در نبردهای زمینی، میزان تحرک حرف نخست را میزند، ویژگی که همان اصل سرعت است در حوزه نبردهای رو در رو. البته این موضوع یک قاعده بین المللی محسوب میشود. تانکها نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در برخی اوقات نیز باید بسیار در میدانهای نبرد جابجا شوند. این جابجایی برخی اوقات بسیار مهم است به نحوی که احتمال دارد در صورت بروز تاخیر حتی چند دقیقهای نتیجه نبرد بر روی زمین به نفع دشمن تغییر کند.
افزایش تحرک، دستور فرمانده کل قوا به نیروی زمینی ارتش
جابجایی و تحرک موضوعی است که در سالهای اخیر فرمانده معظم کل قوا هم در دستورات خود به امیر سرتیپ حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش تاکید کردند و نیروی زمینی هم طبق این اوامر فعالیتهای جدیدی را آغاز کرد. این تغییرات بسیار چشمگیر بوده که باعث شده تا نیروی زمینی ارتش ساختارهای جدیدی مانند پهپاد را به شاکله خود اضافه کند.
البته مهمترین دستاورد این نیرو در سال ۹۷ تحول عمیق در ساختار نیروی زمینی به منظور پاسخ به تهدیدات و عملیاتهای جدید بود. امروز یگانهای پیاده سنگین و تقریبا زمین گیر گذشته، چابک و تمام تیپها و لشکرهای ما متحرک و هجومی شده اند. در این سال بر اساس برنامه ریزیهای انجام شده، تیپهای متحرک و مکانیزه نیز دارای ساماندهی جدید شدند و در یگانهای راکت انداز نیز تغییراتی ایجاد شده است. امروز با تحول عظیمی که در ساختار و سازمانهای یگانهای نیروی زمینی اتفاق افتاده است، تمامی تیپها شامل متحرک هجومی، واکنش سریع، زرهی و مکانیزه از آمادگی کامل در برابر هر شرایطی برخوردار هستند تا هیچ گونه خطری مرزهای کشور را تهدید نکند.
دفاع مقدس و احساس نیاز به خودروی تانکبر بومی
با شروع جنگ تحمیلی و نیاز مبرم کشور به خودروی تانکبر، نیروی زمینی ارتش با مشکلات فراوانی رو به رو شد. ارتشی که به دلیل سیاستهای دولت موقت و ماجرای کودتای نوژه شدیدا ضربه خورده و در عین حال پشتیبانی کشورهای سازنده را نیز از دست داده و حالا بخشی از وسایل آن هم در بهترین شرایط دچار مشکلات ریشهای بود. در این جا اصغر قندچی از فعالان معروف صنعتی در بخش خودروهای سنگین به میدان آمد و با تعویض موتور کشندههای ماز با نمونههای ماک ساخت آمریکا خون تازهای در رگهای یگانهای ترابری نزاجا تزریق کرد. به هر تقدیر و با هر مشکل ۸ سال جنگ تحمیلی گذشت، ولی درسهای آن به قیمتی بالا در ذهن فرماندهان ایرانی باقی ماند.
در ابتدای کار بعد از تمام شدن جنگ تحمیلی یکی از گزینههای در دسترس در آن زمان یکی ارتقاء کشندههای موجود از قبل مثل برنامه ببر ۴۰۰ بر اساس طرح ماز ۵۳۷ و دیگری بهره برداری از کشندههای موجود تجاری در بازارهای جهانی بود که صنایع دفاعی و نیروهای مسلح به نوعی ترکیبی از هر دو روش را در این بخش پیش گرفتند.
با پیشرفت کارها در بخش دفاعی و خصوصا اضافه شدن بخش موشکی، نیاز به کِشندهها در کلاسهای مختلف پیش از پیش افزایش پیدا کرده و نیاز به کارهای ریشه ایتر در این بخش احساس شد. از جمله طرحهای بومی در بحث کشندههای موشکی میتوان به سری ذوالجناح اشاره کرد که امروزه نسل جدید برای حمل سامانه باور ۳۷۳ مورد استفاده قرار میگیرد. اما در بخش تخصصی برای تانکها شاهد یک حرکت خوب از طرف نزاجا بودیم.
یکی از انواع این تجهیزاتی که باعث افزایش تحرک یگانهای نیروی زمینی ارتش شده، خودروهای تانکبر بومی هستند. این خودروها به دلیل قدرت بالا این امکان را به نیروی زمینی ارتش میدهند تا به سرعت تانکها و نفربرها را جابجا کرده و استراتژی فرماندهان را اجرایی کنند. خانواده خودروهای کیان شامل همین خودروها هستند.
کیان ۷۰۰
این خودرو قویترین خودرو از خانواده کیان است که ۱۹ آبان ۹۸ با حضور سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و سرلشکر موسوی فرمانده کل ارتش در مرکز فرماندهی تولید، بهینه سازی و نوسازی شهید زرهرن نیروی زمینی ارتش رونمایی شد.
این تانکبر با قدرت موتور ۷۰۰ اسب بخار و قدرت کشندگی ۲۰۰ تن، قابلیت حمل ۲ دستگاه تانک ۶۰ تنی را بر روی کشنده فوق سنگین «سلیمان-۳» دارد. وزن تانکبر «کیان۷۰۰» ۱۷۷۰۰ کیلوگرم بوده و تعداد محورهای آن ۱+۳ و ۱۲ دنده است.
این تانک بر توان حمل هم زمان دو تانک اصلی میدان نبرد را به وزن حدودی ۶۰ تن برای هر تانک دارد. در دنیای امروز مرسوم نیست که یک تانک بر به طور همزمان دو تانک آن هم در این تناژ وزنی را با خود حمل کند، ولی در هر صورت این مهم توسط کیان ۷۰۰ ایرانی قابل اجراست.
اما نکته جالب در این میان سبقت گرفتن ایران از ارتش آمریکا در این بخش است. تانک بر اصلی عملیاتی ارتش آمریکا مدل ام ۱۰۷۰ ساخت شرکت اوشکوش آمریکاست.
این تانک بر سنگین آمریکایی از موتوری با قدرت ۵۰۰ اسب بخار بهره برده و میتواند و در نهایت تا ۸۰ تن بار را حمل کند. این کشنده توان حمل یک دستگاه تانک آبرامز را به راحتی دارد و البته در مقایسه با کیان ایرانی در ردههای پایین تری در بخش قدرت موتور و توان حمل قرار میگیرد.
این تانک بر آمریکایی از ۵ دنده اتوماتیک بهره برده و وزن آن در حدود ۱۸۵۹۰ کیلوگرم است. این خودرو به کشورهای عراق، مصر، عربستان، امارات، مراکش، اردن، عمان و انگلیس نیز صادر شده است.
کیان ۶۰۰
از این خودروی تانک بر اطلاعات دقیقی ارائه نشده است، اما گویا مشخصات فنی آن به تانک بر کیان ۵۰۰ شباهت دارد.
کیان ۵۰۰
اواسط بهمن ۹۷ بود که این خودرو به همراه سایر تجهیزات نوین نیروی زمینی ارتش با حضور امیر سرتیپ حیدری فرمانده نزاجا رونمایی شد.
این خودرو کشنده تانکبر دارای مشخصات فنی و عملیاتی از جمله توان موتور ۵۰۰ اسب بخار، تعداد ۶ سیلندر، گیربکس ۱۶ سرعته با صفحه کلاچ دوبل، قدرت کشندگی ۲۰۰ تن و قدرت بارگیری ۶۰ تن، ظرفیت سوختگیری ۹۰۰ لیتر و وینچ تانک کشی فوق سنگین دوقلو است. دومین دستاورد رونمایی شده، سایت دیده بانی و کنترل مرزی سیار است.
کلام آخر
این دستاوردها تنها گوشه ای از اقدامات و فعالیت های نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که پیشتر هم خودروهای تاکتیکی دیگری را طراحی و ساخته بود و این نشان از توان بالای متخصصان نظامی ما دارد.
2727