وسوسه جبران عقب‌ماندگی با ارتجاع

به گزارش فانوس، تلاش‌های دولت سعودی برای تغییر فضای فرهنگی عربستان حالا شکل جدی‌تری به خود گرفته است. تولید اولین سریال توسط عربستان سعودی برای شبکه جهانی نتفلیکس با عنوان «وسوسه‌ها» در حالی اتفاق افتاد که عمر آزادسازی سینما در این کشور به 2 سال نمی‌رسد.

با روی کار آمدن بن‌سلمان در فضای سیاسی عربستان، دولت سعودی تلاش کرده عقب‌ماندگی 80 و چند‌ساله‌اش در سینما را با کارهایی که از جهت محتوایی شبیه آثار دوران قهقرای سینما در رژیم پهلوی است، جبران کند. تغییر فضای فرهنگی مبتنی بر ایده‌هایی افراط‌گرایانه که متناسب با جامعه عربستان نیست، شبیه کاری است که 60 سال پیش رژیم پهلوی با محوریت دربار برای تغییر فضای فرهنگی ایران کلید زد.

جامعه ایرانی آن نوع افراطی از تغییر را که با اشاعه فحشا و ترویج اباحه‌گری تبلیغ می‌شد پس زد. بسیاری از تحلیلگران سال‌ها بعد در تحلیل رخداد انقلاب به رفتارهای زننده دربار در مقابله با فرهنگ سنتی ایرانیان اشاره می‌کنند. در حال حاضر نیز رژیم سعودی در همان مسیر و البته با سرعت عجیب و غریب‌تر به فعالیت‌های سینمایی و هنری ضداسلامی روی آورده است.

در ماه‌های‌های اخیر پخش سریال‌هایی از شبکه سعودی mbc با واکنش جدی کاربران شبکه‌های اجتماعی همراه بوده است. کاربران شبکه‌های اجتماعی تولید و پخش این سریال‌ها توسط رژیم سعودی را روی دیگری از نمایش ریاکارانه سران این کشور در رابطه با مسأله فلسطین تلقی کردند. جبهه مردمی آزادی فلسطین اعلام کرد این شبکه سعودی از طریق پخش سریال‌های «ام هارون» کویتی و «مخرج‌۷» عربستانی بینندگان را به عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی و بهبود وجهه این رژیم و در مقابل بد جلوه دادن فلسطینیان دعوت می‌کند. یعنی رژیم سعودی علاوه بر تلاش برای ایجاد تغییر در اذهان مردم عربستان و خالی کردن مسلمانی مردم این کشور از محتوا، در فضای سیاسی نیز تلاش می‌کند آرمان جهان اسلام و جهان عرب را تخطئه و تخریب کند.

حالا با تولید «whispers» توسط دولت سعودی و پخش آن توسط نتفلیکس، مسأله‌ تلاش برای تغییر جدی‌تر شده است. هناء العمیر، کارگردان وسوسه‌ها به «الشرق‌الاوسط» گفته است: «شبکه‌های جهانی مثل نتفلیکس باعث شدند محصولات تلویزیونی و سینمایی به بیشترین تعداد مخاطبان برسند. این ویژگی خوب فناوری‌های جدید برای محصولات خوب است. مهم این است که کار سینمایی یا تلویزیونی ایده خود را بخوبی توضیح دهد و همچنین گروه کاری پرشور و آگاه به ایده فیلم پشت آن باشد. این مهم‌ترین عامل کمک‌کننده بود، چون بازیگران پرشور بودند و مدام درباره شخصیت‌ها و جزئیات کار با هم گفت‌وگو و بحث می‌کردند».

مجموعه‌های «جن» ساخت کشور اردن و «دلار»، سریال‌هایی بودند که قبل از این سریال سعودی از شبکه نتفلیکس عرضه شدند اما هیچ کدام از آنها به موفقیت نرسیدند. داستان سریال «جن» مورد انتقاد قرار گرفت و سریال «دلار» هم با وجود حضور ستاره‌های عرب‌زبان آنطور که باید دیده نشد.

عبدالمحسن النمر، شیما فضل، نورا عنبر و الهام علی از بازیگران سریال «وسوسه‌ها» هستند. رولان حسن نگارش فیلمنامه و هنا عمیر کارگردانی این اثر را بر عهده داشته است.

سایت الجزیره نوشته است: «داستان سریال «وسوسه‌ها» درباره بازرگانی است که به تازگی به قتل رسیده است و قصه‌ای اسرارآمیز و هیجان‌آور را روایت می‌کند اما این سریال سعودی پر از خطا و ایرادهای مشهود است. در این بین یک نکته قابل تامل، عقب‌ماندگی چند دهه‌ای سینمای عربستان نسبت به سینمای دنیاست، بویژه تلاش‌هایی که رژیم سعودی برای جبران این عقب‌ماندگی با سینمای ایران می‌کند. این مقایسه از آنجایی خنده‌دار است که جایگاه سینمای ایران در دنیا اساسا قابل مقایسه با عربستان نیست که اولین سریال خود را در فضای عمومی می‌سازد و تنها 2 سال از عمر بازگشایی سینماها در آن می‌گذرد. آن هم سینمای ایران دوران پس از انقلاب که رشد و توسعه آن از دید هیچ‌کس پنهان نیست، آنچنان که تلاش‌های بی‌بی‌سی نیز برای پررنگ کردن سینمای ورشکسته پیش از انقلاب همواره با شکست مواجه شده است. به تازگی و پس از فوت محمدعلی کشاورز، رسانه سلطنتی انگلیس در گفت‌وگو با زری خوشکام سعی می‌کند درخشش مرحوم کشاورز را به دوران پیش از انقلاب نسبت دهد. مجری خطاب به خوشکام می‌گوید: «این روزها خیلی دوران قبل و بعد از انقلاب باهم مقایسه می‌شوند. غیر از آثاری که مرحوم محمدعلی کشاورز با همسر شما کار کرده‌اند، شما کارهای قبل از انقلاب وی را می‌پسندید یا کارهای بعد از انقلاب را؟»

پاسخ همسر علی حاتمی اما قابل تامل است: «من باز هم می‌گویم محمدعلی کشاورز بعد از انقلاب بیشتر درخشید. این مسأله را همه می‌دانند، خیلی از بازیگران دیگر هم مانند آقای انتظامی عزیزم که روح‌شان شاد باشد ان‌شاءالله، همه اینها و هنرمندان تئاتر که قبل از انقلاب کمتر کسی به آنها توجه می‌کرد و الان توجه بیشتری می‌کنند و باید هم اینجور باشد، اینها بعد از انقلاب بویژه در کارهای علی حاتمی خیلی درخشیدند».

علاوه بر درخشش و دیده شدن بازیگران در سینمای پس از انقلاب، حتی موفقیت‌های بین‌المللی سینمای ایران هم به روزگار پس از انقلاب بازمی‌گردد. از عمر مهم‌ترین جشنواره‌های سینمایی حداقل 70سال می‌گذرد. نیمی از این عمر جشنواره‌ها به دوران پیش از انقلاب بازمی‌گردد. قابل تامل آنکه در همه سال‌های پیش از انقلاب، سینمای ایران نتوانسته موفق به کسب جایزه قابل توجه سینمایی شود. با این حال تلاش سعودی برای تولید و پیش بردن سینمایی شبیه سینمای شکست‌خورده پیش از انقلاب و ترویج اباحه‌گری از این طریق قابل تامل است؛ تقلید‌هایی نعل به نعل، از برگزاری کشتی کج زنان در ملأ عام تا جشنواره‌هایی برای مطرح کردن چهره‌های ناکام رژیم پهلوی.

گویا رژیم پادشاهی سعودی هم قرار است همان روند را برای فروپاشی طی کند.

منبع:وطن امروز