شماره دوزی یک هنر بسیار زیبا شبیه به سوزن دوزی و کوبلن دوزی می باشد که بر روی پارچه ای مخصوص و توری شکل به صورت دوخت ضربدری انجام می گیرد، در این مطلب می خواهیم آموزش شماره دوزی را به صورت گام به گام به منظور یادگیری شما عزیزان ارائه دهیم.

یکی از مهمترین کاربردهای هنر شماره دوزی، تزیین لباس و مانتو با آن است. البته از سوزن دوزی، گلدوزی، پته دوزی، سرمه دوزی، تکه دوزی و… نیز برای تزیین لباس و پارچه استفاده می شود که قبلا به ارائه آموزش هر یک از آنها پرداخته ایم و با مراجعه به مطالب قبلی می توانید از آنها استفاده نمایید. حال می خواهیم روشی ساده برای شماره دوزی را معرفی کنیم که مطمئنا مورد توجه شما عزیزان قرار خواهد گرفت.

آموزش شماره دوزی ساده بر روی پارچه

مدل دوخت شماره دوزی بسیار ساده و آسان می باشد و آموزش آن شباهت زیادی به کوبلن دوزی دارد که بر روی پارچه های سوراخ دار انجام می گیرد. نوع دوخت آن به این گونه است که بر روی پارچه ای که دارای بافتی مربع شکل است کوک ها به حالت ضربدری بر روی دو قطر مربع زده می شوند.

تنها تفاوتی که شماره دوزی با کوبلن دوزی دارد این است که در کوبلن دوزی از یک کوک اریب استفاده می شود ولی در شماره دوزی از یک کوک ضربدری بر روی دو راس مربع برای پر کردن کار استفاده می شود. نخ هایی که به منظور دوخت شماره دوزی مورد استفاده قرار می گیرند با توجه به سلیقه شخصی افراد و نوع نقشه متفاوت می باشند که این نوع نخ می تواند کاموایی، ابریشمی و … باشد.

ویژگی که شماره دوزی دارد این است که این هنر قابلیت اجرا بر روی هر نوع لباس و پارچه ای را داراست تنها کاری که باید انجام دهید چسباندن پارچه مخصوص شماره دوزی بر روی پارچه دلخواهتان است و در پایان کار باید به منظور انتقال دادن طرح مورد نظر بر روی پارچه، تار و پود پارچه شماره دوزی را بکشید.

وسایل لازم برای دوخت :

برای انجام دوخت شماره دوزی بر روی پارچه نیاز به یک سری وسایل داریم که در ادامه به شرح آن ها می پردازیم.

پارچه مخصوص شماره دوزی :

این نوع پارچه ها دارای بافتی خاص به شکل مربع مربع و سوراخ مانند هستند و بر پایه کانت سایز بندی شده اند. به تعداد مربعی که در هر ۲٫۵ سانتی متر قرار دارد یک کانت گفته می شود. کانت های پرکاربرد شامل کانت ۱۴، ۱۶، ۱۸ و ۲۲ هستند.

نخ مورد نیاز :

برای دوخت شماره دوزی از نخ های کوبلن دوزی استفاده می گردد که دارای مارک های مختلفی از جمله انکوور، دمسه و … می باشد و اغلب نوع دمسه به دلیل مرغوبیت بالا کاربرد بیشتری دارد.

نخ های کوبلن به صورت ۶ تا ۸ رشته ای موجود می باشند که شما می توانید با توجه به نوع پارچه موردنظر از رشته های یک تا شش تایی استفاده نمایید. برای این کار لازم است که سر نخ را مقداری پیچانده تا تارهای آن از یکدیگر باز شوند و در این صورت می توانید تعداد رشته هایی که نیاز دارید را جدا نمایید.

هنگامی که شروع به کار می کنید باید به این نکته توجه داشته باشید که شماره، مارک و رنگ نخ را تا پایان کار نگه داشته تا در صورت نیاز و اتمام هر رنگ در حین کار امکان تهیه کردن مجدد آن را داشته باشید.

قیچی :

برای انجام این کار نیاز به یک قیچی دارید که نوک آن ظریف باشد.

سوزن :

برای دوخت شماره دوزی از همان سوزن کوبلن دوزی استفاده می شود و سایز آن بستگی به کانت پارچه دارد.

بوبین :

بوبین وسیله ای است که همانند قرقره نخ را نگه می دارد که بر روی هر بوبین کد رنگ درج شده است.

تور مخصوص :

در صورتی که می خواهید بر روی پارچه ای به جز پارچه مخصوص شماره دوزی این دوخت را انجام دهید می توانید از تورهای شماره دوزی استفاده نمایید. این توری در واقع به صورت یک پارچه مشبک و آهاردار ساده و بدون طرح است که برای خرید آن باید به خرازی ها مراجعه نمایید.

توری موردنظر را بر روی پارچه قرار داده و با استفاده از کوک هایی به دور تا دور پارچه متصل کنید. بعد از انجام کار و دوخت طرح موردنظر تار و پود توری را کشیده تا از زیر کار خارج گردد.

باید به این نکته دقت نمایید که در هنگام کار با این توری ها نباید در زمان دوخت نخ ها را بسیار محکم بکشید تا این امکان فراهم شود که در پایان کار بافت توری را از همدیگر باز کنید.

پترن یا الگوی کار :

برای داشتن یک الگو می توانید طرح موردنظر خود را از یک سایت هنری انتخاب نمایید و آن را دانلود نمایید و یا این که الگوی موردنظر خود را با صرف کمترین هزینه خریداری نمایید.

کارگاه :

از این وسیله به منظور محکم کردن و ثابت نگه داشتن پارچه استفاده می شود تا در حین کار زیر دست جمع نشود و برای انجام دوخت دچار مشکل نشوید. کارگاه ها ار لحاظ شکل و سایز متفاوت می باشند و بعضی از آن ها به شکلی هستند که در انتها می توانید از آن ها به عنوان قاب کارتون استفاده نمایید.

مراحل دوخت :

در مرحله اول آموزش شماره دوزی ابتدا باید یک پرینت از الگو موردنظر خود را تهیه نمایید. سپس باید مرکز پترن را مشخص نمایید، به منظور این کار می توانید کاغذ الگو را از قسمت وسط به شکل عموی و افقی تا بزنید که در این صورت محل تلاقی آن ها مرکز الگو را نشان می دهد. برای مشخص کردن مرکز پارچه نیز همین روش را انجام دهید و برای انجام عمل دوخت علامت گذاری نمایید، سپس شروع به دوخت ضربدری شکل کنید.

بر روی پارچه باید شکل مربع باشد تا بتوانید قطر مربع را بدوزید. دوخت را با استفاده از سوزن از یک نقطه به طرف زیر کار انجام دهید و از قطر دیگر مربع خارج کنید. در حالت دوخت دانه ای باید مجددا سوزن را به طرف بالا برده و از قطر دیگر مربع عبور دهیم تا یک ضربدر تشکیل شود. به همین روش ضربدرها را یکی یکی پر کرده تا طرح موردنظر شکل گیرد.

دوخت شماره دوزی را با نخی که انتهای آن را گره زدید آغاز نکنید چرا که موجب می شود در پایان کار طرح موردنظر شما دارای برآمدگی هایی شود که امکان رویت ندارد و هم چنین امکان دارد که دوخت شل شده و باز گردد. بنابراین به جای انجام عمل گره زنی نخ را با استفاده از دوخت ۲ تا ۳ کوکی در جایی که از طریق گلدوزی کاملا پوشیده گردد محکم نمایید.

در صورتی که در انتهای کار کمی از نخ باقی ماند با استفاده از سوزن از قسمت زیر کار چند کوک ۱ سانتی متری انجام داده و عبور دهید و سپس نخ را محکم نمایید. بعد از آن دنباله آزاد نخ را برش بزنید.

امیدواریم که در این مطلب با آموزش شماره دوزی همراه با مراحل دوخت آن به طور کامل آشنا شده باشید و بتوانید با استفاده از این نوع دوخت در منزل هر طرح دلخواهی که دوست دارید را بر روی پارچه و لباس موردنظر اجرا نمایید و از هنر دست خود لذت ببرید. برای مشاهده آموزش های بیشتر و متنوع تر به بخش خیاطی مجله هنر در خانه مراجعه کنید.