درد سمت چپ شکم در بارداری چیزی است که بسیاری از زنان باردار آن را تجربه می کنند. هم زمان با این که نوزاد شما رشد می کند و هورمون ها نوسان پیدا می کنند، تغییرات زیادی در ناحیه شکمی و لگن رخ می دهد. در اغلب موارد، درد سمت چپ شکم در بارداری بی ضرر است. با این حال، درد شکم در حاملگی هرگز نباید نادیده گرفته شود. زیرا می تواند نشانه ای از چیزی جدی باشد.

شایع ترین علت درد سمت چپ بدن در هنگام بارداری، رشد کودک درون رحم است. هم زمان با این که نوزاد در رحم رشد می کند، گرفتگی های گاه به گاه طبیعی هم به وجود می آید.

در زمان بارداری، علامتی مانند درد قسمت چپ شکم میتواند به هر چیزی تعبیر شود از جمله کشش عضلات تا حتی زایمان. دانستن علت درد میتواند به تصمیم گیری در مورد اینکه چه کاری باید انجام شود، کمک کند.

درد سمت چپ شکم در بارداری می تواند به علت بزرگ شدن رحم یا فشار روی رباط ها ایجاد شود.

یبوست، انقباض براکستون هیکس، تولید هورمون ریلاکسین و درد رباط گرد هم از علل درد سمت چپ در شکم است.

گاهی اوقات، در سه ماهه سوم ممکن است دل درد خفیف را احساس کنید، به خصوص در زمانی که انقباضات زایمان را تجربه می کنید. مشکلات گوارشی و درد کمر در زنان باردار رایج است و این درد ها می توانند به سمت راست و یا جپ شکم نیز سرایت کنند.

اگر هنگام حاملگی دچار درد شدید شده اید، باید با متخصص زنان مشورت کنید. درد موضعی در یک سمت شکم می تواند حاملگی خارج رحمی ، پره اکلامپسی یا حتی سقط جنین را نشان دهد. گرفتگی عضلانی که به درد شکمی در حاملگی می انجامد، می تواند جدی باشد، به خصوص اگر خونریزی واژینال، لرز و استفراغ نیز همراه آن باشد.

در این مقاله درباره علل و آنچه که می توانید برای از بین بردن درد سمت چپ شکم در بارداری انجام دهید صحبت خواهیم کرد. همچنین می توانید در مورد زمانی که باید به خاطر درد سمت چپ شکم در دوران بارداری به پزشک مراجعه کنید اطلاعات کافی دریافت کنید.

علل درد سمت چپ شکم در بارداری

رشد کودک

شایع ترین علت درد سمت چپ بدن در هنگام بارداری، رشد کودک شماست. هم زمان با این که نوزاد در رحم رشد می کند، گرفتگی های گاه به گاه طبیعی است و می تواند در یک یا هر دو طرف شکم احساس شود.

به گفته پزشکان انجمن بارداری آمریکا، این نوع درد خفیف یکی از قسمت های طبیعی بارداری است. زیرا هم زمان با باز شدن رحم، رباط ها و ماهیچه هایی که از آن پشتیبانی می کنند کش می آیند. بنابراین، سرفه، عطسه کردن، و یا تغییر موقعیت بدن می تواند درد شکمی خفیف در سه ماهه اول، دوم یا سوم ایجاد کند.

شما معمولا می توانید این حالت را در بارداری از طریق تغییر موقعیت بدن و یا قرار دادن بطری آب گرم بر روی شکم تسکین دهید. همچنین مهم است که به اندازه کافی آب بنوشید تا از درد شکم در حاملگی جلوگیری شود.

درد رباط گرد در حین بارداری

یکی از دلایل احساس درد در سمت چپ شکم در حین بارداری، به علت وجود بیماری به نام درد رباط گرد است. رباط گرد در ناحیه کشاله ران قرار دارد و در هنگام حاملگی، رحم شما را تقویت می کند. اگرچه درد رباط گرد معمولا روی سمت راست شکم تأثیر می گذارد، اما در هر دو طرف نیز ممکن است رخ دهد.

به گفته دکتر تراسی جانسون در WebMD، درد رباط گرد در یک یا هر دو طرف شکم و معمولا در سه ماهه دوم احساس می شود. درد رباط گرد، مانند احساس گرفتگی کوتاه در شکم یا کمر است. ورزش، سرفه، جا به جا شدن در رختخواب یا ایستادن به سرعت یا به مدت زیاد می تواند سبب بروز درد رباط گرد شود که چند ثانیه بیشتر طول نمی کشد.

درد ناشی از درد رباط گرد نباید شدید باشد و بیش از چند دقیقه طول بکشد. اگر علائم دیگری با درد شدید در شکم دارید، باید با پزشک خود صحبت کنید.

تولید ریلاکسین

درد شدید در سمت چپ در حالی که باردار هستید می تواند به علت افزایش سطح هورمون ریلاکسین باشد.

تغییرات هورمونی در بدن شما در حین بارداری ممکن است باعث درد لگن و کمر درد شود. بنا به گزارش مجله American Journal of Obstetrics and Gynecology، حاملگی بدن را وادار به تولید بیشتر هورمون ریلاکسین می کند. مطالعات نشان داده است که افزایش میزان این ماده با افزایش درد لگن در زنان باردار ارتباط دارد.

دکتر Trina Pagano می گوید که ریلاکسین باعث آماده شدن رباط ها و مفاصل ناحیه لگن برای زایمان می شود. این ماده همچنین می تواند یکی از دلایل کمردرد در دوران بارداری باشد. به عنوان مثال، این ماده با ایجاد لقی در مفصل ساکرولیاک می تواند درد در ناحیه ی ساق پا یا لگن را در دوران بارداری ایجاد کند.

یکی از راه های رفع درد لگن و درد پشت، بهبود وضعیت نشستن شماست. سعی کنید هنگام ایستادن یا نشستن از دولا شدن استفاده نکنید.

انقباض براکستون هیکس

انقباض براکستون هیکس یکی از دلایل درد سمت چپ شکم در بارداری مخصوصا در سه ماهه سوم است.

بسیاری از زنان باردار به راحتی این انقباضات را با درد زایمان اشتباه می گیرند. طبق گفته دکتر Melissa Conrad Stöppler در MedicineNet، انقباضات براکستون هیکس برای حاملگی بی ضرر می باشند. انقباضات براکستون هیکس دردهایی در فواصل نامنظم در رحم ایجاد کرده و به کشاله ران فشار وارد می کند.

درد شکمی ناشی از انقباض براکستون هیکس گاهی اوقات به عنوان "زایمان دروغین" شناخته می شود.

شما می توانید انقباض براکستون هیکس را با توجه به نوع و شدت درد تشخیص دهید. به عنوان مثال، بر خلاف درد زایمان، انقباضات براکستون هیکس به اندازه درد زایمان شدید نیستند و در طول زمان شدیدتر نمی شوند. همچنین، انقباضات براکستون هیکس در فواصل منظم رخ نمی دهند.

ممکن است متوجه شوید که در انتهای بارداری، انقباضات براکستون هیکس بیشتر شده است. انجمن بارداری آمریکا گزارش می دهد که دست زدن به شکم، پر بودن مثانه، از دست دادن آب بدن یا فعالیت بیش از حد می تواند باعث انقباض براکستون هیکس شود. گاهی اوقات حمام با آب گرم یا نوشیدن چند لیوان آب برای از بین بردن این درد در بارداری کافی است.

یبوست

یبوست نیز می تواند دلیلی برای درد سمت چپ شکم در بارداری باشد.

اگرچه یبوست ممکن است در هر کسی بروز کند، اما این بیماری یک علت شایع برای ناراحتی شکمی در زنان باردار است. The journal Canadian Family Physician گزارش می دهد که ۴۰ درصد زنان باردار در طول بارداری نوعی یبوست دارند. این عارضه می تواند ناشی از تعدادی از عوامل مانند تغییرات هورمونی، تغییر در دستگاه گوارش و بزرگ شدن رحم باشد.

یبوست می تواند دلیل درد در پایین معده نیز باشد. تلاش برای خروج مدفوع سفت می تواند فشار بیشتری بر روی شکم وارد کرده و موجب گرفتگی دردناک شود.

خوردن مقدار زیادی مایعات و افزایش مصرف فیبر در حین بارداری می تواند به کاهش میزان یبوست کمک کند. همچنین مصرف آلو و انجیر که مسهل های طبیعی هستند و می توانید از آن ها با خیال راحت در حین بارداری استفاده کنید، برای جلوگیری از یبوست مفید هستند.

عفونت های دستگاه ادراری

حاملگی احتمال بروز عفونت های ادراری را افزایش می دهد. این عفونت ها می توانند موجب گرفتگی شکم یا کمر شوند. طبق گفته دکتر امیلی کاترین جانسون، متخصص اورولوژی، عفونت های دستگاه ادراری (UTIs) شایع ترین نوع عفونت های باکتریایی در دوران بارداری هستند. برخی از علائم UTI در حاملگی عبارتند از:

-درد کمر

-حساسیت به لمس در ناحیه سمت چپ یا سمت راست شکم

-تهوع

-استفراغ

-تب

UTI ها می توانند سلامت مادر و کودک را تحت تأثیر قرار دهند، بنابراین اگر عفونت ادراری دارید حتما به پزشک مراجعه کنید.

سوزش سر دل

در طول سه ماهه دوم و سوم ممکن است سوزش سر دل را به عنوان بخشی از درد سمت راست و چپ شکم و ناحیه قفسه سینه احساس کنید.

به گفته دکتر نیوین تد در WebMD، بیش از نیمی از زنان باردار در مراحل پیشرفته حاملگی دچار سوزش سر دل هستند. این عارضه می تواند احساس سوزش در سینه و در قسمت فوقانی شکم ایجاد کند. دکتر تاد می گوید که بسیاری از زنان از درد سوزش سر دل به دلیل وجود هورمون های بارداری که بر دستگاه گوارش اثر می گذارند رنج می برند.

برای از بین بردن سوزش سر دل، باید چند وعده غذایی کوچک در طول روز بخورید. اجتناب از غذاهای تند و اسیدی نیز می تواند باعث جلوگیری از تحریک مری و دستگاه گوارش شود.

بسیاری از زنان باردار جوش شیرین (بی کربنات سدیم) را به عنوان یک آنتی اسید برای درمان سوزش سر دل استفاده می کنند. با این حال، اگر رژیم غذایی دارید که میزان سدیم در آن محدود شده است، نباید سدیم اضافی مصرف کنید.

علل جدی درد سمت چپ شکم در بارداری

برخی از انواع درد سمت چپ شکم در بارداری می تواند جدی باشد و نیاز به درمان سریع توسط پزشک دارد. در اینجا برخی از علل جدی درد سمت چپ شکم در بارداری و علائم مرتبط با آن ها را ارائه کرده ایم.

حاملگی خارج از رحم

درد شدید در یک طرف رحم در دوران بارداری می تواند نشانه ای از حاملگی خارج از رحم باشد که نیاز به درمان اضطراری دارد.

حاملگی های خارج از رحم زمانی اتفاق می افتد که تخمک بارور شده خارج از رحم کاشته می شود. طبق گفته دکتر Melissa Conrad Stöppler در MedicineNet، گرفتگی شدید در دوران بارداری، علامت معمولی است که نشان می دهد چیزی در بدن اشتباه است. حاملگی خارج رحم زمانی که تخمک در لوله فالوپ سمت چپ کاشته شود می تواند موجب درد سمت چپ شکم در بارداری شود. علائم دیگر این عارضه شامل عدم وقوع دوره قاعدگی و خونریزی غیرطبیعی واژینال است.

حاملگی های خارج از رحم می تواند ناراحتی های سینه، ضعف، تهوع و سایر نشانه های اولیه حاملگی را ایجاد کند.

سقط جنین

درد حاد سمت چپ یا هر دو طرف شکم ممکن است نشانه سقط جنین که همراه با خونریزی شدید واژینال رخ می دهد، باشد.

خونریزی های خفیف در دوران بارداری در سه ماهه اول شایع است و جایی برای نگرانی در مورد آن وجود ندارد. با این حال، درد کمر یا شکم همراه با ترشحات شدید قهوه ای و یا خونریزی واژینال ممکن است نشان دهنده سقط جنین باشد.

پره اکلامپسی

یکی دیگر از مشکلات بارداری که می تواند درد سمت چپ شکم در بارداری ایجاد کند پره اکلامپسی است.

پره اکلامپسی با فشار خون بالا و وجود پروتئین در ادرار مشخص شده و معمولا بعد از هفته بیستم بارداری شروع می شود. این وضعیت پزشکی در بارداری می تواند عوارضی برای مادر و نوزاد داشته باشد و حتی می تواند کشنده باشد.

طبق گفته پزشکان کلینیک مایو، درد شکمی یکی از علائم پره اکلامپسی است. با این حال، ممکن است نشانه هایی از مشکلات کلیوی مثل دفع پروتئین بیش از حد در ادرار، کاهش میزان ادرار، تورم صورت و دست ها و اختلال عملکرد کبد نیز داشته باشید.

تنها راه حل پره اکلامپسی، زایمان است.

جداشدن زودرس جفت

درد شدید در رحم در طول سه ماهه سوم می تواند نشانه ای از جدا شدن زودرس جفت باشد.

دکتر شاد دیرینگ متخصص زنان و زایمان می گوید که جدا شدن زودرس جفت زمانی اتفاق می افتد که جفت خیلی زود از رحم جدا می شود. این عارضه می تواند انقباضات رحمی، خونریزی واژینال و ناراحتی هایی را برای نوزاد ایجاد کند. در موارد خفیف که فشار خون طبیعی است پزشک ممکن است توصیه کند که استراحت کنید.

علل دیگر درد سمت چپ شکم در بارداری

دلایل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است باعث درد سمت چپ شکم در بارداری شوند. در اینجا برخی از دلایل رایج را مطرح می کنیم.

کیست تخمدان

وجود کیست در تخمدان چپ ممکن است درد کمر یا شکم را در حین بارداری ایجاد کند. طبق یک مطالعه که در فرانسه انجام شد، کیست تخمدان می تواند در دوران بارداری ایجاد شود و درد ایجاد کند. علائم دیگر کیست تخمدان در دوران بارداری شامل درد در هنگام دفع مدفوع، درد در هنگام مقاربت یا حساسیت پستان است.

درد گاز

تجمع بیش از حد گاز در دستگاه گوارش می تواند باعث درد شکم و حتی درد قفسه سینه در هنگام حاملگی شود. به گفته دکتر متی هافمن، تجمع بیش از حد گاز در شکم ممکن است در قفسه سینه نیز درد ایجاد کرده و با در قلبی اشتباه گرفته شود. با این حال، درد قفسه سینه ناشی از تجمع گاز باید در مدت کوتاهی از بین برود.

سنگ کلیه

تجربه درد کمر در دوران بارداری ممکن است نشانه ای از وجود سنگ کلیه باشد. متخصصان The journal Obstetric Medicine می گویند که بارداری باعث ایجاد سنگ کلیه می شود. اگر در حال حاضر سنگ کلیوی دارید، ممکن است در زمان ادرار حرکت کرده و درد زیادی ایجاد کند. پزشکان معمولا زمانی که سنگ باعث ایجاد عوارض و درد شود، تصمیم می گیرند که در دوران بارداری سنگ های کلیوی را درمان کنند.

آپاندیسیت

اگرچه آپاندیسیت معمولا در سمت راست درد ایجاد می کند، اما در بعضی موارد دردش می تواند در سمت چپ نیز احساس شود. به عنوان مثال، پزشکان گزارش می دهند که رحم می تواند بر آپاندیس فشار وارد کند و باعث التهاب این ارگان شود.

چگونگی درمان درد سمت چپ شکم در بارداری

با استفاده از پد حرارتی، می توانید درد های کلی ناحیه شکمی و یا کمر درد را درمان کنید.

دکتر Trina Pagano در WebMD توصیه می کند که از گرما درمانی برای درد هایی استفاده شود که ناشی از گرفتگی هستند. پد گرم برای از بین بردن درد ناشی از یبوست و سنگ کلیه نیز مفید است.

- یک بطری را با آب گرم (جوش) پر کنید.

- یک حوله روی شکم بگذارید

- ۱۰ دقیقه این بطری را در سمت چپ شکم نگه دارید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

با توجه به گفته متخصصان انجمن بارداری آمریکا، اگر هنگام بارداری علائم زیر را تجربه کردید، باید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:

- گرفتگی شدید و دردی که از بین نمی رود

- درد در ناحیه شکم

- خونریزی واژینال، ترشح غیرعادی و علائم گوارشی

- درد شکم که به شانه ها سرایت می کند