اثر مقررات جدید را بر روند حرکت بورس/ نخستین ETF دولتی چه عملکردی داشته است؟

شاخص کل بورس تهران نخستین روز معاملات هفته را پرقدرت آغاز کرد و با رشد ۱۳/ ۳ درصدی همراه شد تا ارتفاعی جدید در کارنامه تاریخی این بازار ثبت شود. به این ترتیب سریال رکوردشکنی‌های بورس در روز شنبه ادامه پیدا کرد. دیروز فعالان بازار سهام شاهد تغییر چهره مقرراتی بازار بودند. اصلاحاتی که در راستای کاهش فشار بر سامانه معاملاتی ابلاغ شدند و واکنش مثبت معامله‌گران را به دنبال داشتند، جایی‌که قیمت ۹۰ درصد از سهام بورسی با رشد همراه شدند و حضور پرقدرت سهامداران خرد در سمت خرید سهام، خالص تغییر مالکیت ۵۹۸ میلیارد تومانی در مسیر حقوقی به حقیقی را رقم زد.

چهره جدید مقرراتی سهام

بازار سهام دیروز شاهد تغییرات زیربنایی در ریزساختارهای معاملاتی بود. بر اساس اعلام قبلی بورس اوراق بهادار تهران از دیروز (شنبه ۲۴ خرداد ماه ۹۹) تغییراتی همچون «سفارش‌های خرید و فروش، حجم نمایش سفارش‌های دو بخشی و حداقل تغییر قیمت» عملیاتی شد. از این رو در بورس حداکثر حجم سفارش «خرید یا فروش» برای سهام دارای قیمت یک ریال تا ۵۰۰ تومان به میزان ۴۰۰ هزار سهم، بیش از ۵۰۰ تا هزار تومان به میزان ۲۰۰ هزار سهم، بین هزار تا ۱۰ هزار تومان معادل ۱۰۰ هزار سهم و بیش از ۱۰ هزار تومان ۵۰ هزار سهم در سامانه معاملاتی بورس اجرایی شد. همچنین شرکت فرابورس نیز در مورد تعیین حداقل کل سفارش و حداقل حجم قسمت آشکار در سفارش‌های دو بخشی (Iceberg order) اعلام کرد: از شنبه ۲۴ خرداد ماه ۹۹ حداقل حجم قسمت آشکار در سفارش‌های دو بخشی از ۳۰ به ۱۰۰ درصد از کل سفارش افزایش یافته است. واکنش معامله‌گران به تحولات جدید اما مثبت بود و روز گذشته شاهد رشد بیش از ۳۰هزار واحدی نماگر اصلی بورس تهران بودیم. در فرابورس نیز شاخص کل بیش از ۳۱۰ واحد افزایش یافت و در ارتفاعی جدید ایستاد.

اقدامی در راستای افزایش شفافیت

حامد مددی، کارشناس بازار سهام در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به اثرات اعمال مقررات جدید در بورس و فرابورس اشاره کرد و در مجموع مقررات جدید را مثبت ارزیابی کرد.

*اثر مقررات جدید را بر روند حرکت بورس چگونه ارزیابی می‌کنید؟

به‌طور قطع وضع چنین قوانینی موجب افزایش شفافیت بازار سهام خواهد شد.

*چطور؟

ببینید، متاسفانه بارها شاهد رفتار غیر‌حرفه‌ای برخی فعالان در بازار بوده‌ایم، در عین حال بسیاری از سرمایه‌گذارانی که از وجود چنین رویه‌ای در بازار اطلاع نداشتند هم تحت‌تاثیر این نوع سفارش‌ها قرار می‌گرفتند و به خرید و فروش سهام اقدام می‌کردند. در کل به نظر می‌رسید چنین قوانینی برای خیلی از افراد قابل درک نیست.

*یعنی حالا معتقدید مقررات جدید از بروز چنین مشکلاتی پیشگیری می‌کند؟

مقررات جدید بورس مانع از ایجاد حجم نمایشی درسامانه‌های معاملاتی می‌شود، در نتیجه می‌تواند گامی اثرگذار در حرکت به سوی افزایش شفافیت بازار تلقی شود.

* پیشنهاد تکمیلی برای اصلاح این مقررات ندارید؟

به نظر می‌رسد محدودیتی که برای حداقل حجم سفارش از طریق سیستم آنلاین وجود دارد باید از طریق استیشن‌های کارگزاری‌ها نیز پیاده‌سازی شود تا شاهد سفارش‌های تکی در جریان خرید و فروش سهام نباشیم.

نگاه فعالان سهام به بازار جهانی

بازارهای کالایی از جمله طلا و نفت هفته گذشته نوسانات بالایی را تجربه کردند. در این خصوص هر بشکه نفت خام برنت که روز چهارشنبه تا محدوده ۴۰ دلار نیز رشد کرده بود، بعد از سخنرانی پاول و نگرانی از روند بازگشت تقاضا تا ۳۶ دلار نیز افت کرد. هر چند در ادامه انتشار گزارش‌هایی مبنی بر کاهش چاه‌های نفت آمریکا به کمتر از ۲۰۰ حلقه برای اولین‌بار از ۲۰۰۵ در نقش محرک این بازار ظاهر شد و قیمت‌ طلای سیاه را تا مرز ۳۹ دلار در هر بشکه افزایش داد. در این‌خصوص شرکت بزرگ خدمات نفتی بیکر هیوز گزارش داد تعداد چاه‌های نفت و گاز آمریکا دوباره در این هفته پنج حلقه کاهش یافته و به ۲۷۹ رسیده است. در حال‌حاضر تعداد کل چاه‌های نفت و گاز آمریکا ۶۹۰ حلقه کمتر از همین زمان در سال گذشته است. باید توجه داشت که بیش از ۶۰ درصد از ارزش کل بازار در اختیار گروه‌های کامودیتی‌محور بازار بوده و از این‌رو رصد بازار جهانی برای فعالان بورسی از اهمیت بسزایی برخوردار است. جایی که از ابتدای سال شاهد افزایش توجه صاحبان نقدینگی به سهام کالایی بورس تهران هستیم. شاهد این مدعا رشد ۱۳۲ درصدی شاخص کل در برابر رشد ۱۱۳ درصدی شاخص هم‌وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) از ابتدای سال‌جاری تاکنون است.

کانون‌های داغ فعالیت معامله‌گران

بررسی روند تغییر مالکیت‌ها در بازار دیروز نیز نشان از تداوم نقدینگی در زمین بازی سهامداران خرد دارد به‌طوری‌که دیروز نیز ۵۹۸میلیارد تومان نقدینگی در مسیر پرتفوی سهامداران حقوقی به حقیقی جابه‌جا شد. در این میان بخش عمده‌ای از خریدها به جمع‌آوری سهام گروه سیمانی تعلق داشت به‌طوری‌که خالص خرید حقیقی‌ها در این صنعت به بیش از ۲۱۴میلیارد تومان رسید.

در صدر این خریدها نیز تمایل به جمع‌آوری سهام سیمان شرق قرار داشت که با انتقال حدود ۱۸۰میلیارد تومان نقدینگی به پرتفوی حقیقی‌های «سشرق» همراه شد. در این راستا به‌نظر می‌رسد صحبت‌های دبیر انجمن صنعت سیمان درخصوص موافقت وزارت صنعت با افزایش قیمت سیمان، در رشد قیمت سهام مزبور و تمایل سهامداران خرد برای خرید این سهام بی‌تاثیر نبوده است. عبدالرضا شیخان در این رابطه افزود: تا چند روز آینده قیمت نهایی تصویب و اعلام می‌شود. افزایش هزینه‌های تولید برای کارخانه‌های تولید سیمان توجیه اقتصادی ندارد و از سوی دیگر بازار داخل نیز در رکود به‌سر می‌برد از این‌رو حمایت دولت در تعیین ارزش واقعی سیمان برای حفظ بازارهای هدف ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.

وی با تاکید بر اینکه مجموع صادرات سیمان و کلینکر در دو ماه ابتدای سال ۹۹ به حدود دو میلیون تن رسیده، افزود: عمده صادرات کلینکر به کشورهای حوزه خلیج‌فارس بوده و صادرات سیمان به کشورهای افغانستان، قزاقستان، عمان، هند، قطر، امارات و جمهوری آذربایجان صورت گرفته که در مجموع صادرات کلینکر بیشترین ارزآوری را به ارمغان آورده است.

در ادامه این روند معامله‌گران حقیقی به خرید سهام گروه فلزی نیز تمایل نشان داده و در نهایت حدود ۹۵میلیارد تومان نقدینگی بابت خرید سهام مزبور به پرتفوی خود منتقل کردند. بخش عمده‌ای از خریدهای مزبور به سهام فولاد مبارکه تعلق داشت به‌طوری‌که خالص خرید حقیقی‌ها در نماد «فولاد» به ۵/ ۶۵میلیارد تومان رسید.

در سمت مقابل بازیگران عمده بیشترین خرید را در گروه دارویی داشتند. امری که با خالص خرید بیش از ۷۴میلیارد تومانی این گروه دنبال شد. همچنین بزرگان بازار در حمایت از سهام گروه شیمیایی نیز فعال بودند و در نهایت بیش از ۶۰میلیارد تومان نقدینگی را بابت خرید سهام مزبور به سبد سهام خود منتقل کردند.

نخستین ETF دولتی چه عملکردی داشته است؟/بازده «دارا یکم» ۸۶ درصد

بازده نخستین صندوق سرمایه‌گذاری دولتی (ETF) موسوم به دارا یکم ۴۰ روز پس از پذیره‌نویسی به مرز ۱۰۰ درصد نزدیک شده است. تازه‌ترین یافته‌های آماری «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد: تا روز شنبه ۲۴ خرداد امسال خالص ارزش دارایی (NAV) صندوق دارایکم ۸۶ درصد رشد کرده است. به گزارش «دنیای اقتصاد» صندوق سرمایه‌‌گذاری واسطه‌گری مالی یکم فعالیت خود را ۴۰ روز پیش یعنی از ۱۴ اردیبهشت‌ماه سال جاری آغاز کرد. سرمایه‌گذاران در این صندوق در جریان عرضه اولیه، اجازه خرید یونیت‌ها را تا سقف ۲ میلیون تومان داشتند.

براساس بررسی‌های آماری یونیت‌های صندوق دارا یکم از روز پذیره نویسی تاکنون رشد یک میلیون و ۷۲۰ هزار تومانی ارزش دارایی‌شان را تجربه کرده‌اند. به این ترتیب، تا دیروز، با رشد خالص ارزش دارایی صندوق سرمایه‌گذاری دارا یکم مجموع ارزش دارایی ۲ میلیون تومانی سرمایه‌گذاران در این صندوق به ۳ میلیون و ۷۲۰ هزار تومان افزایش یافته است. آن دسته از کارشناسان بازار سرمایه که با «دنیای اقتصاد» گفت‌وگو کرده‌اند از ارزنده بودن صندوق دارا یکم خبر می‌دهند و معتقدند احتمالا ارزش این صندوق همچنان رو به بالا حرکت خواهد کرد. آنان می‌گویند؛ با توجه به روند بازار، تداوم روند صعودی خالص ارزش دارایی‌های این صندوق دور از ذهن نخواهد بود. بر اساس این گزارش، در ۴۰ روز سپری شده از پذیره‌نویسی دارا یکم، سهام شرکت‌های وبملت ۱۰۹ درصد،‌ البرز ۱۰۳ درصد، وتجارت ۱۰۱ درصد،‌ وبصادر ۸۵ درصد و اتکام ۳۲ درصد بازده برای صندوق داشته‌اند.

اثر سهام بانک‌ها

به گزارش «دنیای اقتصاد» در شرایطی که این روزها ارزش صندوق سرمایه‌‌گذاری واسطه‌گری مالی یکم رو به افزایش است بررسی سبد(پرتفوی) این صندوق از کسب بازده قابل قبول برای سرمایه‌گذاران آن حکایت دارد؛ به‌طوری که هر سهم بانک تجارت در ابتدای عرضه این صندوق ۱۰۴ تومان ارزش‌گذاری شده بود، ولی حالا ارزش سهام وتجارت با رشد ۱۰۱ درصدی همراه شده و به ۲۱۰ تومان رسیده است.

همچنین با نگاهی به فهرست قیمت‌های موجود در سبد(پرتفوی) صندوق دارا یکم مشاهده می‌شود بازده سهام بانک صادرات به ۸۵ درصد رسیده، قیمت سهام این بانک در روز ۱۴ اردیبهشت‌ماه در محدوده ۱۰۷ تومان قرار داشت اما حالا قیمت سهام بانک صادرات ۱۹۹ تومان است. سهام وبصادر کمترین بازدهی را بین سه بانک موجود در سبد سرمایه‌گذاری دارا یکم داشته است. بررسی بازده سهام موجود در صندوق سرمایه‌‌گذاری واسطه‌گری مالی یکم نشان می‌دهد بانک ملت بیشترین بازده را برای سهامداران خود به ارمغان آورده؛ سهام وبملت با رقم یک هزارو ۴۵ تومان وارد سبد دارا یکم شد اما قیمت این سهام در روز شنبه ۲۴ خردادماه با رشد ۱۰۹ درصدی به رقم ۲ هزارو ۱۹۰ تومان رسید.

اثر سهام بیمه‌ها

آمار‌ها نشان می‌دهند در سبد دارایکم، شرکت بیمه اتکایی امین کمترین بازده را به ثبت رسانده است. قیمت سهام این شرکت که در ابتدای حضورش در صندوق سرمایه‌‌گذاری واسطه‌گری مالی یکم ۵۹۳ تومانی بود ولی حالا پس از رشد ۳۲ درصدی در ۴۰ روز گذشته، قیمت هر سهم آن به ۷۸۶ تومان رسیده است. افزون بر این بیمه البرز نیز با صعود قابل توجهی همراه شده است. قیمت سهام این شرکت که ۴۰ روز پیش ۷۶۵ تومان بود در تاریخ ۲۴ خردادماه با ۱۰۳ درصد رشد به محدوده یک هزارو ۵۵۵ تومان رسید.

عرضه یونیت‌های باقی مانده

این گزارش حاکی است: در زمان عرضه صندوق دارایکم از ۱۷ هزار میلیارد تومان مجموع ارزش یونیت‌هایش، فقط ۵ هزار میلیارد تومان آن، فروخته شد و ۱۲ هزار میلیارد تومان باقی مانده در دست دولت ماند اما حالا با توجه به برنامه دولت برای عرضه صندوق‌های سرمایه‌گذاری (ETF) خودرو و پتروشیمی در تابستان امسال، این احتمال وجود دارد که ۱۲ هزار میلیارد تومان باقی‌مانده از صندوق سرمایه‌گذاری واسطه‌گری مالی یکم هم در بازار اوراق بهادار امکان عرضه به عموم مردم را پیدا کنند. عرضه‌ای که احتمالا برخلاف عرضه اولیه برمبنای نرخ روز خالص ارزش دارایی (NAV) این صندوق انجام خواهد گرفت. پیش از این «دنیای اقتصاد» از عرضه یونیت‌های صندوق دارایکم در بورس یا فرابورس در طول هفته نخست تیرماه خبرداده بود. پیش‌تر راضیه صباغیان رئیس اداره امور نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرده بود:‌ امکان عرضه دوباره یونیت‌های باقی‌مانده در دست دولت، با ارکان صندوق که متشکل از دولت و زیر‌مجموعه آن اعم از وزارت اقتصاد، سازمان بورس، سازمان خصوصی‌سازی، مدیر صندوق و سازمان حسابرسی است، وجود خواهد داشت.

رئیس اداره امور نهادهای مالی سازمان بورس درباره چگونگی کشف قیمت یونیت‌های صندوق دارایکم در بورس به «دنیای اقتصاد» گفت: بر اساس اساسنامه‌ای که به تصویب هیات وزیران رسیده پس از آنکه اطلاعات تمام سرمایه‌گذاران در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار (سمات) به ثبت رسید، قابلیت معامله نیز فراهم خواهد شد. به گفته راضیه صباغیان کشف قیمت این صندوق، مانند سایر صندوق‌های قابل معامله در بازار سهام، بر اساس خالص ارزش دارایی‌ها ( NAV ) و میزان عرضه و تقاضای آن در بازار خواهد بود. او درباره چگونگی فروش یونیت‌های صندوق واسطه‌گری مالی یکم توضیح داد: با توجه به اینکه پذیره‌نویسی از طریق بانک‌ها صورت گرفته بنابراین در صورتی که سرمایه‌گذاران به فروش یونیت‌های صندوق تمایل داشته باشند باید پس از احراز هویت در سامانه سجام و دریافت کد بورسی درخواست خرید و فروش خود را از طریق کارگزاران بورس در سیستم معاملات به ثبت برسانند.

*مسعود کریمی