بارداری، برای بیشتر خانم ها دوره آسانی نیست، انجام آزمایش های مختلف، دردهای گاه و بی گاه، همه این ها می تواند سخت یا تلخ باشد، اما یکی از تلخ ترین تجربه هایی که یک مادر ممکن است با آن روبه‎رو شود، از دست دادن جنین در اوایل دوره بارداری است اما آگاهی نسبت به علل و علائم بروز این اتفاق، به او کمک می‎کند که با این پدیده نسبتاً شایع، بهتر و راحت‎تر مواجه شود. بیشتر سقط‎ های اوایل بارداری ، دلیل بیولوژیکی دارند.ناهنجاری‏‎های کروموزومی از همان آغاز بارداری موجب می‎شوند که جنین به‎طور طبیعی رشد نکند. شاید اگر اصطلاحات و جملاتی نظیر «سقط خودبه‎خود» و یا «بارداری که خود به‎طور طبیعی، قبل از هفته بیستم پایان یافت» را روی پرونده پزشکی خود مشاهده نمایید، برایتان ناگوار باشد. حدود یک‎سوم تا یک‎چهارم خانم‎های باردار، قبل از هفته دوازدهم بارداری ، خاتمه می‎یابد. ممکن است این آمار موجب ترس و وحشت شما شود. در سال‎های اخیر درصد سقط بالا رفته است چون تست حاملگی خانگی ، بارداری را زودتر تشخیص می‎دهد در حالی‎که در گذشته، بسیاری از چنین بارداری‎هایی قبل از تشخیص، از بین می‏‎رفت. اگرچه سقط یک واقعه طبیعی در زندگی و تولید مثل است ولی بیشتر خانم‎ها، آن را بیش از یک یا دو بار تجربه نمی‎کنند.

علائم سقط جنین

علائم سقط عبارتند از: خونریزی مداوم همراه با درد و در نتیجه، دفع لخته‎های بزرگ خون یا بافت قرمز یا خاکستری. (جنین یا کودک قابل تشخیصی، دفع نمی‎شود.) بدن به حالت قبل از بارداری بر می‎گردد و تهوع، حساسیت سینه‎ها و خستگی از بین می‎رود. همیشه در صورت داشتن درد شدید، پزشک خود را مطلع کنید. او می‎تواند از طریق سونوگرافی، آزمایش خون و معاینه دهانه رحم از لحاظ علائم باز شدن آن، موقعیت را ارزیابی کند. اگر قرار باشد بارداری خاتمه یابد، ممکن است از شما خواسته شود که کار خاصی انجام ندهید تا همه آنچه که در رحم وجود دارد، دفع شود و خونریزی و درد خاتمه یابد. اگر در هفته هفتم یا هشتم باشید، خونریزی یک هفته تا ده روز طول می‎کشد اما اگر در هفته‎های بعدی سه‎ماهه اول، رخ دهد، احتمالاً خونریزی بیشتر ادامه می‎یابد. بعد از آن، دوباره معاینه خواهید شد تا پزشک مطمئن شود هیچ بافتی در رحم باقی نمانده است. ممکن است پزشک کورتاژ انجام دهد. کورتاژ، یک جراحی کوچک است که در آن پزشک دهانه رحم را باز می‎کند و بافت داخلی رحم را به آرامی می‎تراشد یا از طریق دستگاه مکش، آن‎را تخلیه می‎کند تا خطر عفونت یا خونریزی ناشی از بازمانده‎های بارداری کاهش یابد.

چه عاملی باعث سقط جنین می‎شود؟

اگرچه معمولاً مشخص کردن علت سقط جنین به‎طور دقیق، کار دشواری است ولی علت‎های زیادی برای آن وجود دارد. در همه احتمالات، علتی وجود ندارد که شما مقصر باشید. این مسئله مهمی است که باید یادآوری شود. بیشتر سقط‎های اوایل بارداری، دلیل بیولوژیکی دارند. ناهنجاری‏‎های کروموزومی از همان آغاز بارداری موجب می‎شوند که جنین به‎طور طبیعی رشد نکند. کمبود هورمونی و قرار گرفتن در معرض عفونت‎ها و مسمومیت‎ها، درصد کمتری را به خود اختصاص می‎دهد. خود را از این‎که وسایل سنگین را با احتیاط حمل نکرده‎اید و یا یک پیاده‎روی طولانی‎مدت داشته‎اید، سرزنش نکنید. اگرچه این یک واقعیت است که شیوه زندگی سالم، به یک بارداری سالم کمک می‎کند اما سقط در سه ماهه اول ، بسیار شایع است. این یک واقعیت خیلی غم‎انگیزی است که به سرعت از کودک متولد نشده خود جدا شوید. بعد با خود فکر می‎کنید: «چرا من؟» و «چه باید می‎کردم؟» شاید برای از دست دادن تصاویر بارداری که در ذهن خود ترسیم کرده بودید و برای کودکی که از دست رفته است، بی‎تابی کنید. ممکن است بداخلاق و گوشه‎گیر شوید. ممکن است از گفتن این خبر بد به دیگران، عاجز باشید و تحمل عباراتی که برای ابراز همدردی با شما گفته می‎شود را نداشته باشید. صحبت کردن با دیگران، به‎ویژه خانم‎های دیگری که تجربه سقط جنین داشته‎اند، به شما آرامش می‎دهد. شاید از شنیدن ماجراهایی که از مادران، خویشاوندان، همکاران و دوستان خود درباره آنچه که هرگز نمی‎دانستید، تعجب کنید. حتی اگر احساس می‎کنید از لحاظ جسمی مشکلی ندارید، بهتر است زمانی را به استراحت اختصاص دهید تا کاملاً بهبود یابید. اگر بعد از سقط، علانمی از افسردگی مانند بی‎خوابی، بی‎حالی و عدم تمرکز در شما ظاهر شد، غیرطبیعی نیست و باید این علائم را در معاینه بعد از سقط، به بزشک اطلاع دهید. مشاوره نیز می‎تواند به شما کمک کند. شاید بهترین توصیه این باشد که به خود یادآوری کنید که سقط یک مسئله کاملاً طبیعی است. با وجود همه احتمالات، این بدین معنا نیست که شما هرگز مادر نخواهید شد.

از سوی دیگر، بعد از اولین سقط، احتمال سقط‎های دیگر نیز به اندازه اولی است و حتی بعد از دو سقط، خطر سقط سوم به مقدار کمی، افزایش می‎یابد چون سقط جنین، امری بسیار عادی است، بیشتر پزشکان تا زمانی که شما دو سقط یا بیشتر نداشته باشید، شما را بیمار در معرض خطر نمی‎دانند و برایتان آزمایشات ویژه تجویز نمی‎کنند. این کار شاید ناامید کننده باشد ولی عاقلانه است. گاهی اوقات سقط‎های مکرر، الگویی را به‎وجود می‎آورند که نشانه‎های مهمی را به پزشک می‎دهد. علاوه بر این، اگر اولین سقط شما به دلیل بیولوژیکی باشد، خوش‎شانس بوده‎اید و آزمایشات گسترده‎ای که در حال حاضر انجام می‎شود، می‎تواند بارداری بعدی شما را به تأخیر اندازد و یا از نگرانی و صرف هزینه‎های غیرضروری جلوگیری کند. در بیشتر موارد توصیه می‎شود قبل از حاملگی مجدد، صبر کنید تا قاعدگی بعدی، شروع و تمام شود. اگرچه بعضی از خانم‎ها مایلند بلافاصله بعد از سقط، باردار شوند اما از لحاظ فیزیکی و روحی، بهتر است که شش ماه تا یک سال بعد از سقط در سه ماهه اول و بارداری مجدد فاصله باشد.

مهمترین مطالب در این‌باره:
در بیشتر موارد سقط جنین پیش از هفته دوازدهم بارداری اتفاق می افتد که به دلیل وجود مشکل در رشد جنین اتفاق می افتد. پس از آن احتمال سقط جنین به کمتر از ده درصد کاهش می یابد.
تقریبا در هر سه یا چهار بارداری، یکی در سه ماهه اول با سقط جنین مواجه می شود. این آمار برای بارداری هایی که پیش از سقط جنین تشخیص داده شده اند ارائه شده است. اما در واقع درصد سقط جنین در سه ماهه اول بارداری بیشتر از این عدد است زیرا در برخی موارد خانم از بارداری خبر ندارد و دلیل خونریزی را با پریودی اشتباه می گیرد.

مشکلات کروموزومی یکی از دلایل سقط جنین است. احتمال سقط در مادرانی که سیگار می کشند، مواد مخدر و الکل مصرف می کنند، بیشتر از سایر مادران است.

چه چیزی باعث سقط جنین می شود؟
در بیشتر موارد سقط جنین به خاطر مشکلات کروموزومی در داخل رحم اتفاق می افتد. کروموزوم ها ساختاری هستند که حاوی اطلاعات ژنتیکی می باشند که از پدر و مادر به ارث می رسد. اگر جنین کروموزوم های درستی نداشته باشد باعث سقط جنین می شود. این مسئله در صورت بالا بودن سن مادر، بیش از سی و پنج سال، تکرار می شود. در واقع در خانم هایی که سن بالای سی و پنج سال دارند و باردار می شوند احتمال سقط جنین زیاد است. همچنین در صورتی که شوهر شما سن بیشتر از چهل و پنج سال داشته باشد، حتی اگر سن شما کمتر از سی و پنج سال باشد، احتمال سقط جنین زیاد می شود.

دلایل سقط جنین
سقط جنین به دلیل غیرطبیعی بودن جنین، لقاح نامناسب تخمک بارور، مقدار ناکافی خون بین رحم و تخمک بارور و دیواره رحم یا به خاطر بارداری خارج از رحم می باشد.
در بیشتر خانم ها سقط جنین در دوازده ساعت اتفاق می افتد و لخته بزرگی خون از بدن خارج می شود. بیشتر خانم ها این لخته خون را به پریودی نسبت می دهند.
سایر خانم ها گرفتگی و لکه بینی کمی مشاهده می کنند که چند روز طول می کشد. در این حالت خانم باید کورتاژ انجام دهد تا بافت های باقی مانده از بدن خارج شود.
احتمال سقط جنین در شما افزایش می یابد در صورتی که:
- سیگار بکشید.
- الکل به مقدار زیاد بنوشید.
- مواد مخدر مصرف کنید.
- مشکل باروری داشته باشید یا به مدت طولانی قرص های ضد بارداری مصرف کنید.
- مشکل در رحم یا ضعف دهانه رحم داشته باشید.
- بیماری خاصی داشته باشید.
- دیابت داشته باشید و به خوبی کنترل نشود.
- عفونتی مانند لیستریا داشته باشید.

احساس گناه پس از سقط جنین
خانم معمولا خود را برای سقط جنین مسئول می داند و سرزش می کند. اما سقط جنین در سه ماهه اول معمولا به خاطر کامل نشدن جنین می باشد. در صورت مشکل کروموزومی یا مشکل در رشد بدن جنین را پس می زند تا برای لقاحی مناسب آماده شود.

سقط جنین تا چند ماهگی اتفاق می افتد؟

پیشگیری از سقط جنین در سه ماهه اول بارداری
معمولا از بیشتر سقط جنین های سه ماهه اول بارداری نمی توان جلوگیری کرد. اما با تغییر روش زندگی می توان احتمال سقط جنین را کاهش داد. سیگار کشیدن، مشروب خوردن و مصرف بیش از حد کافئین در سه ماهه اول بارداری باعث افزایش احتمال سقط جنین می شود.

بارداری پس از سقط جنین
بیشتر خانم ها می ترسند پس از سقط جنین دیگر باردار نشوند اما در واقع بدن در حال مراقبت و محافظت از جنین و خود بوده است. سقط جنین معمولا در اثر فرایندی طبیعی رخ می دهد و به معنی مادر نشدن نیست.
خانم هایی که سقط جنین را تجربه کرده اند در بارداری بعدی پزشک به مراقبت و انجام آزمایشات برای بررسی لقاح و تخمک می پردازد.

۸ راه جلوگیری کننده از سقط جنین
زنان وقتی باردار نیستند می توانند غذای خام بخورند، بشدت ورزش کنند، قهوه و یا حتی شراب بخورند. اما وقتی تصمیم می گیرید که باردار شوید و مادر آینده شوید باید یکسری موارد را رعایت کنید تا فرزند سالم داشته باشید. باید از انجام کارهایی که به سقط جنین کمک میکند بطور جدی اجتناب کنید.

راه های جلوگیری از سقط جنین
۱-سقط جنین و خوردن غذاهای خام
در گذشته مادران سوپ ندول با گوشت نیمه پخته و با سوشی زیاد می خوردند و فرزندان سالم نیز متولد میشد. غذاهایی که با حرارت پخته نمیشود حاوی باکتری هایی مانند اشرشیا ای کلای، کمپیلوباکتر، لیستریا و سالونلا که می تواند باعث سقط جنین، مرده زایی و تولد نوزاد نارس شود. باید بدانید که فقط غذای کاملا پخته شده را مصرف کنید. شیر غیر پاستوریزه نخورید زیرا حاوی لیستریا است که یکی از عوامل سقط جنین بشمار می رود.
۲-سقط جنین و مالیدن شکم در دوران بارداری
برخی مادران فکر می کنند که با مالیدن مداوم شکم به جنین خود آرامش می دهند یا اینکه در زمان بارداری ترک هایی بر روی شکم ایجاد میشود و نگران این ترک ها هستند و برای از بین بردن این ترک ها از کرم ها و روغن های مختلف استفاده می کنند و شکم خود را ماساژ می دهند که این کرم و روغن ها جذب شده و ممکن است خطرناک باشد. بهتر است در صورت استفاده نیز در مقادیر کم و بدون ماساژ استفاده کنید. و شکم خود را نه اینکه مالش ندهید بلکه در زمان طولانی و در همه طول روز و با فشار نمالید.
۳- سقط جنین و راه رفتن
برخی زنان فکر میکنند اگر زیاد راه بروند زایمان راحتری خواهند داشت در صورتیکه راه رفتن بیش از حد باعث زایمان زودرس شده و در کسانی که دهانه رحم آنها کاملا بسته نیست خطرناک است. شما باید بطور ملایم راه بروید و از انجام ورزش های خطرناک در دوران بارداری که تهدید کننده سلامتی شما و جنین شماست پرهیز کنید.
۴-سقط جنین و خوردن غذا و نوشیدنی سرد
در دوران بارداری، دمای بدن کمی بالاتر از حالت عادی است. اگر شما در فصل تابستان هستید، و احساس خستگی و ناراحتی می کنید. نباید آب و یا غذای خیلی سرد بخورید اگرچه بسیار لذت بخش است اما ممکن است برای شما و جنین ضرر داشته باشد با خوردن آب سرد عروق شکم و رحم منقیض شده و ممکن است روی جنین اثرگذار باشد. بنابراین توصیه میشود که از خوردن آب یخ در دوران بارداری بپرهیزید.
۵-سقط جنین و خوردن بیش از حد آناناس، پاپایا و خربزه
در واقع این سه گزینه سرشار از مواد مغذی هستند اما در بارداری اثرات خوبی بر روی بدن مادر و جنین ندارند.مطالعات نشان میدهد که مصرف بیش از حد این میوه ها ممکن است باعث ایجاد سقط جنین شود.
۶- سقط جنین و چای های گیاهی غیر مجاز در بارداری
برخی چای های گیاهی در دوران بارداری مفید هستند و برخی زمینه سقط را فراهم میکند. برخی چای ها مانند چای زیره سبز، چای آفتابگردان، چای شیرین بیان، چای تمشک دارای اثرات منقبض کننده بر روی رحم دارند و ممکن است استفاده از آنها در دوران بارداری باعث سقط جنین و یا تولد نارس نوزاد شود. شما بهتر است قبل از مصرف هریک از این چای ها حنما با پزشک خود مشورت کنید و بهترین تصمیم را بگیرید.
در دوران بارداری مصرف برخی از گیاهان یا بصورت چای و یا عرقیجات ممکن است دارای اثرات ضد ونقیض باشند در اینجا مقالات مربوط به گیاهان رایج مصرفی را معرفی میکنیم:
- خوردن عرف نعنا در دوران بارداری
- خوردن کاسنی در دوران بارداری
- عرق رازیانه و بارداری
- آویشن در بارداری
- گلپر در بارداری
- زعفران در بارداری
7- سقط جنین و مصرف افراطی چای و قهوه
چای و قهوه هر دو دارای مقدار زیادی کافئین هستند که در تکامل جنین اثرگذار خواهند بود. در بارداری مخصوصا خانم هایی که کارمند هستند مدام عادت به خوردن چای دارند. در سه ماه اول بارداری که هنوز وضعیت مادر ثابت نشده است سعی کنید حدالامکان مصرف چای را محدود و قهوه را اصلا مصرف نکنید.

سقط جنین تا چند ماهگی اتفاق می افتد؟
۸- سقط جنین و مصرف فلفل تند و یا پودر فلفل تند
در دوران بارداری مصرف برخی از ادویه های تند مانند زیره، تخم بادیان، دارچین،فلفل سیاه و تند، غذاهای سرخ شده و یا غذاهایی با خواص تند برای جنین ممکن است ضرر داشته باشد. اگرچه خوردن این غذاها آسان و لذیذ است اما غذاهای تند باعث کاهش دفع در سیستم هضم و جذب شده و باعث از دست دفتن مقدار زیادی آب در روده میشود.درنتیجه یبوست ایجاد میشود. بدنبال آن زن باردار برای دستشویی رفتن فشار زیادی را به مثانه و شکم وارد میکند. در دراز مدت فشار وارد شده مانع رشد درست جنین شده است و در صورت ادامه فشارها احتمال سقط و تولد نوزاد نارس در اثر پاره شدن کیسه آب و خروج مایع آمنیوتیک وجود دارد.