نگاهی به وضعیت برخی کسب و کارها با شیوع کرونا/ ضرورت حمایت دولت

در حالی که تصور می‌شد شیوع ویروس کرونا تنها منجر به ایجاد خسارت‌های جانی برای مردم باشد، اما به نظر می‌رسد این ویروس به همان اندازه‌ای که برای انسان‌ها کشنده است، می‌تواند بنگاه‌های اقتصادی را تهدید کند.

بیماری که کارش از سرایت به انسان‌ها گذشته و حالا در حال سرایت به کسب و کارهای مختلف و راکد کردن، به تعطیلی کشاندن و در نهایت از بین بردن شغل بسیاری از فعالان اقتصادی است. با وجود تأثیر مخرب بحران کرونا بر اقتصاد کلان و بنگاه‌های بزرگ اقتصادی، به نظر می‌رسد این روزها بیشترین هجوم این ویروس متوجه بنگاه‌ها و کسب و کارهای کوچک است.

ضرورت ماندن در خانه و تعطیلی اجتناب ناپذیر بازارها

در شرایطی که مهمترین مراکز شیوع ویروس کرونا مراکز جمعیتی مانند بازارها، مجتمع‌های تجاری، فروشگاه‌ها عنوان شده و کارشناسان و مسئولان با تعطیلی تجمع‌ها از مردم خواسته اند در منزل بمانند بسیاری از کسبه نیز برای کاهش آلودگی مردم در منزل ماندند و مغازه‌های خود را تعطیل کردند و آنها که کرکره‌ها را بالا دادند با نیامدن مردم مواجه شدند و بویژه ماندن فرزندان در خانه موجب شد بسیای از کسب و کارها تعطیل شده و یا به رکود کشیده شود.

بدیهی است تداوم این روند آینده نگران کننده‌ای در خصوص اقتصاد کسبه و بازار به همراه خواهد داشت که برای حفظ سلامتی اجتناب ناپذیر است.

دولت از مشاغل خرد حمایت کند

یک فروشنده لباس پوشاک و لباس در قزوین با اشاره به تأثیر بالای بحران کرونا بر کسب و کارها و واحدهای صنفی کوچک به مهر گفت: در حالی که سال‌های قبل اوج فروش لباس‌فروشی ها در ماه اسفند رقم می‌خورد، متأسفانه مردم از ترس مبتلا شدن به ویروس کرونا نزدیک به ۲ هفته است که لباس برای عید نوروز نمی خرند.

محمد غفوری با بیان اینکه پیشتر هم وضعیت خرید و فروش به خاطر نوسان و افزایش نرخ ارز چندان مناسب نبود، افزود: با این حال تا حدودی فروش داشتیم که می‌توانست حداقل اجاره ما را تأمین کند؛ اما این روزها به خاطر ویروس کرونا همان فروش کم را هم نداریم و مانده‌ایم که با اجاره مغازه، مالیات و عوارض شهرداری چه کنیم.

وی با تاکید بر لزوم حمایت دولت و شهرداری از صاحبان مشاغل خرد و کوچک، ادامه داد: امیدواریم در حال حاضر که وضعیت فروشندگان خرد خراب است، دولت از ما حمایت کند و حداقل تا زمانی که با بحران شیوع ویروس کرونا درگیر هستیم، فروشندگان کوچک را از پرداخت مالیات و عوارض شهرداری معاف کنند.

کافه‌هایی که کرونا آنها را سوت و کور کرده

یک کافه دار قزوینی هم با ذکر اینکه تأثیر ویروس کرونا بر کسب و کارهای خرد وحشتناک بوده، به مهر گفت: قبل از اینکه شیوع کرونا در شهر قزوین جدی شود، کافه ما هر روز شلوغ بود و برای سرویس دادن به مشتری‌ها مجبور بودیم از همکاران زیادی استفاده کنیم؛ اما از زمانی که اعلام شد کرونا به قزوین هم آمده، در طول روز هیچ کسی به کافه ما نمی‌آید. به همین خاطر تصمیم گرفتیم که این کافه را حداقل تا عید نوروز تعطیل کنیم.

مهرداد فلاح اضافه کرد: با وجود اینکه امکان حضور مردم در کافه‌ها با رعایت موارد بهداشتی وجود دارد، اما ترسی که ویروس کرونا به جان مردم انداخته، آنقدر زیاد است که همه خانه نشینی را به ادامه زندگی اجتماعی ترجیح داده اند.

مهرداد فلاح تصریح کرد: البته مردم حق دارند که به اماکن عمومی مانند کافه‌ها مراجعه نکنند؛ چرا که خطر انتشار ویروس در چنین مکان‌هایی بسیار زیاد است. اما معلوم نیست سرنوشت ما کسبه که با کلی سرمایه شخصی کسب و کار راه انداختیم چه می‌شود و تا چه زمانی مجبور هستیم کسب و کار خود را تعطیل کنیم.

ویروسی که کارگران را بیکار می‌کند

یک کارگر رستوران هم در گفت‌وگو با مهر با اشاره به اینکه بیشتر رستوران‌ها و اغذیه فروشی‌های شهر قزوین نیمه تعطیل هستند، گفت: از وقتی که کرونا در استان شایع شده، مشتری‌های ما خیلی کم شده و بیشتر مردم از ترس ابتلاء به ویروس کرونا جرأت نمی‌کنند در بیرون از خانه عذا بخورند. به همین خاطر فروش ما بسیار کم شده است.

محمد کریمی افزود: اگر وضع به همین منوال ادامه پیدا کند، رستوران ما تعطیل خواهد شد و صاحب رستوران نمی‌تواند در آستانه فرارسیدن عید نوروز حقوق و دستمزد ما را پرداخت کند. یکی از دوستان به من می‌گفت که کرونا یا مستقیم آدم را می‌کشد و یا با از بین بردن کسب و کار به طور تدریجی انسان را از پا درمی آورد.

لزوم برنامه ریزی سریع دولت برای حمایت از کسب و کارهای خرد

از سوی دیگر، یک کارشناس اقتصادی درباره اثرات بحران کرونا بر مشاغل و کسب و کارهای کوچک به خبرنگار مهر گفت: متأسفانه این روزها شیوع ویروس کرونا علاوه بر صدمه به سلامتی بسیاری از مردم، صدمات جدی را به بنگاه‌های اقتصادی کوچک ما وارد کرده و با از بین بردن زندگی اجتماعی، واحدهای صنفی ما را زمین گیر کرده است.

مسعود کثیری فر با یادآوری اینکه واحدهای صنفی کوچک از هیچ پشتوانه اقتصادی در این شرایط برخوردار نیستند، تصریح کرد: کسب و کارهای کوچک معمولاً متعلق به افرادی هستند که بدون پشتوانه دولتی و با اتکا به سرمایه کم، وام و قرض توانسته اند آنها را ایجاد کنند و اولین اثر منفی تعطیلی این کسب و کارها بیکار شدن کارگران آنهاست.

وی با تاکید بر ضرورت برنامه ریزی سریع مدیران اقتصادی دولت برای حمایت از صاحبان کسب و کارهای کوچک، اضافه کرد: اگر برای خروج کسب و کارهای خرد از این وضعیت تصمیمی گرفته نشود و این بنگاه‌های کوچک به حال خود رها شوند، بسیاری از این مشاغل در سراسر کشور نابود شده و هزاران نفر از اهالی کسب و کار و کارگران آنها بیکار می‌شوند.

دولت چه حمایت‌هایی باید از کسب و کارها کند؟

این اقتصاددان مینودری در جواب این سوال که دولت باید چه کارهایی را برای کاهش تأثیر بحران کرونا بر اقتصاد واحدهای صنفی کوچک انجام دهد، عنوان کرد: یکی از کمک‌های مهم دولت در این شرایط بخشودگی مالیاتی برای کلیه واحدهای صنفی خرد، معاف کردن آنها از پرداخت حق بیمه خود و کارگرانشان و همچنین معافیت از پرداخت هر نوع هزینه و عوارض به شهرداری هاست.

کثیری فر، ضرورت اعطای تسهیلات و وام‌های کم بهره بانکی به چنین واحدهایی را یادآور شد و افزود: در ضمن دولت و بانک مرکزی باید بخشنامه‌هایی را صادر کنند تا بانک‌های عامل برای بازپرداخت اقساط تسهیلات بانکی به صاحبان کسب و کارهای کوچک فرصت بدهند که البته این حمایت‌ها باید سریع‌تر اجرایی شوند.

وی ادامه داد: همچنین کاهش هزینه خدماتی مانند آب، برق و گاز از سوی دولت برای صاحبان این مشاغل و حمایت شرکت‌های بیمه از مشاغل کوچک که می‌تواند در قالب پرداخت بیمه بیکاری به کارگران متجلی شود، کمک مؤثری به کسب و کارهای خرد است و از بیکاری هزاران کارگر و صاحب سرمایه جلوگیری می‌کند.

با توجه به شرایط اضطراری که این روزها صاحبان مشاغل و بنگاه‌های خرد اقتصادی با آن درگیر هستند، لزوم ورود جدی دولت برای حمایت از این کسب و کارها بیش از همیشه احساس می‌شود.

مسئولان دولتی باید متوجه این موضوع باشند که اگر مطابق پیش بینی سازمان بهداشت جهانی بحران کرونا در نیمه اردیبهشت ماه رو به کاهش برود و حمایت لازم از کسب و کارهای کوچک انجام نشود، باید مدت بیشتری را با بحران بیکاری ناشی از تعطیلی این بنگاه‌ها دست و پنجه نرم کنند.

امیدواریم این گزارش تذکری برای مدیران دولتی باشد که در این شرایط فعالان اقتصادی در کسب و کارهای خرد را فراموش نکنند و برای روزهای آینده که به یاری خداوند از ویروس کرونا رهایی یافتیم بتوان امیدوار بود همراهی لازم با کسبه‌ای که دچار آسیب‌های ناخواسته ناشی از تعطیلی فعالیت خود شده اند صورت گیرد.