بطور قطع یکی از معتبر ترین و دقیق ترین محاسابت زمانی که در دنیا صورت گرفته است همین نوشتن تاریخ شمسی می باشد که خیلی از ما اطلاعات دقیقی از آن نداریم و از تاریخچه آن مطلع نیستیم. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا در این خصوص بیشتر شما را مطلع سازیم.
سال شمسی حقیقی چیست؟
تقویم شمسی در واقع به مدت زمان بین دو عبور متوالی مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری می گویند و مدت متوسط آن در ساعت ۱۲ زیجی تاریخ صِفر ژانویه ۱۹۰۰ میلادی، ۲۴۲۱۹۸۷۸/۳۶۵ شبانهروز یا معادل ۳۶۵ شبانهروز و ۵ ساعت و ۴۸ دقیقه و ۹۷/۴۵ ثانیه حساب شده است. مدت متوسط سال شمسی حقیقی ثابت نیست و بر اثر تغییرات تعدادی از مشخصه های نجومی، تغییر میکند. (صیاد ۱۳۷۳، ص ۲۹) این تغییرات می تواند شامل سالانه معادل ۰۰۰۰۰۰۰۶۱۴/۰ شبانهروز یا ۰۰۵۳۰/۰ ثانیه از مدت متوسط سال شمسی حقیقی کاسته میشود
تقویم هجری شمسی
تقویم هجری شمسی که هم اکنون تقویم رسمی کشور است،ازهر لحاظ به جز در نام و تعداد شبانه روزهای ماهها همانند تقویم هجری شمسی بُرجی است.هجری خورشیدی یا هجری شمسی بر پایهٔ گاهشماری جلالی با مبدأ هجری است. آغاز سال خورشیدی برابراست با نخستین روز بهار.
تقویم هجری خورشیدی، اکنون در کشورهای ایران و افغانستان به عنوان تقویم رسمی است.برای بررسی تقویم رسمی کش.ر و دیدن مناسبت ها و اوقات شرعی می توانید به وبسایت zamanha.com مراجعه نمایید.
این تقویم در ایران با تصویب مجلس شورای ملی در ۱۱ فروردین ۱۳۰۴، تقویم رسمی ایران اعلام شد. نام دوازده ماه تقویم خورشیدی در ایران، نامهای امشاسپندان و دیگر الهههای کیش زردشتی است. نام ماههای تقویم هجری شمسی ریشه اوستایی دارند: «دی» یکی از القاب اهورامزدا و نام ۱۱ ماه بقیه، اسامی فرشتگان و یاوران اهورامزدا است.در ادامه با اسامی ماه های تقویم هجری خوشیدی و معانی آنها بیشتر اشنا می کنیم.
ماه اول= فروردین به معنی: نیروی پیشبرنده
ماه دوم= اردیبهشت به معنی: راستی و پاکی
ماه سوم= خرداد به معنی: کمال و رسایی
ماه چهارم= تیر به معنی: باران
ماه پنجم= مرداد به معنی: جاودانگی و بی مرگی
ماه ششم= شهریور به معنی: کشور برگزیده
ماه هفتم = مهر به معنی: عهد و پیمان
ماه هشتم= آبان به معنی: آبها
ماه نهم= آذر به معنی: آتش
ماه دهم= دی به معنی: آفریدگار، دادار
ماه یازدهم= بهمن به معنی: اندیشه نیک
ماه دوازدهم= اسفند به معنی: فروتنی و بردباری
بر اساس محاسبات انجام شده ماه های فروردین تا شهریور ۳۱ شبانه روز می باشد و ماه های مهر تا بهمن ۳۰ شبانه روز و همینطور اسفند ماه در سالهای عادی ۲۹ روزه و در سالهای کبیسه ۳۰ شبانه روز است. نوروز(اول فروردین) و کبیسههای تقویم هجری شمسی از طریق قاعده نوروز تحویلی- محاسبه لحظه تحویل سال و مقایسه آن با لحظه ظهر حقیقی را برای نصف النهار رسمی ایران- تعیین میشود.
برای تبدیل تاریخ شمسی به میلادی و همچنین تبدیل تاریخ شمسی به قمری نیز می توانید به راحتی و توسط وبسایت زمان ها اقدام کنید و تاریخ شمسی مورد نظر خود را بصورت میلادی یا قمری بدست آورید.
سال کبیسه چیست؟ کبیسه عبارت است از تعداد روز یا روزهایی که برای رفع نقصانِ سالهای عمومی (تأخیر بهدلیل تجمیعِ کسرِ چند سال) از مقدار واقعی آن یا رفع نقصان سالهای خاص نسبت به سالهای دیگر، بر سال معینی میافزایند. سال کبیسه سالی است که مقدار نقصان بر آن افزوده شده باشد. کبیسههای تقویم هجری شمسی تثبیت شده نیستند و به صورت هر چهار و گاهی هر پنج سال یکبار اتفاق میافتند
طول جغرافیایی نصف النهار رسمی ایران ۵/۵۲ درجه شرقی است. در اینجا یکی از دو حالت زیر ممکن است اتفاق بیفتد:
الف- اگر لحظه تحویل سال، بین بعد از ظهر سیصد و شصت و پنجمین و قبل از ظهر سیصد و شصت و ششمین روز سال واقع شود، سیصد و شصت و ششمین روز سال را نوروز، و سال تمام شده را عادی به حساب میآورند.
ب- اگر لحظه تحویل سال، در بعد از ظهر سیصد و شصت و ششمین روز سال واقع شود، سیصد و شصت و هفتمین روز سال را نوروز، و سال تمام شده را کبیسه به حساب میآورند. (صیاد ۱۳۷۳، ص ۳۰)
در دوره پنجم مجلس شورای ملی ایران بر اساس قانونی(مصوب ۱۱ فروردین ۱۳۰۴ هجری شمسی) ، بروج به ماههای فارسی تغییر یافتند و از نوروز ۱۳۰۴ ، تقویم هجری شمسی به عنوان تقویم رسمی کشور، جایگزین تقویم هجری شمسی بُرجی شد(عبدالهی، ص ۳۳۱).
نقاط قوت تقویم هجری شمسی
همانطور که قبلا هم گفتیم تقویم هجری شمسی از لحاظ نجومی و طبیعی یکی از برترین و دقیقترین تقویمهای جهان می باشد که دلایل زیادی بر این ادعا وجود دارد که برخی از برتری ها این تقویم اشاره کنیم:
۱- مدت سال شمسی، نوروز و کبیسههای تقویم هجری شمسی، دقیقاً بر مبنای محاسبات نجومی تعیین میشود. تقویم هجری شمسی، تنها تقویم متداول در جهان است که علاوه بر کبیسههای چهارساله، کبیسه پنج ساله نیز دارد. وجود کبیسههای پنج ساله، باعث انطباق دایمی و دقیقتر تقویم هجری شمسی با فصول طبیعی میشود.
۲- تعداد روزهای ماههای تقویم هجری شمسی مبنای نجومی و طبیعی دارد. به عبارت دقیقتر، تعداد روزهای ماهها با مدت حرکت ظاهری غیربکنواخت مرکز خورشید روز دایره البروج و عبور از دوازده صورت فلکی منطقه البروج، هماهنگی کامل دارد. مرکز خورشید، نیمه اول مدار ظاهری خود (شامل فصول بهار و تابستان) را در مدت ۱۸۶ شبانهروز و نیمه دوم مدار ظاهری خود (شامل فصول پاییز و زمستان) را در سالهای عادی و کبیسه، به ترتیب در ۱۷۹ و ۱۸۰ شبانهروز طی میکند.
۳- آغاز سال تقویم هجری شمسی، با سالگرد تولد بهار و آغاز شکوفایی دوباره طبیعت شروع میشود. در سیر تاریخچه تحول تقویم در جهان، هرگز تقویمی که اغاز سال آن همواره با آغاز بهار شروع شود، در هیچ مدرک و سند و یا ماخذ نجومی، تاریخی، دینی و … ذکر نشده است.