سوال مخاطب نی‌نی‌بان: از چند ماهگی باید نوزاد را برای نشستن تمرین داد؟ تمرینات چگونه باشد؟ دخترم ۳/۵ ماهه داره با قد و وزن اولیه ۴۹، دوکیلو و ۶۰۰ گرم . الان ۵ کیلو و ۸۰۰ گرم وزن دارد و قدش ۶۳ است.

پاسخ دکتر کوروش نیرالدین، متخصص کودک و نوزادان:
در نوزادان مختلف سن نشستن و غلت خوردن متفاوت است. از شش ماهگى با چیدن بالش در اطراف نوزاد کم کم در حفظ تعادل به او کمک کنید. همه نوزادن لزوما مرحله چهار دست و پا رفتن را در چرخه راه افتادن طى نمى کنند. مراحل حرکتى نوزاد باید توسط پزشک مشاهده و از همه جوانب ارزیابی شود. به طور طبیعى نوزاد در هشت ماهگى توانایى نشستن را پیدا کرده است. با چیدن بالش اطراف نوزاد به او برای نشستن کمک کنید. برای نمایش فایل های آموزشی و انجام بازی های فکری عجله نکنید و اصرار نورزید.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:

همه حرکات نوزاد برای شما معنایی متفاوت دارد. شما در همه ماه هایی که در حال رشد کردن است، منتظرید. یک روز منتظرید گردن بگیرد، یک روز منتظرید غلت بزند، یک روز منتظرید چهار دست و پا راه بروید و یک روز منتظرید که بدون کمک بنشیند.

نوزادان در سن چهار ماهگی می ‌توانند سر خود را بدون نیاز به کمک تکان دهند و همچنین بر روی شکم خود غلت بزنند. چنین قابلیتی، ضمینه را برای رشد و نمو کامل عضلات فراهم می‌ کند و به عضلات قدرت می‌دهند که بدن نوزاد رو بلند کنند و به این ترتیب،‌ نوزاد می‌ تواند بنشیند.

زمانی که نوزاد به سن شش ماهگی می ‌رسد، او باید بتواند که بدن خود را در موقعیت نشسته نگه دارد. البته برخی نوزادن ممکن است این کار را در ماه‌ های بعدی انجام دهند، که این موضوعی به نسبت طبیعی است.

بدست آوردن توانایی نشستن به این شکل است:

سه تا چهار ماهگی

عضلات نوزاد شما انعطاف پذیر بوده و در هر حال قوی شدن برای نگه داشتن گردن هستند. نوزاد شما در این دوره،‌ وقتی که به روی شکم خوابیده است سر خود را بلند می‌ کند و با نیرو وارد کردن از طریق آرنج به زمین سعی می ‌کند بدن خود را از زمین بلند کند.

این حرکات ساده، قدم‌های اولیه برای ساختن عضلاتی هستند که به اندازه‌ای قوی باشند که نوزاد بتواند بنشیند.

۵ تا ۶ ماهگی

کوچولوی شما هم اکنون قدرت کافی را برای برای بلند کردن بدنش به طوری که بتواند خودش به تنهایی بنشیند، دارد. با این وجود، نشستن او کامل و بی عیب و نقص نیست به این دلیل که عضلاتش برای مدتی محدود توانایی نگه‌ داشتن او را در این موقعیت دارند.

او ممکن است در زمان نشستن به سمت جلو خم شود و دست‌هایش را به عنوان تکیه ‌گاه روی زمین گذاشته و حالتی مانند سه پایه دوربین به خود بگیرد.

این به نوزاد کمک می‌کند بتواند بدن خود را برای مدتی طولانی‌تر در این موقعیت نگه دارد بدون اینکه به سمت جلو تعادل خود را از دست داده و بیفتد.

۷ تا ۹ ماهگی

زمانی که نوزاد شما ۷ ماهه است می تواند خودش به تنهایی صاف بشیند. ماهیچه ‌های گردن و پشت او قوی‌ تر شده‌اند.

در این سن، هنگام غذا خوردن، شما می‌ توانید او در یک صندلی کودک بلند قرار دهید. رشد و نمو او همچنان ادامه داشته و زمانی که او به سن ۹ ماهگی می رسد می‌ تواند بدون نیاز به کمک، خود را از حالت خوابیده روی زمین، بلند کند و حالت نشسته به خود بگیرد.

او در حالی که نشسته است، حالات بدنی مختلفی را برای رسیدن به یک شئ انتخاب کرده و با چرخیدن و برگشتن، خود را به شی مورد نظرش می‌رساند.

یک سالگی

نوزاد شما وقتی که یک سال اول زندگی خود را تمام می‌کند، می ‌تواند کاملا بنشیند. او وقتی که در حال تلاش برای نشستن است نیاز به کمک ندارد. در این سن، عضلات او برای راه رفتن هم به قدر کافی رشد و نمو کرده اند.

به همین دلیل، بدون تقلا کودک شما می ‌تواند بنشیند.

کودکان ابتدا سینه خیز می‌روند یا می‌نشیند؟

کودک شما تا سن شش ماهگی یاد خواهد گرفت که بنشیند در حالی که ممکن است ماه نهم شروع به سینه‌ خیز رفتن کند.

نشستن و روی شکم خوابیدن زمینه را برای سینه‌خیز رفتن کودک فراهم می کنند چرا که این فعالیت‌ها عضلات کودک را قوی می کنند تا بتواند وزن خود را بلند کند و بدن خود را از زمین بکند.

چگونه به کودکان بیاموزیم بنشیند؟

کودک شما تنها در صورتی خواهد توانست خودش به تنهایی بنشیند که عضلاتش به او توانایی انجام این کار را بدهند.

به همین علت، شما نمی‌ توانید قبل از دوره رشد و نمو کودک به او آموزش دهید بنشیند. با این وجود، شما می‌ توانید عضلات او را با حالت نشستن آشنا کنید تا وقتی که بدن او آماده نشستن شد، این حرکت برای او آسانتر باشد.

این ها راه حل هایی هستند تا بتوانید کودک خود را تشویق کنید که راحت تر بنشیند.

از زمان هایی که به روی شکم خوابیده است استفاده کنید

قدم اول برای یک ژست نشستن کامل از توانایی نگه داشتن سر به صورت صاف آغاز می شود. بهترین راه برای به دست آوردن این موفقیت، این است که عضلات گردن و ماهیچه های پشت او را هنگامی که بر روی شکم خوابیده است تقویت کنید.

سر کودک خود را به سمت نافش هدایت کنید و اسباب بازی مورد علاقه اش را در برابر او بگیرید. او را ترغیب کنید که با بالا گرفتن سر خود به این اسباب بازی نگاه کند. زمانی که او یاد گرفت که بشیند نیز این حرکات را با او تمرین کنید.

این کار به او کمک می کند که یاد بگیرد چگونه هنگام نشستن وزن خود را بلند کند. کودک خود را بر روی شکم بخوابانید و او را وادار کنید تا اسباب بازی مورد علاقه اش را دنبال کند. او با این کار سعی می کند بدن خود را از زمین بلند کند.

کودکتان را خودتان حرکت دهید

یک راه حل برای این که کودکتان را با حرکت کردن آشنا کنید این است که این کار را خودتان برایش انجام دهید. کودک را بر روی سطح صاف و نرم مانند تشک بگذارید و به آرامی او را بچرخانید.

این کار به کودک حس جهت یابی می دهد تا در حرکات آینده اش از آن استفاده کند.

ادای نشستن را در بیاورید

زمانی که کودک شما شش ماهه شده است، شما می توانید به او آموزش نشستن بدهید. بهترین راه برای این آموزش این است که از بدن خود به عنوان تکیه گاه برای نشستن کودک استفاده کنید. بر روی یک سطح نرم و صاف مانند تشک یا قالیچه بنشینید و اسباب بازی مورد علاقه کودک را در برابرش قرار دهید.

او را در برابر اسباب بازی اش بنشانید به طوری که به بدن شما تکیه داده است و بگذارید به بازی با اسباب بازی بپردازد. این کار ماهیچه های کودک را تقویت کرده و حس نشستن را در کودک ایجاد می کند.

از کنجکاوی او به عنوان یک ابزار استفاده کنید

تا ۹ ماهگی ، کودک باید بتواند در حالت نشستن قرار بگیرد. این زمان، موقعی است که تا جایی که می توانید کودک را تشویق کنید که به همان حالت نشسته باقی بماند. اشیا را در دسترس او قرار دهید؛ به طوری که همان طور که نشسته است با دراز کردن دست خود بتواند آن ها را بردارد.

شما هم چنین می توانید در کنار کودک خود بشینید و به هم توپی را پاس دهید.

بر روی تقویت عضلات کودک خود تمرکز کنید

هر حرکت کودک شامل تکان دادن عضله هاست. هر چه عضلات کودکتان قوی تر باشد، به این معنی است که می تواند راحت تر بشیند و آن را یاد بگیرد. او را به طور پیوسته ماساژ دهید و از بازی های ساده و ابندایی شروع کنید تا عضلاتش تقویت گردند.

هم چنین، فعالیت هایی مانند سینه خیز رفتن، غلت زدن و روی شکم خوابیدن از روش های طبیعی برای تقویت ماهیچه هاست. او را تشویق کنید تا هر چه می تواند این فعالیت ها را انجام دهد تا بتواند راحت تر نشستن را فرا گیرد.

ورزش ها و فعالیت هایی که به کودک کمک می کند بنشیند

در این جا راه کارهایی ساده اما موثر ارائه می شود که شما می توانید از آن ها بهره ببرید تا نشستن را به کودکتان آموزش دهید.

اسباب بازی را پیدا کن

- زمان این بازی: 4 ماهگی

- فعالیت: این یک فعالت در زمانی است که کودک بر روی شکم خود خوابیده است. کودک را بر روی شکمش بخوابانید و یک اسباب بازی را در دایره دیدش قرار دهید.

زمانی که سر خود را در جهت صدا و اسباب بازی چرخاند، آن را عقب تر ببرید که کودک مجبور شود سر خود را بیشتر بچرخاند.

- مزایا: این کار برای عضلات گردن و ماهیچه های مورب پشت مفید است. کودک هم چنین ممکن است از بازوی برای بلند شدن استفاده کند که باعث می شود عضلات شانه اش نیز تقویت گردند.

دراز نشست کمکی

- زمان بازی کردن: ۴ ماهگی (هنگامی که کودک بتواند سر خود را نگه دارد)

- فعالیت: کودک را بر روی پاهایش قرار دهید به صورت که پاها در برابر شما قرار بگیرند. بازو های کودک خود را بگیرید و او را به آرامی بالا و پایین بکشید، به صورتی که مانند دراز و نشست شکمی باشد. مراقب باشید که این کار را به آرامی انجام دهید.

برای این که یک ریتمی به این کار دهید، هنگامی که او را بلند می کنید شعر بخوانید.

- مزایا: این فعالیت بر روی ماهیچه های پشت و شکم کار می کند که کودک برای نشستن به آن ها نیاز دارد.

غلت زدن

- زمان بازی کردن: ۶ ماهگی

- فعالیت: کودک را بر روی پشتش بخوابانید. یک اسباب بازی در برابر چشم او بگیرید و به آرامی آن را حرکت دهید تا جایی که کودک بتواند به آن خیره بماند. هنگامی که به اسباب بازی به تخت رسید، به کودک خود کمک کنید تا بتواند آن را بگیرد.

اغلب کودکان در سم 6 ماهگی می توانند در این حالت غلت بزنند. در نتیجه کودک در این حالت سعی می کند غلت بزند تا دید بهتری از اسباب بازی داشته باشد. هنگامی که چنین کاری کرد، او را تشویق کنید. این فعالیت را تکرار کنید، خصوصا هنگامی که کودک سرحال و هشیار است.

- مزایا: تقویت عضلات پشت و شکم که به کودک کمک می کنند بشیند.

دوچرخه سواری

- زمان بازی کردن: ۶ ماهگی

- فعالیت: کودک خود را روی یک سطح نرم بخوابانید. در این حین، پاهایش را به آرامی بلند کنید. به آرامی آن ها را حرکت دهید به گونه ای که پدال دوچرخه را می زنید. صداهای هیجان آور از خودتان ایجاد کنید که کودکتان به وجد بیاید.

بعد از هر 5 بار دوچرخه زدن به کودک چند ثانیه استراحت دهید.

- مزایا: ماهیچه های پشت را تقویت می کند.

حرکت اسکوات کمکی

- زمان بازی: 8 ماهگی

- فعالیت: کودک را در حالت نشسته قرار دهید. دست هایش را بگیرید و به آرامی بالا برده و به حالت ایستاده در بیاورید. این کار را 3 تا 4 بار تکرار کنید و بعد چند ثانیه به کودکتان استراحت دهید قبل از این که فعالیت را دوباره شروع کنید.

- مزایا: این کار ماهیچه ها پشت، شکم و ران را تقویت می کند. در ۸ ماهگی کودکان باید بتوانند بدون نیاز به کمک بشینند و تلاش برای ایستادن کنند.

توجه کنید بدند کودک شما ظریف است. حواستان باشد که به بدن او صدمی نزنید. این فعالیت ها را زیاده از حد انجام ندهید. مراقب سلامت فرزندتان باشید.

احتیاط های لازم زمانی که به کودک کمک می کنید تا بشیند

حتما شما بسیار علاقه دارید کمک کنید کودکتان بشنید؛ اما این در این موادر محتاط باشید.

به پروسه رشد طبیعی کودک احترام بگذارید

شما هیچ گاه غذای سفت به کودکتان قبل از سن مشخصی نمی دهید. به همین منوال، هیچ گاه کودک خود را مجبور نکنید بشیند تا قبل از این که به مقدار رشد مطلوبی رسیده باشد. همان طور که قبلا ذکر شد، کودکان می توانند از روی شکمشان در سن 4 ماهگی غلت بزنند.

احتمال نشستن کودک درست بعد از این زمان آغاز می شود. همچنین، بدن کودک برای نشستن در سن 6 ماه به بعد آماده می شود. بنابراین مجبور کردن کودک به نشستن پیش از این زمان به نتایج نا مطلوبی منجر می شود و به رشدش صدمه می زند.

همیشه حواستان به کودکتان باشد

کودکان به نشستن عادت نمی کنند تا زمانی که چند سال از عمرشان بگذرد. این به این معنی است که حتی بعد از این که کودک یاد گرفت خودش بشیند، شما باید حواستان باشد که از روی صندلی نیفتد و به خودش آسیبی نزند.

همیشه حواستان به کودکتان باشد و خانه را برای ایجاد امنیت بیشتر برای کودکتان ایمن کنید.

شما نه تنها باید حواستان به خطرات نشستن باشد، بلکه باید در خصوص نحوه و ژست نشستن کودکتان آگاه باشید. کودکان نباید به شکل w بنشینند. این عدت معمولا در کودکان بالای ۱۱ ماه ایجاد می شود که می تواند به بدن ضربات فیزیکی شدیدی وارد کند.

در این حالت باسن کودک روی زمین است و زانوانش در برابرش طوری که فرم w به خود می گیرد.

این فرم معصومانه نشستن در واقع برای سلامتی و رشد و نمو نوزاد شما خطرناک است. نشستن با فرم w در دراز مدت می‌تواند باعث گرفتگی عضلات، کشیدگی باسن و تنش مفاصل شود.

در صورتی که متوجه شدید که نوزاد شما در حال انجام چنین کاری است، پاهای او را طوری تنظیم کنید به صورت چهار زانو یا دو زانو به طوری که پاها در یک طرف قرار داشته باشند، بنشیند.