«خلیج فارس» شاه‌راهی برای صادرات نفت جهان

خلیج فارس از شمال با ایران، از غرب با کویت و عراق، از جنوب با عربستان، امارات متحده عربی و بحرین همسایه است. این خلیج از طریق تنگه هرمز به دریای عمان و آب‌های آزاد جهان راه دارد.مساحت خلیج فارس ۲۳۷٬۴۷۳ کیلومتر مربع است و پس از خلیج مکزیک و خلیج هادسون سومین خلیج بزرگ جهان بشمار می‌آید.

هشت کشور از جمله ایران، عمان، عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین در کناره خلیج فارس قرار دارند.جزایر زیادی در خلیج فارس وجود دارند که مهم ترین آنها عبارتند از: قشم، بحرین، کیش، جزیره خارگ، ابوموسی، تنب بزرگ، تنب کوچک و جزیره لاوان. از میان جزایر خلیج فارس بیش از ۳۰ جزیره مسکونی و غیرمسکونی آن متعلق به کشور ایران است.

منابع مهم نفت و گاز، مسیر نقل و انتقال و ترانزیت کالا ویژگی‌هایی است که خلیج فارس را از نظر اقتصادی حایز اهمیت کرده است همین اهمیت باعث شده است کشور‌های زیادی خواهان حضور در این خلیج باشند و حتی بخواهند نام آن را از آن خود کنند.

کشور‌های عربی بار‌ها در مجامع بین الملی با تحریف نام «خیلج فارس» خواستند این خیلج را خلیج عربی بنامند با این وجود سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو) در تاریخ ۳۰ مهر سال ۹۷ در اقدامی نام خلیج فارس را به مالکیت ایران با پیشوند مروارید به ثبت جهانی رساند.براساس این تصمیم هیچ دولت، کشور و سازمانی نمی‌تواند این خلیج را با نام دیگری نامگذاری کند.

«دلیل نام‌گذاری دهم اردیبهشت به نام روز ملی خلیج فارس این است که نیرو‌های پرتغالی از ۲۱ تا ۳۰ آوریل ۱۶۲۲ میلادی و قریب ۴۰۰ سال قبل سواحل جنوب ایران را پس از ۱۱۷ سال حضور یا اشغال ترک کردند. برخی ۲۱ و بعضی ۳۰ آوریل آورده‌اند، اما روند ۹ روزه درست‌تر است.

شاه عباس در عهد صفویه و در سال ۱۶۲۱ هرمز را از چنگ پرتغالی‌ها درآورد و سال بعد آنها در آوریل ۱۶۲۲ و در پی رشادت‌های لشکریان ایران به فرماندهی «امامقلی‌خان» خلیج فارس را ترک کردند. شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در سال‌های اخیر بر پایۀ همین تاریخچه دهم اردیبهشت را به عنوان روز ملی خلیج فارس نام‌گذاری کرده است.

طبق آخرین برآورد‌ها حوزه خلیج فارس در حدود ۷۳۰ میلیارد بشکه ذخیره اثبات شده نفت و بیش از ۷۰ تریلیون مترمکعب ذخیره گاز طبیعی را در خود جای داده است. چنین ذخایری این منطقه را به بزرگ‌ترین مخزن انرژی در جهان تبدیل کرده است.

در حال حاضر نفتی که در ۶ کشور ایران، عربستان سعودی، عراق، کویت، امارات و قطر تولید می‌شود، بیش از ۲۰ میلیون بشکه در روز است. در حالی که کل نفت خامی که در جهان تولید می شود، حدود ۸۲ میلیون بشکه در روز است. بنابراین، نفت خلیج فارس حدود ۲۵ درصد از نفت جهان را تأمین می‌کند.

علاوه بر اینکه خلیج فارس به عنوان منبع منابع نفت و گاز محسوب می شود، شاهراهی برای صادرات نفت جهان نیز هست به همین دلیل ترافیک دریایی در منطقه خلیج فارس زیاد است.

ترافیک دریایی در منطقه خلیج فارس (۹ اردیبهشت)

کل ذخایر استراتژیک نفت در جهان ۱.۴ میلیارد بشکه برآورد شده است و چنانچه صادرات نفت این منطقه متوقف شود که بیش از ۱۷ میلیون بشکه در روز است ذخایر نفت دنیا تنها تا ۸۲ روز می‌تواند توقف صادرات نفت خلیج فارس را پوشش دهد.

اهمیت تسریع در بهره‌برداری از میدان مشترک پارس جنوبی

علیرضا عبادی مدیر تولید و عملیات شرکت نفت و گاز پارس، گفت: شرکت نفت و گاز پارس به عنوان متولی پارس جنوبی در منطقه خلیج فارس و همچنین حوزه میادین مشترک کشور قطر است.

او ادامه داد: در حال حاضر در این شرکت تقریبا طرح‌های توسعه‌ای و فاز‌های مختلفی در دست احداث و به بهره برداری رسیده اند، این شرکت مسئولیت توسعه تمامی فاز‌های میدان گازی پارس جنوبی و توسعه میادین گازی پارس شمالی، گلشن و فردوسی را دارا است.

عبادی افزود: اهمیت تسریع در بهره‌برداری از میدان مشترک پارس جنوبی به عنوان بزرگترین مخزن گازی کشور و جهان که به تنهایی نیمی از ذخائر گاز طبیعی ایران را در خود جای داده است در حال حاضر ۷۰ درصد تامین گاز کشور در این منطقه تولید می‌شود به طوری که این مسئولیت ما را دوچندان می‌کند.

مدیر تولید و عملیات شرکت نفت و گاز پارس با اشاره به اینکه ۳۷ سکو در این منطقه به بهره برداری رسیده است، بیان کرد: خوشبختانه افزایش تولید نصب سکو‌های بیشتر و افزایش ظرفیت فرآورشی ممکن شد اگرچه برنامه نصب سکو برای فاز‌های پارس جنوبی به جز فاز ۱۱، ۳۷ سکوی تولیدی بوده که ۶۴ درصد از این سکو‌ها از سال ۹۲ تا امسال نصب شده ۲۴ سکو نصب یا بارگیری و ۲ سکو در نوبت نصب قرار دارد.

عبادی افزود:بر این اساس، از ۲۲ سکوی نصب شده در این ۷ سال، چیزی بالغ بر ۲۰ سکو نصب و راه اندازی شده اند به طوری که تا سال گذشته ۴ سکو نصب شده و ۲ سکوی فاز ۱۳ نیز بارگیری و در نوبت نصب قرار دارد؛ از سال ۹۲ تا ۹۸ همچنین ۳۰ ردیف پالایشگاهی نیز به بهره‌برداری رسیده است.

وی گفت: با بهره‌برداری و راه‌اندازی این سکوها، افتتاح فاز‌های پارس جنوبی نیز با سرعت بیشتری آغاز شد. این موضوع بیش از هر چیز مربوط به اولویت بخشی وزیر نفت به طرح‌ها با پیشرفت بالاتر بود. تا آنجا که در سال ۹۳، فاز ۱۲ که معادل ۳ فاز استاندارد پارس جنوبی است به بهره‌برداری رسید.

مدیر تولید و عملیات شرکت نفت و گاز پارس ادامه داد: تولیدات گازی این دو سکو در مجموع معادل نیمی از ظرفیت تولید اسمی هدف‌گذاری شده روزانه ۲۸.۴ میلیون مترمکعب گاز ترش برای طرح توسعه فاز ۱۳ پارس‌جنوبی است.

عبادی اضافه کرد: خوشبختانه ما روزانه ۶۵۰ میلیون مترمکعب گاز برداشت می‌کنیم که با افتتاح این دوسکو ۲۸ میلیون متر مکعب دیگر اضافه می‌شود که در آینده نزدیک توسعه دریایی پارس جنوبی تکمیل می‌شود و غول‌های چند هزار تنی در دل دریا، گاز را به ساحل می‌رسانند.