کیسه زرده جنین، کی تشکیل می شود؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: من ۲۱سالمه تو هفته پنج سونو دادم. ساک حاملگی باقطر ۹میلی متر درون رحم دیده شد ولی کیسه زرده بطور مشکوک دیده شد. جنین و قلب جنینم رویت نشد. حالا من خیلی نگرانم که چرا کیسه زرده بطور مشکوک دیده شد؟ یعنی اگه چند هفته دیگه برم کامل دیده می شه؟

پاسخ دکتر الهه رجایی، متخصص زنان، زایمان و نازایی:
دوست عزیز، نگران نباشید. در این سن از بارداری این مسئله چیز نگران کننده ای نیست. شما باید دو هفته دیگر سونوگرافی خود را مجدد انجام دهید. در هفته پنجم ممکن است قلب جنین دیده نشود. البته این موضوع بستگی به عواملی مانند دستگاه سونوگرافی ، نوع قرارگیری شما زیر دستگاه و تبحر کسی که سونوگرافی می کند دارد.

پاسخ دکتر فریبا الماسی، متخصص زنان، استاد دانشگاه و فلوشیپ جراحی لاپاراسکوپی :
کیسه زرده چیزی است که در کنار ساک حاملگی وجود دارد و برای تغذیه جنین طی روز های اول حاملگی است. این که به طور مشکوک دیده شده است اشکالی ندارد و ممکن است به دلیل خطای سونوگرافی باشد. شما دو هفته دیگر سونوگرافی خود را تکرار کنید. به احتمال زیاد مشکلی وجود نخواهد داشت.

در صورتی که درد شکم و لکه بینی ندارید صبر کنید و یک یا دو هفته دیگر سونوگرافی خود را تکرار کنید. در هفته هفتم یا هشتم علاوه بر کیسه زرده، قلب و ضربان قلب جنین هم دیده خواهد شد. اما اگر در این زمان کیسه زرده دیده نشد حاملگی غیر عادی است.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
کیسه زرده (yolk sac) اولین ساختار تشریحی است که در کنار ساک حاملگی شناسایی شده است. کیسه زرده با فراهم کردن مواد مغذی نقش مهمی در رشد جنین ایفا میکند، همچنین فعالیت های غدد درون ریز، متابولیکی و ایمنی بدن و رشد سیستم های گوارش و دستگاه تناسلی جنین را نیز بر عهده دارد.
با پیشروی حاملگی، کیسه زرده به طور مداوم از هفته 5 بارداری تا انتهای هفته ۱۰ بارداری رشد میکند و پس از آن کیسه زرده به تدریج ناپدید می شود و پس از هفته 14-20 بارداری اغلب قابل تشخیص نمی باشد.

ادامه این مقاله، شما را با موضوعاتی مانند تشکیل شدن ساک حاملگی، تشکیل نشدن ساک حاملگی و معنای ساک حاملگی خالی آشنا می کند.

کیسه زرده در سونوگرافی
کیسه زرده به ساختار اکوژنیک با دیواره ضخیم با یک مرکز بی حسی در داخل ساک بارداری، اما خارج از غشای آمنیوتیک گفته می شود.
- در هفته 5.0 تا 5.5 بارداری، گاهی به صورت دو خط موازی به جای یک حلقه مجزا دیده می شود.
- کیسه زرده باید در هفته هفتم حاملگی بر روی اسکن شکمی دیده شود.
- تجسم یک کیسه زرده در تشخیص حاملگی داخل رحمی (IUP) از یک کیسه شبه بارداری، کیست جدا شده یا بارداری غشایی، ضروری می باشد.
- وقتی قطر ساک حاملگی به ۲۰ میلی متر برسد انتظار دیدن فتال پل و وقتی به ۲۵ میلی متر برسد انتظار دیدن ضربان قلب (قلب جنین در چند هفتگی میزند) کوچولوتون رو داریم.

مشخصات کیسه زرده
- به طور کلی، اگر MSD ≥۲۵ (قطر متوسط ساک حاملگی) میلی متر باشد و هیچ کیسه زرده در اسکن آندوواژینال شناسایی نشود، نشان می دهد بارداری ناموفق است.
در بارداری اولیه طبیعی، قطر کیسه زرده معمولا باید کمتر از 6 میلی متر باشد در حالی که شکل آن باید نزدیک کروی باشد. کیسه زرده ≥6 میلی متر برای حاملگی ناموفق است، اما قابل تشخیص نیست.
- تجسم چند کیسه زرده، اولین نشانه حاملگی پلی آمنیوتیک است. اگر نطفه زنده باشد، تعداد کیسه های زرده با تعداد کیسه های آمنیوتیک همراه است.
- عدم وجود کیسه زرده در حضور جنین در سونوگرافی واژینال غیر طبیعی است و به طور کلی با مرگ بعدی جنین همراه است.
- یک کیسه زرده نادرست یا یک کیسه زرده غیر طبیعی در اسکن بارداری اولیه به صورت غیرطبیعی دیده می شود. این کیسه ممکن است تا ۱۷٪ از اسکن اولیه بارداری دیده شود.

نکات کلیدی
- کیسه زرده غیرطبیعی برای تشخیص بارداری ناموفق نباید در نظر گرفته شود.
- سونوگرافی در روز 7-14 برای ارزیابی حاملگی برای زنده ماندن به طور کلی مناسب است.
- یک کیسه زرده آهکی نشانه ای از مرگ در رحم است. علت آهکی شدن کیسه زرده در بارداریهای شکست خورده نامشخص است اما احتمالا مربوط به کلسیفیکاسیون دیستروفیک است.
- امکان تشخیص بارداری پوچ (عدم تشکیل جنین در ساک حاملگی) نیز در صورتی است که سونوگرافی از نوع واژینال باشد و حاملگی هم از نوع طبیعی باشد، در سن حاملگی شش هفته امکان تشخیص ساک خالی از جنین وجود دارد، اما اگر سونوگرافی از نوع شکمی باشد، در هفت هفتگی این نوع حاملگی تشخیص داده می‌شود.

ساک حاملگی چیست؟
یکی از اولین نشانه‌های حاملگی این است که سونوگرافی وجود ساک حاملگی را تایید کند. کیسه حاملگی، ساکی است که کودک در حال رشد را در برمی‌گیرد و دارای مایع آمنیوتیک است. ساک حاملگی در رحم و توسط سونوگرافی تشخیص داده می‌شود، در تصاویر، این ساک به صورت یک لبه سفید در اطراف یک مرکز شفاف و روشن نمایش داده می‌شود.
سونوگرافی ترانس واژینال دارای حساسیت بالاتری است و تصاویر واضح‌تری نسبت به سونوگرافی ترانس بطنی ارائه می‌کند. ساک بارداری معمولا هنگامی که سطح hCG شما بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ است دیده می‌شود.
ساک حاملگی در حدود ۵ تا ۷ هفته پس از آخرین دوره قاعدگی در چرخه طبیعی شکل می‌گیرد؛ بنابراین بین ۳ تا ۵ هفته از سن بارداری و از طریق سونوگرافی واژینال قابل مشاهده است.

اگر ساک حاملگی مشاهده شود
اگر ساک حاملگی در سونوگرافی مشاهده شود، آیا تضمینی برای بارداری است؟ کیسه بارداری قطعا به معنای بارداری است، اما تضمینی نیست که بارداری شما سالم باشد و به طور طبیعی ادامه پیدا کند.
برای مثال بعد از اینکه کیسه مشاهده شد، نشانه مثبت بعدی این است که یک کیسه زرده در داخل آن ایجاد شود. این کیسه مواد مغذی را برای جنین در حال رشد مهیا می‌کند تا زمانی که جفت جایگزین شود و بنابراین یک شاخص مهم برای تشخیص بارداری سالم است.
در برخی موارد، ساک حاملگی در سونوگرافی دیده می‌شود، اما بعد از آن کیسه زرده دیده نمی‌شود. این کیسه معمولا در هفته‌ی ۵ تا ۶ بارداری و از طریق سونوگرافی ترانس واژینال قابل مشاهده است.

اگر ساک حاملگی مشاهده نشود
اگر ساک حاملگی در سونوگرافی مشخص نشود، به چه معناست؟ چندین دلیل برای عدم حضور کیسه حاملگی وجود دارد:
تاریخ‌های شما اشتباه است. این یک دلیل رایج است و به این معناست که دوباره بعدا به یک سونوگرافی دیگر نیاز دارید. این نتیجه در مقایسه با سطح hCG حائز اهمیت است، به این معنا که در این صورت این مقدار کمتر از ۱۵۰۰ خواهد بود اگر درباره سن بارداریتان در اشتباه باشید.
شما دچار سقط جنین شده اید. ممکن است شما یک سقط زودرس (بارداری شیمیایی) داشته باشید و یا به زودی دچار سقط شوید. پایین بودن سطح hCG نیز دلیل دیگری برای سقط جنین است.
شما بارداری خارج از رحم دارید. اگر سطح hCG بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ باشد، اما کیسه حاملگی مشاهده نشود، احتمالا به این معناست که شما بارداری خارج رحمی دارید.

کیسه بارداری خالی به چه معناست؟
جنین معمولا در هفته‌ی ۶ بارداری، درون ساک حاملگی دیده می‌شود. یکی از دلایل رایج سقط جنین، که به عنوان بارداری پوچ شناخته می‌شود زمانی است که کیسه حاملگی شامل جنین نیست. به عبارت دیگر، جنین نتوانسته رشد کند.
این نوع از سقط در اوایل سه ماهه اول بارداری رخ می‌دهد و اغلب حتی قبل از آنکه زن بفهمد باردار است. بارداری پوچ می‌تواند در نتیجه تقسیم سلول غیر عادی، اسپرم و یا تخمک ضعیف اتفاق بیافتد.
در بیشتر موارد، سقط‌هایی که به دلایل کروموزومی اتفاق می‌افتند، به صورت طبیعی و بدون مداخله از بدن خارج می‌شوند. با این حال، مواردی هستند که زنان می‌توانند برای دفع محتویات رحم انتخاب کنند مانند کورتاژ.
این روش برای زنانی که می‌خواهند متخصص پاتولوژیست علت سقط جنین را پیدا کند، برای کسانی که دانستن دلیل سقط به بهبودی حس آن‌ها نسبت به از دست دادن جنین کمک می‌کند و یا برای مراقبت‌های فیزیکی و یا روانی که بعد از سقط نیاز است، توصیه می‌شود.
اگر پزشک شما کیسه حاملگی خالی را در سونوگرافی تشخیص دهد، ممکن است تایید کند که بارداری شما پوچ است، به این معنا که بارداری شما به تولد کودک منجر نخواهد شد، چون جنینی به طور طبیعی در حال رشد نیست. اما گاهی اوقات (بسته به اندازه ساک حاملگی)، ممکن است کمی زود باشد که تشخیص داده شود کیسه خالی است. برای مثال ممکن است پزشک بخواهد دوباره برای سونوگرافی بازگردید. این زمان ممکن است با اضطراب سپری شود، اما برای اطمینان ۱۰۰ درصد ضروری است.

نتیجه گیری
سونوگرافی اولیه یک روش نسبتا آسان برای پیگیری بارداری است و نتایج آن همراه با نتیجه ازمایش خون می‌تواند برای شما و پزشکتان روند پیشروی بارداری را مشخص کند.
کیسه بارداری اولین ساختاری است که پزشکان در سونوگرافی اولیه به دنبال آن می‌گردند. زمانی که (در هفته بین ۳ تا ۵ بارداری) کیسه مشاهده شود، می‌تواند نشانه مثبتی باشد. گفته می‌شود که گاهی کیسه تا هفته ششم بارداری هیچ نشانی از جنین ندارد.
از طرف دیگر، گاهی کیسه بارداری مشاهده نمی‌شود. معمول‌ترین دلیل برای این، تاریخ نادرست است یعنی، زود مراجعه کرده اید. اما اگر کیسه حاملگی دیده نشود، یا اگر آزمایش خون نشان دهد که باید کیسه‌ای وجود داشته باشد، احتمالا سقط یا بارداری خارج از رحم است.
بارداری می‌تواند یک اتفاق شادی بخش باشد، اما گاهی هم با اضطراب همراه است، زمانی که همه چیز آنطور که می‌خواهید پیش نمی‌رود.
به دوستان و اعضای خانواده خود تکیه کنید. اگر فکر می‌کنید سقط جنین کرده اید و یا دچار بارداری ناخواسته شده اید، ممکن است ضربه عاطفی بزرگی بخورید.
به هر صورت به یاد داشته باشید که همیشه می‌توانید یک بار دیگر امتحان کنید. به احساسات خود احترام بگذارید و اجازه دهید زمان همه چیز را حل کند.