تقدیر کمیته‌ی‌ ملی موزه‌های ایران (ایکوم) از موزه‌ی کودکی ایرانک

هم‌زمان با شیوع ویروس کرونا در کشور، و تحقق شعار «موزه‌ها زنده‌اند»، کمیته‌ی ملی موزه‌های ایران (ایکوم)، به پاس تلاش‌های ارزنده‌ی موزه‌ی کودکی ایرانک برای معرفی فعالیت‌های در پیوند با کار خود در فضای مجازی، به مناسبت روز جهانی موزه، از این مجموعه تقدیر کرده است.

از اوایل اسفندماه ۱۳۹۸، که شیوع ویروس کرونا در سراسر کشور و به‌ویژه در شهر تهران به‌طور رسمی اعلام شد، موزه‌ی کودکی ایرانک تا اطلاع ثانوی فعالیت خود را در محل موزه تعطیل کرد. در این وضعیت که برای همه دست اندرکاران موزه جدایی از کارشان سخت بود، برنامه‌ای دیگر را برای ارتباط با مخاطبان و روحیه دادن به آن‌ها در وضعیت قرنطینه پیش نهادند. از آن جا که موزه‌ی کودکی ایرانک خود را حافظ میراث معنوی و مادی تاریخ کودکی می‌داند، پس از اعلام تعطیلی موزه، دست‌اندرکاران موزه تصمیم گرفتند فعالیت‌های این مجموعه را در فضای مجازی ادامه دهند. تصمیمی که گام گذاشتن در آن به جهت خود همین وضعیت سخت شیوع بیماری کوید ۱۹ آسان نبود. بخشی از این فعالیت‌ها که تا کنون در فضای مجازی انجام شده، به شرح زیر است:

مهم‌ترین بخش این فعالیت‌ها معرفی آثار تاریخی و اشیای گردآوری‌شده در موزه است که مخاطبان آن را با عنوان «تور مجازی موزه» می‌شناسند.

بخش دیگر به معرفی اشخاص تأثیرگذار در سیر تاریخ کودکی و روند آموزشی کودکان ایران‌زمین به‌صورت مجازی اختصاص یافته است. «روایت افسانه‌ها و متل‌های قدیمی» در قالب قصه‌گوییِ راهنمایان موزه فعالیت مهم دیگری است که در فضای مجازی بازتاب خوبی داشته است. همان‌طور که می‌دانیم قصه‌گویی شیوه‌ای مؤثر برای آشنایی کودکان با زبان محاوره است و در حقیقت، بدین طریق، متل‌ها و افسانه‌هایی که «میراث معنوی تاریخ کودکی» به شمار می‌روند به کودکان آموزش داده می‌شود.

خواندن کتاب، دیدن و شنیدن کلمات نوشتاری در درک بهتر زبانِ معیار، همواره، به کمک کودکان می‌آید. دست‌اندرکاران موزه از این موضوع نیز غافل نبوده‌اند و «بلندخوانی» را به‌صورت مجازی در مجموعه فعالیت‌های خود قرار داده‌اند؛ همان‌گونه که پیش‌تر این کار را در بازدیدهای حضوری مخاطبان انجام می‌دادند. در بخش دیگر، از مخاطبان خواسته می‌شود خاطرات کودکی خود را به صورت فایل صوتی، به همراه چندین عکس از آن دوران برای بخش پشتیبانی ارسال کنند تا به صورت فیلم کوتاه تدوین‌شده‌ای در صفحه‌ی مجازی موزه به اشتراک گذاشته شود. (این بخش نیز با استقبال خوب مخاطب روبه‌رو شده است.)

برای تعامل بیشتر با کودکان، خانواده‌ها و تشویق آن‌ها به شرکت در فعالیت‌های مشارکتی نیز بخشی در نظر گرفته شده است. بدین صورت که بعضی از قصه‌ها را به‌صورت ناتمام به اشتراک می‌گذاریم و کودکان را تشویق می‌کنیم ادامه‌ی داستان را بر اساس تخیل خود حدس بزنند و سپس فیلم‌های قصه‌گویی خود را به آدرس صفحه‌ی موزه‌ی کودکی ارسال کنند. در انتها، برای پویایی بیشتر کودکان، فعالیتی با عنوان «آموزش کاردستی» و فعالیت‌های مرتبط به کتاب‌ها و قصه‌های معرفی‌شده در برنامه‌ی مجازی موزه گنجانده شده است. این شیوه علاوه‌بر به تحرک واداشتن کودکان در روزهای سکون منزل، سبب پرورش خلاقیت آن‌ها خواهد شد؛ همچنین خانواده‌ها را در کنار یکدیگر به انجام دادن فعالیت‌های جمعی، گفت‌وگو و قصه‌گویی مشارکتی دعوت می‌کند.

راهنمایان موزه‌ی کودکی ایرانک و تهیه‌کنندگان این فعالیت‌ها در فضای مجازی، تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا در روزهای سکون و قرنطینه، در کنار کودکان و خانواده‌هایشان باشند تا هدف اصلی موزه، که «روایت تاریخ کودکی» است، محقق شود و علاوه بر آن، لحظات خوشی را برای کودکان و خانواده‌هایشان رقم بزنند و از دشواری این روزها بکاهند.