سه تغییر در دستمزد 99؛ از تغییر در حق مسکن تا کاهش حق سنوات و افزایش حداقل دستمزد!

شورای‌عالی کار، ۳ تغییر در فیش حقوقی کارگران در سال ۹۹ اعمال کرد. اولین تغییر افزایش حق مسکن کارگران است. بر این اساس حق مسکن کارگران که در سال ۹۸ معادل ۱۰۰ هزار تومان بود، با ۲۰۰ درصد افزایش به ۳۰۰ هزار تومان رسید. البته این تصمیم نیاز به تایید هیات وزیران دارد. تصمیم دوم شورای‌عالی کار، کاهش حق سنوات پرداختی به کارگران از ۱۷۵ هزار تومان به ۱۰۰ هزار تومان (برای یک سال سابقه کار) بوده است. در تصمیم سوم نیز حداقل مزد پایه کارگران با ۵ درصد افزایش نسبت به مصوبه قبلی، به یک میلیون و ۹۱۱ هزار تومان رسیده است.

جابه‌جایی دوم و سوم، چندان در حقوق کارگران تغییری ایجاد نمی‌کند؛ اما برای حداقلی‌بگیران بدون سابقه کار می‌تواند در حدود ۷۸ هزار تومان افزایش را به همراه داشته باشد. افزایش حداقل دستمزد می‌تواند برای مستمری‌بگیران تامین اجتماعی نیز اهمیت داشته باشد. بر این اساس، حداقل دستمزد در سال ۹۹ معادل ۲۶ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. با تجمیع سایر مزایای حقوق، حداقل دریافتی یک کارگر بدون فرزند با ۵/ ۱۱ درصد رشد نسبت به مصوبه قبلی این شورا، به ۲ میلیون و ۶۱۱ هزار تومان رسیده است. تصمیمات شورای‌عالی کار از اول تیر ماه ۹۹ اجرا می‌شود و عطف بماسبق نمی‌شود.

در دویست و نود و دومین نشست شورای‌عالی کار، حق مسکن کارگران ۲۰۰ هزار تومان افزایش یافت. اما تغییرات در حداقل دستمزد کارگران، به همین جا بند نشد و اعضای شورا، ۲ تغییر دیگر در محاسبات دستمزد اعمال کردند. نخست آنکه حق سنوات با کاهش ۷۵ هزار تومانی به ۱۰۰ هزار تومان رسید. تغییر بعدی افزایش حقوق پایه کارگران بود تا کاهش حق سنوات جبران شود. مجموعه تصمیمات موجب شد تا حداقل دریافتی یک کارگر بدون سابقه کار از تیر ماه به ۲ میلیون و ۶۱۱ هزار تومان برسد که نسبت به مصوبه قبلی، موید رشد ۸/ ۱۱ درصدی است.

تغییر در حق مسکن کارگران

بنا به تصمیم شورای‌عالی کار، حق مسکن کارگران از ۱۰۰ هزار تومان در سال گذشته به ۳۰۰ هزار تومان در سال‌‌جاری رسید. در نشست تعیین دستمزد ۹۹ در اسفند ۹۸، در مورد حق مسکن تصمیم‌گیری نشد. با این‌حال، زمزمه‌هایی درخصوص افزایش حق مسکن به گوش می‌رسید که بیشتر گمانه‌زنی‌ها، حول مبلغ ۲۰۰ هزار تومان می‌گشت. اما شورای‌عالی کار، حق مسکن را به ۳۰۰ هزار تومان رساند تا تمامی کارگران رسمی کشور، مشمول افزایش حقوق ۲۰۰ هزار تومانی در تیر ماه شوند. البته برای اعمال این افزایش حقوق، یک پیش‌شرط وجود دارد؛ حق مسکن تنها آیتم بسته مزد کارگران است که برای اجرا باید از تصویب هیات وزیران بگذرد. به گفته برخی کارشناسان، ممکن است میزان حق مسکن در هیات دولت تغییر کند. اگر هیات دولت تصمیم به تغییر این عدد بگیرد، شورای‌عالی کار نمی‌تواند اظهارنظری در این مورد کند و عدد مورد توافق هیات وزیران، ملاک محاسبه حقوق خواهد شد. در زمان اجرای این مصوبه نیز دولت می‌تواند تصمیم بگیرد. آیت اسدی، نماینده کارگران در شورای‌عالی کار در مورد زمان اجرای مصوبه به خبرگزاری فارس گفت: «مصوبه شورای‌عالی کار در مورد افزایش ۲۶ درصدی حداقل حقوق و ۲۰۰ هزار تومانی حق مسکن از اول تیر ماه ۹۹ اجرا می‌شود و عطف به ماسبق نمی‌شود. در واقع سه ماه اول سال طبق روال قبلی انجام می‌شود.» بنابراین طبق تصمیم شورای‌عالی کار، مابه‌التفاوتی برای ۳ ماه اول سال، به کارگران پرداخت نمی‌شود.

کاهش حق سنوات و افزایش حداقل دستمزد

در نشست شنبه شب شورای‌عالی کار، دوتصمیم دیگر درخصوص اقلام مزد کارگران گرفته شد. نخست آنکه حق سنوات کارگری که پیش از این، ۱۷۵ هزار تومان در ماه تعیین شده بود، با ۴۲ درصد کاهش به ۱۰۰ هزار تومان رسیده است. بنابراین کارگری با حداقل یک‌سال سابقه کار، ۱۰۰ هزار تومان ماهانه حق سنوات دریافت خواهد کرد. حق سنوات با توجه به سابقه کارگران متفاوت خواهد بود و توسط جدولی از سوی وزارت کار تعیین می‌شود. مثلا بر اساس مصوبه قبلی، حق سنوات ماهانه کارگری با یک سال سابقه کار معادل ۱۷۵ هزار تومان و حق سنوات ماهانه کارگری با ۴ سال سابقه کار، ماهانه معادل ۳۹۵ هزار تومان محاسبه می‌شود. اکنون با توجه به رقم جدید حق سنوات، جدول جدیدی باید از سوی وزارت کار تهیه شود.

اما شورای‌عالی کار برای جبران این کاهش، به مزد پایه کارگران به میزان ۷۸ هزار تومان در ماه افزود. در واقع، با این تصمیم و جابه‌جایی، رقم پرداختی کارفرمایان تغییر چندانی نخواهد کرد اما در عوض، حداقل دستمزد کارگری با رشد مواجه می‌شود. این تصمیم بیشترین نفع را برای حداقلی‌بگیران بدون سابقه کار خواهد داشت. بر این اساس حداقل دستمزد کارگران که در سال گذشته معادل یک میلیون و ۵۱۶ هزار تومان بود، در سال‌‌جاری به یک میلیون و ۹۱۱ هزار تومان می‌رسد که معادل ۲۶ درصد رشد است.

ضمن اینکه، حداقل دستمزد مبنای محاسبه بسیاری از اقلام حقوقی در کشور است که از جمله آن می‌توان به مستمری بازنشستگان تامین‌اجتماعی اشاره کرد. براساس ماده ۱۱۱ قانون تامین‌اجتماعی، میزان مستمری بازنشستگی در هر حال نباید از حداقل مزد کارگر عادی کمتر باشد و در صورتی که میزان مستمری کمتر از حداقل مذکور باشد، میزان مستمری بازنشستگی قابل پرداخت تا سطح حداقل مزد کارگر عادی افزایش می‌یابد. بر این اساس افزایش حداقل مزد کارگران به میزان ۵درصد نسبت به مصوبه قبلی شورای‌عالی کار، برای مستمری‌بگیران تامین‌اجتماعی نیز حائز اهمیت است.

حداقل حقوق دریافتی

اما حداقل دریافتی کارگران شامل اقلام دیگری هم می‌شود که در نشست اخیر شورای‌عالی کار، دچار تغییر نشده است. مثلا حق خواربار مانند مصوبه قبلی ۴۰۰ هزار تومان باقی ماند. اما حق اولاد، به شکل خودکار با توجه به افزایش حداقل دستمزد، با رشد ۱/ ۴ درصدی به ۱۹۱ هزار تومان رسید. حق اولاد برای هر فرزند معادل سه روز حداقل مزد هر سال است. با این اوصاف، میزان حداقل دریافتی یک کارگر بدون فرزند، در سال‌‌جاری به ۲ میلیون و ۶۱۱ هزار تومان می‌رسد که نسبت به مصوبه قبلی، ۸/ ۱۱ درصد افزایش یافته است. همچنین حداقل دریافتی یک کارگر با یک سال سابقه کار به ۲ میلیون و ۷۱۱ هزار تومان رسیده است.

اما برای کارگران دارای فرزند حداقل حقوق چه تغییری می‌کند؟ کارگر با یک فرزند، از تیر ماه حداقل ۲ میلیون و ۹۰۲ هزار تومان دریافت خواهد کرد که نسبت به مصوبه قبلی شورا، رشد ۷/ ۷ درصدی یافته است و تقریبا ۲۰۹ هزار تومان به حقوق ماهانه آنها افزوده خواهد شد. مصوبات شورای عالی کار برای سایر سطح دستمزدی نیز اعمال خواهد شد. بر این اساس در صورت موافقت دولت از ماه آینده، ۲۰۰ هزار تومان به حق مسکن کارگران و ۷۸ هزار تومان به مزد مبنای آنها افزوده خواهد شد. البته از مبالغ جدید، مالیات و حق بیمه نیز کسر خواهد شد.