مناطق فروخته شده به پاکستان را بشناسید (7)

به گزارش شبکه اطلاع رسانی افغانستان (afghanpaper)یکی دیگر از ولایاتی که همواره مورد طمع پاکستان بوده و طی چند دهه اخیر به اکثر اهداف خود در این ولایت رسیده، ننگرهار است.
مرکز ننگرهار شهر جلال‌آباد است. مساحت آن ۷٬۷۲۷ کیلومتر مربع و جمعیت آن بیش از یک ونیم میلیون تن برآورد شده است.
این ولایت بیست و دو ولسوالی دارد: اَچین، بَتی‌کوت، بِهسود، پَچیرواَگام، جلال‌آباد، حصارک، چَپَرهار، خوگیانی، دَربابا، درهٔ نور، ده‌بالا، رودات، سرخ‌رود، شیرزاد، شینوار، کامه، کوت، کوزکُنر، گوشته، لعل‌پور، مُهمنددره، نازیان
این ولایت ازسوى غرب با ولایت هاى کابل و لوگر و از طرف جنوب در منطقه سپین غر با ولایت پکتیا و خیبرپشتونخوا هم سرحد است. بخش شرقى و جنوب شرقى ننگرهار با خط دیورند همسرحد است.

این ولایت را سلسله کوها محاط کرده که در شمال آن سلسله فرعى کوهى هندوکش که از کوتل پردم آغاز میشود و با دشت گمبیرى منتهى مى گردد. در همان بخش هاى اخیر به نام کوز کنر و دامن کوه کشموند یاد میشود. سلسله کوه سپین غر در جنوب، سلسله تورغر در غرب و به سوى شرق آن ولسوالى هاى کامه، گوشته، لعل پور و آن سلسله فرعى کوه هندوکش در منطقه مومند آن سوى خط دیورند که از دیوانه بابا نورستان شرقى و از کوتل دورا شرق آغاز میشود، تا لوارگى ادامه دارد .

سپین غر یکى از مشهور ترین کوه اقتصادى ننگرهار است که در جنوب ننگرهار موقعیت دارد از ٨٤ کیلومترى شرق شهر پشاور آغاز و به سوى غرب تا سرحدات ولایت لوگر امتداد یافته است. ولایت لوگر و منطقه تیرا خبیرپشتونخوا توسط سپین غر از ننگرهار جدا میشود. طول این کوه ١٨٠ کیلومتر، سطح ارتفاع متوسط آن ٣٥٠٠ متر و در اکثریت فصل هاى سال پُر از برف میباشد.

دامنه هاى سپین غر جنگلات خُرم و سرسبز دارد. باندر، عبدالخیلو تنگى، پیښى تنگى، مامند دره، کوت دره، دره جو هسکه مینه، غوښت دره، پچیر اگام دره، توره بوره، گوړوکو، څڅوبى، تبۍ و کڅونه از دره هاى مهم محسوب میشود.
همچنان تورغر کوه دوم بزرگ ننگرهار است که در سوى جنوب ننگرهار از درونته آغاز و تا شرق کابل میرسد. طول تور غر نیز در حدود ١٥٠ کیلومتر، قله بلند آن ٤١٦٧متر ارتفاع دارد؛ اما برعکس کوه سپین غر جنگلات ندارد.

رودخانه بزرگ سرخرود ننگرهار از کوتل غوربند سپین غر سرچشمه میگیرد و درجریان خود آب هاى وزیرو خوړ از طرف راست، حصارک، ماماخیل و مرکى در منطقه فتح آباد با این دریاى یکجا میشود. سرخرود از غوربند به سوى شمال جریان دارد و در نزدیکى درونته با روخانه بزرگ کابل که آب آن از بند برق درونته میگذرد و کمى پایین تر یکجا میشود. از رودخانه کنر زمین هاى آبى ولسوالى هاى کوزکنر، کامه، گوشته و لعل پوره آبیاری میشود.

ننگرهار درامتداد راه ترانزیتى کابل پشاور موقعیت دارد که فاصله آن از تونل درونته تا خط فرضى دیورند و بندر تورخم ٩٢ کیلومتر است. همین راه ترانزیتى باعت شده که امکانات کاریابى در ننگرهار به میان آید و بدین ترتیب در اقتصاد کشور و به ویژه در اقتصاد ولایات مشرقى سهم فعال داشته باشد.

معادن ذغال سنگ، شوکانى و مرمر از ذخایر قابل ذکر این ولایت است. معادن مرمر خوگیانى از شهرت زیاد برخوردار است که استخراج آن از چند سال بدینسو ادامه دارد. معادن شوکانى و مرمر به شکل خودسر استخراج و محصولات آن به بازار عرضه میشود .

طی چند دهه اخیر این ولایت مورد توجه خارجی ها و افرادسودجوی حکومتی قبیله قرار گرفته و به مرکز تبادل کالا و اجناس وارداتی و صادراتی و قاچاق مواد مخدر به پاکستان و درب ورودی اسلحه از پاکستان تبدیل شده است.
بیشتر ساکنان این ولایت که اغلب تاجر و زارع بوده اند اینک به واسطه گری و دلالی روی آورده اند.

این ولایت هم مرز پاکستان است و مرکز تجمع طالبان و داعشی ها بوده است، اما به دلیل اینکه مرکز تجارت واردات و صادرات بین افغانستان و پاکستان بوده، اینک از امنیت بهتری نسبت به دیگر ولایات هم مرز با پاکستان برخوردار است هرچند بصورت کامل امن نیست و گاهی حملات انتحاری و انفجارهای حساب شده صورت می گیرد که تلفات سنگینی نیز برجای گذاشته است.

گفته می شود که دولت افغانستان در انتصاب برخی از مقامات بلند پایه این ولایت نقشی ندارد و بیشتر آمریکایی ها و پاکستانی ها در این زمینه تصمیم می گیرند و فقط ارگ کابل مجبور به تایید است. این موضوع سبب شده است تا برخی از سرمایه گذاران خارجی به ننگرهار بیشتر نسبت به دیگر ولایات افغانستان از خود توجه نشان دهند که بانک انکشاف آسیایی از جمله این منابع مالی است.

ننگرهار در قسمت کانال های آبی و زیرساخت های حکومتی و دیگر امتیازات دولتی همواره در رده اول جدول کمک های جهانی قرار داشته و از این ناحیه بیشترین بازسازی را در خود شاهد بوده است. چنانچه در اوایل شیوع ویروس کرونا از مرز ایران به داخل افغانستان، مجهزترین شفاخانه کوید نوزده (کرونا) در ننگرهار ساخته شد و به بهترین تجهیزات پزشکی تجهیز گردید در حالیکه لازم بود برای جلوگیری از این بیماری این شفاخانه در ولایت هرات که سر راه ورود این بیماری از ایران بود ساخته می شد.

اگر از این منظر به این ولایت بنگریم، به این نتیجه برسیم که ننگرهار مرکز برنامه ریزی و انسجام و هماهنگی های آمریکا و پاکستان است و باید دولت افغانستان نیز در راستای همین سیاست به این ولایت رسیدگی خاص داشته باشد.

کد (4)