بهداشت دهان نوزادان فقط به لثه ها محدود نمی شود. مادر و پدرها باید حواسشان به زبان، سقف دهان و کام نرم دهان نوزادان باشد.

آفت دهان نوزاد بیماری شایعی است و اکثر والدین با دیدن آن نگران سلامتی نوزاد خود می‌شوند. آفت دهان، شیر خوردن کودک را مختل می‌کند و باعث بی قراری نوزاد می‌گردد. در این مقاله درباره آفت دهان نوزاد و روش‌های درمان آن و زمانی که این بیماری جدی می‌شود و باید به پزشک مراجعه شود، توضیح داده شده است.
آفت دهان عبارت است از پیدایش یک یا تعدادی زخم های کوچک و دردناک در سطح داخلی لب‌ها، مخاط و سقف دهان و زیر زبان. این زخم‌ها معمولاً تک تک و جدا از هم است. زخم‌های آفت از ترشح خاکستری رنگ پوشیده است و کناره‌ی آن ها کاملاً مشخص و قرمز می‌باشد. پیدایش این زخم‌ها به صورت دوره‌ای است.

علت ایجاد آفت دهان چیست؟
برای به وجود آمدن آفت دهان، عوامل مساعد کننده‌ای لازم است که عبارت است از حساسیت به نوعی از غذا (شکلات، گوجه فرنگی و غیره)، واکنش داروها، ترس، هیجانات، قاعدگی خانم‌ها و کاهش پروژستوژن، کمبود آهن و فریتین سرم، کمبود ویتامین B۱۲ و اختلال در سیستم ایمنی سلولی.
آفت دهان نوزاد بیماری شایع است و اکثر مادران به خاطر شکل آن، نگران سلامتی نوزاد خود می‌شوند. آفت دهان، شیر خوردن کودک را مختل می‌کند و باعث بی قراری نوزاد می‌گردد. یکی از پزشکان متخصص نوزادان در باره‌ی آفت دهان کودکان که بسیاری از والدین را نگران می‌کند بیان می‌کنند: این یک بیماری شایع است که در برخی از نوزادان دیده می‌شود.
آفت دهان از نوعی قارچ به نام کاندیدا آلبیکانس تشکیل می‌شود که رنگ آن سفید است و بر روی زبان و داخل دهان می‌زند. اگر به دقت به این آفت‌ها نگاه کنید مشاهده خواهید کرد که در پس زمینه‌ی رنگ سفید آفت، التهاب قرمز رنگی وجود دارد.
پس والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که آفت دهان نوزاد با دلمه‌های شیر در داخل دهان نوزاد تفاوت دارد. تفاوت در اینجا است که هنگامی که نوزاد شیر می‌خورد دلمه‌های شیر فقط بر روی زبان نوزاد می‌نشیند و در لا به لای پرز‌های زبان نوزاد، خطوط سفید رنگی مشاهده می‌شود.
این قارچ در دستگاه گوارش بزرگسالان و نوزادان وجود دارد و سیستم ایمنی بدن با کمک باکتری‌های مفید آن‌ را کنترل می‌کند. اگر سیستم ایمنی بدن نوزاد به خوبی رشد نکرده باشد، این قارچ بیش از اندازه‌ی موجود در بدن رشد می‌کند و باعث ایجاد آفت دهان نوزاد می‌گردد. عوامل دیگری که می‌تواند باعث رشد قارچ کاندیدا گردد عبارت است از مصرف دارو‌های شیمیایی در اثر بروز بیماری.
بیشتر نوزادان زمانی که متولد می‌شوند، در بدو تولد به آفت دهان دچار می‌شوند. به همین خاطر نوزاد نمی‌تواند شیر بخورد. به همین دلیل این متخصص اطفال درباره علائم این بیماری نقل می‌کند:
بهتر است والدین عزیز در ماه‌های اول زندگی، مراقب رفتار‌های تغذیه‌ای نوزاد باشند، زیرا اگر نوزاد مشکلی داشته باشد شیر را پس می‌زند و نمی‌تواند شیر را به راحتی فرو دهد. اگر این مورد را مشاهده نمودید بهتر است اقدامات لازم انجام گیرد. در صورتی که بی قراری و گریه نوزاد بیش از اندازه باشد و به راحتی شیر نمی‌خورد و شیر را بیرون می‌ریزد به دهان نوزاد نگاهی بیندازید.

چگونه آفت دهان نوزاد درمان می‌شود؟
با رعایت نمودن نکات بهداشتی و عمومی به راحتی می‌توانید از بروز آفت دهان کودک جلوگیری کنید، چرا که پیشگیری بسیار راحت‌تر از درمان آن است. از طرفی عواملی که باعث تشدید آفت دهان کودک می‌گردد می‌توان به آلوده بودن سینه مادر، آلوده بودن پستانک نوزاد ، سر شیشه شیر نوزاد و قاشق غذا خوری او اشاره نمود. اما اگر روز به روز آفت دهان کودک بیشتر گردد باعث کاهش وزن در نوزاد می‌گردد. در این مواقع متخصصان نوزاد، برای کودک دارو‌های ضد قارچی نظیر نیستاتین تجویز می‌کنند.
یک پزشک متخصص نوزادان بیان می‌کند بهتر است که از بروز این بیماری جلوگیری کنید، زیرا پیشگیری بسیار راحت‌تر از درمان است و پیشنهاد می‌کند که در صورتی که با سینه‌ی خود به نوزاد شیر می‌دهید، از آلوده نبودن سینه‌ی خود نسبت به قارچ کاندیدا مطمئن شوید. اگر در نوک سینه، قرمزی و درد را مشاهده نمودید، احتمال این وجود دارد که قارچ آفت دهان، به سینه منتقل شده است و در صورتی که نوزاد دوباره از سینه‌ی مادر شیر بخورد، احتمال اینکه این قارچ به نوزاد منتقل گردد بسیار زیاد است.
پس بهتر است که به پزشک متخصص مراجعه نمایید و پس از معاینه و تشخیص بیماری، پزشک برای شما و نوزاد شما داروی ضد قارچ تجویز کند. در صورتی که به نوزاد خود با شیشه شیر می‌دهید، پس از هر باری که نوزاد شیر می‌خورد، سر شیشه یا پستانک را به خوبی بشویید. یکی از مواردی که از رشد قارچ جلوگیری می‌کند، نگه داری شیر درون یخچال است.

چه زمانی باید برای درمان آفت دهان نوزاد به پزشک مراجعه کنیم؟
- وزن نگرفتن نوزادان: در صورتی که کودک در حال از دست دادن وزن است.
- در صورتی که نوزاد تب و احساس بی حالی می‌کند.
- مشاهده ضایعات پوستی در دیگر قسمت‌های بدن
- اگر در ادرار یا مدفوع نوزاد خون مشاهده شود.
- در صورتی که احتمال هر نوع عفونت دهانی نظیر تبخال دهان در کودکان یا عفونت قارچی مثل برفک دهان نوزادان وجود دارد.