود را تماشا می کردند.

عکس و فیلم موبایلی ممنوع!

در این میان اما نکته ای وجود داشت که می توان از آن به عنوان «فرصت نابرابر تبلیغ و ابراز علاقه» یاد کرد. در واقع برخلاف سالن های میزبان موسیقی های پاپ که عموم مردم می توانستند به راحتی و با آزادی کامل نسبت به گرفتن عکس و یا تهیه ویدئو های کوتاه از لحظات دوست داشتنی و مورد علاقه خود اقدام کنند و آن را در لحظه و یا بعدها با دوستان و آشنایان خود به اشتراک بگذارند، علاقمندان موسیقی های اصیل و سنتی و کلاسیک از این امکان محروم بودند و به محض اینکه برای چنین کاری اقدام می کردند، با دخالت و مقابله انتظامات سالن ها روبرو می شدند. تاباندن نور لیزر و تذکر از راه دور و یا حتی تذکر خفیف و یا شدید نزدیک تر از جمله برخوردهای این عزیزان با علاقمند حاضر در سالن بود که بویژه در سالن های کوچکتری همچون تالار سوره که معمولا تماشاچیانش هم بیشتر از صد نفر نبودند رخ می داد.

دستور از بالا است!

در این میان آنچه که در توجیه این رفتار به خبرنگار ما گفته شد این بود که بر اساس جلسات برگزار شده و تصمیمات اخذ شده، دستوری از بالا صادر شده است و ما تنها مجری آن دستورات هستیم! از سویی دیگر برخی دیگر مدعی شدند که به دلیل اینکه جشنواره اقدام به ضبط کنسرت ها و اجراها می کند و در صدد است تا آنها را با کیفیتی مناسب و در قالب یک پکیج در معرض فروش قرار دهد، لذا از تهیه تصوی رویدئویی جلوگیری می شود.

عاشیق اسکندری: مشکلی با فیلمبرداری مردم ندارم

این در حالی است که به عنوان مثال عاشیق حسن اسکندری که در این دوره از جشنواره هم مورد تقدیر قرار گرفت در این مورد به موج گفت: این عکس ها و ویدئوها ما را زنده کرده و د رآشنایی مردم با موسیقی عاشیقی تاثیرگذار بوده است.

وی هر نوع مخالفتش با تهیه تصویر از اجرایش را رد کرد و گفت: این می تواند لحظه ای به یاد ماندنی را برای مخاطب ما رقم بزند جدای از اینکه در ترویج موسیق ما هم موثر است.

تصاویر ما آرشیوی است نه فروشی

در این مورد اما، یک جانبه به قاضی نرفته ایم و از محمد اللهیاری مدیر کل دفتر موسیقی ارشاد و رئیس سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر هم سوال کردیم. وی در پاسخ گفت: ضبط تصاویر برای تهیه یک پکیج و فروش آنها نیست. بلکه ما بر حسب وظیفه ای که در مستند سازی آنچه که در طول جشنواره می گذرد، اقدام به ضبط اجرا ها می کنیم. ضمن اینکه هر سالن هم دوربین های شاهد دارد و نسبت به ضبط کنسرت ها اقدام می کند.

وی تصریح کرد: آنچه که تیم مستند ساز ما ضبط می کند، تنها با قواعد ضبط کامل انجام می شود که ممکن است چندان جذابیتی برای مخاطبی که می خواهد دقایقی از تصاویر جشنواره را در فضای مجازی ببیند نداشته باشد، بنابراین ما تنها راش های این فیلم ها را برای مستندات ستادی و آرشیو جشنواره دریافت و نگهداری می کنیم.

اللهیاری تاکید کرد: قوانین تصویربرداری در سالن های موسیقی ایرانی و پاپ یکسان است.

ظافر یوسف حق پخش تصاویرش را می خواست

وی در مورد ممانعت از حضور عکاسان در سالن میلاد نمایشگاه بین المللی به هنگام اجرای ظافر یوسف گفت: این هنرمند که از تونس آمده بود با تاکید بر پایبندی به حقوق مالکیت معنوی و در قرار دادش بندهایی گنجانده بود مبنی بر اینکه هیچ مصاحبه ای نمی کند و هیچ تصویری هم از سالن گرفته نشود و بر همین اساس از حضور عکاسان در سالن ممانعت کرد چرا که آنها تابع قانون کپی رایت هستند و می گویند که اگر قرار است که تصویرشان ضبط و پخش شود، باید حق پخش هم به آنها داده شود.

احترام به حقوق هنرمند وظیفه ما است

رییس جشنواره سی و پنجم موسیق فجر تاکید کرد: در ایران هم همینگونه است. مثلا امسال خیلی از مجله ها و سایت های اینترنتی راغب بودند که کل جشنواره را پوشش دهند و همزمان که کنسرت در سالن اجرا می شود، به صورت آنلاین واینترنتی هم پوشش داده شود و مردم علاقمند هم بتوانند کنسرت را ببینند اما چون حق گروه های هنری، نوازندگان و خوانندگان بود و باید رضایتشان جلب می شد ما به رغم میلمان، با یان درخواست ها موافقت نکردیم. چرا که به هر حال حقوق معنوی و مادی متعلق به هنرمندان است و باید وجه نقدی به آنها تعلق می گرفت و به عنوان مثال اگر ده هزار نفر به تماشای برنامه آنها می نشستند باید برای آنها آورده ای می داشت.

اللهیاری در پاسخ به این سوال که وقتی گروهی راضی به تصویربرداری مخاطبان از اجرایش بود چرا سایرین باید ناراضی باشند گفت: به هر حال چون بندی مبنی بر شرایط گروه های هنری برای تهیه تصاویر از اجرای آنها در قراردادها ذکر نشده بود ما اخلاقا از تماشگران خواهش می کردیم که اقدام به تصویربرداری نکنند ولی به هرحال خیلی ها هم این تذکر را جدی نگرفتند و حتی از اجراهای ارکستر ملی و یا پرواز همای که من هم حضور داشتم خیلی ها اقدام به تصویر برداری کردند. این موضوع در سالنی که در آن تنها چند ده نفر حضور داشتند به نسبت سالن دیگری که نزدیک به دو هزار نفر به آنجا آمده بودند، قابل کنترل تر بود.

از سال آینده نظر هنرمند را به هنگام عقد قرار داد جویا می شویم

وی ادامه داد: ما تصمیم داریم که از سال بعد این بند را به قراردادهای گروه ها اضافه کنیم و مشخص کنیم که آیا آنها با چه شرایطی رضایت دارند که مردم و یا شبکه های اینترنتی از برنامه شان تصویر برداری کنند.

اللهیاری تاکید کرد: به هرحال باز هم تاکید می کنم که منعی برای تصویربرداری مردم از اجراها به دلیل اینکه ما تصویربرداری می کنیم و قصد فروشش را داشتبه ایم وجود نداشته چرا که آن چیزی که مردم ضبط می کنند و به اشتراک می گذارند، تصویر لحظاتی است که بسیار دوست دارند و خیلی جذاب تر از ضبط های ما است.

وی از دلیل خاموش بودن صفحات نمایش پشت سر ظافر یوسف خواننده و نوازنده تونسی عود و عدم نمایش لوگوی جشنواره موسیقی فجر در پس زمینه اجرای این هنرمند خارجی هم اظهار بی اطلاعی کرد.